Сяргей Васільевіч Рахманінаў

Сяргей Васільевіч Рахманінаў
руск.: Сергей Васильевич Рахманинов
Асноўная інфармацыя
Дата нараджэння	1 красавіка 1873(1873-04-01)[1][2][…]
Месца нараджэння	Старарускі павет[d], Наўгародская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	28 сакавіка 1943(1943-03-28)[3][4][…] (69 гадоў)
Месца смерці	Беверлі-Хілз, акруга Лос-Анджэлес, Каліфорнія, ЗША[5]
Месца пахавання	Кенсіка[d][6]
Краіна	Расійская імперыя, ЗША
Бацька	Vasily Arkadyevich Rachmaninoff[d][7]
Маці	Lyubov Petrovna Butakova[d][7]
Жонка	Natalya Satina[d]
Дзеці	Irene Sergievna Rachmaninoff[d]
Альма-матар	Маскоўская дзяржаўная кансерваторыя імя П. І. Чайкоўскага (1892)[1] Санкт-Пецярбургская дзяржаўная кансерваторыя імя М. А. Рымскага-Корсакава (1885)[1] Нацыянальная акадэмія Св. Цэцыліі[d]
Месца працы	Школа № 19[d]
Музычная дзейнасць
Педагог	Nikolai Zverev[d][1][8], Anton Arensky[d][1], Сяргей Іванавіч Танееў[1] і Alexander Siloti[d][1]
Прафесіі	кампазітар, піяніст, дырыжор, музыказнавец, віртуоз
Інструменты	фартэпіяна
Жанры	опера, сімфонія і класічная музыка
Выхаванцы	Gina Bachauer[d]
Узнагароды	залаты медаль Каралеўскага філарманічнага таварыства[d] (1932)
Аўтограф
rachmaninoff.org (англ.)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сяргей Васільевіч Рахманінаў (1 красавіка (20 сакавіка па старым стылі) 1873, Сямёнава, Старарускі павет, Наўгародская губерня, Расійская імперыя — 28 сакавіка 1943) — расійскі кампазітар, піяніст , дырыжор.

Скончыў Маскоўскую кансерваторыю па класе фартэпіяна (1891, у А. Зілоці) і кампазіцыі (1892, у С.Танеева і А. Арэнскага). У 1895 канцэртаваў па Расіі і за мяжой. У 1897—98 дырыжор Маскоўскай прыватнай рускай оперы С. Мамантава, у 1904—06 — Вялікага тэатра. 3 1917 за мяжой, пераважна ў ЗША. У II сусветную вайну даваў канцэрты ў фонд Чырвонай Арміі.

С. Рахманінаў — адзін з апошніх кампазітараў-рамантыкаў, які завяршыў рускую рамантычную традыцыю М. Глінкі, П. Чайкоўскага, М. Рымскага-Корсакава. Яго музыцы ўласцівы яркі меладызм, маляўнічасць, арыгінальнасць гарманічнай мовы, багацце і разнастайнасцк рытмікі; рамантычны пафас і напружаны драматызм спалучаюцца з праніклівай лірыкай і паэтычнай сузіральнасцю.

Сярод твораў кампазітара оперы «Алека» (1892), «Скупы рыцар» і «Франчэска да Рыміні» (абедзве паст. 1904); кантата «Вясна» (1902), вакальна-сімфанічная паэма «Званы» (1913); сімфанічная паэма «Востраў мёртвых» (1909), «Тры рускія песні» для аркестра і хору (1926); 3 сімфоніі (1895, 1907, 1936), Сімфанічны танцы (1940), 4 канцэрты (1891, 1901, 1909, 1926); Рапсодыя на тэму Паганіні (1934) для фартэпіяна з аркестрам, фартэпіянныя варыяцыі, 2 фартэпіянныя санаты (1907, 1913), цыклы фартэпіянных п’ес. Больш за 80 рамансаў звязаны з вершамі рускіх паэтаў, сярод іх «Не спявай, прыгажуня, пры мне» («Не пой, красавица, при мне») на словы А. Пушкіна, «Вясеннія воды» («Весенние воды») на словы Ф. Цютчава, «У маўчанні ночы таямнічай» («В молчаньи ночи тайной») на словы А. Фета і інш. Меладычны дар С. Рахманінава выявіўся ў песні «Вакаліз» (1915), якая злучае тыпова рускую распеўнасць са строгай рытмічнай астынатнасцю барочнай арыі. У галіне камернай інструментальнай музыкі значнымі творамі з’яўляюцца «Элегічнае трыа. Памяці вялікага мастака П. І. Чайкоўскага» (1893) і саната для віяланчэлі і фартэпіяна (1901).

Выканальніцкае мастацтва С. Рахманінава — адно з вышэйшых дасягненняў сусветнага піянізму XX ст.

• Литературное наследие. Т. 1—3. М., 1978—80.

• Савіцкая В. Рахманінаў // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13).
• Келдыш Ю. Рахманинов и его время. — М., 1973. (руск.)
• Брянцева В. С. В. Рахманинов. — М., 1976. (руск.)
• Воспоминания о Рахманинове. Т. 1—2. 5 изд. — М, 1988. (руск.)
• Паисов Ю. Жизнестойкость романтического миросозерцания: Рахманинов // Русская музыка и XX в. — М., 1997. (руск.)

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Сяргей Васільевіч Рахманінаў