Гісторыя пошты і паштовых марак Славаччыны

	Славацкая Рэспубліка
	па-славацку: Slovensko
	; Першая стандартная марка сучаснай; Славаччыны, 1993 (Скот #163)
Гісторыя пошты
Пошта існуе	з 1 студзеня 1993
Чалец СПЗ	з 18 сакавіка 1993
Этапы гісторыі	у складзе Аўстра-Вугоршчыны (да 1918) і Чэхаславаччыны (1918—1939, 1945—1992);; пошты незалежных дзяржаваў (гл. ніжэй)
Паштовыя адміністрацыі
Першая Славацкая рэспубліка; (1939—1945)	1 словацкая крона =; 100 гелерам
Славацкая Рэспубліка	1 чэхославацкая крона =; 100 гелерам; (да лютага 1993);; 1 славацкая крона =; 100 гелерам; (1993—2008);; 1 эўра = 100 цэнтам; (з 2009)
Slovenská pošta, a. s.
Офіс пошты	Partizánska cesta č. 9, 975 99 Banská Bystrica, Slovakia
Сайт пошты	www.posta.sk
Першыя паштовыя маркі
Стандартная	21 сакавіка 1939
Камэмаратыўная	12 верасьня 1939
Напаўпаштовая	2 лістапада 1939
Даплатная	5 жніўня 1939
Службовая	23 жніўня 1945 (чэхаславацкая пошта)
Авіяпаштовая	20 лістапада 1939
Аўтаматная	18 сьнежня 2001
Іншыя	даставачная пошта — 16 жніўня 1940
Паштовы блёк	17 сьнежня 1993
Філятэлія
Удзельнік WNS	з 2002
Чалец ФІП ад краіны	Саюз славацкіх філятэлістаў
Офіс суполкі	Ul. Radlinskho 9, SK-812 11 Bratislava, Slovakia
Сайт суполкі	www.zsf.chtf.stuba.sk
	; Гістарычная мапа Першай Славацкай рэспублікі (1939—1945); ; Сучасная мапа Славаччыны

Гісторыя пошты і паштовых марак Славаччыны ўмоўна падзяляецца на пэрыяды, якія адпавядаюць паштовым сыстэмам дзяржаваў, у складзе якіх знаходзілася тэрыторыя Славаччыны (Аўстра-Вугоршчына, Чэхаславаччына), пэрыяд незалежнасьці Першай Славацкай рэспублікі (1939—1945) і сучаснай Славацкай Рэспублікі (з 1993).

Раньні пэрыяд

Маркіраваная паштоўка Каралеўства Вугоршчына са зьмяшаным франкіраваньнем — дадатковай маркай Чэхаславаччыны з сэрыі «Градчаны» (1919)

Гісторыя пошты Славаччыны прасочваецца з таго часу, калі славацкія землі знаходзіліся ў складзе Аўстра-Вугоршчыны (да 1918 году). На гэтым этапе тут працавала вугорская пошта, і для аплаты карэспандэнцыі ўсутыч да 28 лютага 1919 году ўжываліся маркі Вугорскага каралеўства; вугорскія целасныя рэчы былі ў абарачэньні да кастрычніка 1919 году^[1].

Зь лістапада 1918 па сакавік 1939 году тэрыторыя Славаччыны была часткаю Чэхаславаччыны і абслугоўвалася чэхаславацкай поштай. У паштовым абарачэньні ў гэты пэрыяд знаходзіліся чэхаславацкія знакі паштовай аплаты^[1].

Выпускі паштовых марак

Марка Славаччыны з сэрыі «Нацыянальныя строі» (1939). Сялянка з пяльцамі

Першая Славацкая рэспубліка

У сакавіку 1939 году, з прычыны падзелу Чэхаславаччыны пасьля Мюнхэнскага пагадненьня 1938 году, была абвешчаная Славацкая рэспубліка.

21 сакавіка 1939 году ў зварот паступілі першыя маркі Славацкай рэспублікі — чэхаславацкія маркі 1929—1938 гадоў з чырвоная або сіняй наддрукоўкай «Slovenský stát / 1939» («Славацкая дзяржава 1939»). У верасьні таго ж году была выпушчаная сэрыя «Нацыянальныя строі», якая складалася з трох марак арыгінальных малюнкаў з надпісам «Slovensko»^[1]^[2].

Першая камэмаратыўная марка выйшла ў верасьні 1939 году. Яна была прысьвечаная 10-й гадавіне з дню сьмерці Ёзэфа Мургаша (1864—1929), славацкага вынаходніка і жывапісца^[2].

Паштова-дабрачынная марка з партрэтам прэзыдэнта Ёзэфа Тысы выйшла ў лістападзе 1939 году. Дадатковы збор ішоў на дапамогу дзецям^[2].

Апошняя сэрыя з шасьці марак Славацкай рэспублікі з партрэтам прэзыдента Ё. Тысы былы выпушчаная ў сакавіку 1945 году. Усе маркі Першай Славацкай рэспублікі былі вынятыя з абарачэньня 30 красавіка 1945 году, пасьля чаго на тэрыторыі Славаччыны ў зварот паступілі знакі паштовай аплаты Чэхаславаччыны^[1]^[2].

Славацкае нацыянальнае паўстаньне

У часе славацкага нацыянальнага паўстаньня 1944 году выкарыстоўваліся маркі Славаччыны, альбо паштовы збор аплочваўся гатоўкай. Службовая карэспандэнцыя перасылалася задарма^[3].

Газэта «Новае слова» — орган Камуністычнай партыі Славаччыны — выпусьціла адмысловыя налепкі з надпісам «Газэтная мыта аплочаная гатоўкай. Новае слова. Банска Бістрыца». Гэтая налепка друкавалася ў аркушах з чатырох ці шасьці штук. Выкарыстоўвалася з 1 верасьня па 25 кастрычніка 1944 году^[1]^[3].

Сучасная Славаччына

1 студзеня 1993 году ў выніку Аксамітнага падзелу ўтварылася незалежная Славаччына. У той самы дзень у зварот паступіла першая марка Славаччыны з выявай дзяржаўнага гербу наміналам 8 кронаў, выдадзеная ў малым аркушы. Мініяцюры былі аддрукаваныя ў паштовай друкарні ў Празе на замову Міністэрства транспарту, сувязі і грамадзкіх працаў Славаччыны^[4].

30 сьнежня 1993 году з абароту былі вынятыя знакі паштовай аплаты Чэхаславаччыны і забароненыя зьмяшаныя франкіраваньні^[5].

Першая камэмаратыўная марка Славаччыны выйшла ў сакавіку 1993 году. Яна была прысьвечаная 600-м угодкам з дня сьмерці сьвятога Яна Непамуцкага. Гэта быў супольны выпуск паштовых адміністрацыяў Славаччыны, Чэхіі і Нямеччыны.

Паштова-дабрачынная марка з дадатковым зборам у фундацыю славацкага Чырвонага Крыжа выйшла ў лістападзе 1993 году.

Першы паштовы блёк быў эмітаваны ў сьнежні 1993 году. На ім была адлюстраваная магіла славацкага астранома і палітыка М. Р. Штэфаніка ў Брадле^[2].

Філятэлістычныя таварыствы

Устаноўчы сход Зьвязу славацкіх філятэлістаў (па-славацку: Zväz slovenských filatelistov; ЗСФ) адбыўся ў траўні 1969 году ў мястэчку Смачы. На сходзе было абвешчанае стварэньне зьвязу, абраныя яго кіроўныя органы, распрацаваная праграма і статут. Да распаду Чэхаславаччыны ЗСФ уваходзіў у склад Фэдэрацыі чэхаславацкіх філятэлістаў^[6].

Глядзіце таксама

Крыніцы і заўвагі

^ ^а ^б ^в ^г ^д Чехословакия (Чехословацкая Социалистическая Республика) // Филателистическая география. Европейские, зарубежные страны / Н. И. Владинец.. — М.: Радио и связь, 1981. — С. 160.
^ ^а ^б ^в ^г ^д Паводле інфармацыі з каталёгу «Міхель»
^ ^а ^б Владинец Н. Чехословакия // Филателия СССР. — 1983. — № 8. — С. 24—26.
^ Припутен В. Новая Словакия. Маркам два года // «Филателия». — 1994. — № 11. — С. 56—58.
^ Филарама // Филателия. — 1994. — № 2. — С. 56.
^ Суханова Н. Создана Федерация филателистов Чехословакии // Филателия СССР. — 1969. — № 12. — С. 28.

[vlad-1] а ^б ^в ^г ^д Чехословакия (Чехословацкая Социалистическая Республика) // Филателистическая география. Европейские, зарубежные страны / Н. И. Владинец.. — М.: Радио и связь, 1981. — С. 160.

[michel-2] а ^б ^в ^г ^д Паводле інфармацыі з каталёгу «Міхель»

[vlad83-3] а ^б Владинец Н. Чехословакия // Филателия СССР. — 1983. — № 8. — С. 24—26.

[4] Припутен В. Новая Словакия. Маркам два года // «Филателия». — 1994. — № 11. — С. 56—58.

[5] Филарама // Филателия. — 1994. — № 2. — С. 56.

[6] Суханова Н. Создана Федерация филателистов Чехословакии // Филателия СССР. — 1969. — № 12. — С. 28.

[1]