Прагляд крыніцы для Кухціцкі кальвінскі збор

Вы ня маеце дазволу на рэдагаваньне гэтай старонкі з наступнай прычыны:

Ваш IP-адрас у дыяпазоне, які быў заблакаваны на ўсіх вікі-праектах Фонда Вікімедыя.

Блакіроўка была зроблена ‪EPIC‬. Названая прычына: Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Пачатак блакіроўкі: 11:48, 2 ліпеня 2024
Канец блакіроўкі: 11:48, 2 ліпеня 2025

Ваш бягучы IP-адрас - 206.189.44.186, а заблакаваны дыяпазон - 206.189.32.0/20. Калі ласка, уключайце ўсе гэтыя падрабязнасці ў свае звароты.

Калі вы лічыце, што былі заблакаваны па памылцы, вы можаце знайсці дадатковую інфармацыю і інструкцыі на старонцы Недапушчальнасць выкарыстання адкрытых проксі-сервераў глабальных правіл.

У адваротным выпадку, каб абмеркаваць блакіроўку, калі ласка, звярніцеся з запытам пра перагляд на МетаВікі або адпраўце электроннае паведамленне ў чаргу VRT stewards па адрасе stewards@wikimedia.org, уключаючы ўсе вышэйпералічаныя дэталі.

Вы можаце праглядаць і капіяваць крынічны тэкст гэтай старонкі.

'''Кальвінскі збор''' — помнік [[архітэктура Рэнэсансу|архітэктуры Рэнэсансу]] XVI стагодзьдзя ў пасёлку [[Первамайск (пасёлак)|Первамайск]] (былая сядзіба Кухцічы). [[Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцей Рэспублікі Беларусь|Гісторыка-культурная каштоўнасьць рэспубліканскага значэньня]].

== Гісторыя ==
Лічыцца, што [[Збор|кальвінскі збор]] у Кухцічах узьведзены ў 1560—1570-я гг. па фундацыі вядомага кальвініста і паплечніка [[С. Будны|С. Буднага]], тагачаснага ўладальніка маёнтка [[Мацей Кавячынскі|Мацея Кавячынскага]]<ref>Ткачоў М., Калядзінскі Л. Помнікі гісторыі // Чырвоная зорка. — 1978. — № . — 13 сакавіка. — С.</ref>.

У XVIII стагодзьдзі храм быў рэканструяваны і набыў [[Барока|барочныя]] і [[Клясыцызм|клясыцыстычныя рысы]]. Гэтак была дабудавана алтарная частка, амаль роўная з уваходнай у плане, але ніжэйшая.

== Архітэктура ==
[[Файл:Першамайск (Кухцічы). Былы кальвінскі збор. Бакавы фасад.jpg|зьлева|міні|Бакавы фасад]]
[[Файл:План кальвінскага збора. Кухцічы.PNG|зьлева|міні|План]]

Архітэктура храма нагадвае іншы рэфармацкі [[Смаргонскі кальвінскі збор|храм у Смаргоні]]. Асноўны аб’ём гэтага кампактнага мураванага збудаваньня, накрытага [[конус]]ападобным [[шатровы дах|шатровым дахам]], мае складаную пры рэалізацыі ў будаўніцтве пры тагачасных метадах дванаццацігранную форму ў пляне. Гэтая геамэтрычная форма [[кафалікон]]а сымбалізуе гармонію [[Сусьвет]]у, што зьяўляецца адной з галоўных тэм рэфармацкіх храмаў. Да асноўнага аб’ёма прымыкаюць купалападобныя ўваходная і [[алтар]]ная частка. Вуглавыя сучляненьні асноўнага аб’ёму прарэзаны прамавугольнымі з паўцыркульнымі зьвяршэньнямі ваконнымі праёмамі, сьцены апсіды — круглымі [[люкарна]]мі. Уваходная частка вылучаецца [[пілястра]]вым [[порцік]]ам зь ляпнымі геральдычнымі выявамі над уваходам і трохвугольным [[франтон]]ам, па баках флянкіравана дзьвюма круглымі вежачкамі, якія некалі вялі на [[Вежа|вежу]]-[[званіца|званіцу]]. Вежачкі ня маюць перавязкі з прытворам — гэта дазваляе сьцьвяржаць, што яны былі прыбудаваны ў хуткім часе пасьля ўзьвядзеньня храма. Усе часткі храма аб’яднаны агульнай цягай [[карніз]]а.

Падмуркі выкананы ў тэхніцы зьмяшанай муроўкі з цэглы і валуноў. Сьцены ўзьведзены ў тэхніцы раўнаслойнай муроўкі з цэглы (27—27,5х13—13,5х6,5—7 см) на вапнава-пясчанай рошчыне, аналягічная цэгла выкарыстана пры будаўніцтве [[Троіцкі касцёл (Клецк)|Троіцкага касцёла]] ў [[Клецк]]у (сяр. XVI ст.) і [[Петрапаўлаўскі касцёл (Новы Сьвержань)|Петрапаўлаўскага касьцёла]] ў [[Новы Сьвержань|Новым Сьвержні]] (2-я пал. XVI ст.). Вежы ўзьведзены ў тэхніцы тычковай муроўкі з цэглы (?х13,5—15х6,5—7 см). Рошчына па складу блізкая да ўжытай у сьценах храма.

=== Інтэр’ер ===
[[Файл:Кальвінскі збор (Кавячынскія, Кухцічы) 008.Jpeg|міні|180пкс|Алтарная частка]]
[[Файл:Кальвінскі збор (Кавячынскія, Кухцічы) 009.Jpeg|міні|зьлева|Інтэр’ер. Падшытая столь]]
Унутраная прастора асноўнага аб’ёма ўяўляе круглую залу, перакрытую самкнутым [[купал]]ам, які да нашага часу не захаваўся. Сцены раскрапаваны [[канелюра|канеліраванымі]] [[пілястра]]мі і завершанымі прафіляванымі карнізамі з [[сандрык]]амі. Уваходны аб’ём перакрыты [[крыжовае скляпеньне|крыжовым скляпеньнем]], а алтарная частка — цыліндрычным з [[распалубка]]мі. Апошняя раскрыта ў асноўны аб’ём лучковай аркай, як і [[хоры]], разьмешчаныя на другім паверсе [[прытвор]]а.

Пад алтаром разьмяшчаецца [[пахавальня]] ўладальнікаў маёнтка.

Падлога першапачаткова была выкладзена ў шахматным парадку [[тэракота]]вымі і зялёнымі [[паліваная кераміка|паліванымі пліткамі]] (18×18×3 см).

== Глядзіце таксама ==
* [[Сядзібна-паркавы комплекс Завішаў (Кухцічы)]]

== Крыніцы ==
{{зноскі}}

== Літаратура ==
* {{Літаратура/Мураваныя харалы|}}
* {{Літаратура/Архітэктура Беларусі (1993)|}}
* Кушнярэвіч А. К. Культавае дойлідства Беларусі XIII—XVI стст.: Гістарычнае і архітэктурна-археалагічнае даследаванне. — Мн.: Навука і тэхніка, 1993. — 150 с — С. 115—117. — ISBN 5-343-01403-8.
* {{Літаратура/Саборы помняць усё|}}
* [[Раман Афтаназы|''Aftanazy, R.'']] Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej : w 11 t. / R. Aftanazy. — Wrocław — Warszawa — Kraków : Zaklad im Ossolinskich, 1991. — Cz. 1. Wielkie księstwo Litewskie. Inflanty. Kurlandia. — T. 1. Województwa mińskie, mścisławskie, połockie, witebskie. — 352 s.

== Вонкавыя спасылкі ==
{{ГККРБ|612Г000628}}
* {{Глёбус Беларусі|http://globustut.by/pervom_uzden/index.htm#chapel}}
* {{radzima|3157}}

[[Катэгорыя:Зборы Беларусі]]
[[Катэгорыя:Рэнэсансныя збудаваньні Беларусі]]
[[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1570-я гады]]
[[Катэгорыя:Кухцічы]]
[[Катэгорыя:Сакральныя збудаваньні Ўзьдзенскага раёну]]

Шаблёны, якія ўжываюцца на гэтай старонцы:

Вярнуцца да старонкі «Кухціцкі кальвінскі збор».

Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Кухціцкі_кальвінскі_збор»