Прамакрылыя

Прамакрылыя
Шэры конік (Decticus verrucivorus)
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Жывёлы Падцарства:  Эўметазоі Без рангу:  Двухбакова-сіметрычныя Без рангу:  Першаснаротыя Без рангу:  Ecdysozoa Без рангу:  Panarthropoda Тып:  Членістаногія Падтып:  Трахейнадыхальныя Надклас:  Шасціногія Клас:  Насякомыя Падклас:  Крылатыя насякомыя Інфраклас:  Навакрылыя насякомыя Атрад:  Прамакрылыя
Міжнародная навуковая назва
Orthoptera Latreille, 1793
Сінонімы
Saltatoria
Падатрады
Ensifera Caelifera
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   102160 NCBI   6993 EOL   683 FW   56641

Прамакрылыя, ці прастакрылыя (Orthoptera) — атрад насякомых.

Даўжыня ад некалькіх міліметраў да 10 см. Цела прадаўгаватае, сціснутае з бакоў, зеленаватае, жаўтаватае, шараватае. Ротавыя органы грызучыя. Заднія ногі скакальныя. Пярэднія крылы скурыстыя, заднія перапончатыя, у шэрагу відаў кароткія або рэдукаваныя. Брушка 10-членікавае з нячленістымі прыдаткамі — цэркамі, у самак з яйцакладам. У некаторых відаў ёсць органы слыху і гукавы апарат. Большасць расліннаедныя, ёсць драпежнікі і ўсёедныя.

Развіццё з няпоўным ператварэннем. Характэрна фазавая зменлівасць — полімарфізм. Адно пакаленне за год.

Пашыраны амаль усюды, пераважна ў тропіках і субтропіках. Жывуць у траве, на кустах і дрэвах, некаторыя ў глебе і на яе паверхні. На Беларусі каля 70 відаў з надсямействаў конікавых (Tettigonioidea), саранчовых (Acridoidea), тэтрыгідавых (Tetrigoidea) і цвыркуновых (Gryllidae).

Вядомы з верхняга карбону (каля 270 млн г. назад). 2 падатрады: даўгавусыя (Nematocera) з надсямействамі конікавых (Tettigonioidea), цвыркуновых (Grylloidea), цвыркунападобных (Gryllacridoidea), эдысхідавых (Oedischioidea) і караткавусыя (Caelifera) з надсямействамі саранчовых (Acridoidea), бестымпанальных (Eumastacidae), пухірчатых (Pneumoroidea), трыперставых (Tridactyloidea), тэтрыгідавых (Tetrigoidea). Каля 20 тысяч відаў.

Некаторыя віды — шкоднікі сельскагаспадарчых культур.

• Смірнова Т. Прамакрылыя // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13).