Ѣ
| Літара кірыліцы яць | |
| Ѣѣᲇ | |
| Выява .svg) | |
| Зьвесткі | |
|---|---|
| Тып | архаічная кірылічная літара, альфабэтны; |
| Назва ў Юнікодзе | cyrillic capital letter yat
cyrillic small letter yat cyrillic small letter tall yat |
| Юнікод | Ѣ: U+0462 ѣ: U+0463 ᲇ: U+1C87 |
| HTML | Ѣ: Ѣ, Ѣ ѣ: ѣ, ѣ ᲇ: ᲇ, ᲇ |
| UTF-16 | Ѣ: 0x462 ѣ: 0x463 ᲇ: 0x1C87 |
| URL-код | Ѣ: %D1%A2 ѣ: %D1%A3 ᲇ: %E1%B2%87 |
| усе сымбалі · лацінка · кірыліца · грэцкія · дыякрытыкі · валюты · дапамога | |
Ѣ, ѣ (яць)[1] — літара гістарычнай кірыліцы і глаголіцы, сёньня ўжываецца толькі ў царкоўнаславянскай мове. У стараславянскай мове пазначала галосны: йэ, або йа.
Так што кірылічныя напісаньні «ѣзва», «ѣрость», «ѣсли» перадаюцца там з пачатковага знаку яць; гэтак жа тлумачыцца й назва знаку: мяркуюць, што стараслав. «ѣть» есьць скажонае «ѣдь» «ежа»). У сучаснай беларускай мове ніколі не выкарыстоўваўся. У Расеі «яць» заставаўся ва ўжываньні да зьменаў правапісу 1918 году, хаця ўжо да канца XIX стагодзьдзя ў пераважнай большасьці расейскіх гаворак яго вымаўленьне практычна не адрозьнівалася ад вымаўленьня галоснай «е» (хоць, у адрозьненьне ад апошняй, гістарычны «яць» у расейскай мове пад націскам, як правіла, не пераходзіць у «е» і не чаргуецца з нулем гука). У кірыліцы «яць» звычайна лічыцца 32-м знакам (займае месца ў азбуцы пасьля знаку Ь), у глаголіцы па парадку 33-і, лікавага значэньня ня мае.
У невялікім ліку самых старажытных кірылічных помнікаў сустракаецца таксама адмысловая літара «ётаваны яць».
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Літаратура
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Апісаньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Белосоколов А. П. Буква Ѣ: руководство к употреблению этой буквы в письме (со списком слов). — СПб.: тип. Х. Гинце, 1847.
- Буква Ѣ и знаки препинания: Руководство к употреблению буквы Ѣ и знаков препинания (со списком слов) (PDF). — СПб.: тип Ю. Штауфа, 1858.
Іншае
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Александров А. Полный русско-английский словарь. — 5-е изд. — СПб., 1909. (Репринт в Германии ок. 1960.)
- Буслаев Ф. Историческая грамматика русскаго языка. — 4-е изд. — М.: изд. братьев Салаевых, 1875.
- Востоков А. Сокращенная русская грамматика. — 4-е изд. — М.: в универс. типогр., 1843. (Существует репринт.)
- Григорьева Т. М. Русское письмо: от реформы графики к реформе орфографии. — Красноярск: изд-во КГУ, 1996.
- Грот Я. К. Русское правописание. — 11-е изд. — СПб.: Имп. АН, 1894.
- Ломоносов М. В. Российская грамматика. — СПб.: Имп. АН, 1755.
- Смирновский П. В. Учебник русской грамматики. Часть 1. Этимология. — 26-е изд., стереотип. — 1915.
- Успенский Л. В. По закону буквы. — М.: Молодая гвардия, 1975.
- Чернышев К. В. Грамматика русскаго языка. — СПб., 1910.
- Церковнославянская грамота / Отв. ред. Шумских Н. Н. — СПб., 1998.