Прагляд зыходнага тэксту старонкі Даведка:Пачаткоўцам пра крыніцы

Вам не дазволена правіць гэту старонку, з-за наступнай прычыны:

Ваш IP-адрас у дыяпазоне, які быў заблакаваны на ўсіх вікі-праектах Фонда Вікімедыя.

Блакіроўка была зроблена ‪EPIC‬. Названая прычына: Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Пачатак блакіроўкі: 11:48, 2 ліпеня 2024
Канец блакіроўкі: 11:48, 2 ліпеня 2025

Ваш бягучы IP-адрас - 206.189.44.186, а заблакаваны дыяпазон - 206.189.32.0/20. Калі ласка, уключайце ўсе гэтыя падрабязнасці ў свае звароты.

Калі вы лічыце, што былі заблакаваны па памылцы, вы можаце знайсці дадатковую інфармацыю і інструкцыі на старонцы Недапушчальнасць выкарыстання адкрытых проксі-сервераў глабальных правіл.

У адваротным выпадку, каб абмеркаваць блакіроўку, калі ласка, звярніцеся з запытам пра перагляд на МетаВікі або адпраўце электроннае паведамленне ў чаргу VRT stewards па адрасе stewards@wikimedia.org, уключаючы ўсе вышэйпералічаныя дэталі.

Можна бачыць і капіраваць зыходны тэкст гэтай старонкі.

{{Службовы загаловак
 | назва     = [[Даведка:Пачаткоўцам|Пачаткоўцам]] пра крыніцы
 | безаўтара =
 | секцыя    =
 | папярэдні = [[Даведка:Пачаткоўцам пра дадаванне тэкстаў|дадаванне тэкстаў]]
 | наступны  = [[Даведка:Пачаткоўцам пра Аўтарскае права|Аўтарскае права]]
 | анатацыі  = Як дадаць тэкст у Вікікрыніцах.
}}

Крыніца, з якой вычытваецца твор у Вікікрыніцах, павінна быць адсканаванай копіяй арыгіналу, звычайна захаванай у фармаце DjVu або ў фармаце PDF. Такі скан павінен быць заладаваны ў [[c:Main Page|'''Вікісховішчы''']], а ў Вікікрыніцах павінна быць створана старонка ў прасторы імёнаў «Індэкс:» з такой жа назвай, як і файл. Пасля гэтага можна вычытваць.

== Які фармат файла? ==
Гістарычна фармат {{Спасылка на Вікіпэдыю|DjVu|DjVu|DjVu}} часцей за ўсё выкарыстоўваўся для копіяў Вікікрыніц. У беларускіх Вікікрыніцах адпачатку пераважаў фармат {{Спасылка на Вікіпэдыю|PDF|PDF|PDF}}, у якім Вы таксама можаце ладаваць файлы. Гл. [[Вікікрыніцы:DjVu і PDF]], каб параўнаць. У любым выпадку, Вы не павінны перакадаваць сканы, атрыманыя з электронных бібліятэк, толькі каб змяніць іх фармат. Маршрутызатар падтрымлівае абодва фарматы.

Калі старонак няшмат, Вы таксама можаце выкарыстоўваць фарматы выяваў (напрыклад, {{Спасылка на Вікіпэдыю|JPEG|JPEG|JPEG}}) для асобных старонак, але гэта больш складана. Па больш падрабязную інфармацыю гл. [[Даведка:Старонкі-індэксы]].

== Дзе ўзяць сканы? ==
:''Гл. таксама [[Вікікрыніцы:Крыніцы]], [[Даведка:Алічбаванне тэкстаў і выяў]]''

Вы можаце адсканаваць кнігу самастойна або знайсці скан, зроблены кімсьці іншым.

Гатовыя сканы прасцей за ўсё знайсці ў міжнародных электронных бібліятэках [[Даведка:Інтэрнэт-архіў|Інтэрнэт-архіў]] і [[Даведка:Google Кнігі|Google Кнігі]], у электронных бібліятэках шмат беларускамоўных сканаў. Калі ласка, звярніце ўвагу, што не ўсе сканы з гэтых крыніц адпавядаюць строгім патрабаванням Вікікрыніц ў галіне [[Даведка:Пачаткоўцам пра аўтарскае права|аўтарскага права]].

Ёсць мностваспосабаў стварыць уласную адсканаваную копію з дапамогай сканера або лічбавай камеры, што варта зрабіць, калі разгляданая кніга недаступная ў Інтэрнэце або даступная толькі ў занадта нізкай якасці. Калі вы адсканавалі кнігу самастойна, вы можаце пераўтварыць яе ў фармат PDF або DjVu з дапамогай уласнага праграмнага забеспячэння або загрузіць сканы на такія сайты, як Internet Archive, што можа быць прасцей. Вашы сканы будуць пераўтвораны там, і вы зможаце спампаваць гатовы файл.

== Як дадаць новы тэкст ? ==

=== Што трэба ведаць перад загрузкай ===
Перш чым дадаць новы тэкст, пераканайцеся, што вы знаёмыя з наступнымі рэкамендацыямі:
* Тэксты па-беларуску можна дадаваць толькі ў беларускія Вікікрыніцы. Калі Ваш тэкст не на беларускай мове, выберыце Вікікрыніцы на адпаведнай мове на галоўнай старонцы [[:s:mul:|шматмоўнага раздзела]].
** Важным выключэннем з’яўляюцца творы, якія будуць [[Вікікрыніцы:Пераклады|перакладзены]] ў Вікікрыніцах
* Праверце [[Даведка:Пачаткоўцам пра аўтарскае права|юрыдычны]] статус твора. Ён павінен знаходзіцца пад ліцэнзіяй, сумяшчальнай з {{Спасылка на Вікіпэдыю|Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0|Creative Commons|Creative Commons}} або знаходзіцца ў {{Спасылка на Вікіпэдыю|грамадскім набытку|грамадскі набытак|грамадзкі набытак}} і дазваляць камерцыйныя і некамерцыйнае паўторнае выкарыстанне. У адрозненне ад Вікіпедыі, у Вікікрыніцах '''не дазваляецца''' {{Спасылка на Вікіпэдыю|«добрасумленнае выкарыстанне|Вікіпедыя:Крытэрыі добрасумленнага выкарыстання|Вікіпэдыя:Крытэры добрасумленнага выкарыстаньня}}» тэкстаў. Па больш падрабязную інфармацыю гл.[[Даведка:Пачаткоўцам пра аўтарскае права]], [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права]].
* Пераканайцеся, што твор падпадае пад [[Вікікрыніцы:Што змяшчаюць Вікікрыніцы|рэкамендацыі да ўключэння]]; калі Вы не ўпэўненыя, Вы можаце спытаць на [[Вікікрыніцы:Супольнасць|старонцы абмеркавання супольнасці]].
* Чытайце пра загалоўкі і фарматаванне ў [[Вікікрыніцы:Афармленне твораў|адпаведным даведніку]].

=== Звычайная працэдура ===
Поўная інтэграцыя твораў у Вікікрыніцы можа быць даволі складаным працэсам. І мы не чакаем, што новыя карыстальнікі будуць ведаць усе тонкасці сістэмы, перш чым пачаць публікаваць тэксты. Аднак існуе простая базавая структура для дадання любога тэксту, якой трэба прытрымлівацца.

Перш за ўсё праверце, ці гэты твор ужо ёсць у Вікісховішчы. Шукайце:
* выкарыстоўваючы поле пошуку на кожнай старонцы. Выпадзены спіс імёнаў адпавядае ўведзеным сімвалам
* паглядзіце на старонку аўтара, дзе павінен быць спіс яго твораў
* выканайце пашыраны пошук паводле назвы, аўтара або кароткай фразе з тэксту
* пашукайце ў Вікікрыніцах з дапамогай вонкавай пошукавай сістэмы, напр. [[google:site:be.wikisource.org|Google]]

=== Загрузка скана ===
:''Гл. таксама [[Доведка:Дадаванне выяў]]''

Звычайна файлы DjVu або PDF трэба загружаць непасрэдна ў [[c:Main Page|Вікісховішча]], адзін з роднасных праектаў Вікікрыніц, які змяшчае выявы і файлы для агульнага карыстання. Аднак Вікісховішча ўлічвае аўтарскія правы не толькі ў ЗША, але і ў краіне паходжання твора. '''Вікікрыніцы не маюць такіх патрабаванняў.''' Такім чынам, калі неамерыканскія творы знаходзяцца ў грамадскім здабытку ў Злучаных Штатах, але не ў краінах іх паходжання, іх трэба адразу загрузіць у Вікікрыніцы. Гэты метад таксама прымяняецца да малюнкаў. (Лакальная загрузка зараз адключана).

Каб загрузіць на [[c:Main Page|Вікісховішча]]:
* гл. старонку [[c:Commons:First_steps/be-tarask|Вікісховішча:Першыя крокі]]
* загрузіце файл на [[Commons:Special:UploadWizard|старонцы загрузкі]].
<!--
Каб загрузіць у Вікікрыніцы,
* перайдзіце на [[Special:Upload|старонку загрузкі]].
-->

=== Стварэнне старонкі Індэкса для вашага новага тэксту ===
:''Гл. таксама [[Даведка:Пачаткоўцам пра старонкі-індэксы]]''

Пасля таго, як файл будзе загружаны ў адпаведнае месца, у Вікісховішчы павінна быць створана старонка-індэкс. Старонка індэкса павінна мець такую ж назву, як файл, які Вы толькі што загрузілі. Напрыклад, спампаваны файл ''Кніга.djvu'' будзе выглядаць як ''Файл:Кніга.pdf'' (''Файл:Кніга.djvu''), тады старонка індэксу павінна называцца ''Індэкс:Кніга.pdf'' (''Індэкс:Кніга.djvu'').

# Стварыце старонку Індэкс: для скана. Для гэтага
## увядзіце слова «Індэкс:» і назву Вашага скана ў поле пошуку ў правым верхнім куце старонкі і націсніце «знайсці»;
## калі адпаведны індэкс яшчэ не існуе ў Вікікрыніцах, Вам будзе прапанавана стварыць наступную старонку: зрабіце гэта
# Увядзіце ўсе звесткі, якія Вы ведаеце, прапусціўшы ўсё невядомае або неістотнае.
# Пераправерце ўказанае, потым захавайце. У выпадку поспеху вы ўбачыце спіс старонак пад выявай вокладкі і інфармацыю, якую вы толькі што ўвялі.

== Што з творамі без сканаў? ==
У ідэале ўсе работы павінны мець сканы, у тым ліку і тыя, у якіх іх на дадзены момант няма, таму што толькі адсканаваная копія дазваляе іншым карыстальнікам пераканацца, што змешчаны ў праекце тэкст адпавядае крыніцам і не з’яўляецца памылковым або наўмысна сфальсіфікаваным. У цяперашні час існуе магчымасць спампоўваць тэксты з іншых крыніц без сканавання, але гэта '''настойліва не рэкамендуецца'''. З часам плануецца забараніць даданне твораў без сканаў, за выключэннем відавочных выпадкаў, калі арыгінал твора з’яўляецца электроннай версіяй.

{{Пачаткоўцам}}

[[Катэгорыя:Пачаткоўцам|Дадаванне тэкстаў]]

Шаблоны на гэтай старонцы:

Вярнуцца да Даведка:Пачаткоўцам пра крыніцы.

Узята з "https://be.wikisource.org/wiki/Даведка:Пачаткоўцам_пра_крыніцы"