Спаржакветныя

Спаржакветныя
Asparagus fallax
Навуковая класіфікацыя
Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя[1] Клас:  Аднадольныя[2] Парадак:  Спаржакветныя
Міжнародная навуковая назва
Asparagales Bromhead (1838)
Сямействы
Гл. тэкст
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   897479 NCBI   73496 EOL   4175 FW   54968

Спаржакветныя (Asparagales) — парадак аднадольных раслін. У сістэме класіфікацыі APG II уключаны ў групу манакоты.

Шматгадовыя, мікатрофныя, часам бесхларафільныя наземныя ці, часцей, эпіфітныя, часам ліянавыя травы. Наземныя віды з каранёвымі клубнямі ці карэнішчамі. Эпіфітныя віды маюць паветраныя клубнепадобныя органы (туберыдыі) для запасання вады і спажыўных рэчываў. Сцёблы сімпадыяльна ці, радзей, монападыяльна разгалінаваныя. Лісты чарговыя, часам двухрадныя, рэдка процілеглыя ці кальчакаватыя, простыя і цэльныя, з паралельным жылкаваннем, часта некалькі мясістыя, звычайна з похвавай асновай. У бесхларафільных відаў яны рэдукаваныя да лусак.

Найбольш вядомыя харчовыя расліны з гэтага парадку — прадстаўнікі родаў цыбуля і спаржа.

Сярод спаржакветных шмат дэкаратыўных прыгожаквітнеючых раслін, напрыклад, ландыш, нарцыс, амарыліс, архідэі і іншыя.

Хатнія расліны, якія ўваходзяць у гэты парадак: агава, альяс, юка.

Паводле Сістэме APG II (2003) парадак Спаржакветныя (Asparagales) уключае 25 сямействаў:

• §Alliaceae Batsch ex Borkh. (1797), nom. cons. — Цыбулевыя
• [+Agapanthaceae F.Voigt (1850)] 
• [+Amaryllidaceae J.St.-Hil. (1805), nom. cons.] — Амарылісавыя
• §Asparagaceae Juss. (1789), nom. cons. — Спаржавыя
• [+Agavaceae Dumort. (1829), nom. cons.] — Агававыя
• [+Aphyllanthaceae Burnett (1835)] 
• [+Hesperocallidaceae Traub (1972)] 
• [+Hyacinthaceae Batsch ex Borkh. (1797)] — Гіяцынтавыя
• [+Laxmanniaceae Bubani (1901?02)] 
• [+Ruscaceae Spreng. (1826), nom. cons.]
• [+Themidaceae Salisb. (1866)]
• Asteliaceae Dumort. (1829) 
• Blandfordiaceae R.Dahlgren & Clifford (1985) 
• Boryaceae (Baker) M.W.Chase, Rudall & Conran (1997) 
• Doryanthaceae R.Dahlgren & Clifford (1985) 
• Hypoxidaceae R.Br. (1814), nom. cons. 
• Iridaceae Juss. (1789), nom. cons. — Касачовыя
• Ixioliriaceae Nakai (1943) 
• Lanariaceae H.Huber ex R.Dahlgren & A.E.van Wyk (1988)
• Orchidaceae Juss. (1789), nom. cons. — Архідныя
• Tecophilaeaceae Leyb. (1862), nom. cons. 
• §Xanthorrhoeaceae Dumort. (1829), nom. cons. 
• [+Asphodelaceae Juss. (1789)] — Асфадэлавыя
• [+Hemerocallidaceae R.Br. (1810)] 
• Xeronemataceae M.W.Chase, Rudall & M.F.Fay (2001)

nom. cons. — лац.: nomen conservandum: кансерваваная назва, выкарыстанне якой афіцыйна дазволена, нягледзячы на тое, што яна супярэчыць аднаму ці некалькім палажэнням Міжнароднага кодэкса батанічнай наменклатуры (МКБН)^[3];

[+…] — сямейства, якое можа быць аддзелена ад папярэдняга;

§ — сямейства, склад якога змяніўся ў параўнанні з Сістэмай APG.

У сістэме класіфікацыі Кронквіста (1981) парадак Asparagales адсутнічае. Большасць таксонаў, якія ўключаюцца ў гэты парадак у Сістэме APG II, у Сістэме Кронквіста ўваходзіць у парадак Liliales падкласа Liliidae класа Liliopsida.

У сістэме класіфікацыі Тахтаджана (1997) парадак Спаржакветныя (Asparagales) уваходзіць у склад надпарадку Lilianae падкласа Liliidae класа Liliopsida.

• Ungernia

• An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG II. // The Linnean Society of London, Botanical Journal of the Linnean Society. 2003. № 141. — С. 399—436. (англ.)

Полный текст: pdf Архівавана 16 кастрычніка 2022. • Полный текст: html Архівавана 5 снежня 2012. • Краткий обзор Архівавана 19 верасня 2012. Проверено 24 июля 2008 г.

• Жизнь растений. В 6-ти т. Т. 6. Цветковые растения / Под ред. А. Л. Тахтаджяна. — М.: Просвещение, 1982. — С. 94—203.

• Спаржакветныя: інфармацыя на сайце APWeb (англ.) (Праверана 20 красавіка 2010)