Прагляд крыніцы для Беларуская АЭС

Вы ня маеце дазволу на рэдагаваньне гэтай старонкі з наступнай прычыны:
Ваш IP-адрас у дыяпазоне, які быў заблакаваны на ўсіх вікі-праектах Фонда Вікімедыя.
Блакіроўка была зроблена ‪EPIC‬. Названая прычына: Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.
Пачатак блакіроўкі: 11:48, 2 ліпеня 2024
Канец блакіроўкі: 11:48, 2 ліпеня 2025
Ваш бягучы IP-адрас - 206.189.44.186, а заблакаваны дыяпазон - 206.189.32.0/20. Калі ласка, уключайце ўсе гэтыя падрабязнасці ў свае звароты.
Калі вы лічыце, што былі заблакаваны па памылцы, вы можаце знайсці дадатковую інфармацыю і інструкцыі на старонцы Недапушчальнасць выкарыстання адкрытых проксі-сервераў глабальных правіл.
У адваротным выпадку, каб абмеркаваць блакіроўку, калі ласка, звярніцеся з запытам пра перагляд на МетаВікі або адпраўце электроннае паведамленне ў чаргу VRT stewards па адрасе stewards@wikimedia.org, уключаючы ўсе вышэйпералічаныя дэталі.
Вы можаце праглядаць і капіяваць крынічны тэкст гэтай старонкі.
{{АЭС
|Назва                     = Беларуская АЭС
|Выява                     = БелАЭСчэрвень2023.jpg
|Апісаньне выявы           = Чэрвень 2023 году
|Краіна                    = Беларусь
|Месцазнаходжаньне         = [[Астравецкі раён]], [[Гарадзенская вобласьць]], Беларусь
|Пачатак будаўніцтва       = ліпень 2011 г.<ref>{{Спасылка|url=https://atom.belta.by/ru/infographic_ru/view/belaes-10803|загаловак=БелАЭС {{!}} Инфографика |выдавец=БелТА|дата публікацыі=12 жніўня 2020|мова=ru}}</ref>
|Заканчэньне эксплюатацыі  = 
|Эксплюатуючая арганізацыя = Дзяржаўнае прадпрыемства «Беларуская АЭС»<ref name="navina1"/>
|Колькасьць энэргаблёкаў   = 2
|Будуецца энэргаблёкаў     = 
|Тып рэактараў             = [[Вода-вадзяны энэргетычны рэактар|ВВЭР]]
|Дзейных рэактараў         = 2
|Генэруючая магутнасьць    = 2х1170 МВт (электрычная), 2х3200 МВт (цеплавая)
|Узнагароды                = 
|Сайт                      = [https://belaes.by/be/ belaes.by/be]
|Шырата паўшар'е           = паўночнае
|Шырата градусаў           = 54
|Шырата хвілінаў           = 45
|Шырата сэкундаў           = 27
|Даўгата паўшар'е          = усходняе
|Даўгата градусаў          = 26
|Даўгата хвілінаў          = 05
|Даўгата сэкундаў          = 33
|Пазыцыя подпісу на мапе   = унізе
|Водступ подпісу на мапе   = 
}}
'''Белару́ская АЭС''' — дзяржаўная [[атамная электрастанцыя]] Беларусі, запушчаная ў лістападзе 2020 году ў [[Астравецкі раён|Астравецкім раёне]] Гарадзенскай вобласьці.

На 2023 год узьвялі 2 [[Вода-вадзяны ядзерны рэактар|вода-вадзяныя рэактары]] [[Ядзерны рэактар 3-га пакаленьня|3-га пакаленьня]] магутнасьцю кожнага па 1,2 гігаваты. Ад 9 студзеня 2008 году кіраўніком будаўніцтва і дзейнасьці АЭС быў [[Міхаіл Філімонаў]], які дагэтуль узначальваў «[[Белэнэргабуд]]». Пасаду [[Галоўны інжынэр|галоўнага інжынэра]] займаў [[Анатоль Бондар]], а начальніка ўправы капітальнага будаўніцтва — [[Аляксандар Старынскі]]<ref name="navina1">{{Навіна|аўтар=|загаловак=Аб прадпрыемстве|спасылка=https://belaes.by/be/ab-pradpryemstve.html|выдавец=УП «Беларуская атамная электрастанцыя»|дата публікацыі=2023|дата доступу=28 сакавіка 2023}}</ref>.

== Перадгісторыя ==
У 1983 годзе ў пасёлку [[Дружны (Менская вобласьць)|Дружны]] ([[Пухавіцкі раён]], [[Менская вобласьць]]) за 40 км на ўсход ад [[Менск]]а пачалося будаўніцтва першай чаргі (2000 [[ват|мэгаватаў]]) атамнай [[Цеплаэлектрацэнтраль|цеплаэлектрацэнтралі]] (АЦЭЦ). Праз [[Чарнобыльская катастрофа|выбух]] у 1986 годзе на [[Чарнобыльская АЭС|Чарнобыльскай АЭС]] ([[Кіеўская вобласьць]]) замест АЦЭЦ у 1999 г. запусьцілі першы блёк [[Менская ЦЭЦ-5|Менскай ЦЭЦ-5]]. У 1993 г. адбылося падпісаньне пратаколу аб выкарыстаньні ў Беларусі {{Артыкул у іншым разьдзеле|Канадзкі дэўтэрна-ўранавы рэактар|канадзкага|en|CANDU reactor}} [[дэўтэр]]на-ўранавага рэактара і зацьверджаная Праграма разьвіцьця атамнай энэргэтыкі ў Рэспубліцы Беларусь. У пачатку 1999 году ўрадавая камісія па выяўленьні неабходнасьці будаўніцтва АЭС у Беларусі ўвяла [[мараторый]] на будаўніцтва АЭС тэрмінам 10 гадоў, каб вывучыць «досьвед працы новага пакаленьня бясьпечных рэактараў, якія распрацоўваюцца ў Францыі, [[ЗША]], Нямеччыне, Расеі, і пасьля хаця б 5-гадовага досьведу іх пасьпяховай эксплюатацыі прыняць рашэньне пра далейшы лёс разьвіцьця атамнай энэргетыкі ў Беларусі». На 2011 г. расейскія і францускія рэактары новага пакаленьня яшчэ толькі будаваліся<ref>{{Навіна|аўтар=[[Уладзімер Валодзін]]|загаловак=Як будуюць беларускую АЭС|спасылка=http://diploby.mondediplo.com/?p=58|выдавец=Дыпляматычны сьвет Беларусі|дата копіі=21 красавіка 2011|копія=http://news.arche.by/by/page/ideas/gaspadarka-idei/4991|дата публікацыі=20 красавіка 2011|дата доступу=19 красавіка 2013}}</ref>.

1 верасьня 2006 г. грамадзянам было абяцана правядзеньне рэфэрэндуму па будаўніцтве АЭС<ref>[https://web.archive.org/web/20160305121913/http://www.eprussia.ru/pressa/articles/3996.htm Программа-минимум и программа-максимум Александра Лукашенко]</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20090408203822/http://naviny.by/rubrics/economic/2006/09/01/ic_news_113_258203/ Лукашенко: решение о строительстве АЭС будет приниматься с учетом мнения народа]</ref>. Аднак рашэньне аб будаўніцтве было прынята 15 студзеня 2008 г. на пасяджэньні Савету Бясьпекі Рэспублікі Беларусь, якое праходзіла пад старшынствам прэзыдэнта Аляксандра Лукашэнкі<ref name="Савет">{{Навіна|аўтар=|загаловак=Савет Бясьпекі прыняў канчатковае палітычнае рашэньне аб будаўніцтве ў Беларусі АЭС|спасылка=http://news.belta.by/by/print?id=194504|выдавец=[[БелТА]]|дата публікацыі=15 студзеня 2008|дата доступу=19 красавіка 2013}}</ref>.

== Прычыны будаўніцтва ==
* Дыспрапорцыі энэргабалянсу Беларусі. У 2008 годзе дзель [[Прыродны газ|прыроднага газу]] ў валавым спажываньні паліўна-энэргетычных рэсурсаў склала 62%, у аб’ёме кацельна-пячнога паліва — 79%, удзельная вага ў [[Электраэнэргетыка|электраэнэргетыцы]] — 95%<ref>{{Артыкул|аўтар=Інга Міндалёва.|загаловак=9 мільярдаў даляраў — на бел��рускую АЭС|спасылка=http://old.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=45064|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=газэта|год=13 кастрычніка 2009|нумар=[http://old.zviazda.by/ru/archive/?idate=2009-10-13 193 (26551)]|старонкі=[http://old.zviazda.by/a2ttachments/45079/13kas-3.indd.pdf 3]|issn=1990-763x}}</ref>.
* «Газавыя войны» з [[Расея]]й: [[расейска-беларускі энэргетычны канфлікт]] 2006—2007 гг. і [[газавы канфлікт 2010 году]]. Скончыліся несяброўскім [[паглынаньне]]м «[[Белтрансгаз]]а» з боку расейскага «[[Газпрам]]а» (Масква), якое цягнулася з 18 траўня 2007 г. па 1 сьнежня 2011 г. (4,5 гады) шляхам паступовага продажу дзелямі за $5 млрд.
* Залежнасьць ад аднаго пастаўшчыка. 25 лістапада 2011 г. у рэзыдэнцыі Горкі-9 (Адзінцоўскі раён, [[Маскоўская вобласьць]]) урады Беларусі і Расеі падпісалі на расейскай мове «Пагадненьне аб умовах куплі-продажу акцыяў і далейшай дзейнасьці ААТ „Белтрансгаз“», якое набыло моц 23 студзеня 2013 году. Паводле 6-га артыкула Пагадненьня, «ААТ ''„Белтрансгаз“ валодае [[Манаполія|выключным правам]]'' на закуп прыроднага газу, які вывозіцца з тэрыторыі Расейскай Федэрацыі і прызначанага для спажыўцоў Рэспублікі Беларусь». Паводле 8-га артыкула, «Беларускі Бок гарантуе, што ''па 31 сьнежня 2031 году правы і зацікаўленасьці ААТ „Газпрам“, ААТ „Белтрансгаз“'' і іх адпаведных правапераемнікаў, якія вынікаюць з гэтага Пагадненьня або ўзьнікаюць у сувязі з гэтым Пагадненьнем па стане на дату падпісаньня дадзенага Пагадненьня, ''не падлягаюць зьменам'', дапаўненьням, выняткам або скарачэньням без папярэдняй згоды Расейскага Боку»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Пагадненьне між Урадам Рэспублікі Беларусь і Ўрадам Расейскай Фэдэрацыі аб умовах куплі-продажу акцыяў і далейшай дзейнасьці ААТ «Белтрансгаз»|спасылка=http://www.levonevski.net/pravo/norm2013/num06/d06907.html|выдавец=[[Валер Леванеўскі]]|мова=ru|дата публікацыі=лістапад 2013|дата доступу=26 кастрычніка 2016}}</ref>.
* Каньюнктура на сусьветных рынках вуглевадародаў.
* Каньюнктура на сусьветным атамным рынку.

=== Перавагі ===
Прагнозы ўплыву на сытуацыю ў энэргетычнай сфэры Беларусі:
* У энэргабалянсе Беларусі ў 2020 ядзернае паліва зойме 14—16% — каля 4 млн тон умоўнага паліва (туп) з агульных 40 млн туп паліўна-энэргетычнага балянсу Рэспублікі Беларусь<ref name="Мілена">{{Навіна|аўтар=Мілена Ануфрыёнак|загаловак=У энергабалянсе Беларусі да 2020 года ядзернае паліва зойме каля 14—16 працэнтаў|спасылка=http://news.belta.by/by/print?id=185608|выдавец=БелТА|дата публікацыі=15 лістапада 2007|дата доступу=19 красавіка 2013}}</ref>;
* Па папярэдніх падліках тарыфы на электраэнэргію ў Беларусі ў 2020 зьнізяцца ў параўнаньні з 2015 на 10—15%<ref name="Мілена"/>;
* Магчыма дазволіць эканоміць каля $1 млрд у год на закупах газу, скарачэньне закупаў прыроднага газу на 3—3,5 млрд куб. м у год;
* Паніжэньне выдаткаў на вытворчасьць электраэнэргіі на 20%<ref>{{Артыкул|аўтар=Інга Міндалёва.|загаловак=Увядзеньне ў энэргасыстэму краіны беларускай АЭС прывядзе да зьніжэньня сабекошту электраэнэргіі на 20 працэнтаў|спасылка=http://old.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=37854|выданьне=Зьвязда|тып=газэта|год=24 чэрвеня 2009|нумар=[http://old.zviazda.by/ru/archive/?idate=2009-06-24 115 (26473)]|старонкі=[http://old.zviazda.by/a2ttachments/37840/24cher-5.pdf 5]|issn=1990-763x}}</ref>;
* Скарачэньне выкідаў парніковага газу на 10—12 млн т у год.

Разьвіцьцё атамнай энэргетыкі названа найважнейшым фактарам забесьпячэньня энэргетычнай бясьпекі краіны разам з мадэрнізацыяй дзеючай энэргасыстэмы, выкарыстаньнем аднаўляльных крыніц энэргіі, скарачэньнем энэргаёмістасьці ВУП і дывэрсыфікацыяй крыніц паступленьня вуглевадароднай сыравіны<ref>{{Навіна|аўтар=Людміла Сац|загаловак=Разьвіцьцё атамнай энэргетыкі зьяўляецца найважнейшым фактарам забесьпячэньня энэргабясьпекі Беларусі - прэзыдэнт|спасылка=http://news.belta.by/by/print?id=194414|выдавец=БелТА|дата публікацыі=15 студзеня 2008|дата доступу=19 красавіка 2013}}</ref>.

== Падраднікі ==
15 лістапада 2007 г. у якасьці галоўнага староньняга наглядніка за будаўніцтвам вызначылі [[Кіеў]]скі навукова-дасьледніцкі праектны інстытут «Энэргапраект» (Украіна), што раней праектаваў [[Ігналінская АЭС|Ігналінскую]] ([[Летува]], 1983—2009), [[Пакшская АЭС|Пакшскую]] ([[Вугоршчына]], 1982) і [[Ровенская АЭС|Ровенскую АЭС]] (Украіна, 1980)<ref name="БелНДІ">{{Навіна|аўтар=Мілена Ануфрыёнак|загаловак=Беларусь прыцягне ў якасьці міжнароднага экспэрта па будаўніцтву АЭС Кіеўскі інстытут «Энергапраект»|спасылка=http://news.belta.by/by/print?id=185591|выдавец=БелТА|дата публікацыі=15 лістапада 2007|дата доступу=19 красавіка 2013}}</ref>. 11 кастрычніка 2011 г. кіраўнік Дырэкцыі будаўніцтва АЭС Міхаіл Філімонаў падпісаў са старшынём расейскага [[ЗАТ]] «[[Атамбудэкспарт]]» Аляксандрам Глухавым пагадненьне аб будаўніцтве 2 энэргаблёкаў агульнай магутнасьцю да 2400 мэгаватаў з [[Рэактарная ўстаноўка|рэактарнымі ўстаноўкамі]] В-491 паводле праекту «[[АЭС-2006]]» ад [[ААТ]] «[[Санкт-Пецярбурскі Атамэнэргапраект]]», які з 2004 г. браў удзел у выбары пляцоўкі<ref>{{Навіна|аўтар=Ганна Кот|загаловак=Падпісана кантрактнае пагадненьне па будаўніцтву АЭС у Беларусі|спасылка=http://www.belarus.by/by/press-center/news/padpsana-kantraktnae-pagadnenne-pa-budantstvu-aes-u-belarus_i_0000002752.html|выдавец=[[Belarus.by]]|дата публікацыі=11 кастрычніка 2011|дата доступу=14 жніўня 2016}}</ref>.

== Выбар пляцоўкі ==
Пошук пляцоўкі пачаўся ў другой палове 1990-х. З улікам дыстанцыі магчымага разьмяшчэньня АЭС ад населеных пунктаў, ахоўных экалягічных зон, міжнародных авіятрас, магістральных трубаправодаў была складзена «карта адхіленых тэрыторый», у якую трапіла каля 50% тэрыторыі краіны, у тым ліку амаль уся [[Менская вобласьць]]. На астатняй тэрыторыі былі вызначаны 54 патэнцыяльныя пункты (малая шчыльнасьць насельніцтва і прывязка да вадаёмаў, здольных забясьпечыць тэхнічнай вадой АЭС магутнасьцю звыш 4 млн кВт). З 74<ref>{{Навіна|аўтар=Кастусь Лашкевіч|загаловак=Апошні хутар ля будучай АЭС: Польшча, Сталін, Лукашэнка|спасылка=http://news.tut.by/society/149908_print.html|выдавец=[[TUT.BY|Tut.by]]|дата публікацыі=15 кастрычніка 2009|дата доступу=24 траўня 2013}}</ref> пунктаў выбралі шэсьць.

6 верасьня 2007 г. намесьнік старшыні [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі]] Ўладзімер Цімашпольскі заявіў, што пры выбары пляцоўкі разглядалася і «палітычная падаплёка», бо «Ігналінская АЭС хоча захоўваць адходы на мяжы зь Беларусьсю. Чаму нам таксама не пабудаваць там (на мяжы зь Летувой) блёк»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Беларускую АЭС могуць пабудаваць і на мяжы зь Літвой|спасылка=http://pda.nn.by/artykul/11322.html|выдавец=[[Наша Ніва]]|дата публікацыі=6 верасьня 2007|дата доступу=19 красавіка 2013}}</ref>.

На 14 красавіка 2008 г. разглядалася 4 пляцоўкі: Астравецкая, [[Дрыса|Дрысенская]] ([[Віцебская вобласьць]]), [[Чырвоная Паляна (Чавускі раён)|Чырвонапалянская]] і Кукшынаўская<ref>{{Навіна|аўтар=Вольга Бяляўская|загаловак=Беларускія навуцоўцы маюць дастатковыя веды для правільнага выбару пляцоўкі для АЭС - М.Мясьніковіч|спасылка=http://news.belta.by/by/print?id=211879|выдавец=БелТА|дата публікацыі=14 красавіка 2008|дата доступу=8 жніўня 2013}}</ref>. 16 траўня засталося 3 пляцоўкі (выбыла Дрысенская)<ref>{{Навіна|аўтар=Вольга Бяляўская|загаловак=Кукшынаўская пляцоўка можа стаць месцам разьмяшчэньня беларускай АЭС - М.Мясьніковіч|спасылка=http://news.belta.by/by/print?id=224427|выдавец=БелТА|дата публікацыі=16 траўня 2008|дата доступу=8 жніўня 2013}}</ref>. 19 сьнежня першы віцэ-прэм’ер Беларусі [[Уладзімер Сямашка|Ўладзімер Сямашка]] паведаміў, што АЭС збудуюць на Астравецкай пляцоўцы ([[Гарадзенская вобласьць]])<ref>{{Навіна|аўтар=Анастасія Янушэўская, Натальля Кароткая|загаловак=Прынятае рашэньне аб будаўніцтве беларускай АЭС на Астравецкай пляцоўцы|спасылка=http://by.belapan.by/archive/2008/12/19/273739_273749|выдавец=БелаПАН|дата публікацыі=19 сьнежня 2009|дата доступу=19 красавіка 2013}}</ref>. 20 сьнежня Дзяржаўная камісія па выбары месца разьмяшчэньня зямельнага ўчастку для будаўніцтва АЭС аддала перавагу Астравецкай пляцоўцы перад Чырвонапалянскай ([[Чавускі раён]], [[Магілёўская вобласьць]]) і [[Кукшынава|Кукшынаўскай]] ([[Шклоўскі раён]], Магілёўская вобл.)<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Дзяржаўная камісія выбрала для будаўніцтва беларускай АЭС Астравецкую пляцоўку|спасылка=http://news.belta.by/by/print?id=314841|выдавец=БелТА|дата публікацыі=20 сьнежня 2008|дата доступу=6 жніўня 2013}}</ref>.

==== Астравецкая пляцоўка ====
[[Астравец]]кая пляцоўка складаецца з [[Гліна|гліністага]] і [[Пясок|пясчанага]] [[грунт]]у. Грунтовыя воды залягаюць на глыбіні звыш 15 мэтраў. Выкарыстаньню ў якасьці крыніцы вады для ахаладжэньня АЭС падлягае [[рака]] [[Вяльля]]<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Астравецкая пляцоўка прыярытэтная для будаўніцтва АЭС у Беларусі - дадзеныя АУНА|спасылка=http://news.belta.by/by/print?id=414849|выдавец=БелТА|дата публікацыі=1 верасьня 2009|дата доступу=8 жніўня 2013}}</ref>. Пляцоўка месьціцца за 39 км ад вобласьці магчымага землятрусу ў [[Ашмянскі раён|Ашмянскім раёне]] (Гарадзенская вобл.)<ref>{{Навіна|аўтар=[[Андрэй Рыкаў]]|загаловак=Справаздача аб ацэнцы ўзьдзеяньня на навакольнае асяродзьдзе Беларускай АЭС|спасылка=http://www.dsae.by/dadvfiles/ovosen.pdf|выдавец=Дырэкцыя будаўніцтва АЭС|мова=en|дата публікацыі=2009|дата доступу=8 жніўня 2013}}</ref>. У 1908 годзе побач адбыўся [[гудагай]]скі [[землятрус]] [[Інтэнсіўнасьць|інтэнсіўнасьцю]] 9 балаў і магутнасьцю 4,5 [[Магнітуда землятрусу|магнітуды]]<ref>{{Артыкул|аўтар=Інга Міндалёва.|загаловак=Землятрус у Японіі па сваёй энэргіі прыкладна ў 500 тысяч разоў мацнейшы, чым землятрус, які можа здарыцца на тэрыторыі Беларусі|спасылка=http://old.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=76473|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=[[газэта]]|год=25 сакавіка 2011|нумар=[http://old.zviazda.by/ru/archive/?idate=2011-03-25 55 (26919)]|старонкі=[http://old.zviazda.by/a2ttachments/76449/25sak-3.indd.pdf 3]|issn=1990-763x}}</ref>, што ўтварыў разломы глебы.

== Кошт ==
25 лістапада 2011 г. у сядзібе [[Горкі-9|Горкі]] ([[Адзінцоўскі раён]], [[Маскоўская вобласьць]], Расея)<ref>{{Навіна|аўтар=Андрэй Кажамякін|загаловак=Беларусь і Расея падпісалі міжурадавае пагадненьне аб выдзяленьні дзяржкрэдыту на будаўніцтва АЭС|спасылка=http://by.belapan.by/archive/2011/11/25/512670_512672|выдавец=[[БелаПАН]]|дата публікацыі=25 лістапада 2011|дата доступу=5 жніўня 2013}}</ref> адбылося падпісаньне беларуска-расейскага міжурадава��а пагадненьня аб вылучэньні на будоўлю АЭС да $9 млрд [[тавар]]най пазыкі ў адцінак да 2020 г. з пагашэньнем ад 1 красавіка 2021 г. цягам 15 год 30 роўнымі дзелямі кожныя паўгады<ref>{{Навіна|аўтар=Ганна Кот|загаловак=Беларусь атрымае расейскі крэдыт для будаўніцтва АЭС на выгадных умовах - Мінфін Беларусі|спасылка=http://m.blr.belta.by/economics/view/belarus-atrymae-rasijski-kredyt-dlja-budaunitstva-aes-na-vygadnyh-umovah-minfin-belarusi-5336-2011|выдавец=БелТА|дата публікацыі=28 лістапада 2011|дата копіі=28 лістапада 2011|копія=http://blr.belta.by/economics/view/belarus-atrymae-rasijski-kredyt-dlja-budaunitstva-aes-na-vygadnyh-umovah-minfin-belarusi-5336-2011|дата доступу=14 жніўня 2016}}</ref>. На першую палову вылучанай пазыкі налічвалася 5,23% гадавых, а на другую — [[Лёнданская міжбанкаўская стаўка прапановы]] (ЛМСП), што складала менш за 1%, з даданьнем яшчэ 1,83% гадавых<ref>{{Навіна|аўтар=[[Георгі Грыц]]|загаловак=Генэрацыя выгады, або Навошта краінам свае АЭС|спасылка=https://blr.belta.by/comments/view/generatsyja-vygady-abo-navoshta-krainam-svae-aes-3297/|выдавец=[[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]|дата публікацыі=13 лістапада 2023|дата доступу=14 лістапада 2023}}</ref>. 13 лютага 2012 г. «[[Зьнешэканамбанк]]» (Масква, Расея) вылучыў яшчэ $500 млн пазыкі на папярэднія плацяжы за будоўлю цягам 5 год<ref>{{Навіна|аўтар=Уладзімер Мацьвееў|загаловак=Зьнешэканамбанк пракрэдытуе авансавыя плацяжы Беларусі па будаўніцтву АЭС у памеры $500 млн.|спасылка=http://m.blr.belta.by/economics/view/zneshekanambank-prakredytue-avansavyja-platsjazhy-belarusi-pa-budaunitstvu-aes-u-pamery-500-mln.-5890-2012 |выдавец=БелТА|дата публікацыі=13 лютага 2012|дата копіі=13 лютага 2012|копія=http://blr.belta.by/economics/view/zneshekanambank-prakredytue-avansavyja-platsjazhy-belarusi-pa-budaunitstvu-aes-u-pamery-500-mln.-5890-2012|дата доступу=14 жніўня 2016}}</ref>.

30 верасьня 2013 г. Савет міністраў Беларусі ўхваліў выдаткоўваньне на будаўніцтва 2,9 трлн [[Беларускі рубель|беларускіх рублёў]] у цэнах 2006 г. (падрыхтоўка, вытворчая база, [[падстанцыя]] 110/10 кіля[[вольт]] «Вяльля», чыгунка, аўтадарогі, праектаваньне і выведка, нагляд па інжынэрных сетках, жытло, будынкі грамадзкага, побытавага і культурнага прызначэньня), 44,582 млрд [[Расейскі рубель|расейскіх рублёў]] у цэнах 2001 г. (будынкі АЭС) і $340,86 млн (выдача магутнасьці і сувязь з [[энэргасыстэма]]й)<ref name="см"/>. 14 ліпеня 2020 году прадстаўнікі ўрадаў Беларусі і Расеі падпісалі ў Маскве Пратакол да Пагадненьня аб крэдыце на будаўніцтва АЭС. Пратакол падоўжыў выкарыстаньне пазыкі на 2 гады да канца 2022 году. Пачатак пагашэньня асноўнай пазыкі перанесьлі з 1 красавіка 2021 году на 1 красавіка 2023-га. Адсоткавую стаўку па крэдыце зьмянілі зь мяшанай на цьвёрдую ў памеры 3,3% гадавых. На 1 сакавіка 2021 году на будаўніцтва Беларускай АЭС скарысталі 4,7 млрд $ з 10 млрд $ пазыкі. 24 сакавіка 2021 году расейскі прэзыдэнт [[Уладзімер Пуцін]] падпісаў Закон аб ратыфікацыі Пратаколу<ref>{{Навіна|аўтар=Эдуард Півавар|загаловак=Пуцін падпісаў закон аб ратыфікацыі пратакола, што рэструктурызуе крэдыт для БелАЭС|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/putsin-padpisau-zakon-ab-ratyfikatsyi-pratakola-shto-restrukturyzue-kredyt-dlja-belaes-98169-2021/|выдавец=[[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]|дата публікацыі=24 сакавіка 2021|дата доступу=25 сакавіка 2021}}</ref>.

== Падрыхтоўка пэрсаналу ==
Падрыхтоўка спэцыялістаў вядуць тры ўнівэрсытэты: [[Беларускі нацыянальны тэхнічны ўнівэрсытэт]] (факультэт энэргетычнага будаўніцтва), [[Беларускі дзяржаўны ўнівэрсытэт]] (фізычны факультэт) і [[Беларускі дзяржаўны ўнівэрсытэт інфарматыкі і радыёэлектронікі]]. Падпісана пагадненьне з Расеяй, якое прадугледжвае магчымасьць падрыхтоўкі беларускіх спэцыялістаў у гэтай краіне. Магчыма, будуць запрашацца спэцыялісты, якія працуюць у галіне ядзернай энэргетыкі ў Расеі, Украіне, Летуве<ref>[https://web.archive.org/web/20160325200236/http://www.interfax.by/?id=33&id_sp=45882&lang=ru Беларусь прорабатывает вопрос подготовки специалистов для атомной электростанции]</ref>.

На 8 сьнежня 2017 году з патрэбнага ліку 2321 адмыслоўца нанялі 1250 супрацоўнікаў (54%), зь іх 130 іншаземцаў пераважна з Расеі і Ўкраіны. Пагатоў у 2016 годзе стажаваньне на [[Новаваронеская АЭС|Новаваронескай АЭС]] прайшлі 72 супрацоўнікі, у 2017-м — 139<ref>{{Артыкул|аўтар=Сяргей Куркач.|загаловак=Пры падрыхтоўцы атамшчыкаў дробязяў няма|спасылка=http://zviazda.by/be/news/20171207/1512667320-dze-i-yak-ryhtuyuc-kadry-dlya-belaruskay-atamnay-elektrastancyi|выданьне=Зьвязда|тып=|год=8 сьнежня 2017|нумар=[http://zviazda.by/be/number/39-28655 39 (28655)]|старонкі=[http://zviazda.by/sites/default/files/8sne-1_optim.pdf 1], [http://zviazda.by/sites/default/files/8sne-4_optim.pdf 4]|issn=}}</ref>.

== Заканадаўства ==
25 жніўня 2005 г. А.Лукашэнка падпісаў Указ № 399 «Аб зацьвярджэньні Канцэпцыі энэргетычнай [[Бясьпека|бясьпекі]] і павышэньня энэргетычнай незалежнасьці Рэспублікі Беларусь і …», паводле якога Канцэпцыя «не рассылаецца» і Савету міністраў Рэспублікі Беларусь даручалася «ў трохмесячны тэрмін зацьвердзіць плян асноўных мерапрыемстваў па рэалізацыі Канцэпцыі»<ref>{{Навіна|загаловак=Указ прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь ад 25 жніўня 2005 г. № 399|спасылка=http://www.spravka-jurist.com/base/part-sx/tx_cssxjy.htm|выдавец=«Юрыдычная кансультацыя»|мова=ru|дата публікацыі=2007}}</ref>. 18 лістапада 2005 г. [[Савет міністраў Рэспублікі Беларусь]] зацьвердзіў Пастанову № 1290 «Аб ''зацьвярджэньні пляна асноўных мерапрыемстваў па рэалізацыі Канцэпцыі'' энэргетычнай бясьпекі і павышэньня энэргетычнай незалежнасьці Рэспублікі Беларусь». У разьдзеле «Разьвіцьцё ''атамнай энэргетыкі''» плян прадугледжваў з боку [[Міністэрства энэргетыкі Рэспублікі Беларусь]] і [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі]] (НАНБ): 1) у 2006 г. «стварэньне арганізацыйна-прававой структуры выкананьня работаў падрыхтоўчага пэрыяду ''будаўніцтва АЭС''» (пункт 14); 2) у 2008 г. «распрацоўку ў рамках падрыхтоўчага пэрыяду будаўніцтва АЭС тэхніка-эканамічнага абгрунтаваньня будаўніцтва» (п. 15)<ref>{{Навіна|аўтар=[[Уладзімер Сямашка]]|загаловак=Пастанова Савета міністраў Рэспублікі Беларусь ад 18 лістапада 2005 г. № 1290|спасылка=http://www.busel.org/texts/cat3ar/id5rwkeup.htm|выдавец=Партал «Бусел»|мова=ru|дата публікацыі=2008|копія=http://pravo.levonevsky.org/bazaby/org507/sbor3/text2278.htm|дата копіі=2008|дата доступу=27 жніўня 2016}}</ref>.

14 чэрвеня 2007 г. А.Лукашэнка падпісаў Дырэктыву № 3 «Эканомія і беражлівасьць — галоўныя фактары эканамічнай бясьпекі дзяржавы». Паводле 3-га пункту 1-га артыкула Дырэктывы, Савету міністраў Беларусі і [[НАНБ]] даручалася: «1.3.1. унесьці кіраўніку дзяржавы праект удакладненай Канцэпцыі энэргетычнай бясьпекі і павышэньня энэргетычнай незалежнасьці Рэспублікі Беларусь, прадугледзеўшы ў ім: … дывэрсыфікацыю паставак у рэспубліку нафты, прыроднага газу, электраэнэргіі, вугалю і ''[[Ядзернае паліва|ядзернага паліва]]'', якая забясьпечвае з 2020 году імпарт з адной краіны-пастаўшчыка ня больш як 65 працэнтаў аб’ёму спажываных энэргарэсурсаў»<ref>{{Навіна|загаловак=Дырэктыва № 3 ад 14 чэрвеня 2007 г.|спасылка=http://president.gov.by/by/official_documents_by/view/dyrektyva-3-ad-14-chervenja-2007-g-1649/|выдавец=Прэс-служба прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь|дата публікацыі=14 чэрвеня 2007|дата доступу=14 жніўня 2016}}</ref>. 12 лістапада 2007 г. А. Лукашэнка падпісаў Указ № 565, якім: 1) у складзе [[Міністэрства энэргетыкі Рэспублікі Беларусь]] стваралася Дырэкцыя будаўніцтва АЭС, 2) у складзе [[Міністэрства па надзвычайных сытуацыях Рэспублікі Беларусь]] — Дэпартамэнт па ядзернай і радыяцыйнай бясьпецы (Дзяржатамнагляд), 3) [[Аб’яднаны інстытут энэргетычных і ядзерных дасьледаваньняў «Сосны»]] прызначаўся выконваць навуковае суправаджэньне, 4) РУП «[[БелНДПІэнэргапрам]]» — галоўным праектавальнікам<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Прэзыдэнт Беларусі вызначыў арганізацыі для падрыхтоўкі будаўніцтва АЭС|спасылка=http://news.belta.by/by/print?id=185031|выдавец=БелТА|дата публікацыі=12 лістапада 2007|дата доступу=18 ліпеня 2013}}</ref>.

31 студзеня 2008 г. [[Савет бясьпекі Рэспублікі Беларусь]] ухваліў Пастановай № 1 будаўніцтва АЭС сумарнай электрычнай магутнасьцю 2000 мэгаватаў з уводам першага энэргетычнага блёку ў 2016 годзе, другога — у 2018-м<ref>{{Навіна|загаловак=Пастанова Савета бясьпекі Рэспублікі Беларусь № 1 ад 31 студзеня 2008 г.|спасылка=http://archive.ec/DpvQx|выдавец=|дата публікацыі=31 студзеня 2008}}</ref>. 30 ліпеня А. Лукашэнка падпісаў Закон «Аб выкарыстаньні атамнай энэргіі»<ref>{{Артыкул|загаловак=Закон Рэспублікі Беларусь «Аб выкарыстаньні атамнай энэргіі» (Артыкулы 8-48)|спасылка=http://old.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=16333|выданьне=Зьвязда|тып=газэта|год=6 жніўня 2008|нумар=[http://old.zviazda.by/ru/archive/?idate=2008-08-06 145 (26258)]|старонкі=[http://old.zviazda.by/a2ttachments/16321/6gni-7.pdf 7]|issn=1990-763x}}</ref>, які рэгуляваў кіраваньне і забесьпячэньне бясьпекі ў адпаведнай вобласьці дзейнасьці. У 2023 годзе гэты закон страціў моц<ref>{{Спасылка|url=https://pravo.by/novosti/novosti-pravo-by/2022/october/71800/|загаловак=Законом определено, как в Беларуси будет обеспечиваться безопасность при использовании атомной энергии|мова=ru|дата публікацыі=13 кастрычніка 2022}}</ref>.

4 траўня 2009 г. [[Савет міністраў Рэсп��блікі Беларусь]] пастановай № 571 ухваліў Палажэньне аб парадку абмеркаваньня пытаньняў у сфэры выкарыстаньня атамнай энэргіі з удзелам [[Грамадзкае аб’яднаньне|грамадзкіх аб’яднаньняў]], іншых арганізацыяў і грамадзянаў<ref>{{Артыкул|аўтар=[[Сяргей Сідорскі]].|загаловак=Пастанова Савета міністраў Рэспублікі Беларусь (№ 571)|спасылка=http://old.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=34623|выданьне=Зьвязда|тып=газэта|год=12 траўня 2009|нумар=[http://old.zviazda.by/ru/archive/?idate=2009-05-12 78 (26436)]|старонкі=[http://old.zviazda.by/a2ttachments/34631/12maj-4.pdf 4]|issn=1990-763x}}</ref><ref>{{Артыкул|аўтар=|загаловак=Палажэньне аб парадку абмеркаваньня пытаньняў у сфэры выкарыстаньня атамнай энэргіі з удзелам грамадзкіх аб’яднаньняў, іншых арганізацыяў і грамадзянаў|спасылка=http://old.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=34622|выданьне=Зьвязда|тып=газэта|год=12 траўня 2009|нумар=78 (26436)|старонкі=4|issn=1990-763x}}</ref>. 9 кастрычніка ў Астраўцы адбыліся грамадзкія слуханьні папярэдняй справаздачы аб ацэнцы ўзьдзеяньня на навакольнае асяродзьдзе (АУНА) будучай АЭС з удзелам 813 чалавек, у тым ліку прадстаўнікоў руху «Навукоўцы за бязьядзерную Беларусь», [[Беларуская партыя Зялёныя|партыі «Зялёныя»]], групы «Экаахова» і грамадзкага аб’яднаньня «[[Экадом]]»<ref>{{Навіна|аўтар=Тацяна Вішнеўская|загаловак=Гадавы аб'ём закупак прыроднага газу ў Беларусі з пускам АЭС скароціцца на 4-5 млрд. куб. м - М.Міхадзюк|спасылка=http://news.belta.by/by/print?id=431913|выдавец=БелТА|дата публікацыі=9 кастрычніка 2009|дата доступу=23 траўня 2013}}</ref>. Справаздачу распрацаваў «БелНДПІэнэргапрам» на замову Дырэкцыі будаўніцтва АЭС<ref>{{Навіна|аўтар=Мілена Ануфрыёнак|загаловак=Узьдзеяньне беларускай АЭС на навакольнае асяродзьдзе будзе мінімальнае — дадзеныя АУНА|спасылка=http://news.belta.by/by/print?id=427803|выдавец=БелТА|дата публікацыі=30 верасьня 2009|дата доступу=23 траўня 2013}}</ref>.

15 верасьня 2011 г. А. Лукашэнка Ўказам № 418 вызначыў пад АЭС зямельны ўчастак у [[Астравецкі раён|Астравецкім раёне]] [[плошча]]й 450 [[га]], што за 1,5 км на паўночны ўсход ад вёскі [[Бабраўнікі (вёска)|Бабраўнікі]] і на [[поўдзень]] ад в. [[Авены]], абмежаваны на паўночным [[захад]]зе [[аўтамабіль]]най [[дарога]]й в. [[Шульнікі]] — в. Авены, на захадзе — аўтадарогай [[Газа]] — АЭС — Астравец ад аўтадарогі [[Р-45]], на паўночным [[усход]]зе — аўтадарогай [[Н-6223]] ([[Місьляны]] — Шульнікі — Авены — [[Валейкуны]]), на поўдні, паўднёвым захадзе і захадзе — аўтадарогай ад аўтадарогі Н-6223 в. [[Рудзішкі 1|Рудзішкі]] — [[хутар]] Бабраўнікі і землямі [[Сельскагаспадарчы вытворчы каапэратыў|СВК]] «[[Варняны]]»<ref>{{Навіна|аўтар=Анастасія Янушэўская|загаловак=Лукашэнка вызначыў месцам разьмяшчэньня АЭС зямельны ўчастак у Астравецкім раёне|спасылка=http://by.belapan.by/archive/2011/09/20/497575_497590|выдавец=БелаПАН|дата публікацыі=20 верасьня 2011|дата доступу=6 жніўня 2013}}</ref>. 30 верасьня 2013 г. Савет міністраў Беларусі зацьвердзіў Пастановай № 857 узьвядзеньне 2 энэргаблёкаў магутнасьцю кожнага па 1194 мэгаваты, тэрмін работы АЭС у 50 год і сярэднегадавы выпуск электраэнэргіі АЭС 17 095,1 млн [[Кіляват-гадзіна|кіляват·гадзіна]]<ref name="см">{{Навіна|аўтар=|загаловак=Савет міністраў Беларусі зацьвердзіў праектную дакумэнтацыю Беларускай АЭС|спасылка=http://blr.belta.by/society/view/savet-ministrau-belarusi-zatsverdziu-praektnuju-dakumentatsyju-belaruskaj-aes-19760-2013|выдавец=БелТА|дата публікацыі=2 кастрычніка 2013|дата копіі=3 кастрычніка 2013|копія=http://zviazda.by/be/news/20131003/1380784066-savet-ministrau-belarusi-zacverdziu-praektnuyu-dakumentacyyu-belaruskay-aes|дата доступу=14 жніўня 2016}}</ref>. 30 сьнежня 2013 году А. Лукашэнка падпісаў Указ № 583 "Аб рэарганізацыі ДУ «Дырэкцыя будаўніцтва атамнай электрастанцыі», якую перайменавалі ў РУП «Беларуская атамная электрастанцыя» ў падпарадкаваньні дзяржаўнага аб’яднаньня «[[Белэнэрга]]»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Аб прадпрыемстве|спасылка=https://belaes.by/be/ab-pradpryemstve-2.html|выдавец=УП «Беларуская атамная электрастанцыя»|дата публікацыі=2020|дата копіі|дата доступу=8 жніўня 2020}}</ref>.

26 студзеня 2021 году А. Лукашэнка падпісаў Указ № 32 «Аб фондах Беларускай атамнай электрастанцыі», які прадугледжваў стварэньне 2-х фондаў фінансаваньня працаў па: 1) вывадзе з эксплюатацыі, 2) падтрыманьні і павышэньні бясьпекі. Згодна з Указам УП «Беларуская АЭС» мела пасьля ўводу штомесяц адлічваць у гэтыя фонды да 15% выручкі ад збыту электраэнэргіі<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=На Беларускай атамнай электрастанцыі ствараюцца два фонды|спасылка=https://zviazda.by/be/news/20210126/1611681484-na-belaruskay-atamnay-elektrastancyi-stvarayucca-dva-fondy|выдавец=Газэта «Зьвязда»|дата публікацыі=26 студзеня 2021|дата доступу=26 студзеня 2021}}</ref>.

== Будаўніцтва ==
Праект будаўніцтва прадугледжваў узьвядзеньне 2 [[Вода-вадзяны ядзерны рэактар|вода-вадзяных рэактараў]] [[Ядзерны рэактар 3-га пакаленьня|3-га пакаленьня]] магутнасьцю кожнага па тысячы мэга[[ват]]аў<ref name="БелТА">{{Навіна|аўтар=Людміла Сац|загаловак=Беларусь разглядае 3 групы замежных кампаніяў у якасьці патэнцыйных удзельнікаў будаўніцтва АЭС|спасылка=http://news.belta.by/by/print?id=179923|выдавец=[[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]|дата публікацыі=11 кастрычніка 2007|дата доступу=19 красавіка 2013}}</ref>. 9 студзеня 2008 г. [[Савет міністраў Рэспублікі Беларусь]] прызначыў кіраўніком Дырэкцыі будаўніцтва АЭС Міхаіла Філімонава, які дагэтуль узначальваў ААТ «[[Белэнэргабуд]]»<ref>{{Навіна|аўтар=Мілена Ануфрыёнак|загаловак=Выканаўцам абавязкаў кіраўніка Дырэкцыі будаўніцтва атамнай электрастанцыі назначаны Міхаіл Філімонаў|спасылка=http://news.belta.by/by/print?id=193472|выдавец=БелТА|дата публікацыі=9 студзеня 2008|дата доступу=19 красавіка 2013}}</ref>.

У сярэдзіне красавіка 2012 г. на пляцоўцы пачалі будаваць дарогі і будынкі<ref name="лк"/>. На пачатак траўня 2012 году ў 3-х вёсках Астравецкага раёну ([[Міхалішкі]], [[Гервяты]] і Трокенікі-1) ўсталявалі аўтаматычныя пункты вымярэньня магутнасьці дозы [[Гама-выпраменьваньне|гама-выпраменьваньня]] ў рэальным часе<ref>{{Артыкул|аўтар=Барыс Пракопчык.|загаловак=Усе бакі мірнага атама|спасылка=http://old.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=96627|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=газэта|год=3 траўня 2012|нумар=[http://old.zviazda.by/ru/archive/?idate=2012-05-03 83 (27198)]|старонкі=[http://old.zviazda.by/a2ttachments/96604/3may-6.indd.pdf 4]|issn=1990-763x}}</ref>. 18 ліпеня ў Менску адбылося падпісаньне беларуска-расейскай дамовы на будаўніцтва АЭС, што прадугледжвала ўвод першага блёку ў лістападзе 2018 г., другога — у ліпені 2020-га. На 1 лютага 2013 г. беларускія будаўнікі скончылі падрыхтоўку [[Аснова збудаваньня|асновы]] першага блёку і пачалі падрыхтоўку асновы другога<ref name="лк">{{Навіна|аўтар=Лілія Крапівіна|загаловак=«Расатам» высока ацэньвае якасьць работаў беларускіх будаўнікоў на АЭС|спасылка=http://blr.belta.by/economics/view/rasatam-vysoka-atsenvae-jakasts-rabot-belaruskih-budaunikou-na-aes-8644-2013|выдавец=БелТА|дата публікацыі=1 лютага 2013|дата доступу=14 жніўня 2016}}</ref>. 19 лістапада 2014 г. у [[падмурак]] 1-га рэактара паставілі пастку расплаву для выкідаў пры [[Здарэньне|здарэньні]]<ref>{{Навіна|аўтар=Аляксей Радзівонаў|загаловак=Новы этап будаўніцтва на Беларускай АЭС|спасылка=http://www.tvr.by/bel/news/ekonomika/novyy_etap_stroitelstva_na_belorusskoy_aes_19_11_2014_21_15_00/ |выдавец=[[Белтэлерадыёкампанія]]|дата публікацыі=19 лістапада 2014|дата доступу=14 жніўня 2016}}</ref>. 24 сьнежня 2015 г. у Астравец з расейскага прадпрыемства «[[Атаммаш]]» ([[Валгадонск]], [[Растоўская вобласьць]], [[Паўднёвая фэдэральная акруга]]) прывезьлі корпус для рэактара. Дастаўка доўжылася 72 дні. 8 красавіка 2016 г. абрушылася стойка {{Артыкул у іншым разьдзеле|Апалубка|апалубкі|en|Formwork}} службовага будынка АЭС пры кладцы [[бэтон]]у перакрыцьцяў побытавага памяшканьня<ref>{{Навіна|аўтар=Аляксей Аляксандраў|загаловак=Мінэнэрга: У красавіку на будаўніцтве АЭС быў дэфэкт пры падрыхтоўчых працах|спасылка=http://by.belapan.by/archive/2016/05/06/844468_844474|выдавец=[[БелаПАН]]|дата публікацыі=6 траўня 2016|дата доступу=14 траўня 2016}}</ref>. На 27 траўня 2016 г. пабудавалі 1-ю [[Градзірня|градзірню]] вышынёй каля 170 мэтраў<ref name="нв">{{Артыкул|аўтар=[[Дзяніс Марціновіч]].|загаловак=Што там, на Беларускай АЭС|спасылка=http://www.nv-online.info/by/689/printed/118759/Што-там--на-Беларускай-АЭС.htm?tpl=7|выданьне=[[Народная воля]]|тып=газэта|год=27 траўня 2016|нумар=[http://www.nv-online.info/attachment/728/%D0%9D%D0%92_038_20-05-2016_00.pdf 38 (4085)]|старонкі=2|issn=2071-9647}}</ref>.

[[Файл:Будаўніцтва Астравецкай АЭС 002.jpg|значак|280пкс|Будаўніцтва Беларускай АЭС (13 жніўня 2016 г.)]]
У ноч (а 1:30) на 10 ліпеня 2016 г. падчас падрыхтоўкі да ўстаноўкі 330-тонны корпус рэактара даўжынёй 11 мэтраў сарваўся са стропаў і ўпаў з вышыні 4 мэтраў<ref>{{Навіна|аўтар=[[Аляксандар Ярашэвіч]]|загаловак=Мінэнэрга пацьвердзіла няштатную сытуацыю на будоўлі БелАЭС|спасылка=http://by.belapan.by/archive/2016/07/26/857368_478523|выдавец=[[БелаПАН]]|дата публікацыі=26 ліпеня 2016|копія=http://novychas.by/hramadstva/minenerha-pacverdzila-njasztatnuju-situacyju-na-bu|дата копіі=26 ліпеня 2016|дата доступу=14 жніўня 2016}}</ref>. Мэталічныя стропы апынуліся на 30 см карацейшыя за даўжыню, якую замерылі ў Расеі, што прывяло да адхіленьня і наступнага падзеньня корпуса. 11 жніўня 2016 г. [[Міністэрства энэргетыкі Рэспублікі Беларусь]] накіравала прадпрыемству «[[Расатам]]» (Масква) паведамленьне аб рашэньні замяніць корпус рэактара<ref>{{Навіна|аўтар=Тэлеканал «[[Беларусь 1]]»|загаловак=Беларусь прыняла рашэньне замяніць корпус рэактара энэргаблока атамнай электрастанцыі|спасылка=http://www.tvr.by/bel/news/ekonomika/belarus_prinyala_reshenie_zamenit_korpus_reaktora_energobloka_atomnoy_elektrostantsii/|выдавец=[[Белтэлерадыёкампанія]]|дата публікацыі=11 жніўня 2016|дата доступу=14 жніўня 2016}}</ref>. На 8 сьнежня 2016 г. для [[Ядзерны рэактар|рэактарнага]] блёка № 1 Беларускай АЭС паставілі 4 з 5 гало��ных цыркулярных помпаў (кожная вагой па 25 тонаў)<ref>{{Навіна|аўтар=Тэлеканал «[[Беларусь 1]]»|загаловак=Сэрца першага энэргаблока - у дарозе на Беларускую АЭС|спасылка=http://www.tvr.by/bel/news/ekonomika/serdtse_pervogo_energobloka_v_puti_na_belorusskuyu_aes/|выдавец=[[Белтэлерадыёкампанія]]|дата публікацыі=8 сьнежня 2016|дата доступу=9 сьнежня 2016}}</ref>. Цягам 2017 году на будоўлі ў сярэднім задзейнічалі 4950 чалавек. У сьнежні 2017 году на 2-м энэргаблёку змантавалі корпус рэактара. На 26 лютага 2018 году ўсталявалі парагенэратары і скончылі зварку галоўнага цыркуляцыйнага трубаправода 1-га энэргаблёка. Таксама ўзьвялі 2-ю вежавую выпарную градзірню і 70-мэтровыя будынкі 1-га і 2-га рэактараў<ref>{{Артыкул|аўтар=Сяргей Куркач.|загаловак=БелАЭС: год да старту|спасылка=http://zviazda.by/be/news/20180223/1519402287-belaes-god-da-startu|выданьне=Зьвязда|тып=|год=26 лютага 2018|нумар=[http://zviazda.by/be/number/39-28655 39 (28655)]|старонкі=[http://zviazda.by/sites/default/files/24lut-1_optim.pdf 1], [http://zviazda.by/sites/default/files/24lut-4_optim.pdf 4]|issn=}}</ref>. 25 чэрвеня 2018 году на 2-м энэргаблёку Беларускай АЭС скончылі зварку галоўнага цыркуляцыйнага [[трубаправод]]а, на якую спатрэбілася 70 дзён<ref>{{Навіна|аўтар=Тэлеканал «Беларусь 1»|загаловак=На другім энэргаблоку БелАЭС завяршылася зварка галоўнага цыркуляцыйнага трубаправода|спасылка=https://www.tvr.by/bel/news/ekonomika/na_vtorom_energobloke_belaes_zavershena_svarka_glavnogo_tsirkulyatsionnogo_truboprovoda/|выдавец=Белтэлерадыёкампанія|дата публікацыі=25 чэрвеня 2018|дата доступу=2 ліпеня 2018}}</ref>. У сьнежні 2018 году скончылі будаўніцтва звыш 1000 км паветраных [[Лінія электраперадачы|лініяў электраперадачы]] (ЛЭП) [[напруга]]й 330 кіля[[Вольт]] і перабудову каля 700 км дзейных паветраных лініяў 110—330 кВольт. Таксама перабудавалі 4 падстанцыі і пабудавалі падстанцыю «[[Паставы]]» (Віцебская вобласьць) на 330 кВ. У выніку Беларускую АЭС зьвязалі з энэргасыстэмай Беларусі<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Павал Дрозд: Як БелАЭС рыхтуецца да інтэграцыі ў энэргасістэму|спасылка=https://blr.belta.by/interview/view/jak-belaes-ryhtuetstsa-da-integratsyi-u-energasistemu-3038/|выдавец=[[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]|дата публікацыі=17 чэрвеня 2020|дата доступу=19 чэрвеня 2020}}</ref>.

Цягам 2012—2020 гадоў [[Міжнароднае агенцтва атамнай энэргіі]] (Аўстрыя) накіравала ў Беларусь 7 пасольстваў: 1) ацэнкі ядзернай інфраструктуры ў 2012 годзе, 2) ацэнкі рэгулявальнай інфраструктуры ядзернай і радыяцыйнай [[Бясьпека|бясьпекі]] ў 2016-м, 3) ацэнкі пляцоўкі АЭС і зьнешніх узьдзеяньняў у 2017 годзе, 4) наконт аварыйнай гатоўнасьці і рэагаваньня ў 2018-м, 5) уліку і кантролю ядзернага матэрыялу ў 2019 годзе, 6) наконт перадэксплюатацыйнай гатоўнасьці ў 2019 годзе, 7) ацэнкі ядзернай інфраструктуры ў 2020-м<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Дзяржатамнагляд адрэагаваў на рэзалюцыю Сойма Летувы аб БелАЭС і заклікаў выкарыстоўваць правераныя факты|спасылка=https://blr.belta.by/society/view/dzjarzhatamnagljad-adreagavau-na-rezaljutsyju-sejma-litvy-ab-belaes-i-zaklikau-vykarystouvats-92103-2020/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=25 верасьня 2020|дата доступу=26 верасьня 2020}}</ref>.

26 лістапада 2021 году Міжведамасная камісія падпісала Акт аб гатоўнасьці інжынэрна-тэхнічных збудаваньняў 2-га энэргаблёку Беларускай АЭС да выкарыстаньня<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Падпісаны акт аб гатоўнасьці інжынэрна-тэхнічных збудаваньняў фізабароны энэргаблёка нумар 2 БелАЭС да эксплюатацыі|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/padpisany-akt-ab-gatounastsi-inzhynerna-tehnichnyh-zbudavannjau-fizabarony-energabloka-numar-2-belaes-107356-2021/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=26 жніўня 2021|дата доступу=26 лістапада 2021}}</ref>.

== Пуск ==
22 красавіка 2019 году ў 1-ы рэактар пачалі загружаць 163 імітатары цеплавыдзяляльных зборак (ЦВЗ) для падрыхтоўкі да халоднай і гарачай абкаткі (ХГА) падчас пусканаладкі<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=На першым энэргаблёку БелАЭС пачалася загрузка імітатараў цеплавыдзяляльных зборак|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/na-pershym-energabloku-belaes-pachalasja-zagruzka-imitatarau-tseplavydzjaljalnyh-zborak-77553-2019/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=22 красавіка 2019|дата доступу=25 красавіка 2019}}</ref>. 6 красавіка 2020 году на 1-м энэргаблёку выпрабавалі аўтаматычны запуск ўстаноўкі электразабесьпячэньня і ўсіх 4-х аварыйных дызэль-генэратарных установак, а таксама праверылі працаздольнасьць аварыйных мэханізмаў усіх 4-х каналаў бясьпекі<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=На першым блёку БелАЭС завершаныя выпрабаваньні сыстэм бяспекі|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/na-pershym-bloku-belaes-zavershany-vyprabavanni-sistem-bjaspeki-86529-2020/|выдавец=[[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]|дата публікацыі=6 красавіка 2020|дата доступу=7 красавіка 2020}}</ref>. 7 траўня 2020 году да разьмеркавальнай прылады БелАЭС падлучылі 5-ую зь 7-і высакавольтных [[Лінія электраперадачы|лініяў электраперадачы]] (ЛЭП) для сувязі з энэргасыстэмай Беларусі. Гэтая ЛЭП мела [[Напруга|напругу]] 330 кіля[[вольт]] і ішла да падстанцыі «[[Стоўпцы]]» (Менская вобласьць), якую аснасьцілі 2-ма шунтавальнымі рэактарамі. Адначасна разьмеркавальную прыладу падстанцыі з напругай 220 кілявольт замянілі на больш магутную з напругай 330 кВ. Таксама пабудавалі астатнія 2 зь 7 высакавольтных ЛЭП да [[Маладэчна]] і мястэчка [[Рось]] у Ваўкавыскім раёне (Гарадзенская вобласьць)<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Да БелАЭС падключылі пятую зь сямі высакавольтавых ліній для сувязі з энэргасістэмай|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/da-belaes-padkljuchyli-pjatuju-z-sjami-vysakavoltavyh-linij-dlja-suvjazi-z-energasistemaj-87453-2020/|выдавец=[[БелТА]]|дата публікацыі=7 траўня 2020|дата доступу=12 траўня 2020}}</ref>. 25 траўня 2020 году супрацоўнікі БелАЭС разьмясьцілі цеплавыдзяляльныя зборкі ў сховішчы [[Ядзернае паліва|ядзернага паліва]] для наступнай загрузкі ў рэактар 1-га энэргаблёка<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=На БелАЭС завяршылі прыёмку ядзернага паліва для першага блёка|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/na-belaes-zavjarshyli-pryemku-jadzernaga-paliva-dlja-pershaga-bloka-87970-2020/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=25 траўня 2020|дата доступу=26 траўня 2020}}</ref>.

6 жніўня 2020 году [[Міністэрства па надзвычайных сытуацыях Рэспублікі Беларусь]] ухваліла Рашэньне аб наданьні ДП «Беларуская АЭС» права загрузкі штатнай актыўнай зоны рэактара энэргаблёка № 1<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Выдадзены дазвол на права загрузкі штатнай актыўнай зоны рэактара № 1 Беларускай АЭС|спасылка=https://gosatomnadzor.mchs.gov.by/by/novosti/318280/|выдавец=Дэпартамэнт ядзернай і радыяцыйнай бясьпекі [[МНС Беларусі]]|дата публікацыі=6 жніўня 2020|дата доступу=7 жніўня 2020}}</ref>. 7 жніўня ў рэактар пачалі загружаць 163 цеплавыдзяляльныя зборкі (ЦВЗ) зь ядзерным палівам<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Загрузка ядзернага паліва на першым энергаблёку БелАЭС пачнецца 7 жніўня|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/zagruzka-jadzernaga-paliva-na-pershym-energabloku-belaes-pachnetstsa-7-zhniunja-90266-2020/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=6 жніўня 2020|дата доступу=7 жніўня 2020}}</ref>. 20 жніўня 2020 году ў 1-ы рэактар загрузілі ўсе 163 ЦВЗ, вырабленыя на «[[Новасыбірскі завод хімканцэнтратаў|Новасыбірскім заводзе хімканцэнтратаў]]». Узровень іх узбагачанасьці складаў ад 1,3% да 4,4%<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=На першым энергаблёку БелАЭС загружана ядзернае паліва - Дзяржатамнагляд|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/na-pershym-energabloku-belaes-zagruzhana-jadzernae-paliva-dzjarzhatamnagljad-90921-2020/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=20 жніўня 2020|дата доступу=20 жніўня 2020}}</ref>. 10 верасьня 2020 году на Беларускай АЭС падлучылі дадатковы [[дызэль-генэратар]] на выпадак абясточваньня<ref>{{Навіна|загаловак=На БелАЭС усталявалі дадатковы дызэль-генэратар|спасылка=https://www.tvr.by/bel/news/ekonomika/na_belaes_ustanovili_dopolnitelnyy_dizel_generator/|выдавец=[[Белтэлерадыёкампанія]]|дата публікацыі=10 верасьня 2020|дата доступу=12 верасьня 2020}}</ref>. 5 кастрычніка 2020 году падлучылі 7-ю высакавольтную лінію электраперадачы даўжынёй 250 км, якая была найбольш працяглай лініяй у энэргасыстэме Беларусі з напругай 330 кілявольт і злучала БелАЭС з падстанцыяй «Рось». Папярэдне падлучылі 6 такіх лініяў электраперадачы для сувязі зь іншымі падстанцыямі<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=БелАЭС атрымала сёмую лінію сувязі з энэргасыстэмай|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/belaes-atrymala-semuju-liniju-suvjazi-z-energasistemaj-92356-2020/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=5 кастрычніка 2020|дата доступу=6 кастрычніка 2020}}</ref>.

11 кастрычніка 2020 году а 2:26 1-ы энэргаблёк Беларускай АЭС вывелі на мінімальна кантраляваны ўзровень (МКУ) магутнасьці, які складаў менш за 1% намінальнай магутнасьці рэактара. У выніку ў актыўнай зоне 1-га рэактара пачалася кіраваная [[ядзерная рэакцыя]], якая сама падтрымліваецца<ref>{{Навіна|аўтар=[[БелаПАН]]|загаловак=Першы энэргаблёк Беларускай АЭС выведзены на мінімальна кантраляваны ровень магутнасьці|спасылка=https://www.racyja.com/ekanomika/pershy-energablok-belaruskaj-aes-vyve/|выдавец=[[Беларускае Радыё Рацыя|Радыё «Рацыя»]]|дата публікацыі=11 кастрычніка 2020|дата доступу=12 кастрычніка 2020}}</ref>. 30 кастрычніка 2020 году на 1-м энэргаблёку БелАЭС пробна запусьцілі турбіну на 35% магутнасьці рэактара. Кручэньне турбіны на халастым хаду давялі да праектнага значэньня ў 3000 абаротаў за хвіліну<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=На першым блёку БелАЭС выкананы пробны пуск турбіны|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/na-pershym-bloku-belaes-vykanany-probny-pusk-turbiny-93262-2020/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=30 кастрычніка 2020|дата доступу=1 лістапада 2020}}</ref>. 3 лістапада 2020 году а 12:03 [[турбагенэратар]] 1-га энэргаблёка БелАЭС уключылі ў аб’яднаную энэргасыстэму Беларусі<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Першы энэргаблёк БелАЭС уключаны ў энэргасыстэму краіны|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/pershy-energablok-belaes-ukljuchany-u-energasistemu-krainy-93341-2020/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=3 лістапада 2020|дата доступу=3 лістапада 2020}}</ref>. 7 лістапад�� 2020 году 1-ы энэргаблёк АЭС вывелі на магутнасьць 400 мэга[[ват]]. За 3 папярэднія дні ад часу ўлучэньня ў энэргасыстэму з АЭС адпусьцілі звыш 22 млн [[кіляват-гадзіна]] электраэнэргіі, якую дагэтуль выраблялі пры дапамозе 6,4 млн [[Кубамэтар|кубамэтраў]] прыроднага газу цаной каля 1 млн $. Рэактар 1-га энэргаблёка запрацаваў на магутнасьці 40%<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Першы энэргаблёк Беларускай атамнай электрастанцыі выйшаў на магутнасьць 400 МВт|спасылка=https://blr.belta.by/president/view/pershy-energablok-belaruskaj-atamnaj-elektrastantsyi-vyjshau-na-magutnats-400-mvt-93475-2020/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=7 лістапада 2020|дата доступу=9 лістапада 2020}}</ref>. На той час на Беларускай АЭС працавала каля 2200 чалавек, зь іх 62 замежных грамадзяніны Расеі і Ўкраіны. У якасьці паліва на АЭС выкарыстоўвалі ўзбагачаны [[дыяксыд урану]] ў выглядзе таблетак памерам да 1 см і вагой 5 [[грам]]аў. З кожнай такой уранавай «таблеткі» выраблялі столькі [[Электраэнэргія|электраэнэргіі]], як з 350 кг [[Нафта|нафты]] або 360 кубамэтраў [[Прыродны газ|прыроднага газу]]. Рэактар быў цалкам загружаны 87 тонамі такіх уранавых таблетак, на адпрацоўку якіх прызначалася 4 гады<ref>{{Артыкул|аўтар=Вольга Мядзьведзева, Марыя Дадалка.|загаловак=«Гэта этап сувэрэнітэту і незалежнасьці нашай краіны»|спасылка=https://zviazda.by/be/news/20201107/1604732336-prezident-belarusi-alyaksandr-lukashenka-navedvae-belaes|выданьне=Зьвязда|тып=|год=9 лістапада 2020|нумар=[https://zviazda.by/be/number/218-29332 218 (29332)]|старонкі=[https://zviazda.by/sites/default/files/9lis-1_optim_2.pdf 1], [https://zviazda.by/sites/default/files/9lis-3_optim_2.pdf 2], [https://zviazda.by/sites/default/files/9lis-3_optim_2.pdf 3]|issn=}}</ref>. 10 лістапада 2020 году пастаўку электраэнэргіі ад Беларускай АЭС прыпынілі, а магутнасьць [[турбагенэратар]]а зьнізілі да нулявой<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Часовае спыненьне пастаўкі электраэнэргіі ад БелАЭС прадугледжана праграмай энэргапуску - Мінэнэрга|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/chasovae-spynenne-pastauki-elektraenergii-ad-belaes-pradugledzhana-pragramaj-energapusku-minenerga-93548-2020/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=10 лістапада 2020|дата доступу=19 лістапада 2020}}</ref>. 19 лістапада 2020 году 1-ы энэргаблёк паўторна ўключылі ў сетку пасьля замены [[трансфарматар]]аў напругі ў вымяральных ланцугах генэратарнага выключальніка<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Першы энэргаблёк БелАЭС уключаны ў сетку пасьля замены абсталяваньня|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/pershy-energablok-belaes-ukljuchany-u-setku-paslja-zameny-abstaljavannja-93843-2020/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=19 лістапада 2020|дата доступу=19 лістапада 2020}}</ref>. 2 сьнежня 2020 году [[Міністэрства энэргетыкі Беларусі]] паведаміла пра скідваньне пары на 1-м энэргаблёку, што выявіла патрэбу ў выпраўленьні працы накрывак шумапаглынальнікаў пары<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Мінэнэрга: Скідваньне пары на першым блёку БелАЭС праведзена плянава ў час тэставаньня абсталяваньня|спасылка=https://zviazda.by/be/news/20201202/1606892011-minenerga-skidvanne-pary-na-pershym-bloku-belaes-pravedzena-planava-u-chas|выдавец=Газэта «[[Зьвязда]]»|дата публікацыі=2 сьнежня 2020|дата доступу=8 сьнежня 2020}}</ref>.

3 сьнежня 2020 году падалі напругу на 1-ю сэкцыю 10 кілявольт 2-га энэргаблёка<ref>{{Навіна|аўтар=Ірына Сідарок.|загаловак=На другі энэргаблёк АЭС падалі напругу|спасылка=https://zviazda.by/be/news/20200403/1585932272-na-drugi-energablok-aes-padali-napruzhanne|выдавец=Газэта «Зьвязда»|дата публікацыі=4 сьнежня 2020|дата доступу=8 сьнежня 2020}}</ref>. 29 сьнежня 2020 году старшыня ўраду Беларусі [[Раман Галоўчанка]] паведаміў, што 1-ы рэактар працаваў на 75% магутнасьці, што дазваляла штодня замяшчаць замежны прыродны газ на 750 000 даляраў ЗША<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Беларусь з запускам першага блёка АЭС эканоміць на закупках газу каля $750 тыс. у дзень - Галоўчанка|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/belarus-z-zapuskam-pershaga-bloka-aes-ekanomits-na-zakupkah-gazu-kalja-750-tys-u-dzen-galouchanka-95299-2020/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=29 сьнежня 2020|дата доступу=29 сьнежня 2020}}</ref>. 12 студзеня 2021 году а 19:57 1-ы энэргаблёк БелАЭС вывелі на поўную магутнасьць. Цеплавая магутнасьць энэргаблёка склала 3200 мэгават, а электрычная — 1170 мэгават<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Першы энэргаблёк БелАЭС выведзены на 100 працэнтаў магутнасьці|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/pershy-energablok-belaes-vyvedzeny-na-100-pratsentau-magutnastsi-95608-2021/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=13 студзеня 2021|дата доступу=13 студзеня 2021}}</ref>. 16 студзеня 1-ы энэргаблёк адлучылі ад электрасеткі пасьля спрацоўваньня абароны [[генэратар]]а. 21 студзеня а 12:19 энаргаблёк зноў падлучылі да сеткі<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Першы энэргаблёк БелАЭС зноў уключаны ў сетку|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/pershy-energablok-belaes-znou-ukljuchany-u-setku-95923-2021/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=21 студзеня 2020|дата доступу=21 студзеня 2021}}</ref>. 8 сакавіка 2021 году а 2:14 1-ы энэргаблёк БелАЭС падлучылі да электрасеткі пасьля 259 выпрабаваньняў абсталяваньня<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Першы энэргаблёк БелАЭС уключаны ў сетку|спасылка=https://zviazda.by/be/news/20210308/1615189434-pershy-energablok-belaes-uklyuchany-u-setku|выдавец=Газэта «Зьвязда»|дата публікацыі=8 сакавіка 2021|дата доступу=8 сакавіка 2021}}</ref>. Агулам на 1-м энэргаблёку зьмяшчалася 285 000 вузлоў абсталяваньня, якія падлягалі выпрабаваньню<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Мінэнэрга растлумачыла прычыны адключэньняў першага энэргаблёка БелАЭС ад сеткі|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/minenerga-rastlumachyla-prychyny-adkljuchennjau-pershaga-energabloka-belaes-ad-setki-97629-2021/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=10 сакавіка 2021|дата доступу=10 сакавіка 2021}}</ref>. 14 сакавіка 1-ы энэраблёк уключылі ў сетку пасьля дасьледаваньня [[ксэнон]]авых пераходаў у рэактары, які вывелі на намінальны ўзровень магутнасьці<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Першы энергаблёк БелАЭС уключаны ў сетку|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/pershy-energablok-belaes-ukljuchany-u-setku-97779-2021/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=15 сакавіка 2021|дата доступу=15 сакавіка 2021}}</ref>.

15 сакавіка 2021 году на 2-м энэргаблёку загрузілі 163 імітатары ЦВЗ у рэактар<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=На другім энергаблоку БелАЭС завершана загрузка ў рэактар імітатараў цеплавыдзяляльных зборак|спасылка=https://belaes.by/be/naviny/item/3193-na-vtorom-energobloke-belaes-zavershena-zagruzka-v-reaktor-imitatorov-teplovydelyayushchikh-sborok.html|выдавец=УП «Беларуская АЭС»|дата публікацыі=15 сакавіка 2021|дата доступу=15 сакавіка 2021}}</ref>. 16 сакавіка 2021 году [[Савет міністраў Беларусі]] ўхваліў Пастанову № 148 аб прызначэньні камісіі прыёмкі ў эксплюатацыю пускавога комплексу 1-га блёка Беларускай АЭС. Пасаду старшыні прыёмачнай камісіі заняў намесьнік старшыні ўраду [[Юры Назараў]]. Яго намесьнікамі сталі кіраўнік «[[Белэнэрга]]» Павал Дрозд і намесьнік [[Міністэрства энэргетыкі Рэспублікі Беларусь|міністра энэргетыкі]] Міхаіл Міхадзюк. Таксама ў склад камісіі ўвайшлі 1-ы намесьнік старшыні [[Дзяржаўны камітэт па стандартызацыі Рэспублікі Беларусь|Дзяржкамітэту стандартызацыі]] Зьміцер Барташэвіч, намесьнік кіраўніка «Белэнэрга» Сяргей Бабовіч, начальнік У[[ДАІ]] [[УУС Гарадзенскага аблвыканкаму]] Ўладзімер Дзяшко, намесьнік [[Міністэрства па надзвычайных сытуацыях Рэспублікі Беларусь|міністра па надзвычайных сытуацыях]] Анатоль Даўгалевец, 1-ы намесьнік [[Міністэрства фінансаў Рэспублікі Беларусь|міністра фінансаў]] Зьміцер Кійко, 1-ы намесьнік [[Міністэрства архітэктуры і будаўніцтва Рэспублікі Беларусь|міністра архітэктуры і будаўніцтва]] Ігар Касьцюкоў<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Саўмін назначыў прыёмачную камісію для першага энергаблёка БелАЭС|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/saumin-naznachyu-pryemachnuju-kamisiju-dlja-pershaga-energabloka-belaes-97928-2021/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=18 сакавіка 2021|дата доступу=22 сакавіка 2021}}</ref>. 3 траўня 2021 году з «[[Новасыбірскі завод хімканцэнтратаў|Новасыбірскага заводу хімканцэнтратаў]]» даставілі цеплавыдзяляльныя зборкі і паглынальныя стрыжні для 2-га энэргаблёку БелАЭС, якія разьмясьцілі ў сховішчы<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Ядзернае паліва гатова для пачатковай загрузкі ў рэактар другога энэргаблёка БелАЭС|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/jadzernae-paliva-gatova-dlja-pachatkovaj-zagruzki-u-reaktar-drugoga-energabloka-belaes-99493-2021/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=3 траўня 2021|дата доступу=3 траўня 2021}}</ref>.

24 траўня 2021 году скончылі 15-дзённае апрабаваньне 1-га энэргаблёку на поўнай магутнасьці<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=На БелАЭС завяршыўся этап комплекснага апрабаваньня першага энэргаблёка|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/na-belaes-zavjarshyusja-etap-kompleksnaga-aprabavannja-pershaga-energabloka-100079-2021/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=24 траўня 2021|дата доступу=31 траўня 2021}}</ref>. 9 чэрвеня 2021 году на 2-м энэргаблёку скончылі гідраўлічныя выпрабаваньні і цыркуляцыйную прамыўку трубаправодаў і абсталяваньня 1-га і 2-га контураў рэактара. Пры гэтым, у рэактар загрузілі імітатары цеплавыдзяляльных зборак (ЦВЗ)<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Завяршыліся гідравыпрабаваньні першага і другога контураў другога энэргаблёка БелАЭС|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/zavjarshylisja-gidravyprabavanni-pershaga-i-drugoga-konturau-drugoga-energabloka-belaes-100703-2021/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=9 чэрвеня 2021|дата доступу=9 чэрвеня 2021}}</ref>. 10 чэрвеня 2021 году Прыёмачная камісія пад старшынствам намесьніка старшыні ўраду [[Юры Назараў|Юрыя Назарава]] падпісала Акт прыёмкі ў прамысловую эксплюатацыю пускавога комплексу 1-га энэргаблёка. У выніку яго пуск быў завершаны<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Падпісаны акт прыёмкі ў прамысловую эксплюатацыю першага энэргаблёка БелАЭС|спасылка=https://belaes.by/be/naviny/item/3321-podpisan-akt-priemki-v-promyshlennuyu-ekspluatatsiyu-pervogo-energobloka-belaes.html|выдавец=УП «Беларуская АЭС»|дата публікацыі=10 чэрвеня 2021|дата доступу=10 чэрвеня 2021}}</ref>.

22 сьнежня 2021 году ў актыўную зону рэактара 2-га энэргаблёка Беларускай АЭС за��рузілі 1-ю са 163-х ЦВЗ зь ядзерным палівам. Гэтым пачалі фізычны пуск 2-га энэргаблёка. Кожная ЦВЗ складалася з 312 цеплавыдзяляльных элемэнтаў (ЦВЭл) [[прамер]]ам 9 мм і вышынёй каля 4-х мэтраў. Вага паліва ў ЦВЗ складала 571 кг<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=На БелАЭС пачалася загрузка ядзернага паліва ў рэактар другога энэргаблёка|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/na-belaes-pachalasja-zagruzka-jadzernaga-paliva-u-reaktar-drugoga-energabloka-108515-2021/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=22 сьнежня 2021|дата доступу=22 сьнежня 2021}}</ref>. 25 сакавіка 2023 году [[Міністэрства энэргетыкі Беларусі]] паведаміла пра фізычны пуск кіраванай ланцуговай рэакцыі дзяленьня ў рэактары 2-га энэргаблёку Беларускай АЭС. У выніку рэактарную ўстаноўку вывелі на найменшы кіраваны ўзровень магутнасьці ў 1% ад намінальнай<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=На БелАЭС запусьцілі другі энэргаблок|спасылка=https://novychas.online/ekanomika/na-belaes-zapuscili-druhi-enerhablok-kolki-jon-pr|выдавец=Партал «[[Новы час (газэта)|Новы час]]»|дата публікацыі=26 сакавіка 2023|дата доступу=28 сакавіка 2023}}</ref>. 10 красавіка а 14:12 выканалі пробны пуск турбіны 2-га энэргаблёка на магутнасьці рэактара 40%. Пасьля падачы пары на турбагенэратар хуткасьць кручэньня [[ротар]]аў павялічылі да 3000 абаротаў за хвіліну на халастым хаду без уключэньня ў сетку. Затым замералі цепламэханічныя паказчыкі і спынілі турбіну<ref>{{Навіна|загаловак=На БелАЭС паспяхова выкананы пробны пуск турбіны другога энэргаблёка|спасылка=https://zviazda.by/be/news/20230411/1681191076-na-belaes-paspyahova-vykanany-probny-pusk-turbiny-drugoga-energabloka|выдавец=Газэта «Зьвязда»|дата публікацыі=11 красавіка 2023|дата доступу=22 красавіка 2023}}</ref>.

13 траўня 2023 году а 13:24 2-і энэргаблёк АЭС на магутнасьці 40% сынхранізавалі з энэргесеткай Беларусі<ref>{{Навіна|аўтар=Ірына Сідарок|загаловак=Другі энэргаблок БелАЭС выпрацаваў першыя кілават-гадзіны энэргіі|спасылка=https://zviazda.by/be/news/20230513/1683980137-drugi-energablok-belaes-vypracavau-pershyya-kilavat-gadziny-energii|выдавец=Газэта «[[Зьвязда]]»|дата публікацыі=13 траўня 2023|дата доступу=13 траўня 2023}}</ref>. 31 траўня 2023 году, паводле папярэдняга дазволу Дзяржатамнагляду МНС Беларусі, пачалі досьледна-прамысловую эксплюатацыю 2-га энэргаблёка, у рамках якой прадугледжвалася звыш 200 выпрабаваньняў абсталяваньня. Пры гэтым пачалі павышаць магутнасьць рэактара з 50 да 75%<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=На БелАЭС пачаўся этап досьледна-прамысловай эксплюатацыі другога энэргаблёка|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/na-belaes-pachausja-etap-dosledna-pramyslovaj-ekspluatatsyi-drugoga-energabloka-128582-2023/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=31 траўня 2023|дата доступу=31 траўня 2023}}</ref>. 14 чэрвеня 2-і энэргаблёк падлучылі да сеткі пасьля выпрабаваньня рэактарнай устаноўкі<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Другі энэргаблёк БелАЭС уключаны ў сетку|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/drugi-energablok-belaes-ukljuchany-u-setku-129139-2023/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=14 чэрвеня 2023|дата доступу=14 чэрвеня 2023}}</ref> зь 10 чэрвеня. 27 чэрвеня Міністэрства энэргетыкі Беларусі абвясьціла пра адключэньне 2-га энэргаблёка ад сеткі 28 чэрвеня для плянавага ахалоджваньня рэактара, каб дасьледаваць [[нэўтрон]]на-фізычныя ўласьцівасьці яго актыўнай зоны са зьніжэньнем магутнасьці да мінімальна кантраляванага ўзроўню<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Ізноў адключаюць другі энэргаблёк БелАЭС|спасылка=https://www.svaboda.org/a/32478388.html|выдавец=[[Беларуская служба Радыё Свабода|Беларуская служба Радыё «Свабода»]]|дата публікацыі=27 чэрвеня 2023|дата доступу=29 чэрвеня 2023}}</ref>. 10 ліпеня 2-і энэргаблёк падлучылі да электрасеткі пасьля выпрабавальнага расхалоджваньня рэактара. Далейшыя выпрабаваньні ладзілі на розных магутнасьцях з разгрузкай да нулявога ўзроўню<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Другі энэргаблёк БалАЭС уключаны ў сетку|спасылка=https://belaes.by/be/naviny/item/4047-vtoroj-energoblok-belaes-vklyuchen-v-set.html|выдавец=УП «Беларуская атамная электрастанцыя»|дата публікацыі=10 ліпеня 2023|дата доступу=13 ліпеня 2023}}</ref>.

3 жніўня 2023 году Ўрад Беларусі ўхваліў Пастанову № 518, якой прызначыў камісію прыёмкі ў эксплюатацыю пускавога комплексу 2-га энэргаблёка. Камісію ўзначаліў намесьнік старшыні ўраду [[Пётар Пархомчык]]<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Саўмін прызначыў прыёмачную камісію для другога энэргаблёка БелАЭС|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/saumin-naznachyu-pryemachnuju-kamisiju-dlja-drugoga-energabloka-belaes-130983-2023/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=7 жніўня 2023|дата доступу=8 жніўня 2023}}</ref>. 28 верасьня 2023 году 2-і энэргаблёк перавялі на поўную магутнасьць для апрабаваньня абсталяваньня цягам 15 дзён, на якое напярэдадні выдаў дазвол Дзяржатамнагляд<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=На БелАЭС прыступілі да комплекснага апрабаваньня абсталяваньня другога энэргаблёка|спасылка=https://zviazda.by/be/news/20230929/1695973743-na-belaes-prystupili-da-kompleksnaga-aprabavannya-abstalyavannya-drugoga|выдавец=Газэта «Зьвязда»|дата публікацыі=28 верасьня 2023|дата доступу=29 верасьня 2023}}</ref>. 24 кастрычніка 2023 году [[Міністэрства па надзвычайных сытуацыях Беларусі]] выдала дазвол на прамысловую эксплюатацыю 2-га энэргаблёка<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=МНС дазволіла ўвесьці ў эксплюатацыю другі энэргаблёк БелАЭС|спасылка=https://euroradio.by/mns-dazvolila-uvesci-u-ekspluatacyyu-drugi-energablok-belaes|выдавец=«[[Эўрапейскае радыё для Беларусі]]»|дата публікацыі=25 кастрычніка 2023|дата доступу=26 кастрычніка 2023}}</ref>. 1 лістапада 2023 году прыёмачная камісія пад кіраўніцтвам Пятра Пархомчыка падпісала акт прыёмкі пускавога комплексу 2-га энэргаблёка ў прамысловую эксплюатацыю<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Падпісаны акт прыёмкі ў прамысловую эксплюатацыю другога энэргаблёка БелАЭС|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/padpisany-akt-pryemki-u-pramyslovuju-ekspluatatsyju-drugoga-energabloka-belaes-134242-2023/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=1 лістапада 2023|дата доступу=2 лістапада 2023}}</ref>.

== Абсталяваньне ==
У турбіннай залі 1-га энэргаблёку БелАЭС [[Цеплавая энэргія|цеплавую энэргію]] пераўтваралі ў [[Кінэтычная энэргія|кінэтычную]], а затым у электраэнэргію. У адпаведным будынку месьцілася [[паравая турбіна]] магутнасьцю 1200 мэгават з частасьцю вярчэньня 3000 абаротаў за хвіліну. Вага турбіны без трубаправодаў і [[кандэнсатар]]а складала 2500 тонаў, а даўжыня — каля 75 мэтраў<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Як выглядае эпіцэнтар выпрацоўкі электраэнэргіі на БелАЭС? Звычайны вопыт з манэтай расказаў аб яго надзейнасьці|спасылка=https://blr.belta.by/society/view/jak-vygljadae-epitsentr-vypratsouki-elektraenergii-na-belaes-zvychajny-vopyt-z-manetaj-raskazau-ab-124842-2023/|выдавец=[[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]|дата публікацыі=15 лютага 2023|дата доступу=15 лютага 2023}}</ref>.

Для перашкоды распаўсюду [[Іянізавальнае выпраменьваньне|іянізавальнага выпраменьваньня]] і выкіду [[Радыяактыўнасьць|радыяактыўных]] рэчываў у навакольле выкарыстоўвалі 4 сродкі: 1) паліўную матрыцу для прадухіленьня выхаду прадуктаў дзяленьня пад абалонку цеплавыдзяляльных элемэнтаў, 2) абалонку цеплавыдзяляльных элемэнтаў супраць трапляньня прадуктаў дзяленьня ў цепланосьбіт галоўнага цыркуляцыйнага контуру, 3) галоўны цыркуляцыйны контур для перашкоды выхаду прадуктаў дзяленьня пад ахоўную гермэтычную абалонку, 4) ахоўныя гермэтычныя абалонкі для стрымліваньня выхаду прадуктаў дзяленьня ў навакольле. Ахоўныя абалонкі мелі вытрымаць унутраны [[ціск]] да 5 кг/см2 і вонкавае ўзьдзеяньне ўдарнай хвалі зь ціскам да 30 кіля[[Паскаль (адзінка вымярэньня)|паскаляў]]. Для гэтага ахоўныя абалонкі купалаў энэргаблёкаў абсягам па 75 000 кубамэтраў выканалі з [[бэтон]]у, унутры якога нацягнулі мэталічныя [[трос]]ы. Унутры ахоўнай абалонкі ўсталявалі распырсквальнікі, якія з-пад купала блёка мелі распыляць [[Рашчына|рашчыну]] [[Бор (элемэнт)|бору]] для перашкоды распаўсюду радыяактыўнасьці. Тамсама разьмясьцілі рэкамбінатары [[вадарод]]у, што прадухілялі назапашваньне газу, каб выключыць магчымасьць выбуху. Сярод іншага, прадугледжваліся пастка расплаву паліва пры здарэньні і адвод цяпла без удзелу чалавека і крыніцы энэргасілкаваньня<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Бясьпека АЭС|спасылка=https://belaes.by/be/byaspeka.html|выдавец=УП «Беларуская атамная электрастанцыя»|дата публікацыі=2023|дата доступу=28 сакавіка 2023}}</ref>.

== Уплыў ==
На 23 чэрвеня 2021 году вытворчасьць электраэнэргіі на 1-м энэргаблёку Беларускай АЭС склала 27,5 млн [[кіляват-гадзіна]] (29%) пры агульным аб’ёме вытворчасьці ў [[Энэргасыстэма Беларусі|энэргасыстэме Беларусі]] каля 95 млн кВт-гадз. Гэты аб’ём вытворчасьці перавышаў адпаведныя аб’ёмы 4-х абласных энэргасыстэмаў разам узятых — Гарадзенскай (без самой АЭС), Гомельскай, Магілёўскай і Менскай<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Першы энэргаблок БелАЭС штодзённа выпрацоўвае каля 27 млн кВт.гадз электраэнэргіі|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/pershy-energablok-belaes-shtodzenna-vypratsouvae-kalja-27-mln-kvtgadz-elektraenergii-101219-2021/|выдавец=[[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]|дата публікацыі=23 чэрвеня 2021|дата доступу=23 чэрвеня 2021}}</ref>.

== Радыяцыйны фон ==
Цягам 4-х месяцаў ад 7 лістапада 2020 году па 7 сакавіка 2021 году [[гама-выпраменьваньне]] вакол Беларускай АЭС складала 0,05 — 0,11 мікра[[Зывэрт (адзінка вымярэньня)|зывэрт]]/гадзіна. Кожныя 10 хвілінаў аўтаматычныя пункты вымярэньня (АПВ) дасылалі зьвесткі з дазымэтрычных чуйнікаў на сэрвэр ведамаснай аўтаматызаванай сыстэмы радыяцыйнага кантролю (АСКРА). Гэтым сэрвэрам кіраваў Рэспубліканскі цэнтар гідрамэтэаралёгіі, кантролю радыяактыўнага забруджваньня і маніторынгу навакольнага асяродзьдзя ([[Белгідрамэт]]) [[Мінпрыроды Беларусі]]<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Белгідрамэт абверг заяву Летувы аб адключэньні ��танцый маніторынгу радыяцыі|спасылка=https://zviazda.by/be/news/20210328/1616917945-belgidramet-abverg-zayavu-litvy-ab-adklyuchenni-stancyy-manitoryngu|выдавец=Газэта «[[Зьвязда]]»|дата публікацыі=27 лютага 2021|дата доступу=29 сакавіка 2021}}</ref>.

29 жніўня 2023 году [[Дэпартамэнт ядзернай і радыяцыйнай бясьпекі МНС Беларусі|Дэпартамэнт ядзернай і радыяцыйнай бясьпекі]] [[МНС Беларусі]] абнародаваў тэматычныя матэрыялы «[[Расатам]]у» для грамадзкіх слуханьняў да пуску 2-га энэргаблёку Беларускай АЭС. У 1-м разьдзеле матэрыялу «Разьмяшчэньне АЭС. Экалёгія» на 61-й старонцы ў якасьці «нулявога» фону згадвалася гадавая доза гама-выпраменьваньня ў 0,62—0,87 мілізывэрт. Пры гэтым рост гэтай дозы з 2-й паловы 2020 году па 2022 год адзначаўся на ўсіх 10 пастах АСКРА ў паселішчах:
# [[Варняны]] (на паўднёвы захад ад АЭС) — ад 0,47 да 0,76 мЗв,
# [[Сьвір (мястэчка)|Сьвір]] — ад 0,51 да 0,66,
# [[Варона (вёска)|Варона]] (на паўночны захад) — ад 0,41 да 0,65,
# [[Падольцы]] (далей на поўнач) — ад 0,51 да 0,67,
# [[Рымдзюны]] (на паўднёвы ўсход) — ад 0,4 да 0,64,
# [[Гоза]] (на поўнач) — ад 0,44 да 0,67,
# [[Чэхі (Гервяцкі сельсавет)]] — ад 0,37 да 0,68,
# [[Маркуны]] — ад 0,41 да 0,68,
# [[Чэрнішкі (Гарадзенская вобласьць)|Чэрнішкі]] — ад 0,45 да 0,66,
# [[Альхоўка (Астравецкі раён)|Альхоўка]] — ад 0,46 да 0,74<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Апрамяненьне вырасла на 84%: МНС расказала пра «бясьпеку» БелАЭС|спасылка=https://euroradio.by/apramyanenne-vyrasla-na-84-mns-raskazala-yak-sifonic-belaes|выдавец=«[[Эўрапейскае радыё для Беларусі]]»|дата публікацыі=8 верасьня 2023|дата доступу=19 верасьня 2023}}</ref>.

== Адключэньні ==
12 ліпеня 2021 году на 1-м энэргаблёку БелАЭС спрацавала аўтаматычная абарона [[турбагенэратар]]а, у выніку чаго той адключылі ад сеткі. Пры гэтым магутнасьць рэактара зьнізілі да 1%<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Першы энэргаблёк БелАЭС будзе ўключаны пасля дыягностыкі сыстэмаў і вузлоў турбагенэратара - Каранкевіч|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/pershy-energablok-belaes-budze-ukljuchany-paslja-dyjagnostyki-sistem-i-vuzlou-turbageneratara-101969-2021/|выдавец=[[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]|дата публікацыі=16 ліпеня 2021|дата доступу=16 ліпеня 2021}}</ref>. 20 жніўня 2021 году высьветлілі, што патрабуецца замена аднаго з элемэнтаў узбуджальніка генэратара<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Зьміцер Кучук: «Расатам» зьяўляецца няякасным падрадчыкам|спасылка=https://www.racyja.com/ekanomika/zmitsera-kuchuka-yak-vysvyatlyaetstsa-rasa/|выдавец=[[Беларускае Радыё Рацыя|Радыё «Рацыя»]]|дата публікацыі=20 жніўня 2021|дата доступу=29 жніўня 2021}}</ref>. 4 кастрычніка 2021 году 1-ы энэргаблёк Беларускай АЭС зноў уключылі ў сетку пасьля дыягностыкі вузлоў турбагенэратара<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Дзяржатамнагляд: адключэньне энэргаблёка БелАЭС ад сеткі не ўплывала на радыяцыйную бясьпеку|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/dzjarzhatamnagljad-adkljuchenne-energabloka-belaes-ad-setki-ne-uplyvala-na-radyjatsyjnuju-bjaspeku-104920-2021/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=6 кастрычніка 2021|дата доступу=7 кастрычніка 2021}}</ref>. 17 лістапада 2021 году адбылося паўторнае адключэньне 1-га энэргаблёку БелАЭС аўтаматыкай<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Першы энэргаблёк БелАЭС адключаны ад сеткі|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/pershy-energablok-belaes-adkljuchany-ad-setki-106834-2021/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=17 лістапада 2021|дата доступу=17 лістапада 2021}}</ref>. 19 лістапада міністар энэргетыкі Беларусі [[Віктар Каранкевіч]] паведаміў, што ад чуйнікаў абсталяваньня «паступіў адзін некарэктны сыгнал, які прывёў да спрацоўваньня аўтаматычнай сыстэмы аховы, і блёк быў адключаны ад сеткі»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Каранкевіч назваў прычыну адключэньня ад сеткі першага энергаблёка БелАЭС|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/karankevich-nazvau-prychynu-adkljuchennja-ad-setki-pershaga-energabloka-belaes-106979-2021/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=19 лістапада 2021|дата доступу=26 лістапада 2021}}</ref>. У той дзень 1-ы энэргаблёк зноў уключылі ў сетку<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Першы энэргаблёк БелАЭС уключаны ў сетку|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/pershy-energablok-belaes-ukljuchany-u-setku-107000-2021/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=19 лістапад 2021|дата доступу=19 лістапада 2021}}</ref>.

25 красавіка 2022 году 1-ы энэргаблёк БелАЭС вывелі ў плянава-папераджальны [[рамонт]], які меў штогод ладзіцца дзеля ўстойлівага працоўнага стану абсталяваньня. Плянам прадугледзелі рамонт [[парагенэратар]]аў і кампэнсатараў ціску, галоўных цыркуляцыйных [[помпа]]ў і турбагенэратара, а таксама іншага абсталяваньня рэактарнай устаноўкі. Сярод іншага, мерапрыемства ўлучала праверку мэталу і [[Зварка|зварных]] злучэньняў абсталяваньня рэактара і [[трубаправод]]аў. Урэшце, прадугледжвалася частковая перазагрузка ў [[Ядзерны рэактар|рэактар]] сьвежага [[Ядзернае паліва|ядзернага паліва]]<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Першы энергаблёк БелАЭС выведзены ў плянава-папераджальны рамонт|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/pershy-energablok-belaes-vyvedzeny-u-planava-paperadzhalny-ramont-113985-2022/|выдавец=[[БелТА]]|дата публікацыі=25 красавіка 2022|дата доступу=27 красавіка 2022}}</ref>. 22 жніўня 2022 году скончылі рамонт, у ходзе якога пачынілі турбагенэратар і галоўныя цыркуляцыйныя помпы. Таксама ўпершыню замянілі 48 з 163-х цеплавыдзяляльных зборак зь ядзерным палівам. Пры гэтым, правялі агляд каля 3000 прыладаў абсталяваньня<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Завершаны плянава-папераджальны рамонт першага энергаблёка БелАЭС|спасылка=https://belaes.by/be/naviny/item/3783-zavershen-planovo-predupreditelnyj-remont-pervogo-energobloka-belaes.html|выдавец=УП «Беларуская АЭС»|дата публікацыі=22 жніўня 2022|дата доступу=23 жніўня 2022}}</ref>. 9 лістапада 2022 году ад 12:33 1-ы энэргаблёк БелАЭС падлучылі да электрасеткі пасьля завяршэньня плянавай рэглямэнтнай працы і дадатковага выпрабаваньня. Да вечару давялі магутнасьць да 400 МВт<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Першы энэргаблёк БелАЭС уключаны ў сетку|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/pershy-energablok-belaes-ukljuchany-u-setku-121492-2022/|выдавец=[[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]|дата публікацыі=9 лістапада 2022|копія=https://zviazda.by/be/news/20221109/1668003488-pershy-energablok-belaes-uklyuchany-u-setku|дата копіі=9 лістапада 2022|дата доступу=10 лістапада 2022}}</ref>.

6 кастрычніка 2023 году 1-ы энэргаблёк вывелі ў чарговы папераджальна-плянавы рамонт для частковай перазагрузкі ў рэактар сьвежага ядзернага паліва і агляду абсталяваньня<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Першы энергаблок АЭС вывелі ў чарговы планава-папераджальны рамонт|спасылка=https://zviazda.by/be/news/20231006/1696577480-pershy-energablok-aes-vyveli-u-chargovy-planava-paperadzhalny-ramont|выдавец=Газэта «[[Зьвязда]]»|дата публікацыі=6 кастрычніка 2023|дата доступу=6 кастрычніка 2023}}</ref>. 16 сьнежня 2023 году на 1-м энэргаблёку скончылі 2-і плянава-папераджальны рамонт, пасьля чаго блёк уключылі ў электрасетку. У ходзе рамонту замянілі 42 са 163-х цеплавыдзяляльных зборак зь ядзерным палівам. У выніку Беларуская АЭС запрацавала ў складзе 2-х блёкаў, якія штосодні выраблялі звыш 55 млн кіляват-гадзіна электраэнэргіі<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=БелАЭС дазволіла замясціць 5,8 млрд куб.м прыроднага газу|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/belaes-dazvolila-zamjastsits-58-mlrd-kubm-pryrodnaga-gazu-136040-2023/|выдавец=[[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]|дата публікацыі=20 сьнежня 2023|дата доступу=24 сьнежня 2023}}</ref>.

14 кастрычніка 2024 году 2-і энэргаблёк падлучылі да электрасеткі пасьля 1-га плянава-папераджальнага рамонту. У ходзе рамонту замянілі каля 25 % цеплавыдзяляльных зборак зь ядзерным палівам. Ажыцьцявілі агляд звыш 20 000 прадметаў, у тым ліку каля 12 000 адзінак абсталяваньня і 748 зварных злучэньняў. Для рамонту скарысталі звыш 26 000 запасных частак, інструмэнтаў і прыладаў. Да ўдзелу ў рамонце прыцягнулі як супрацоўнікаў АЭС, гэтак і прадпрыемствы «[[Белэнэргарамналадка]]», «Русатам Сэрвіс» і «[[Атамбудэкспарт]]»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Другі энэргаблёк Беларускай АЭС уключаны ў сетку|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/drugi-energablok-belaruskaj-aes-ukljuchany-u-setku-137225-2024/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=14 кастрычніка 2024|дата доступу=15 кастрычніка 2024}}</ref>.

== Крытыка ==
26 красавіка 2009 г. падчас [[Чарнобыльскі шлях|Чарнобыльскага шляху]] прафэсар і ўдзельнік руху «Навукоўцы за бязьядзерную Беларусь» Георгі Лепін заявіў, што на Астравецкай пляцоўцы існуе тэктанічны [[разлом]], што пагражае разбурэньнем меркаванай АЭС<ref>{{Навіна|аўтар=Сяргей Пульша|загаловак=Прафэсар Георгі Лепін заявіў пра тое, што ніхто «сур'ёзна» не абсьледаваў Астравецкую пляцоўку для будаўніцтва АЭС|спасылка=http://by.belapan.by/archive/2009/04/26/300584_300587|выдавец=БелаПАН|дата публікацыі=26 красавіка 2009|дата доступу=19 красавіка 2013}}</ref>. У ліпені кіраўнік [[ляндшафт]]нага [[заказьнік]]а «[[Сарачанскія азёры]]», што за 5 км ад Астравецкай пляцоўкі, Ігар Пастухоў у сваім лісьце заклікаў урад адмовіцца ад будаўніцтва АЭС блізу асабліва падахоўных прыродных земляў [[Нарачанска-Вялейская нізіна|Нарачана-Вялейскага]] азёрнага краю ([[Блакітныя азёры (ляндшафтны заказьнік)|«Блакітныя азёры»]], [[Нарачанскі (Нацыянальны парк)|Нацыянальны парк «Нарачанскі»]], [[возера]] [[Сьвір (возера)|Сьвір]] і «[[Швакшты]]») праз шкоду сельскаму [[турызм]]у<ref>{{Навіна|аўтар=Тацяна Каравянкова|загаловак=Дырэктар заказьніка «Сарачанскія азёры» заклікае не будаваць АЭС побач з падахоўнымі прыроднымі тэрыторыямі|спасылка=http://by.belapan.by/archive/2009/07/20/318052_318057|выдавец=БелаПАН|дата публікацыі=20 ліпеня 2009|дата доступу=19 красавіка 2013}}</ref>.

У студзені 2011 г. Камітэт па выкананьні Канвэнцыі Эспа (аб ацэнцы ўзьдзеяньня на навакольнае асяродзьдзе ў трансгранічным кантэксьце), які дзейнічае пры Эўрапейскай эканамічнай камісіі [[ААН]], прызнаў парушэньні, дапушчаныя Беларусьсю пры плянаваньні АЭС. У сувязі з гэтым міжнародны камітэт рэкамэндаваў уладам прыпыніць будаўніцтва АЭС<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=ААН рэкамэндавала Беларусі прыпыніць будаўніцтва АЭС|спасылка=http://telegraf.by/2011/01/aan_rekamendavala_belarus_pripinc__budanctva_aes|выдавец=[[Telegraf.by]]|дата публікацыі=20 студзеня 2011|дата доступу=14 жніўня 2016}}</ref>. 26 сакавіка 2014 г. загаднік катэдры [[Ядзерная фізыка|ядзернай фізыкі]] БДУ [[Станіслаў Шушкевіч]], які рыхтаваў ядзернікаў для Астраўца, заявіў аб адсутнасьці ''праекта'' будаўніцтва АЭС<ref>{{Артыкул|аўтар=Зьміцер Панкавец.|загаловак=Станіслаў Шушкевіч: Калі Беларусь атрымае ядзерную зброю — яна загіне|спасылка=http://pda.nn.by/artykul/125432.html|выданьне=Наша Ніва|тып=газэта|год=26 сакавіка 2014|нумар=12 (849)|старонкі=9|issn=1819-1614}}</ref>.

27 красавіка 2014 г. 10-ы Зьезд [[Кансэрватыўна-Хрысьціянская Партыя — БНФ|Кансэрватыўна-хрысьціянскай партыі — БНФ]] у складзе 124 прадстаўнікоў ухваліў заяву «Будаўніцтва ў Беларусі атамнай электрастанцыі — найвялікшае злачынства супраць беларускага народу»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Зьезд народнай партыі|спасылка=https://pieramoha.org/artykuly/ziezd|выдавец=[[Народная Перамога]]|дата публікацыі=27 красавіка 2014|дата доступу=30 сьнежня 2014}}</ref>. У заяве адзначалася істотнае павелічэньне дзяржаўнай запазычанасьці ў сувязі з пазыкай на будаўніцтва АЭС ($9 млрд) і {{Артыкул у іншым разьдзеле|Кошт электрычнасьці паводле крыніцы|параўнальная дарагавізна|en|Cost of electricity by source}} атамнай энэргіі: «[[Кошт]] 1 [[Кіляват-гадзіна|кВт•г]] электраэнэргіі, вырабленай на АЭС, перавышае кошт электраэнэргіі, вырабленай на: парасілавых станцыях у 2,3—2,8 раза; газа-[[мазут]]ных станцыях у 1,9—2,3 раза; [[вугаль]]ных станцыях у 1,5—1,9 раза; комплексе малых [[ГЭС]], або комплексе ветраэнэргетычных станцый у 1,6—2,8 раза»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Будаўніцтва ў Беларусі атамнай электрастанцыі — найвялікшае злачынства супраць беларускага народу|спасылка=http://www.bielarus.net/archives/2014/04/28/3709|выдавец=[[Беларуская Салідарнасьць]]|дата публікацыі=28 красавіка 2014|дата доступу=30 сьнежня 2014}}</ref>.

У снежні 2021 году журналісты-расьсьледавальнікі са спасылкай на [[Кібэрпартызаны|Кібэрпартызанаў]] заявілі аб атрыманьні дакумэнтаў, дзе былі выяўленыя 18 тысячаў недахопаў першага энергаблёку<ref>{{cite web|url=https://www.dw.com/ru/pocemu-belorusskuu-aes-tak-nadolgo-otklucaut/a-63955393|title=Почему Белорусскую АЭС так надолго отключают?|work=[[Нямецкая хваля]]|date=2022-12-01|author=Дарья Бернштейн|language=ru}}</ref>.

== Глядзіце таксама ==
* [[Памір (АЭС)]]

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Вонкавыя спасылкі ==
* {{Навіна|аўтар=|загаловак=Кантакты|спасылка=https://belaes.by/be/kantakty.html|выдавец=УП «Беларуская атамная электрастанцыя»|дата публікацыі=2020|дата доступу=8 жніўня 2020}}
** [https://web.archive.org/web/20200808205442/https://belaes.by/be/naviny.html Навіны]
* {{Навіна|аўтар=Лілія Крапівіна|загаловак=Беларуская АЭС: падрыхтоўка да старту|спасылка=http://blr.belta.by/interview/view/belaruskaja-aes-padryhtouka-da-startu-110/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=9 жніўня 2011|дата доступу=14 жніўня 2016}}
* {{Навіна|аўтар=|загаловак=«Атамны Астравец», дак. фільм|спасылка=http://belsat.eu/films/300/|выдавец=Тэлеканал «[[Белсат]]»|дата публікацыі=28 ліпеня 2014|дата копіі=25 кастрычніка 2012|копія=https://www.youtube.com/embed/UqlORnXq8c4?autoplay=1|дата доступу=14 жніўня 2016}}
* {{Навіна|аўтар=|загаловак=БелАЭС|спасылка=https://zviazda.by/be/tags/belaes-0|выдавец=Газэта «[[Зьвязда]]»|дата доступу=23 лістапада 2023}}
* {{Навіна|аўтар=|загаловак=АЭС у Беларусі|спасылка=https://charter97.org/be/news/atom|выдавец=[[Хартыя’97]]|дата публікацыі=14 жніўня 2016|дата доступу=9 лістапада 2020}}
* {{Навіна|аўтар=|загаловак=Беларуская АЭС|спасылка=https://euroradio.pl/belaruskaya-aes|выдавец=[[Эўрарадыё]]|дата публікацыі=12 жніўня 2016|дата доступу=9 лістапада 2020}}

{{Бібліяінфармацыя}}
{{Добры артыкул}}

[[Катэгорыя:Атамныя электрастанцыі Беларусі]]
[[Катэгорыя:Прадпрыемствы Гарадзенскай вобласьці]]
[[Катэгорыя:Астравецкі раён]]
[[Катэгорыя:Зьявіліся ў 2020 годзе]]
[[Катэгорыя:2020 год у Беларусі]]
[[Катэгорыя:Атамныя электрастанцыі з вода-вадзянымі энэргетычнымі рэактарамі]]
Шаблёны, якія ўжываюцца на гэтай старонцы:
Вярнуцца да старонкі «Беларуская АЭС».
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Беларуская_АЭС»