Прагляд крыніцы для Трубчэўск

Вы ня маеце дазволу на рэдагаваньне гэтай старонкі з наступнай прычыны:

Ваш IP-адрас у дыяпазоне, які быў заблакаваны на ўсіх вікі-праектах Фонда Вікімедыя.

Блакіроўка была зроблена ‪EPIC‬. Названая прычына: Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Пачатак блакіроўкі: 11:48, 2 ліпеня 2024
Канец блакіроўкі: 11:48, 2 ліпеня 2025

Ваш бягучы IP-адрас - 206.189.44.186, а заблакаваны дыяпазон - 206.189.32.0/20. Калі ласка, уключайце ўсе гэтыя падрабязнасці ў свае звароты.

Калі вы лічыце, што былі заблакаваны па памылцы, вы можаце знайсці дадатковую інфармацыю і інструкцыі на старонцы Недапушчальнасць выкарыстання адкрытых проксі-сервераў глабальных правіл.

У адваротным выпадку, каб абмеркаваць блакіроўку, калі ласка, звярніцеся з запытам пра перагляд на МетаВікі або адпраўце электроннае паведамленне ў чаргу VRT stewards па адрасе stewards@wikimedia.org, уключаючы ўсе вышэйпералічаныя дэталі.

Вы можаце праглядаць і капіяваць крынічны тэкст гэтай старонкі.

{{Населены пункт/Расея
|Назва                               = Трубчэўск
|Лацінка                             = Trubčeŭsk
|Статус                              = горад
|Назва ў родным склоне               = Трубчэўску
|Назва расейскай мовай               = Трубчевск
|Герб                                = Trubchevsk COA (Oryol Governorate) (1781).png
|Сьцяг                               = 
|Гімн                                = 
|Дата заснаваньня                    = 
|Першыя згадкі                       = 1164
|Статус з                            = 1778
|Былыя назвы                         = Трубеж, Трубецк
|Мясцовая назва                      = 
|Суб’ект фэдэрацыі                   = [[Бранская вобласьць]]
|Від раёну                           = 
|Раён                                = [[Трубчэўскі раён|Трубчэўскі]]
|Від паселішча                       = 
|Паселішча                           = 
|Пасада кіраўніка                    = 
|Кіраўнік                            = 
|Плошча                              = 14
|Крыніца плошчы                      = 
|Вышыня                              = 170
|Унутраны падзел                     = 
|Колькасьць насельніцтва             = 15163
|Год падліку колькасьці              = 2009
|Крыніца колькасьці насельніцтва     = 
|Тэндэнцыя колькасьці насельніцтва   = 
|Колькасьць насельніцтва аглямэрацыі = 
|Год падліку колькасьці аглямэрацыі  = 
|Крыніца колькасьці аглямэрацыі      = 
|Этнічны склад насельніцтва          = 
|Год падліку этнічнага складу        = 
|Колькасьць двароў                   = 
|Паштовы індэкс                      = 242220
|Тэлефонны код                       = 48352
|АКАТУ                               = 
|Выява                               = Трубчевск Парк Городок 5.JPG 
|Апісаньне выявы                     = Помнік на Саборнай гары
 |Шырата градусаў                    = 52
 |Шырата хвілінаў                    = 35
 |Шырата сэкундаў                    = 
 |Даўгата градусаў                   = 33
 |Даўгата хвілінаў                   = 46
 |Даўгата сэкундаў                   = 
|Пазыцыя подпісу на мапе             = справа
|Водступ подпісу на мапе             = 
|Сайт                                = 
}}
'''Трубчэ́ўск''' — [[места]] ў [[Расея|Расеі]], на рацэ [[Дзясна|Дзясьне]]. Адміністрацыйны цэнтар [[Трубчэўскі раён|Трубчэўскага раёну]] [[Бранская вобласьць|Бранскай вобласьці]]. Насельніцтва на 2016 год — 13&nbsp;802 чалавекі. Знаходзіцца за 94 км на поўдзень ад [[Бранск]]у, за 45 км ад чыгуначнай станцыі [[Суземка]].

Трубеч (таксама Трубецак) — [[места]] [[Старадубскі павет|гістарычнай Старадубшчыны]] (частка [[Смаленскае ваяводзтва|Смаленшчыны]] і [[Северская зямля|Севершчыны]]), побач зь якім праходзіць паўднёва-ўсходняя мяжа [[Этнічная тэрыторыя беларусаў|этнічнай тэрыторыі беларусаў]]. Да нашага часу тут захаваліся руіны касьцёла XVII ст., а таксама Траецкая, Пакроўская і Стрэчанская цэрквы XVIII—XIX стагодзьдзяў.

== Гісторыя ==
=== Раньнія часы ===
[[Файл:Troubetskoy COA.jpg|міні|170пкс|зьлева|Герб Трубяцкіх з [[Пагоня]]й]]

Паводле археалягічных дасьледаваньняў, прыкладны час заснаваньня Трубеча прыпадае на 975 год. Тым часам першы пісьмовы ўпамін пра яго як [[горад]] [[Чарнігаўскае княства|Чарнігаўскага княства]] датуецца 1164 годам. Пад 1185 годам Трубеч упамінаецца ў зьвязку з паходам северскіх князёў на полаўцаў. У 1240 годзе горад разрабавала Арда.

=== Паміж Вялікім Княствам Літоўскім і Маскоўскай дзяржавай ===
У другой палове XIV ст. Трубеч увайшоў у склад [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]. Брат вялікага князя [[Ягайла|Ягайлы]], Дзьмітры, што браў удзел у бітве з татарамі на Куліковым полі 1380 году, запачаткаваў род князёў [[Трубяцкія|Трубяцкіх]]. У 1503 годзе Трубеч захапіла [[Масковія|маскоўскае]] войска.

У 1609 годзе Трубеч вярнуўся ў склад Вялікага Княства Літоўскага, што пацьвердзіла [[Дэвулінскае замірэньне|Дэвулінскае замірэньне 1618 году]]. Ён увайшоў у склад [[Старадубскі павет|Старадубскага павету]] [[Смаленскае ваяводзтва|Смаленскага ваяводзтва]]. У 1644 годзе каб займець падтрымку маскоўскага гаспадара ў вайне з [[Асманская імпэрыя|Асманскай імпэрыяй]], [[Сьпіс каралёў польскіх|кароль]] і [[Сьпіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікі князь]] [[Уладзіслаў Ваза]] падараваў ''Трубецак'' Маскоўскай дзяржаве.

=== Пад уладай Маскоўскай дзяржавы і Расейскай імпэрыі ===
У 1778 годзе Трубчэўск стаў павятовым местам Арлоўскага намесьніцтва (з 1796 году Арлоўскай губэрні). 16 жніўня 1781 году расейскія ўлады даравалі месту герб ''«у залатым полі тры натуральнага колеру дулі, якімі пладамі гэтае места славіцца»''.

На 1873 год у Трубчэўску было 784 будынкі, сярод якіх 11 камяніцаў, дзеялі 8 цэркваў, працавалі [[Русіфікацыя Беларусі|расейскія]] павятовая, прыходзкая і жаночая вучэльні, шпіталь, паштовая станцыя, прыстань і 100 крамаў. Паводле сьведчаньня супрацоўніка Этнаграфічнага аддзелу Расейскага імпэратарскага музэю Данілы Сьвяцкага, яшчэ ў 1909 годзе жыхары Трубчэўскага павету называлі сябе [[Ліцьвіны Севершчыны|«літвой»]]<ref>Святский Д. О. [http://diderix.petergen.com/lub-kost.htm Крестьянские костюмы в области соприкосновения Орловской, Курской и Черниговской губерний (Севский уезд Орловской губернии)] // Живая Старина. Кн. 73—74. — СПб., 1910. [https://books.google.by/books?id=qXQA7w3AuPwC&pg=PA14&dq=%D0%BD%D0%B0%D0%B7%D1%8B%D0%B2%D0%B0%D1%8E%D1%82%D1%8A+%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B2%D0%BE%D1%8E&hl=ru&sa=X&ved=2ahUKEwj08JGworf6AhUNsaQKHcaoAco4KBDoAXoECAYQAg#v=onepage&q=%D0%BD%D0%B0%D0%B7%D1%8B%D0%B2%D0%B0%D1%8E%D1%82%D1%8A%20%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B2%D0%BE%D1%8E&f=false С. 14].</ref>.

=== Найноўшы час ===
25 сакавіка 1918 году згодна з [[Трэцяя Ўстаўная грамата|Трэцяй Устаўной граматай]] Трубчэўск абвяшчаўся часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. У 1920 годзе места ўвайшло ў склад у Бранскай губэрні [[РСФСР]]. У 1929 годзе — у Заходняй вобласьці. У 1938—1944 гадох уваходзіў у склад Арлоўскай вобласьці.

== Насельніцтва ==
=== Дэмаграфія ===
* '''XIX стагодзьдзе''': 1873 год — 5451 чал., у тым ліку 15 каталікоў і 47 юдэяў<ref>Krzywicki J. Trubczewsk // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|12к}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_XII/514 514].</ref>; 1897 год — 6,9 тыс. чал.
* '''XX стагодзьдзе''': 1939 год — 8,3 тыс. чал.; 1959 год — 9,6 тыс. чал.; 1979 год — 14,4 тыс. чал.; 1993 год — 16,2 тыс. чал.<ref>{{Літаратура/Вялікі энцыкляпэдычны слоўнік}}</ref>; 1998 год — 17,7 тыс. чал.<ref>[http://dic.academic.ru/dic.nsf/es/58326/Трубчевск Энциклопедический словарь]</ref>
* '''XXI стагодзьдзе''': 2005 год — 16,1 тыс. чал.; 2008 год — 15&nbsp;491 чал.; 2016 год — 13&nbsp;802 чал.

=== Адукацыя ===
У Трубчэўску працуюць установы сярэдняй прафэсійнай адукацыі — Трубчэўскі політэхнічны тэхнікум, Трубчэўскі аграрны каледж, Трубчэўскі пэдагагічны каледж, сярэднія адукацыйныя ўстановы — сярэднія школы № 1 і 2, гімназія № 1, прафэсійны ліцэй № 1, асноўная агульнаадукацыйная школа.

== Эканоміка ==
{| class="wikitable standard mw-collapsible mw-collapsed" style="border: none; width: 100%; background-color: transparent;"
!Пералік прамысловых прадпрыемстваў Трубчэўску
|-
|
* ААТ «Белая бярозка»
* АТ «Няруса» (радыёэлектроніка)
* АТ Гароднінасушыльны завод «Прагрэс»
* АТ «Аграпрамвалакно». 
* АТ «Трыкатаж».
* АТ «Хлеб».
* АТ «Сыразавод».
* Лясгас.
|}

== Турыстычная інфармацыя ==
[[Файл:Г. Трубчевск, руины Преображенской церкви.JPG|значак|Руіны касьцёла]]

=== Славутасьці ===
* Касьцёл (1640<ref>Васькоў У. Католікі на абшарах Панізоўя і Севершчыны: Гісторыя Гомельскага дэканата. — {{Менск (Мн.)}}, 2011.</ref>, пазьней царква Сьвятога Спаса)
* Царква Покрыва Багародзіцы (1787)
* Царква саборная Сьвятой Тройцы (1784—1792)
* Царква Стрэчаньня Гасподняга (1811)
* Царква Сьвятога Прарока Ільлі (1899)

=== Страчаная спадчына ===
* Царква Казанскага абраза Маці Божай (1803)
* Царква Ўваскрасеньня Хрыстова (1800—1805)

== Галерэя ==
<gallery caption="Краявіды Трубчэўску" widths=150 heights=150 class="center">
Трубчевск Парк ТроицкийСобор-2.JPG|Траецкая царква 
Покровский собор, Трубчевск.JPG|Пакроўская царква 
Трубчевск СретенскаяЦерковь 3.JPG|Стрэчанская царква
Г. Трубчевск, Ильинский собор.JPG|Ільлінская царква 
</gallery>

== Асобы ==
* [[Яфрэм Карпачоў]] (1914—1988) — беларускі гісторык

== Крыніцы ==
{{Крыніцы|2}}

== Літаратура ==
* [[Андрэй Катлярчук|Катлярчук А.]] [https://web.archive.org/web/20151222163140/http://arche.bymedia.net/2001-2/katla201.html Беларусы Бранскага краю. Этнічная гісторыя і сучаснасць] // [[ARCHE]], № 2, 2001. (Народны нумар)
* {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|12}}

== Вонкавыя спасылкі ==
* {{Радзіма майго духу|trubcheusk}}
* [[Алег Трусаў]], [http://www.svaboda.org/content/transcript/763458.html Беларуская Атлянтыда: Без бар’ераў. Северскія землі], [[Радыё Свабода]], 19 кастрычніка 2007 г.

{{Бранская вобласьць}}
{{Месты гістарычнай Старадубшчыны}}

[[Катэгорыя:Трубчэўск| ]]

Шаблёны, якія ўжываюцца на гэтай старонцы:

Вярнуцца да старонкі «Трубчэўск».

Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Трубчэўск»