Перайсці да зместу

Міхал Фрыдэрык Чартарыйскі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Міхал Фрыдэрык Чартарыйскі
Пагоня Літоўская[d]
Пагоня Літоўская[d]
староста гарадзенскі[d]
1724 — 1727
Папярэднік Рыгор Юзаф Катовіч
Пераемнік Міхал Юзаф Масальскі
40-ы кашталян віленскі
5 снежня 1722 — 1724
Папярэднік Людвік Канстанцін Пацей
Пераемнік Казімір Чартарыйскі
канцлер вялікі літоўскі
6 кастрычніка 1752 — 13 жніўня 1775
Папярэднік Ян Фрыдэрык Сапега
Пераемнік Аляксандр Міхал Сапега
падстолі вялікі літоўскі
26 лютага 1720 — 5 снежня 1722
Папярэднік Ян Тарла[d]
Пераемнік Станіслаў Панятоўскі
19-ы падканцлер літоўскі
1724 — 6 кастрычніка 1752
Папярэднік Казімір Чартарыйскі
Пераемнік Міхал Антоні Сапега
староста луцкі[d]
7 чэрвеня 1752 — 1 снежня 1752
Папярэднік Уладзіслаў Аўгуст Варанецкі[d]
Пераемнік Станіслаў Костка Чартарыйскі[d]
войт гарадзенскі[d]
1724 — 1727
Папярэднік Рыгор Юзаф Катовіч
Пераемнік Міхал Юзаф Масальскі

Нараджэнне 26 красавіка 1696(1696-04-26)[1][2][…]
Смерць 13 жніўня 1775(1775-08-13)[1][2][…] (79 гадоў)
Месца пахавання
Род Чартарыйскія
Бацька Казімір Чартарыйскі
Маці Ізабэла Эльжбета Морштын[d]
Жонка Элеанора Вальдштайн[d]
Дзеці Аляксандра Агінская[3][4] і Антаніна з Чартарыйскіх[d]
Веравызнанне Каталіцкая Царква
Партыя
Член у
Узнагароды
ордэн Святога апостала Андрэя Першазванага ордэн Святога Аляксандра Неўскага ордэн Чорнага арла ордэн Белага арла
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Міхал Фрыдэрык Чартарыйскі (26 красавіка 1696, Варшава13 жніўня 1775, Варшава) — дзяржаўны дзеяч ВКЛ і Рэчы Паспалітай.

Біяграфічныя звесткі

[правіць | правіць зыходнік]

Паходзіў з роду Чартарыйскіх, сын Казіміра, палітычны кіраўнік «фаміліі» ў 1740—70-х г.

У 1720-х г. блізкі да Я. Г. Флемінга, першага міністра Аўгуста II, вялікі падстолі літоўскі у 1720—22, кашталян віленскі ў 1722—24, падканцлер літоўскі у 1724—52, вялікі канцлер літоўскі з 1752; староста гродзенскі, гомельскі (1730), купішскі. Пасля смерці Аўгуста II (1733) прыхільнік Станіслава Ляшчынскага, у 1736 пагадзіўся з Аўгустам III. У 1744—50 спрабаваў правесці рэформы дзяржаўнага ладу Рэчы Паспалітай, абапіраючыся на падтрымку Расіі і Аўстрыі. Пасля смерці Аўгуста III (1763) як галава «фаміліі» падтрымліваў кандыдатуру свайго пляменніка Адама Казіміра на трон Рэчы Паспалітай. У 1764 пад аховай расійкіх войск арганізаваў у Вільні Генеральную канфедэрацыю ВКЛ, скіраваную супраць К. С.Радзівіла (Пане Каханку), і дамогся яго выгнання з краіны. Аднак Кацярына II, каб не ўзмацняць «фаміліі», арганізавала ў 1767 Радамскую канфедэрацыю на чале з К. С.Радзівілам. Да антырасийскай Барскай канфедэрацыі Міхал Фрыдэрык не далучыўся, але выступаў супраць выкарыстання расійскіх войск для яе падаўлення. 23 кастрычніка 1767 увайшоў у склад дэлегацыі Сойма, абранага пад ціскам рускага пасла Мікалая Рапніна, створанай у мэтах вызначэння сістэмы рэспублікі. Удзельнічаў у дэлегацыі, якая падпісала трактат аб прызнанні Першага падзелу Рэчы Паспалітай.

Ад шлюбу з Элеанорай Вальдштэйн  (польск.) меў 3 дачкі і сына: Антаніну, Канстанцыю, Аляксандру і Антонія.

Зноскі

  1. а б Michal Fryderyk Prince Czartoryski // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. а б Michał Fryderyk Czartoryski // Internetowy Polski Słownik Biograficzny
  3. Гісторыя Сапегаў : жыццяпісы, маёнткі, фундацыіМн.: Віктар Хурсік, 2017. — С. 70. — 586 с. — ISBN 978-985-7025-75-6
  4. Kniaziowie litewsko-ruscy od końca czternastego wieku / пад рэд. J. WolffWarszawa: 1895. — С. 315.