Jump to content

Labanan sa Iwo Jima

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Labanan sa Iwo Jima
Parte kan Kampanya sa Bulkan asin mga isla nin Ryukyu kan Pacific Theater (World War II)

Sarong U.S. 37 mm (1.5 in) M3 anti-tank gun an nagpapaputok kontra sa Japanese cave na nakaposisyon sa amihanan na hampang kan Bukid Suribachi.
Petsa ika-19 nin Pebrero – ika-26 nin Marso 1945
(Error: Need valid year, month, day)
Lugar Iwo Jima, Mga isla nin Bulkan, Hapon
Kinaluwasan Gana an amerikano
  • Maninigong mag-eskort an lunadan na pang-ere kan USAAF nin mga B-29 sa mga misyon sa Hapon.
  • Nakaguno an mga Amerikano nin emergency landing strip para sa mga lunadan na pang-ere na nagbalik hali sa mga misyon sa Hapon.
Nagralabanan
 United States  Japan
Komandante
U.S. Navy:
U.S. Marine Corps:
Hokbo kan Imperyal na Hapon:

Navy kan Imperyal na Hapon:
Rinosuke Ichimaru 

Kusog
  • 20,530–21,060 na hoyohoy/troops[1]
  • 23 tanks[2]
  • 438 artillery pieces
  • 33 naval guns
  • 69 anti-tank guns
  • ~300 anti-aircraft guns[3][lower-alpha 1]
Biktima

1 an nadakop asin ginadan

  • 17,845–18,375 an gadan asin nawawara[1]
  • 216 an priniso[1]
  • ~3,000 an nagtatago[12]
[lower-alpha 5]

An Labanan sa Iwo Jima (19 nin Pebrero– 26 nin Marso 1945), sarong dakulaon na labanan kung sain nagdaong an United States Marine Corps (USMC) asin United States Navy (USN) dangan dai nahaloy nakua an isla nin Iwo Jima hali sa Imperyal na Hokbo kan Hapon (IJA) sa kasagsagi kan Ikaduwang Gera Pankinaban. An pagsakyada kan mga Amerikano, na pigdisegnar na Operation Detachment, may mawuton na makua an isla kaiba an duwang palayugan na ini: South Field asin Central Field.

An mga posisyon kan Hukbong Hapones sa isla, magabat na pinapusog, na may siksik na network nin mga bunker, nakatagong mga nakaposisyon na artillery, asin 18 km (11 mi) nin mga tanel.[lower-alpha 6] An American ground forces, suportado kan halawig na naval artillery asin may kumpletong air supremacy na itinao kan U.S. Navy asin Marine Corps aviators sa bilog na labanan.[14] Nahiling sa limang semana nin labanan an pira sa pinakamabangis asin pinakamadugong labanan kan Gubat sa Pasipiko.

An mga nagadan sa labanan sa Hapon, igwang bilang na tolo ka honga sa bilang kan mga nagadan sa mga Amerikano, alagad lainon sa mga labanan sa Pandagat na Gubat sa Pasipiko, sobra an kabilugan na bilang kan mga kaswalti (nagadan asin nalugadan) kan mga Amerikano sa mga kaswalti sa Hapon.[15] Sa 21,000 na batalan na Hapon sa Iwo Jima sa kapinunan kan labanan, 216 sana an napriso, nadakop sana an pira sa sainda huli ta sila nawaran nin malay.[lower-alpha 7] Kadaklan sa natatada, nagadan sa paghiro, alagad pigtatanyang maabot sa 3,000 an padagos na naglalaban sa laog kan manlainlain na sistema nin lungib sa laog kan dakol na aldaw pagkaagi sagkod sa dai nahaloy, nagsuko sinda sa saindang mga pinsala o huri na nagsuko makalihis an pirang semana.[1][12] Sa balyo kan labanan asin grabeng kaswalti sa magkabalyuhan na lado , nasigurado an trayumpo kannmga Amerikano sa poon pa sana. Kadakulaon na marhay an kalamangan kan Amerikano sa mga numero asin armas, air supremacy, an imposibilidad nin pag-atras o pagpapakusog kan mga Hapones, asin warak-warak na pagkakan dangan mga panustos para sa mga Hapones, dai tinugutan an sarong katubod-tubod na pangyayari kun sain an mga Hapon, pwede manggana sa labanan.[16]

Nagin bantog na ladawan sa labanan asin an paghihinguwa kan gerang Amerikano sa Pasipiko an ladawan ni Joe Rosenthal kan Associated Press na pagtaas kan wayaway nin U.S. sa taas kan 169 m (554 ft) na Bukid Suribachi kan anom na U.S. Marines.[17]

Panlikod na impormasyon

[baguhon | baguhon an source]
Kinamumugtakan kan Iwo Jima

Pagkatapos kan makua kan mga Amerikano an mga isla nin Marshall asin kan mga atake sa ere kontra sa kuta kan Hapon na isla nin Truk Atoll sa Karolinas kadtong Enero 1944, ininspeksyon giraray kan mga lider nin militar kan Hapon an saindang kamugtakan. An gabos na mga indikasyon, minatukdo sa sarong Amerikanong biyahe pasiring sa mga isla nin Mariana asin sa Karolinas. Para kontrahon an arog kaining opensiba, nagtugdas an IJA asin an Imperial Japanese Navy (IJN) nin panlaog na linya nin depensa na minaabot sa pangkagabsan na paamihanan hali sa Karolinas sagkod sa Marianas asin pagkatapos, sa Hapon sa paagi kan mga isla nin Bulkan dangan pasulnopan hali sa Marianas sa paagi kan Karolinas asin an mga isla nin Palau sagkod sa Filipinas.

Kan Marso 1944, an Japanese 31st Army na pinamamayuhan ni Heneral Hideyoshi Obata, isinaaktibo sa garison sa panlaog na linyang ini. (Girumdumon na an sarong hokbong Hapon, haros kasing dakula kan sarong Amerikano, Hokbong Briton, o Hokbong Kanadyano na corps. Kadakol an Hokbong Hapon nin mga hokbo, alagad igwa sanang sampulo sa tuktok kaini an Hokbong U.S., kaiba an 4th Army, an 6th Army, an 8th Army, asin an 10th Army na nasa Pacific Theater. Iyo man, an 10th Army na nakipaglaban sana sa Okinawa sa tagsibol kan 1945.)

Ibinugtak kan kumander nin garison kan Hapon sa Chichi Jima sa nominal na pamamayo kan mga yunit nin IJA asin IJN sa mga isla nin Bulkan.[18] Matapos an pagsakop kan mga Amerikano sa Marianas, araaldaw na pagsalakay kan mga parabomba hali sa Marianas an natama sa mainland bilang parte kan Operation Scavenger. Nagsirbi an Iwo Jima bilang sarong istasyon nin amay na paisi na nag-radyo kan mga barita nin mga palaog na parabomba pabalik sa kadagaan nin Hapon. Nagtaong-dalan ini sa mga panlaban sa ere kan Hapon na mag-andam para sa pagdatong kan mga Amerikanong parabomba.[6]

Matapos maagaw kan U.S. an mga base sa mga isla nin Marshall sa mga Labanan sa Kwajalein asin Eniwetok kan Pebrero 1944, Ipinadara an mga Japanese reinforcements sa Iwo Jima: nakaabot an 500 lalaki gikan sa naval base sa Yokosuka asin 500 gikan sa Chichi Jima sa Iwo Jima kadtong Marso asin Abril 1944. Kasabay kaini, kaiba an mga reinforcement na minadatong hali sa Chichi Jima asin sa mga puro sa irukan kan Hapon, nag-abot an garrison nin hukbo sa Iwo Jima sa kusog na lagpas 5,000 katawo.[18] An pagkawara kan Marianas kadtong tag-aldaw kan 1944 an nagpapalangkaw nin grabe kan importansya kan mga isla nin Bulkan para sa mga Hapon, na natatakot na an pagkawara kan mga islang idto an magpapasil sa mga pagsakyada sa ere kan Amerika kontra sa mga puro nin irukan, na makaistorbo sa paggibo nin gera, dangan sobrang makapanraot sa moral kan sibilyan.[6]

Natalbungan an mga huring plano kan Hapon para sa pagdepensa sa mga isla ni Bulkan kan pirang mga karasunan:

  1. Nawaran na an hukbong-dagat nin haros gabos kan kapangyarihan kaini, asin dai kaini mapugulan an paglapag kan mga Amerikano.
  2. Nagpagabat an mga pagkalugi sa lunadan na pang-ere kadtong 1944 na dawa na an produksyon kan Gera, dai naapektuhan kan mga pag-atake sa ere kan Amerika, dai na nilalauman an pinagsarong kusog nin ere kan Hapon na malangkaw sa 3,000 na mga eroplanong panggera sagkod Marso o Abril 1945.
  3. An mga lunadan na pang-ere na idto, dai pwedeng gamiton gikan sa mga base sa mga isla nin irukan kontra sa Iwo Jima huli ta an saindang sakop, dai malagpas sa 900 km (560 mi).
  4. Kinakaipuhan na itago an mga magagamit na eroplanong panggera tanganing madepensahan an Taywan asin an mga isla nin irukan gikan sa anuman na pag-atake.[6][nangangaipo nin pahina]
  5. Nagkaigwa nin grabeng kakulangan nin tamang pinatood asin bihasang mga piloto kan Hapon huli ta kadakol na mga piloto asin tripulante an nagadan sa pakikipaglaban sa mga isla nin Solomon asin sa kasagsagi kan Labanan sa Dagat Filipinas sa katahawan kan 1944.

Sa sarong pag-aadal pagkatapos kan gubat, iniladawan kan mga opisyal na kawani kan Hapon an diskarte na ginamit sa pagdepensa sa Iwo Jima sa mga minasunod na termino:

Sa liwanag kan sitwasyon sa itaas, nahihiling na imposibleng isagibo an samuyang mga operasyon sa ere, dagat, asin daga sa Isla nin Iwo [Jima] pasiring sa katrayumpuhan, napagdesisyunan na tanganing makakua nin oras na kinakaipuhan para sa pag-andam nin pagdepensa sa ginikanan na daga, dapat maglaom sana an satuyang mga pwersa sa itinugdas na kagamitan sa pagdepensa sa lugar na idto, pagsuri sa kalaban sa paagi kan mga taktika sa pagpapaluway. Dawa an mga pag-atake kan pagpapakagadan kan sararadit na pugro kan satuyang mga eroplano nin Hokbo asin hukbong-dagat, an mga sorpresang pag-atake kan satuyang submarino, asin an mga aksyon kan mga yunit nin parasyut, dawa na epektibo, maninigo sana na i-konsiderar na sarong estratehikong panlilinlang sa satuyang parte. Saro ining pinaka-nakapanlulumong pag-iisip na mayo na kitang magagamit na paagi para sa pagsasamantala sa mga estratehikong pagkakataon na pwede mangyari panugad-nugad sa kurso kan mga operasyon na ini.[19]

— Japanese Monograph No. 48

Sa puro kan Labanan sa Leyte sa Filipinas, nawalat nin duwang bulan nin katunungan an Alyansa sa saindang mga opensibong operasyon bago an plano kan pagsakyada sa Okinawa. Kinokonsederar an Iwo Jima na estratehikong importansya huli ta ini an nagtatao nin air base para sa mga fighter planes kan Hapon tanganing bagatan an panghaluyan na mga parabomba nin B-29 Superfortress. Sa kadugangan, ginamit ini kan mga Hapon tanganing magsagibo nin istorbong mga pag-atake sa ere sa mga isla nin Mariana poon Nobyembre 1944 sagkod Enero 1945. An pagkua kan Iwo Jima an makakapahali sa mga problemang idto. Magagamit an base para sa P-51 Mustang fighters tanganing maibahan asin protektaran an mga parabomba.[6][nangangaipo nin pahina]

Kumpiyansa an mga gunuan kan Intel kan Amerika na mabagsak an Iwo Jima sa laog kan sarong semana. Sa liwanag kan mga optimistikong bareta nin katalian, ginibo an desisyon para sakyadahon an Iwo Jima, asin pinangaranan an operasyon na Operation Detachment.[6][nangangaipo nin pahina] Nadaog an mga pwersang Amerikano na mainot na an mga Hapones, maandam nin sarong masalimuot asin hararom na depensa, arog kan sa Peleliu sa tagrakdag kan 1944.[nangangaipo nin toltolan] Kaya matagumpay an pag-andam kan mga Hapon na nadayag pagkatapos kan labanan na an ginatos na toneladang bomba kan Alyansa asin rinibong mga bilog kan heavy naval gunfire na binayaanan an mga tagapagdepensa kan Hapon na haros dai naraot asin andam na magkawsa nin mga pagkalugi sa U.S. Marines.[nangangaipo nin toltolan]

Pagpaplano asin pag-andam

[baguhon | baguhon an source]

Pag-andam kan Hapon

[baguhon | baguhon an source]
Si Tenyente Heneral Tadamichi Kuribayashi

Pag-abot kan Hunyo 1944, Naitalaga si Tenyente Heneral Tadamichi Kuribayashi para mamayo sa pagdepensa sa Iwo Jima. Isi ni Kuribayashi na dai mangagana an Hapon sa labanan, alagad naglalaom siyang magkawsa nin kadakulaon na marhay kaswalti sa mga pwersang Amerikano para an Estados Unidos, asin an mga kaalyado kaining Australyano asin Briton, na i-konsiderar giraray an pagsasagibo ninda kan pagsakyada sa mga isla nin irukan kan Hapon.

Mantang nagkukua nin kusog-boot hali sa depensa sa Labanan sa Peleliu, nagdisenyo si Kuribayashi nin sarong depensa na magkontra sa doktrinang militar kan Hapon. Imbes na itugdas an saiyang mga depensa sa baybayon tanganing direktang hampangon an mga landing, nagmukna siya nin makusog na magkatabang na minasuportang depensa sa irarom sa paagi kan paggamit nin estatiko asin magagabat na mga armadas arog kan magabat na machine gun asin artilerya. An mga armored tank ni Takeichi Nishi, gagamiton bilang mga naka-camouflaged na posisyon nin artilerya. Huli ta dai natapos an tanel na nagtatakod sa bukid sa panginot na pwersa, Pinakaray ni Kuribayashi an kahabagatan na parte kan isla sa laog asin palibot kan Bukid Suribachi bilang sarong semi-independent na sektor, kaiba an saiyang panginot na sona nin depensiba na binilog sa amihanan. An nilalauman na hukbong pandagat asin ere kan bombardment kan Amerika iyo an urog pang nagtulod sa pagmukna kan sarong halawig na sistema nin mga tanel na nagtatakod sa mga ipig-andam na posisyon kaya pwede giraray sakupon an pillbox na nalinig. Nagpabor an network na ini kan mga bunker asin pillboxes sa depensa. Halimbawa, nagkaigwa an Nanpo Bunker (Southern Area Islands Naval Air HQ), na nasa subangan kan Airfield Number 2, nin sakto na pagkakan, tubig, asin mga bala para sa mga Hapones na makatagal sa laog nin tolong bulan. Nasa 90 pye an rarom kan bunker asin may mga tanel na minadalagan sa manlainlain na direksyon. Dai maabot sa limang gatos na 55-gallon drum na pano nin tubig, kerosena, asin fuel oil para sa mga generator an yaon sa laog kan complex. Tinutugutan an mga generator na pinapagana nin gasolina para sa mga radyo asin ilaw na paandaron sa irarom kan daga.[20]

Kadtong ika-19 nin Pebrero 1945 kan nagsalakay an mga Amerikano, kinalot an 18 km (11 mi) sarong nakaplanong 27 km (17 mi) kan tunnel network. Suway sa Nanpo Bunker, kadakol nin command center asin mga baraks na 75 pye an rarom. Nagpapatugot an mga tanel para sa paghiro kan mga hoyohoy (troops) na dai matukdo sa manlainlain na mga posisyon kan depensa.[21] Ginatos na mga nakatagong posisyon nin artilerya asin mortar kaiba kan mga land mine an ibinugtak sa bilog na isla. Kabali sa mga armas kan Hapon iyo an 320 mm spigot mortars asin manlainlain na mga paputok na raket.[22] Arog pa man kaito, bakong sapat an suplay kan Hapon. Tinawanan an mga troop nin 60% kan komon na isyu nin mga bala na sapat para sa sarong pakikipagtakudan sa sarong dibisyon asin pagkain dangan pagkakan sa laog kan apat na bulan.[23]

Kadakol na sniper kan Hapon asin naka-camouflaged na posisyon nin machine gun an naibugtak. Espesyal na inhinyero ni Kuribayashi an mga depensa tanganing mapasairarom an lambang parte kan Iwo Jima sa depensibong tira kan Hapon. Nakaako man siya nin pirang mga piloto na kamikaze na gagamiton kontra sa armada kan kaiwal;[nangangaipo nin toltolan] nakagadan an saindang mga pag-atake sa panahon kan labanan nin 318 Amerikanong mandaragat. Arog pa man kaito, kontra sa saiyang kamuyahan, sinugo siya kan mga superyor ni Kuribayashi sa Honshu na magtindog nin pirang mga panlaban sa baybayon.[nangangaipo nin toltolan]

Poon kadtong Hunyo 15, 1944, nagpoon na an U.S. Navy asin U.S. Army Air Forces nin mga pambobomba nin hukbong-dagat asin mga air raid kontra sa Iwo Jima, na iyo an nagin pinakahalaba asin pinakamalala sa Pacific Theater.[24] Igwa an mga ini nin laog nin kumbinasyon kan naval artillery shellings asin mga pambobomba sa ere na nagpadagos sa laog kan siyam na bulan. Dai isi an sistema nin depensa sa tanel ni Kuribayashi, kadakol sa mga Amerikano an naghuna na nagadan an kadaklan sa mga garison kan Hapon sa padagos na pagsakyada nin pambobomba.

Kadtong ika-17 nin Pebrero 1945, nagpadara an destroyer escort USS Blessman nin Underwater Demolition Team 15 (UDT-15) pasiring sa Blue Beach para sa reconnaissance. Pinaputukan sinda kan infantry kan Hapon, na ikinagadan kan sarong Amerikanong pararirop. Kadtong banggi kan Pebrero 18, tinamaan an Blessman nin bomba hali sa sarong lunadan na pang-ere kan Hapon, na ikinagadan kan 40 na paradagat, kabali an 15 miyembro kan UDT.

Pre-landing na pambobomba

[baguhon | baguhon an source]
Pinapaputok kan barkong panggubat na USS New York an saiyang 14 in (360 mm) main guns sa isla, ika-16 nin Pebrero 1945 (D minus 3)

Si Major General Harry Schmidt, kumander kan Marine landing force, naghagad nin 10-aldaw na magabat na paghihimay sa isla bago an pag-atake nin amphibious sa katahawan kan Pebrero. Arog pa man kaito, si Rear Admiral William H. P. Blandy, kumander kan Amphibious Support Force (Task Force 52), dai nagtutubod na an arog kaitong pambobomba, matao saiya nin panahon tanganing mapanuan giraray an mga bala kan saiyang mga barko bago an paglapag; kaya dai niya inako an kahagadan ni Schmidt. Pagkatapos, naghagad si Schmidt nin siyam na aldaw nin paghihimay (shelling); Dai giraray nag-uyon si Blandy asin nag-uyon sa sarong tolong aldaw na pambobomba. An desisyon na ini, nagwalat nin grabeng pagmati sa mga Marino. Pagkatapos kan gera, si Tenyente Heneral Holland M. "Howlin' Mad" Smith, commander Expeditionary Troops (Task Force 56, na binubuo ng Schmidt's Fifth Amphibious Corps), makulog na nagreklamo na an kakulangan kan naval gunfire an nagkawsa kan pagkua nin buhay kan Marino sa bilog na kampanya sa isla kan Alyansa.[25]

Tinawanan an lambang magagabat na barkong panggera nin sarong lugar kun sain magpapaputok, kaiba kan gabos na mga barko, an minasakop sa bilog na isla. Nagpaputok an lambang barkong panggera nin dai malagpas sa anom na oras bago magpundo sa sarong sakto na haloy kan oras. An maraot na panahon sa D minus 3, an nagkawsa sa dai sigurado na mga resulta para sa pambobomba sa aldaw na idto. Sa D minus 2, nagin malinaw an oras asin pangangataman na ginibo kan mga Hapones sa pag-andam kan saindang mga posisyon sa artilerya. Kan an heavy cruiser USS Pensacola nakua sa laog kan saklaw nin mga baterya sa baybayon, marikas na natamaan an barko nin 6 ka honga asin nagkawsa nin 17 pagkagadan kan mga tripulante. Kan nagligis an aldaw, natamaan gabos kan pag-itok kan Hapon an 12 sararadit na lunadan-dagat na nagbabalo na maglapag sa UDT asin marikas na nagbalik. Mantang tinatabangan an mga lunadan na ini, tinamaan man an destroyer USS Leutze asin nagsapo nin 7 pagkagadan kan tawuhan. Sa D minus 1, binagatan giraray an mga gunner ni Blandy kan uran asin panginoron. Sinumaryo ni Schmidt an saiyang pagmati sa pagsasabing, "Nakakua sana kami nin dai-malagpas sa 13 oras na halaga nin suporta sa pagpapaputok sa laog kan 34 na oras nin liwanag kan aldaw."[26]

An limitadong pambobomba, igwang kasupetsupetsya na epekto sa kailaw huli ta an mga Hapones, sobra na magkalot asin pinapusog. Plantilya:Original research inline Nagtao man an mga crater na nawalat kan barrage nin kadugangan na takop para sa mga nagdedepensa, mantang igwang pinupugulan an pagtulod kan mga nag-aatake.Plantilya:Original research inline Arog pa man kaito, kadakol na mga bunker asin lungob an naragba sa panahon kan pambobomba, na nagtatao ini nin pirang limitado pagkagana. Nag-adam an mga Hapon para sa labanan na ini poon pa kadtong Marso 1944, na nagtao sa sainda nin dakulaon na kalamangan.[27] Sa oras kan paglapag, dai-malaglas sa 450 na barkong Amerikano an mahihiling sa luwas kan Iwo Jima, asin kinasasangkutan an labanan kan dai malagpas sa 60,000 U.S. Marines asin pirang libo nin U.S. Navy Seabees[28]

Suhi na pwersa

[baguhon | baguhon an source]
Mga kumander kan hukbong-dagat para sa Operasyon nin Detachment
Admiral Raymond A. Spruance
Bise Admiral Richmond Kelly Turner
Mga kumander kan puwersa sa daga
Tenyente Heneral Holland M. Smith
Major General Harry Schmidt
Mga komander kan dibisyon nin Marino sa Iwo Jima
Major General Keller Rockey
Major General Clifton Cates
Major General Graves Erskine

United States Fifth Fleet
Admiral Raymond A. Spruance sa magabat na cruiser na Indianapolis

Pinagsarong Kusog nin Ekspedisyon (Task Force 51)
Bise Admiral Richmond Kelly Turner sa amphibious command ship na Eldorado
Mga tropa sa ekspedisyon (Task Force 56)
Tenyente Heneral Holland M. Smith, USMC

V Amphibious Corps
Major General Harry Schmidt, USMC

Habagatan na sektor (Berde asin Pulang mga baybayon):

5th Marine Division (25,884 mga opisyal asin nakatala)
Major General Keller E. Rockey
26th Marine Regiment (Koronel Chester B. Graham)
27th Marine Regiment (Koronel Thomas A. Wornham)
28th Marine Regiment (Koronel Harry B. Liversedge)
13th Marine Regiment (Artillery) (Koronel James D. Waller)

Amihanan na sektor (Giyaw asin Asul na mga baybayon):

4th Marine Division (24,452 opisyal asin nakatala)
Major General Clifton B. Cates[lower-alpha 8]
23rd Marine Regiment (Koronel Walter W. Wensinger)
24th Marine Regiment (Koronel Walter I. Jordan)
25th Marine Regiment (Koronel John R. Lanigan)
14th Marine Regiment (Artillery) (Koronel Louis G. DeHaven)

Reserba sa Paglutang:

3rd Marine Division (19,597 opisyal asin nakatala)
Major General Graves B. Erskine
3rd Marine Regiment[lower-alpha 9] (Koronel James A. Stuart)
9th Marine Regiment (Koronel Howard N. Kenyon)
21st Marine Regiment (Koronel Hartnoll J. Withers)
12th Marine Regiment (Artillery) (Tenyente Koronel Raymond F. Crist Jr.)
147th Infantry Regiment (Ohio Army National Guard) (2,952 mga opisyal asib nakatala)

21,060 kabilugan na mga lalaki sa irarom kan mga armas
Tenyente Heneral Tadamichi Kuribayashi, nagsusugo
Koronel Tadashi Takaishi, chief of staff

Hukbo
109th Division
Hukbong-dagat
4 mga yunit nin pagdepensa kontra sa lunadan na pang-ere

Inot na aldaw – ika-19 nin Pebrero 1945

[baguhon | baguhon an source]
paparani an LVTs sa Iwo Jima.
Sarong pang-ereng tanawon kadtong ika-19 nin Pebrero 1945 kan habagatan na parte kan Iwo Jima
Sarong pang-ere na tanawon kan pagdaong kan mga Marino sa baybayon kadtong Ika-19 nin Pebrero 1945
Sarong pang-ere na tanawon kan pagdaong kan mga Marino sa baybayon kadtong Ika-19 nin Pebrero 1945
Sarong pang-ere na tanawon kan pagdaong kan mga Marino sa baybayon
Mga batalan kannHukbong U.S. na nakikiheras sa magabat na pinapusog na mga posisyon kan Hapon
An mga Marino kan U.S sa Ikaduwang Batalyon, Ikaduwampolo may Pitong Rehimente, an naghahalat na maglipat sa laog kan nasyon sa Iwo Jima, sa lalong madaling panahon pagkatapos magpasiring sa baybayon kadtong ika-19 nin Pebrero 1945. Sarong LVT(A)-5 amphibious tractor ang nasa background. Red Beach One.
Mga kaapil kan 1st Battalion 23rd Marines burrow sa baybay kan bulkan sa Giyaw na Baybayon 1. Mahihiling an naka-beach na LCI sa walang itaas na yaon an Bukid Suribachi sa tuong itaas.
Nagposte an U.S. Marines na may nakua na wayaway kan Hapon sa ibabaw nin pillbox kan kaaway.
An Culvert iyo an nagsisirbing poste nin pagsugo para sa 23rd Marine Regiment sa Iwo Jima

Pagdaong kan Amphibious

[baguhon | baguhon an source]

Pagkabanggi, nag-abot an dakulaon na puwersa kan carrier ni Bise Admiral Marc Mitscher na Task Force 58 sa Iwo Jima. Kaiba man sa flotilla na ini si Admiral Raymond A. Spruance, an pangkagabsan na kumander para sa pagsakyada, sa saiyang pamayong barko na USS Indianapolis. Grabe an pagkadismaya giraray kan "Howlin' Mad" Smith huli ta binomba kan makusog na pugro nin carrier ni Mitscher an Mga isla nin irukan kan Hapon imbes na maglumoy an mga depensa sa Iwo Jima. Arog pa man kaito, nagtabang an mga paralupad ni Mitscher sa kadugangan na pagbomba sa ibabaw kan barko na inibanan kan pagbilog kan amphibious craft.[29]

Bakong arog kan mga aldaw nin pambobomba bago an landing, malinaw na nagliwanag asin nagkinang an D-Day.[29] Sa 08:59, sarong minuto bago an iskedyul, an inot na bugso kan mga Marino, nagdaong sa mga baybayon kan Habagatan-subangan na baybayon kan Iwo Jima. Sa irarom no Major Howard Connor, 5th Marine Division signal officer, anom na Navajo code talkers an nagtrabaho sa bilog na orasan sa inot na duwang aldaw kan labanan. An anom na ini, nagpadara asin nakaako nin lagpas na 800 mensahe, gabos na mayong kasalaan. Dai nahaloy, sinabi ni Connor, "Kun bako huli sa mga Navajo, dai ta kuta kukunon kan mga Marino an Iwo Jima."[30]

Sitwasyon sa mga baybayon

[baguhon | baguhon an source]

Sa karatan nin boot para sa landing force, napapala nin grabe an mga tagaplano sa Pearl Harbor sa sitwasyon na hahampangon kan mga Marino ni Schmidt. Iniladawan an mga baybayon na "ekselentw," asin an pagtulod sa laog kan nasyon, nilalauman na "madali." An kawaran nin masiglang simbag, an nagtulod sa Navy na magkonklud kan saindang pambobomba, napugulan an mga depensa kan. Hapon, asin nagpuon na magdeploy sa baybayon nin Iwo Jima an mga Marino sa marhay na orden.[31] Matapos tugutan an mga Amerikano na ipokus an mga lalaki asin makinarya sa baybayon sa laog kan lagpas sarong oras sana, nakiheras si Kuribayashi sa saiyang mga lakdang. E-naghaloy pagkatapos kan 10:00, nagpoon na mag-uran an mga machine gun, mortar, asin magagabat na artilerya sa piot na baybayon [32]


Sa inot, dumatong ini na sarong pasa-pasa na kalansing nin mga bala kan machine-gun, padiitdiit minababa asin mas mabangis sagkod sa wakas an gabos na nakakulong na anggot kan sarong gatos na bagyo, garo mabagsak sa payo kan mga Amerikano. Nagkuragrit asin nagbagsak an mga impiyerno kan mga shell, an lambang hummock, nagbubuga nin awtomatikong kalayo asin nagsabog an malumuyon na marhay na daga sa irarom kan bitis sa irarom kan bitis na may ginatos-gatos na nagsasabog na mga land mine ... An mga marino na naglakaw nin patindog, gumos lukot asin nahulog. Binuhat sinda kan pagkakalog asin pinabagsak, o pinagsuruwaysuway ...[33]

Sobra pa digdi, pagkatapos makabalyo sa baybayon, naaatubang an mga Marino sa 15 ft-high (4.6 m) na mga barisbisan kan malumoy na itom na abo kan bulkan.[31] An abo na ini dai tinutugutan para sa arinman sa ligtas na katindugan o pagtindog kan mga foxhole tanganing protektahan an mga Marino hali sa paanggot na kalayo. Arog pa man kaito, nakatabang an abo sa pagsupsop kan pira sa pidaso gikan sa artilery kan Hapon.[34]

Tinuod an mga marino tanganing marikas na magsulong; digdi sana sinda makakapagplano. Sarong kadakula na bagat an gabat asin dakol na kagamitan asin marikas na itinatapok an manlainlain na bagay. Inot na nguna iyo an gas mask ...[31]

Binukasan kan magagabat na artilerya kan Hapon sa Bukid Suribachi an saindang mga reinforced steel door para magpaputok asin pagkatapos ipigsara tulos an mga ini tanganing malikayan an counterfire gikan sa mga Marino asin mga parabadil na hukbong-dagat. Nagin masakit para sa mga yunit kan Amerikano na rauton an sarong artilerya kan Hapon.[34] Para maglala an mga bagay para sa mga Amerikano, konektado sa detalyadong sistema nin tanel an mga bunker kaya ta nakua giraray an mga bunker na nahali kan mga flamethrower asin mga granada sa pirang momento pagkatapos kan mga tropang Hapones na minahiro sa mga tanel. An taktika na ini, nagkawsa nin kadakol na kaswalti sa mga Marino, mantang nilalagpasan ninda an mga inookupahan giraray na mga bunker kan dai nilalauman na biglang makua kan la'bas na kalayo gikan sa sainda.[34]


Iniladawan kan Time-Life koresponden na si Robert Sherrod an pagtugpa bilang "sarong bangungot sa impiyerno."[35]

Paglipat sa mga baybayon

[baguhon | baguhon an source]

Dai nakakua nin traksyon sa itom na abo an Amtracs, mayong pag-uswag sa mga barisbisan; an saindang mga pasaherong Marino, kinaipuhan na magbaba asin maghampas sa paglakaw.[36] An mga kalalakihan kan Naval Construction Battalions 31 asin 133 an maisog na hinampang an putok kan kaiwal, dai nahaloy nagibong naibuldoser an mga tinampo sa baybayon. Tinugutan kaini an mga Marino asin kagamitan na sa wakas, makagibo nin pirang pag-uswag sa laog kan nasyon asin makahali sa mga piot na baybayon. "Arog pa man kaito, sa haros lambang labot kan shell duman, nakahimlay nin dawa sarong gadan na Marino ..."[37]

Pag-abot kan 11:30, nakaabot an pirang mga Marino sa kahabagatan na puro kan Airfield No, na an kagsadiri, saro sa mga orihinal na mawuton kan Amerika sa inot na aldaw. Tinios kan mga Marino an sarong panatikong 100-tawo na pagsingil kan mga Hapones alagad nagibong mantiniron an saindang pagkakakapot sa Airfield No. 1 kan pag-abot kan gabi.[37]

Pagbalyo sa isla

[baguhon | baguhon an source]

Sa pinakawalang sektor, nagibo kan mga Amerikano na maabot an saro sa saindang mga mawuton para sa labanan sa aldaw na idto. Pinanginutan ni Koronel Harry B. "Harry the Horse" Liversedge, nagmaneho an 28th Marines sa bilog na isla sa mapituron na lapad kaini, haros 800 m (870 yd), arog kaito na pagsuwayon an kinalot kan Hapon sa Bukid Suribachi.

Aksyon sa toong gilid

[baguhon | baguhon an source]

An pinakatoong lugar sa pagtugpa iyo an pinanginginutan kan mga posisyon kan Hapon sa Quarry. Nagsagibo an 25th Marine Regiment nin duwang sunud-sunod na pag-atake tanganing patrangkiluhon an mga badil na ini. Iniladawan ni Ika2ng Tenyente Benjamin Roselle, parte kan sarong pugro sa daga na nagdidirekta nin naval gunfire, an minasunod na kabatiran:

Sa laog kan sarong minuto sarong mortal shell an nasabog sa pugro ... an saiyang walang bitis asin bukung-bukong, nakasabit sa saiyang tabay, kapot an sarong laso kan kublit ... Sa laog kan pirang minuto sarong ikaduwang tira an nagtugpa harani sa saiya asin napu'kit an mga pidaso sa balyong tabay niya. Haros sarong oras niyang iniisip kung sain mapasiring an masunod na shell. Harani na niyang maisihan ning may nagputok na shell sa ibabaw niya, nalugadan siya sa ikatolong pagkakataon sa abaga. Haros sabay-sabay na saro pang pagsabog an nagpatalbog sa saiya nin pirang pye sa duros asin napu'kit an mga mainit na pidaso sa magkabalyuhan na paa. ... mantang itinataas niya an saiyang braso para hilingon an saiyang relo sarong mortar shell an nagsabog na pirang pye sana an rayo asin pinasabog an relo hali sa saiyang pulso asin napu'kit an sarong dakulang garáng-gasáng na labot sa saiyang bisig: "Nagpupuon na akong maisihan kung ano an pagmati kan ipako sa krus," dai pa nahaloy kan sinabi niya.[38]

Nakaabot an 25th Marines' 3rd Battalion nin dai malagpas sa 900 lalaki pagkaaga. Matindihon na an paglaban kan mga Hapones sa Quarry pagkaabot kan banggi, 150 Marino an natatada sa kondisyon nin pakikipaglaban, sarong 83.3% na bilang kan nagadan.[39]

Pag-abot kan banggi, 30,000 na mga Marino an nakaabot. Mga 40,000 pa an nagsunod.[34] Sakay kan command ship na Eldorado, nahiling ni "Howlin' Mad" Smith an halabang bareta kan kaswalti asin nadangog niya an mabagal na pag-uswag kan mga pwersang pangdaga. Ipigtuga niya sa mga koresponden sa gubat na minasakop sa operasyon, "'E ko isi kun siisay siya, alagad sarong madunong na bastardo an heneral kan Hapon na nagpapadalagan kan padalan na ini."[40]

Kasunod na labanan

[baguhon | baguhon an source]

Sa mga aldaw pagkatapos kan mga pagtugpa, nilalauman kan mga Marino an komon na karga nin banzai kan Hapon sa banggi. Ini an naging panusugan nin panghuring diskarte sa pagdepensa kan Hapon sa mga nakaaging labanan kontra sa mga pwersang pangdaga kan kaiwal sa Pasipiko, arog kaitong Labanan sa Saipan. Sa mga pag-atakeng idto, kun sain ipig-andam an mga Marino, an kadaklan sa mga nag-aatakeng Hapones, nagadan asin grabeng nabawasan an kusog kan mga Hapones. However, Mahigpit na ipigpangalad ni Heneral Kuribayashi an mga pag-atake kan "bahod kan tawo" na ini kan mga batalan na Hapones huli ta kinokonsiderar niyang daing saysay an mga ini.[34]

Matindihon an labanan sa beachhead. Ang pags-usad kan mga Marino, napugulan kan kadakol na depensibong posisyon na dinugangan kan mga artilerya. Duman, tinambangan an mga Marino kan mga tropang Hapones na nugad-nugad minaluwas sa mga tanel. Pagkabanggi, binayaan kan mga Hapones an saindang mga depensa sa irarom kan kadikluman tanganing sakyadahon an mga foxhole kan Amerika, alagad nagpaputok an mga barko kan Hukbong pandagat kan U.S. nin mga star shell tanganing maghabo sa sainda an takop kan kadikluman. Sa Iwo Jima (asin iba pang mga isla na kapot kan Hapon), ginamit an mga batalan na Hapones na tarataong mag-ingles tanganing mangharas asin o manlinlang sa mga Marino tanganing gadanon sinda kun magigibo ninda; nagkurahaw sinda nin "corpsman" na nagpapanggap na sarong lugadan na Marino, tanganing maakit an mga corpsmen nin ospital kan hukbong-dagat kan U.S. na nakadukot sa mga kumpanya kan inpantriya nin Marino.[34]

Naaraman kan mga Marino na medyo dai epektibo an mga badik kontra sa mga tagapagdepensa kan Hapon asin epektibong naggamit nin mga flamethrower asin granada tanganing magluwas an mga tropang Hapones sa mga tanel. Saro sa mga makabagong teknolohiya kan labanan, an walo midyum na tangke nin Sherman M4A3R3 na binugtakan nin flamethrower (mga tangke na "Ronson" o "Zippo"), napatotoohan na napakaepektibo sa paghali nin mga posisyon kan Hapon. Masakit na dai paganahon an mga Sherman, kaya baga parating napipiritan an mga tagapagdepensa na sakyadahon sinda sa bukas, kung sain sinda, magigin biktima kan sobrang halangkaw na bilang nin mga Marino.[34]

Inot na tinao an Pangranihan na suporta sa duros kan mga paragubat gikan sa mga escort carrier sa baybayon. Naglipat ini sa 15th Fighter Group, na nagpapalayog nin P-51 Mustangs, pagkaabot ninda sa isla kadtong ika- 6 Marso. Sa kaarog na paagi, inot na itinao kan mga barko an mga illumination round (flares) na ginagamit tanganing laadan an lado kan gera sa banggi, na minalipat sa ibang pagkakataon sa landing force artilerya. An mga Navajo code talker, parte kan mga pandagang komunikasyon kan Amerikan, kaiba kan mga walkie-talkie asin mga SCR-610 backpack radio set.[34]

Matapos maubos an tubig, pagkakan asin kadaklan sa mga suplay, nagin desperado an mga hukbong Hapones sa pagtatapos kan labanan. Napaghurophurop ni Kuribayashi, na nakipagbangayan kontra sa mga pag-atake kan banzai sa poon kan labanan, na nararani na an pagkadaog.

Nagpuon na hampangon kan mga Marino an nagdadakol na mga pag-atake sa banggi; naitaboy sana an mga ini nin kumbinasyon kan mga depensibong posisyon nin machine-gun asin suporta sa artilerya. Kun nugad, nakikiheras an mga Marino sa karamutan na pakikipaglaban tanganing itaboy an mga pag-atake ng Hapon.[34] Dahil ligtas an landing area, mas kadkaol na tropa asin mga kagamitan na mabibigat an dumatong sa baybay, nagpadagos an pagsakyada sa amihanan para makua an mga palayugan asin an natatadang parte kan isla. Kadaklan sa mga batalan na Hapones, nakipaglaban kontra sa kagadanan.[34]

Pagtataas kan Wayaway sa Bukid Suribachi

[baguhon | baguhon an source]
An wayaway kan U.S. sa ibabaw kan Bukid Suribachi
selyong postahe kan U.S. , 1945 na isyu, paggirumdon sa Labanan sa Iwo Jima

An Pagtataas kan Wayaway sa Iwo Jima, sarong itom asin puti na ladawan na kinuanan ni Joe Rosenthal na naglaladawan kan anom na Marino hali sa E Company, 2nd Battalion, 28th Marines, tinataas an wayaway kan U.S. sa ibabaw kan Bukid Suribachi kadtong ika23 nin Pebrero 1945,[17] na pangaduwa sa duwang pagtataas nin wayaway sa lugar kadtong aldaw na idto. Bantugon an retrato, na ipinublikar giraray sa niribong publikasyon. Kan dai nahaloy, ini sana an ladawan na nanggana sa Pulitzer Prize para sa Photography sa parehas na taon kan pagpupublikar kaini, asin kinokonsederar ini sa huri na saro sa importantihon na marhay asin namimidbidan na mga ladawan kan gera, asin posibleng an gibihuhon na marhay na ladawan sa gabos nin panahon.[17] Ginamit an ladawan nin nagtataas kan wayaway ni Felix de Weldon sa paglilok kan Marine Corps War Memorial na mahihiling sa kataid kan Nasyunal na lulubngan kan Arlington poon pa kadtong 1954.[17]

Tolo sa anom na mga Marino na inilaladawan sa ladawan, sinda Sarhento Michael Strank, Korporal Harlon Block, asin Pribadong Inot na Klase na si Franklin Sousley, ginadan sa aksyon pirang aldaw pagkatapos kan pagtataas nin wayaway. An nakaligtas na parataas nin wayaway na si Pribadong Inot na Klase na si Ira Hayes, kaiba si Pribadong Inot na Klase na si Rene Gagnon asin Navy hospital corpsman Pangaduwang Klase nin Mate kan Parmasista na si John Bradley, nagin mga bantog na tawo sa saindang pagbali sa sarong pagbebente nin tour sa bono nin gera pagkatapos kan labanan. Tolong kasunod na pag-iimbestiga kan Marine Corps sa identidad kan anom na lalaki sa ladawan an nahanap: kadtong 1946 asin 1947, salang namidbidan si Harlon Block bilang Henry Hansen (parehas na ginadan anom na aldaw pagkatapos makua an ladawan); kan Mayo asin Hunyo 2016, mayo sa ladawan si John Bradley asin an Pribadong Inot na Klase na si Harold Schultz an nasa ladawan;[41] asin kadtong 2019, mayo si Rene Gagnon sa ritrato asin si Pribadong Inot na Klase na si Harold Keller an yaon.[42]

Pagkaaga kan Pebrero 23, epektibong naputol an Bukid Suribachi sa ibabaw kan daga hali sa natatadang parte kan isla. Isi kan mga Marino na igwang mahiwas na network nin mga panlaban sa irarom kan daga, asin sa balyo kan pagsuway kaini sa ibabaw kan daga, konektado pa nanggad an bulkan sa paagi kan tunnel network. Nilalauman ninda an grabeng laban sa tuktok. Duwang sararadit na patrol hali sa duwang kumpanya nin rifle gikan sa 2/28 Marines an ipinadara sa bulkan tanganing surion an mga ruta sa amihanan na parte kan bukid. Nakaabot an mga recon patrol sa tuktok asin nagbaba giraray, binabareta an anuman na kontak ki 2/28 na komander kan mga Marino, Tenyente Koronel Chandler W. Johnson.[34]

An mga bantog na account na burdado kan press pagkatapos kan pagluwas kan ladawan nin pagtataas kan wayaway, nakipag-iwal an mga Marino sagkod sa tuktok. Dawa na nilalauman kan mga Marine riflemen an sarong ambus, nakasabat pagkatapos an mas dakulang patrol na nagsasakat nin pirang tagapagdepensa nugad sa itaas asin pagkatapos na itaas an wayaway. Nagmantinir an kadaklan kan mga tropang Hapones sa network kan tanel sa panahon nin paghihimay, nugad-nugad sanang minaatake sa sararadit na pugro, asin sa pangkagabsan, ginagadan gabos.

Nangapudan si Johnson para sa sarong reinforced platoon size patrol gikan sa E Company tanganing magsakat sa Suribachi asin sakupon dangan okupahon an tuktok. An patrol commander, si Inot na Tenyente Harold Schrier, itinao an wayaway nin Amerika kan batalyon na itataas sa itaas tanganing iyo an hudyat an pagkua kan Suribachi, kun maabot ninda an tuktok. Nilalauman ni Johnson asin kan mga Marino an grabeng labanan, alagad nakasabat sana an patrol nin kadikit na putok kan sniper sa pagsakat kan bukid. Pag nasigurado ni Schrier asin kan saiyang mga tawuhan an tuktok, sarong laba kan tubo nin tubig kan Hapon an nahiling duman sa mga naraot, asin ikinabit an wayaway kan Amerika sa tubo asin pagkatapos, itinaas asin itinanom sa tuktok kan Bukid Suribachi na nagin inot na wakang na wayaway na naglupad sa kadagaan kan Hapon.[43] Kua an mga ladawan kan wayaway asin pira sa mga kaapil kan patrol sa palibot kaini kan Parakuang-ladawan kan Marino na si Louis R. Lowery, an solong parakuang-ladawan na nag-iba sa pagpapatrolya ni Schrier sa bukid.

Mantang itinataas an wayaway, nakaabot pa sana sa baybayon an Kahilom kan Hukbong Dagat na si James Forrestal sa pamitisan kan Bukid Suribachi asin nagdesisyon na gusto niya an wayaway bilang souvenir. Nagtutubod si Johnson na pagsasadiri an wayaway kan 2nd Battalion, 28th Marines, na nakakua kan parteng idto kan isla. Kan inot na parte kan hapon, ipinadara ni Johnson si Gagnon, sarong paradalagan (mensahero) gikan sa saiyang batalyon para sa E Company, na magkua nin mas dakulang wayaway sa bulkan tanganing ribayan an mas sadit asin dai masyadong nahihiling na wayaway. An karibay na wayaway, nakakabit sa sarong urog na magabat na seksyon kan tubo nin tubig, asin anom na mga Marino an nagpadagos na itinaas ini sa lugar mantang ibinaba an mas sadit na wayaway asin inihatod sa pamayong akuan kan batalyon sa ibaba. Ini sa panahon kan "ikaduwang" pagtataas nin wayaway na kinua ni Rosenthal an midbid na ladawan na "Pagtaas kan Wayaway sa Iwo Jima". Nagwayaway an ikaduwang wayaway sa Bukid Suribachi sagkod sa ibinaba ini kan ika-14 nin Marso, kan kasabay kaini, an opisyal na itinaas an wayaway kan Amerika sa sarong seremonya sa V Amphibious Corps command post harani sa Bukid Suribachi. An opisyal na pagtataas kan wayaway, sinugo ni Holland Smith asin dinaluhan ni Erskine asin kan pirang kaapil kan 3rd Marine Division.

Kaamihanan na Iwo Jima

[baguhon | baguhon an source]
An iskets kan Hill 362A, na ginibo kan 31st U.S. Naval Construction Battalion. An mga tuldok na linya, nagpapahiling nin sistema nin tanel kan Hapon.

Sa balyo kan pagkawara kan Hapon sa Bukid Suribachi sa habagatan na puro kan isla, kapot pa nanggad kan mga Hapones an pusog na posisyon sa amihanan na puro. Sobrang pinaburan an depensa kan magapong kadagaan, sobra pa ikan sa Bukid Suribachi, na mas madaling tamaan kan naval artillery fire. Kaakibat kaini, urog ka makangalason an mga kuta na itinindog ni Kuribayashi ikan sa kahabagatan na puro kan isla.[44] An natatada sa irarom kan sugo ni Kuribayashi, kaagimba kan walong batalyon nin infantry, sarong tank regiment, asin duwang artillery asin tolong magabat na mga batalyon nin mortar. Igwa man ining dai malagpas sa 5,000 gunner asin naval infantry. An masakiton na marhay na natatada na gibuhon sa Marino iyo an pagkua kan Talampas nin Motoyama kaiba an nagsosolosolong Hill 382 asin Turkey knob asin an lugar sa tanga na tinutukdo bilang Amphitheater. Ini an nagin susugan kan inaapod na "meatgrinder". Mantang ginigibo ini sa toong parte, nililimas kan wala an Hill 362 na may kasing sakit.

An pangkagabsan na obheto sa punto na ini iyo an kontrolon an Airfield No. 2 sa tahaw kan isla. Arog pa man kaito, an lambang "paglaog garo nagin sarong peligro" mantang "kinukua kan mga yunit hali sa mga gilid, nginuya, asin napara kun nugad. Narapak an mga tangke sa paagi kan magkatakod na kalayo o itinaas sa paros sa mga minabulusok na bola nin kalayo kan mga nakatalbong na mina".[45] Huli digdi, naputol an labanan, asin nagtambak an mga kaswalti kan Amerikano. Dawa na an pagkua kan mga puntong ini, bakong sarong solusyon sa problema huli ta an sarong dating ligtas na posisyon, pwedeng atakehon hali sa likudan sa paagi kan paggamit nin mga tanel asin mga nakatagong pillbox. Huli digdi, sinabi na "maninigo nindang kuanon an mga taas na ini sa kabootan, dangan pagkatapos, pagsusulsulan ini".[46]

Sarong U.S. Marine an nagpaputok kan saiyang de-makinang badil na Browning M1917 sa mga Hapones
Duwang mga Marino na naggagamit nin "Hotch Kiss" hali sa Hapon, 1945

Arog pa man kaito, nakahanap an mga Marino nin mga paagi tanganing manggana sa irarom kan mga pangyayari. Napagmaan na sa panahon kan pambobomba, itatago kan mga Hapones an saindang mga badil asin an saindang mga sadiri sa mga lungib tanganing magbutwa giraray pag nag-abante an mga tropa asin magpapaputok sa sainda kan mapanraot na kalayo. Sa paghilis kan panahon, nanudan kan mga Hapones an mga panginot na taktika kan Amerikano, na kung sain, mabugtak nin magabat na pambobomba bago an pag-atake kan infantry. Huli digdi, sinugo ni Erskine an 9th Marine Regiment na mag-atake sa irarom kan takop nin kadikluman na mayong panginot na barrage. Nagin ining sarong matanog na kapangganahan na kadakol na batalan na Hapon an nagadan mantang natuturog pa. Saro ining importante na momento sa pagkua kan Hill 362.[47] Napakahalaga kaini na nag-organisa an mga Hapones nin sarong balos nin pag-atake kan nagsunod na banggi. Dawa na ipinagngalad ni Kuribayashi an mga kaso kan pagpapakagadan na pamilyar sa lain pang mga labanan sa Pasipiko, nagdesisyon an komandante kan lugar sa sarong 'banzai na karga na may positibong obheto na makua giraray an Bukid Suribachi.

Pagkabanggi kan ika-8 nin Marso, sinakyada ni Kapitan Samaji Inouye asin kan saiyang 1,000 tawuhan an mga linyang Amerikano, na nagkawsa nin 347 na mga kaswalti (90 an nagadan). Nabilang kan mga Marino kinaagahan an 784 na gadan na mga batalan na Hapones.[44] Sa parehas na aldaw, nakaabot an mga elemento kan 3rd Marine Division sa amihanan na baybayon kan isla, na binanga an mga depensa ni Kuribayashi sa duwa.[48] Nagkaigwa man nin "kamikaze" na pag-atake sa ere (an solo sana sa labanan) sa mga barkong nakaangkla sa dagat kadtong ika-21 nin Pebrero, na nagresulta sa paglubog kan escort carrier na USS Bismarck Sea, grabeng raot sa USS Saratoga, asin medyong raot sa escort carrier na USS Lunga Point, sarong LST, asin sarong transportasyon.[47]

Dawa na idineklara na ligtas an isla kadtong 18:00 kan ika-16 nin Marso (25 aldaw pagkatapos kan mga pagtugpa), nakaatubang pa nanggad an 5th Marine Division sa kuta ni Kuribayashi sa sarong bangin na 640 m (700 yd) an laba sa Amihanan-sulnopan na puro kan isla. Kan Marso 21, niraot kan mga Marino an command post sa bangin na may apat na toneladang pampasabog, asin kan ika-24 kan Marso, Tinatakan kan mga marino an natatadang mga lungib sa amihanan na puro kan isla.[49] Arog pa man kaito, kan banggi kan ika-25 nin Marso, sarong 300-kataong puwersa nin Hapon an nagtulod nin pangwakas na balos nin atake sa palibot kan Airfield No. 2. An mga piloto kan hukbo, Seabees, asin mga Marino kan 5th Pioneer Battalion asin 28th Marines, nakipaglaban sa puwersa kan Hapon ning sagkod 90 minuto, nagsapo nin magagabat na kaswalti (53 nagadan, 120 nalugadan).[nangangaipo nin toltolan] Dawa na saro pa nanggad ining ispekulasyon huli ta sa magkasibwagan na mga account gikan sa mga nakaligtas na beterano kan Hapon, sinasabing pinanginutan ni Kuribayashi an huring pag-atakeng ito,[lower-alpha 10] na bakong arog kan makusog na "banzai" na sakyada kan mga nakaaging labanan, iyo an nailaladawan bilang sarong daing ribok na pag-atake. Kung mapatotoohan na tunay, si Kuribayashi an pinakahalangkaw na opisyal nin Hapon na personal na nanginot sa pag-atake kadtong Ikaduwang Gubat Pangkinaban.[nangangaipo nin toltolan] Suway pa digdi, ini man an magigin huring paghiro ni Kuribayashi, sarong paghali hali sa komon na gibuhon kan mga namamayong opisyal kan Hapon na minagibo nin seppuku sa likod kan mga linya mantang nagadan an iba sa atake na banzai, arog kan nangyari kadtong mga labanan sa Saipan asin Okinawa. An isla, opisyal na idineklara na ligtas sa 09:00 kadtong ika-26 nin Marso.[nangangaipo nin toltolan]

Sa pagkakataon na an isla, opisyal na idineklara na ligtas, an Army 147th Infantry Regiment garo yaon duman tanganing maghiro bilang sarong kusog nin garison, alagad sa lalong madaling panahon nahanap ninda an saidang mga sadiri na nakakulong sa sarong mapait na pakikibaka kontra sa niribong mapupusog na tagapagdepensa na nakikiheras sa sarong huring-kanal nin gerilya na kampanya tanganing guluhon an mga Amerikano.[51][52] Gamit an mga lungib asin mga sistema nin tanel, nilabanan kan mga Hapon an pag-abante kan mga Amerikano. Sa laog nin tolong buwan, nagbagsak an ika-147 sa bilog na isla, gamit an mga flamethrower, granada, asin mga satchel charge tanganing kaluton an kalaban, ginadan an dai malagpas 1,602 na batalan na Hapones sa sararadit na paghiro kan yunit (kaiba an kadakol pang iba na nagadab sa mga selyadong lungib) mantang nagdudusa an kaglimang lalaking nagadan sa paghiro asin saro pang 144 an nalugadan. Inunrahan man an mga Ohionon sa pagdakop kan 867 Hapones; kaiba an bilang kan mga batalan na kaiwal na nagadan, an bilang kan nagadan na ini, minarepresentar sa lagpas sa 10% kan orihinal na garison kan Hapon.[53]

Mga flamethrower

[baguhon | baguhon an source]
Sarong flamethrower operator kan E Company, 2nd Battalion 9th Marines, 3rd Marine Division, nagdadalagan sa kalayo sa Iwo Jima.

Sobrang ginamit an M2 flamethrower kan Estados Unidos sa Pasipiko . Nagtatampok ini nin duwang tangke na naglalaog nin gasolina asin nakasuksok na gas susog sa pagkakasambit, na pinagsaro asin nagkakalayo tanganing makamukna nin sarong sangaw nin nagniningas na likido gikan sa puro.[54]

An mga flamethrower na ini, ginamit tanganing gadanon an mga Hapones na labot sa mga pillbox, mga establisyemento asin mga lungib. Magdidisignar an sarong batalyon nin sarong flamethrower kada platun na may sarong reserbang flamethrower sa lambang pugro. Karaniwan sa mga flamethrower operator, yaon sa urog na delikado ikan sa mga regular na tropa huli ta an maikling linyada kan saindang armas, nangangaipuhan nin harani na labanan, asin an kakayahan na mahiling kan mga kalayo sa ladon kan gera, ginibo sindang sarong midbid na target para sa mga sniper. Arog pa man kaito, mahalaga an mga ini para maraot an kalaban, asin inapod nin sarong komandante kan batalyon an mga flamethrowing tank na "pinakamaurag na solong armas kan operasyon.."[55]

Bago an Saipan binayaan kan Marine Corps an pagpapauswag kan flamethrowing tank sa Hukbo. Nagbugtak sinda nin order sa Hukbo para sa siyam na tangke kada dibisyon. Sa Schofield Barracks sa Haway, An top secret na "Flame Thrower Group" ni Colonel Unmacht, madudugangan an walong M4A3 Sherman medium na tangke tanganing ibalyo para sa Operation Detachment. Nagtatrabaho an saiyang mga Seabees, hali sa 117th CB tanganing pagsaroon an pinakamaurag na mga elemento gikan sa tolong magkakalain na yunit kan kalayo: an Ronson, an Navy model I asin an Navy Mk-1.[56] An Ronson, marikas na naribayan nin mas marhay na CB-H2.[57] Manlainlain na tinukdo kan U.S. Army Chemical Corps an mga tangke na ini bilang POA-CWS-H1,[58] (Pacific Ocean Area-Chemical Warfare Section-Hawaii) CWS-POA-H2, CWS-POA-H1 H2, OR CWS-"75"-H1 H2 na mekanisadong flamethrower. An mga dokumento kan tagaobserba kan US Marine asin U.S. Army gikan sa Iwo Jima, tinutukdo sa sainda bilang CB-Mk-1 o CB-H1.[59] Inaapod sana sinda kan mga Marino sa mga linya na Mark I.[59] Ang opisyal na pagdedesignar kan USMC iyo an "M4 A3R5".[59] Tinukdo sinda kan mga Hapones na mga M1 tank, asin pinagduduwaduwahan na ginibo ninda ini huli ta sa bakong magayon na pagpapalis kan "MH-1".[59]

Sa Iwo Jima, nagtugpa gabos an mga tangke nin kalayo kadtong D-day asin naghiro sa D+2, matipid sa poon. Sa pag-usad kan labanan, nagpamantinir an mga portable flame unit nin mga rate kan nagadan sagkod sa 92%, na nagwalat nin pirang mga tropa na pinatuod na maggamit nin armas. Padakol nin padakol an mga apod para sa Mark-1 sagkod sa punto na naglalaom an mga Marino sa mga tangke asin kakaputan an saindang pag-atake sagkod sa magkaigwa nin tangke nin kalayo.[55] Huli ta apat sana an kada batalyon nin tangke, dai sinda ipigdisegnar; imbes, "pinagsararo" sinda asin ipapadara hali sa sarasaraindang mga kinamumugtakan kan pagbugtak nin gasolina sagkod mag-usad an labanan. Sa pagtatapos kan labanan, naggugol an 5th Marine tank sa tanga nin 5,000 to 10,000 US gal (19,000 to 38,000 L) kan napalm kada aldaw.[55]

An mga holdout kan Hapon sa isla, kabali an duwa sa mga tawuhan ni Tenyente Toshihiko Ohno, Yamakage KufukuPlantilya:Sic (山蔭光福, Yamakage Kōfuku) asin Matsudo LinsokiPlantilya:Sic (松戸利喜夫, Matsudo Rikio), naghaloy nin apat na taon ning dai madakop, asin sa wakas, nagsuko kadtong ika-6 nin Enero 1949.[60][61][62]

Dawa man na nanggana sa huri, nag-abot an trayumpo kan mga Amerikano sa Iwo Jima sa isang makangiribo na presyo. Susog sa Navy Department Library, "nagresulta an 36-araw na pag-atake sa lagpas sa 26,000 Amerikanong kaswalti, kabali an 6,800 gadan."[63] Sa pagkukumpara, an urog na kadakulang sukol na 82-aldaw na Labanan sa Okinawa na naghaloy poon inot na parte kan Abril sagkod sa katahawan kan Hunyo 1945 (na kinasasangkutan kan limang U.S. Army asin duwang dibisyon kan Marine Corps), nagresulta sa lagpas 62,000 na kaswalti kan U.S., kun sain malagpas sa 12,000 an nagadan o nawawara. An Iwo Jima man an nagsosolosolong labanan sa US Marine kun sain nalagpasan kan mga Amerikano an mga nagadan sa mga Hapon,[15] dawa na an bilang kan mga pagkagadan sa labanan sa mga Hapon, tolo ka honga na mas kadakol kaysa sa mga pagkagadan kan mga Amerikano. Duwang U.S. Marines an nadakop sa labanan, ni saro sa sainda, dai nakaligtas sa saindang pagkabihag.

Nawara an USS Bismarck Sea, an huring lunadan pang-ere kan U.S., naglubog kadtong Ikaduwang Gubat Pankinaban. 20 Grumman FM-2 Wildcat fighters at 11 Grumman TBM Avenger torpedo bombers an nagbagsak kaiba kan Bismarck Sea. Iyo man, grabeng naraot an USS Saratoga kaya dai na siya nakiheras sa arinman sa mga katungdanan sa pakikipaglaban o transportasyon para sa natatadang parte kan gera. Nagin siyang sarong barko nin pagpapatuod. 31 Grumman F6F Hellcat na fighters asin 9 Grumman TBM Avenger torpedo bombers an narapak kan atake nin kamikaze sa Saratoga.[10][6][nangangaipo nin pahina] Huli ta nailikas an gabos na mga sibilyan, mayong mga sibilyan na nagadan sa Iwo Jima, bakong arog sa Saipan asin Okinawa.[64][palyadong beripikasyon]

Estratehikong kahalagahan

[baguhon | baguhon an source]
Dinidiskusyon ni Lieutenant Wade an pangkagabsan na kahalagahan kan target sa sarong pre-invasion briefing.
Naglapag an mga suplay kan Amerikano sa Iwo Jima

Sa pagbabalik-tanaw, huli ta sa dakol na nagadan, an pangangaipuhan asin panghaluyan na kahalagahan kan pagkua kan isla sa resulta kan gera iyo an saro sa pinag-iiwalan na isyu asin namamantinir na pinag-iiwalan.[65] An mga Marino, na nagdusa nin aktwal na mga kaswalti, dainkinonsulta sa pagpaplano kan operasyon.[66] Kan Abril 1945, an retiradong Chief kan Naval Operations na si William V. Pratt, nagsabi sa Newsweek magazine na kun pigkokonsoderar an "paggasta kan kusog-tawo tanganing makakua nin sadit, Isla na pinabayaan kan Diyos, mayong sirbi sa Hukbo bilang sarong staging base asin mayong sirbi sa Hukbong-dagat bilang sarong fleet base ... [saro] nagngangalas kun an parehas na klase nin airbase, dai pwedeng maabot sa paagi kan pagkua kan iba pang mga estratehikong lokalidad sa urog na hababang halaga."[67]

An mga adal na nanudan sa Iwo Jima iyo an nagsirbing mga ngurang para sa masunod na Labanan sa Okinawa asin an pagplano na pagsakyada sa dagang kinamuklatan kan Hapon. Halimbawa, "huli sa mga nagadan sa Iwo Jima kadtong inot na aldaw, napagdesisyunan na gibuhon an paghahandang pambobomba an pinakamagabat na naihatod pa sa sarong isla sa Pasipiko".[68] Iyo man, sa pagpaplano para sa sarong potensyal na pag-atake sa mga isla nin irukan kan Hapon, kinokonsiderar ini na dai malagpas sa sarong katlo kan mga tropa na nakapukos sa Iwo Jima asin sa Okinawa man an nagadan o nalugadan.[69]

An hurisdiksyon para sa estratehikong kahalagahan kan Iwo Jima sa paghihinguwa sa gera kan Estados Unidos, an pagtatao kaini nin lugar nin pagtugpa asin asin butakan giraray nin gatong para sa mga long-range fighter escort. Napatotoohan an mga escort na ini na bakong praktikal asin dai kaipuhan, asin sampulong arog sana kaito na misyon sana an inilayog hali sa Iwo Jima.[70] Sa oras na nakua an Iwo Jima, naglipat an kampanya nin pambobomba kontra sa Hapon poon sa pambobomba ng katumpakan sa liwanag kan aldaw sa mga pag-atake sa banggi, kaya an mga fighter escort, igwang limitadong gamit.[71]

Nugad minaataki an Japanese fighter aircraft na nakasusog sa Iwo Jima sa mga eroplano kan AAF, na nagpaluya sa sainda na makaduman sa Hapon huli ta kargado sinda nin mga bomba asin gasolina. Arog pa man kaito, dawa na an pirang mga interceptor kan Hapon, nakabase sa Iwo Jima, an saindang epekto sa paghihinguwa nin pambobomba kan mga Amerikano, marginal; sa tolong bulan bago an pagsakyada, nawara an 11 B-29 bilang resulta.[72] Nadugangan kan mga Superfortress na dai kinakaipuhan na maggibo nin anuman na panginot na liko sa palibot kan isla.[73] An pagkua sa isla, neutralisado an mga pag-atake sa duros kan Hapon susog digdi sa Marianas, alagad mangsadit ninda para mag-usad nin signipikanteng pag-atake.[71]

Mga Marino halu sa 24th Marine Regiment kadtong Labanan sa Iwo Jima

An mga Hapon sa Iwo Jima, igwang radar[74] asin sa arog kaito nagibo nindang ipaisi sa saindang mga kairiba sa harong an mga papadatong na B-29 Superfortresses na naglalayog gikan sa Mariana Islands. Arog pa man kaito, dai nakaapekto an pagkua kan Iwo Jima sa sistema nin radar kan amay na paisi kan Hapon, na padagos na nakaaako nin impormasyon sa mga palaog na B-29 gikan sa isla nin Rota (na dai pa nanggad nasasakyada).[75]

Kan Marso 4, 1945, mantang nangyayari pa an labanan, binareta ini kan B-29 Dinah Might kan USAAF 9th Bomb Group na ubos na an gasolina harani sa isla asin naghagad nin emergency landing. Sa balyo kan putok kan kaiwal, nagtugpa an eroplano sa seksyon kan isla na kontrolado kan alyansa (South Field) nin daing insidente asin naserbisyuhan, binugtakan nin gatong asin naghali.

Sa kabilugab, 2,251 B-29 an nagtugpa sa Iwo Jima ang naitala kadtong panahon nin gera.[76] Itinala kan awtor na si J. Robert Moskin na 1,191 fighter escort asin 3,081 strike sorties an naglayog hali sa Iwo Jima kontra sa Hapon.[77] An sarong urog na dai pa nahaloy na pag-aadal kan Air Force, nadungawan an kontribusyon kan VII Fighter Command na kasobrahan. An saro pang rasyonaryo para sa pagkua ng isla, iyo an magsirbing base para sa urog na haralipot na raya kan B-24 Liberator na mga parabomba kontra sa Hapon, alagad daing signipikanteng kampanyang pambobomba kan B-24 an nangyari.[71]

Pirang mga tripulante kan B-29 an naligtas kan air-sea rescue aircraft asin mga lunadan-dagat na nagdadalagan hali sa isla, alagad saro an Iwo Jima sa kadakol na isla na pwedeng gamiton para sa arog kaitong obheto. Kun manungod sa kaimportansyahan kan isla bilang sarong lugar nin tugpaan asin pagpapagatong giraray para sa mga parabomba, sinuhestyon ni Kapitan kan Marino na si Robert Burrell, na kadto sarong instruktor nin kasaysayan sa United States Naval Academy, na sadit na parte sana kan 2,251 na tugpaan an para sa mga tunay na emerhensiya, an kadaklan, posibleng para sa minorya na teknikal na pagsusuri, pagpapatuod, o pagbubugtak nin gasolina. Susog ki Burrell,

Ang hurisdiksyon na ini, nagin prominente sana pagkatapos na sakupon kan mga Marino an isla asin nagkaigwa nin halangkaw na kaswalti. An kamundo-mundo na halaga kan Operation Detachment, nagduon sa mga beterano, parapahayag, asin kumander na magpakaray sa pinakahiling na rasyonalisasyon para sa labanan. An tanawon kan kadakulaon, magastos, asin teknolohikal na sopistikadong B-29 na paglapag sa sararadit na palayugan kan isla na pinakamalinaw na nagtatakod sa Iwo Jima sa estratehikong kampanya nin pambobomba. Mantang an mga mito manungod sa pagtataas nin wayaway sa Bukid Suribachi, nag-abot sa maalamat na sukol, iyo man an teyorya nin emerhensiya na pagtugpa tanganing pangatwiranan an pangangaipuhan na itaas an wayaway na idto.[66]

An teyorya nin "emerhensiya nin pagtugpa", binibilang an lambang pagtugpa kan B-29 sa Iwo Jima bilang sarong emerhensiya asin nanindugan na nagligtas an pagkua sa isla sa buhay kan haros 25,000 crewmen kan gabos nin 2,251 na eroplano (2,148 B-29 crewmen an nagadan sa labanan sa bilog na digmaan sa gabos nin mga teatro). Arog pa man kaito, sa haros 2,000 B-29 na nagtugpa poon Mayo–Hulyo 1945, lagpas sa 80% an para sa regular na pagbubugtak nin gasolina. Pirang gatos na pagtugpa an ginibo para sa mga obheto nin pagpapatuod, asin kadaklan sa natatada, para sa medyo sadit na pagmamantinir kan makina. Kadtong Hunyo 1945 na nakahiling nin pinakadakulang bilang nin mga pagtugpa, mayo sa lagpas na 800 B-29 na nagbaba sa isla an nakagibo kaini huli ta sa danyos sa labanan. Kan nawara sanang mga lunadan pang-ere nin dai nakaabot, an mga numero nin pagliligtas sa paros-dagat, nagpapahiwatig na 50% kan mga tripulante na naglukso sa dagat an nakaligtas, kaya dawa na dai kinua an Iwo Jima an pagtatantya kan diumano'y potensyal na 25,000 gadan na crewmen hali sa mga eroplanong nagbagsak sa kadagatan, dapat na nagbawas sagkod 12,500.[71]

Sa pagpupublikar kan The Ghosts of Iwo Jima, nagsabi an Texas A&M University Press na an mismong mga pagkalugi, naging susugan para sa sarong "paggalang sa Marine Corps" na bako sanang minasalming sa "pangnasyon na espiritu kan Amerika" alagad sinigurado an "institusyonal na kaligtasan" kan Marine Corps.[78]

Sobrang naraot na mga lunadan pandagat

[baguhon | baguhon an source]

An minasunod na talarayahan, naglilista para sa lambang barkong naraot ning grabe sa Labanan sa Iwo Jima, an mga petsa na naako ninda an mga tama, an rason, an tipo kan barko, asin an mga nagadan kadtong ika-17–28 nin Pebrero. An carrier na USS Lunga Point, na nakaako nin kadikit na danyos, nakalista huli ta sa kaimportansyahan kan mga escort carrier sa labanan.

An mga lunadan pandagat na sobrang naraot asin nilubog kan mga puwersa nin Hapon sa Iwo Jima, panginot an mga kamikaze, ika-17–28 nin Pebrero 1945[lower-alpha 11][63]
Barko Aldaw Tipo Kawsa Nagadan Nalugadan
LCI(G)-438 17 Peb 1945 Landing craft infantry/gunboat Baterya sa baybayon 0 4
LCI(G)-441 17 Peb 1945 7 21
LCI(G)-449 17 Peb 1945 21 18
LCI(G)-450 17 Peb 1945 0 6
LCI(G)-457 17 Peb 1945 1 20
LCI(G)-466 17 Peb 1945 5 19
LCI(G)-469 17 Peb 1945 0 7
LCI(G)-473 17 Peb 1945 3 18
LCI(G)-474 * 17 Peb 1945 3 18
Blessman 18 Peb 1945 Destroyer Pambobomba sa ere sa ibabaw kan kwarto nin makina 42 29
Gamble 18 Peb 1945 Destroyer/minesweeper 2 mga pagbobomba sa ere 5 9
LSM-216 20 Peb 1945 Landing ship, medium built Baterya sa baybayon/pag-atake sa ere 0 0
Bismarck Sea * 21 Peb 1945 Escort carrier 5 pagtama nin bomba asin pagtama kan kamikaze, saro sa low angle dive, nagtama sa elevator, sagkod sa hangar deck, naglubog 318[79] 99
Lunga Point 21 Peb 1945 napahalnas an kamikaze Nakajima B6N saiya, medyo naraot 0 6
Saratoga 21 Peb 1945 Carrier pagbulasok an kamikaze na may penetrasyon nin bomba 123 192
LCI(G)-760 25 Peb 1945 Landing craft infantry, mortar Baterya ni n baybayon 0 2
Terry 28 Peb 1945 Destroyer 11 19
Whitley 28 Peb 1945 Dakulang barko nin kargo Pag-atake sa ere 0 5
Total 539 492

Pananda: * An barko, naglubog o nagsabog

Mga nakaako nin Medalya nin kagalangan

[baguhon | baguhon an source]
Binabati ni Harry Truman si Korporal kan Marino na si Hershel Williams kan Third Marine Division sa pagkakaonra nin Medalya nin Kagalangan, 5 Oktubre 1945.

An Medal of Honor iyo an halangkawon na marhay na dekorasyon nin militar na inoonra kan gobyerno kan Estados Unidos. Itinatao ini sa sarong kaapil kan United States Armed Forces na nagpapamidbid sa saiyang sadiri sa paagi kan"... kamangnomangno na kaisugan asin kawarang-galang sa peligro kan saiyang buhay nin lagpas asin lagpas pa sa katungudan mantang nakikiheras sa sarong aksyon laban sa sarong kaiwal kan Estados Unidos ..." Huli ta sa likas na katangian kaini, an medalya, karaniwan na inioonra sa posthumously.

Inionra an Medalya nin kagalangan sa 22 Marines (12 posthumously), asin 5 na iniatubang sa mga mandaragat, 4 sa sainda, mga hospital corpsmen (2 posthumously) na nakadestino sa mga yunit nin Marine infantry. An mga medalyang inionra para sa labanan, nagkakahalaga nin 28% kan 82 na inionra sa mga Marino kadtong Ikaduwang Gubat Pangkinaban.[80]

Sa oras kan saiyang kagadanan kadtong ika-29 nin Hunyo 2022, an Marinong si Hershel W. Williams an huring buhay na nag-ako nin Medalya nin Kagalangan hali sa Ikaduwang Gubat Pangkinaban.[81] Nakua niya an saiyang medalya para sa mga aksyon sa Labanan sa Iwo Jima.

An U.S. Marine Corps War Memorial sa Arlington kaiba an Monumento nin Washington asin an Kapitolyo kan Estados Unidos sa dai karayuan.

An Marine Corps Iwo Jima Memorial, inalokar kadtong ika-10 nin Nobyembre 1954 sa Nasyunal na Lulubngan kan Arlington.

Nagkomisyon an United States Navy nin duwang barko na may pangaran na USS Iwo Jima (LPH-2) (1961–1993) asin USS Iwo Jima (LHD-7) (2001–sa ngunyan) .

Kadtong ika-19 nin Pebrero 1985, an ika-40 anibersaryo kan mga pagtugpa sa Iwo Jima, pigsagibo an sarong pangyayari na inaapod na "Reunion of Honor" (an selebrasyon ginigibo taun-taon poon pa kadtong 2002).[82] Nagdalo sa selebrasyon an mga beterano ng magkabalyuhan na lado na naglaban sa labanan. An lugar iyo an invasion beach kun sain nagdaong an mga pwersa kan U.S. Sarong girumdumon an itindog kun sain nakaukit an magkabalyuhan na lado nin mga inskripsiyon sa tahaw kan tagpuan. Nagdalo an mga Hapones sa gilid kan bukid, kun sain inukit an inskripsiyon kan Hapon, asin nagdalo an mga Amerikano sa baybayon, kun sain inukit an inskripsiyon na Ingles.[83] Matapos maipaluwas an belo asin magdulot nin mga burak, nagrani an mga representante kan duwang nasyon sa girumduman; sa paghilingan, nakipagkamutan sinda. An pinagsarong serbisyong panggirundom kan Hapon-E.U. kan ika-50 anibersaryo nin labanan, ginibo sa hampang kan monumento kadtong Pebrero 1995.[84] An mga kadugangan na serbisyo nin panggirumdom, ginibo sa mga nagsunod na anibersaryo.[85]

Ang kaimportansyahan kan labanan sa mga Marino ngunyan, ipinahiling sa mga mga pilgrimage na ginibo sa isla, asin partikular na an tuktok kan Suribachi.[86] An mga marino, parati na nagbaya nin mga dog tag, insignia nin ranggo, o iba pang mga token sa mga monumento bilang pagpupugay.[87] Pigsisilibrar an Iwo Jima Day taun-taon kada ika-19 nin Pebrero sa Komonwelt kan Massachusetts[88] na may seremonya sa State House.

Padagos na hinahanap asin kinukua kan gobyerno kan Hapon an mga bangkay kan mga tawuhan kan militar nin Hapon na nagadan sa labanan.[89]

Paglaladawan sa midya

[baguhon | baguhon an source]

Ipigtampok an Labanan sa Iwo Jima sa kadakol na pelikula asin dokumentaryo. Naggibo an militar kan U.S. kadtong 1945 nin mga dokumentaryo To the Shores of Iwo Jima[90] asin Glamour Gal,[91] sarong pelikula manungod sa sarong artilerya kan Marino asin mga tawuhan nito. Pinapanginutan ni John Wayne sa tampok na pelikula kadtong 1949 na Sands of Iwo Jima.

An "Iwo Jima", ika-walong parte kan 2010 HBO miniseryo kan The Pacific na ginibo ninda Tom Hanks asin Steven Spielberg, kabali an parte kam Labanan sa Iwo Jima gikan sa pananaw ni John Basilone, poon sa poon kan pagsakyada sagkod sa saiyang kagadanan sa bandang huri kan aldaw. Si Basilone an tanging enlisted Marine na nakaako nin Medalya nin Kagalangan asin Navy Cross kadtong World War II.

Si Ira Hayes, saro sa mga Marino na nagluwas sa litrato ni Joe Rosenthal na Pagtataas kan Wayaway sa Iwo Jima, an tema kan 1961 na pelikulang The Outsider, na pinanginginutan ni Tony Curtis bilang nagkokontra na tagapagtaas kan wayaway. Itinanghal ni Hayes, Gagnon, Bradley kan 2006 an pelikula Flags of Our Fathers, dinirek ni Clint Eastwood. An Flags of Our Fathers, ginuno gikan sa pananaw kan mga Amerikano asin susog sa 2000 na aklat ni James Bradley asin Ron Powers, Flags of Our Fathers.[92] An 2006 na pelikulang Letters from Iwo Jima, na idinirek man ni Clint Eastwood, naglaladawan nin labanan gikan sa pananaw kan Hapon.

Hilingon man

[baguhon | baguhon an source]

Plantilya:Library resources box

Mga toltolan

[baguhon | baguhon an source]
  1. Nababanga an kabilugan arog kan minasunod: 361 artillery pieces kan 75 mm caliber o larger, 12 spigot mortars (320 mm), 65 medium asin light mortars, 33 naval guns, 94 anti-aircraft guns kan 75 mm o larger, 200+ anti-aircraft guns kan 20 mm o 25 mm, asin 69 anti-tank guns kan 37 mm o 47 mm caliber.
  2. Pigtatan. 614 an nagadan nin huli ta sa nakuang lugad.[7]
  3. 539 na mga tripulante kan Navy an nagadan asin 492 an nalugadan sa mga pag-atake sa ere kan Hapon sa mga barkong panggubat. Kaiba man sa pigura na ini an Navy Corpsmen na naka-attach sa mga outfit kan Marine Corps.
  4. Kadaklan sa mga kaswalti na ini, nangyari sa mga "mop-up" na operasyon matapos an bulto nin bakbakan na natapos kadtong Marso. Kaiba sa pigura na ini an 20 na batalan kan ika-147 na nagadan o nawawara pati na man an 21 airmen kan USAAF na nagadab sa labanan.
  5. Nagsuko sa saindang mga lugad an kadaklan sa mga ini, nagadan sa hilang, nagadan sa mga "mop-up" na operasyon, o nagsuko sa ibang aldaw. Ginibo ini kan huring pugro nin mga batalan na Hapones na nagsuko sa Iwo Jima kadtong 1949.
  6. "... literal na minukna kan mga tagapagtanggol kan Iwo an [pagpapamarhay kan mga natural na lungib] sa sarong siyensya. Huli ta sa importansya kan mga posisyon sa irarom kan daga, detalyado an 25 porsiyento nin garison sa pagtatanel. May sukol an itinindog an mga posisyon sa irarom kan daga poon sa sararadit na lungib para sa pirang lalaki sagkod sa pirang kwarto sa irarom kan daga na may kakayahan na magkapot nin 300 o 400 na lalaki. Tanganing malikayan an mga tawuhan na ma-trap sa arinman na pagkakalot, an mga instalasyon sa irarom kan daga an nagtao nin kadakol na laugan asin luwasan, pati na man an mga hagyanan asin magkatakod na mga agihan. ... An amihanan na barisbisan kan Bukid Suribachi pa sana, nakakulong nin pirang ribong yarda nin mga tanel. Sa oras na naglapag an mga Marino sa Iwo Jima, lagpas sa 11 milya nin mga tanel an natapos na."[13]
  7. Pinag-ulayan ni Burrell kung gurano kadakol na mga parasalaysay an nag-overestimated sa bilang kan mga tagapagdepensa kan Hapon, na igwang 20,000 asin dawa 25,000 na nakalista. Ibinugtak ni Burrell an linyada sa tanga kan 18,060 asin 18,600, na may eksaktong 216 sa mga ini na napreso sa panahon kan labanan. Saro pang 867 na preso an dinara kan Hokbo kan U.S. sa tanga kan Abril asin Hunyo, pagkatapos maghali an mga Marino.[1]
  8. Nagsirbi na Commandant of the Marine Corps poon 1948 sagkod 1951.
  9. Dai nagdugpa sa Iwo Jima
  10. "Pwedeng nagadan si Heneral Kuribayashi sa pandarambong na ini; alagad dai namidbidan an saiyang lawas, asin garo mas malamang na nagsagibo an maisog asin mapainagi na opisyal na ini nin hara-kiri sa saiyang poste nin command sa irarom kan daga."[50]
  11. Pampublikong domeyn an gabos na impormasyon hali sa United States Navy, na may mga nagadan na kinua hali sa mga indibidwal na bareta kan aksyon; sobrang sinubli an pormat asin istraktura kan talarayahan Morison 1960, p. 388, Appendix II.

Mga pagsambit

[baguhon | baguhon an source]
  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 Burrell 2006, p. 83.
  2. Taki, "The History of Battles of Imperial Japanese Tanks" Archived 4 March 2016 at the Wayback Machine.
  3. Crumley 2012, p. 148.
  4. Allen, Robert E. (31 August 2015). The First Battalion of the 28th Marines on Iwo Jima: A Day-by-Day History from Personal Accounts and Official Reports, with Complete Muster Rolls (in English). McFarland. p. 226. ISBN 978-1-4766-0750-4. Retrieved 25 July 2023. 
  5. "HyperWar: Iwo Jima: Amphibious Epic [Appendix III]". www.ibiblio.org. Retrieved 25 July 2023. 
  6. 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 Morison 1960.
  7. "World War II Casualties". 
  8. "HyperWar: Iwo Jima: Amphibious Epic [Appendix III]". www.ibiblio.org. Retrieved 25 July 2023. 
  9. Coox & Naisawald 1954, Table 1.
  10. 10.0 10.1 "USN Overseas Aircraft Loss List February 1945". Aviation Archaeological Investigation & Research. Archived from the original on 9 March 2021. Retrieved 15 September 2021. 
  11. "USN Overseas Aircraft Loss List March 1945". www.aviationarchaeology.com. Archived from the original on 9 March 2017. Retrieved 15 September 2021.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  12. 12.0 12.1 Toland 2003, p. 669.
  13. Garand & Strobridge 1971, pp. 455–456.
  14. Carriers Hit Tokyo!. Universal Newsreel. 19 March 1945. Archived from the original on 3 November 2012. Retrieved 22 February 2012.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  15. 15.0 15.1 O'Brien, Cyril J. "Iwo Jima Retrospective". Archived from the original on 7 June 2007. Retrieved 21 June 2007.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  16. Lewis 2007, p. 59.
  17. 17.0 17.1 17.2 17.3 Landsberg, Mitchell (1995). "Fifty Years Later, Iwo Jima Photographer Fights His Own Battle". Associated Press. Archived from the original on 12 April 2004. https://web.archive.org/web/20040412081346/http://www.ap.org/pages/about/pulitzer/rosenthal.html. Retrieved on 29 November 2023.  Landsberg, Mitchell (1995). "Photographer FiGhts Life-Long Battle Over Famous Flag- Raising Photo". The Seattle Times. https://archive.seattletimes.com/archive/?date=19950217&slug=2105566. 
  18. 18.0 18.1 Morison 1960, p. 14.
  19. Japanese Monograph No. 48, p. 62, sinambit sa Garand & Strobridge 1971, p. 450.
  20. King 2014, pp. 58–59.
  21. Hammel 2006, p. 36.
  22. King 2014, p. 80.
  23. Japanese Monograph No. 45, p. 257.
  24. "Chronology of the Battle of Iwo Jima". Archived from the original on 7 July 2010.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  25. Wright 2004, p. 22.
  26. Wright 2004, pp. 22–23.
  27. Navy Department, Amphibious Operations, Iwo Jima 1945, Chapter II: Naval Gunfire.
  28. "United States Marine Corps War Memorial". The George Washington University. Archived from the original on 29 June 2011. Retrieved 28 February 2011.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  29. 29.0 29.1 Wright 2004, p. 23.
  30. Navy Department Library, "Navajo Code Talkers".
  31. 31.0 31.1 31.2 Wright 2004, p. 26.
  32. Wright 2004, p. 26–27.
  33. Leckie 1967, p. 28.
  34. 34.00 34.01 34.02 34.03 34.04 34.05 34.06 34.07 34.08 34.09 34.10 Allen 2004
  35. Wright 2004, p. 27.
  36. Leckie 1967, p. 25.
  37. 37.0 37.1 Wright 2004, p. 32.
  38. Wright 2004, pp. 30–31.
  39. Wright 2004, p. 31.
  40. Wright 2004, p. 33.
  41. USMC Statement on Marine Corps Flag Raisers Archived 24 June 2016 at the Wayback Machine., Office of U.S. Marine Corps Communication, 23 June 2016
  42. "Warrior in iconic Iwo Jima flag-raising photo was misidentified, Marines Corps acknowledges". NBC News. 2019-10-16. https://www.nbcnews.com/news/us-news/warrior-iconic-iwo-jima-flag-raising-photo-was-misidentified-marines-n1064766. 
  43. "Charles Lindberg, 86; Marine helped raise first U.S. flag over Iwo Jima". Los Angeles Times: p. B8. 26 June 2007. http://articles.latimes.com/2007/jun/26/local/me-lindberg26. 
  44. 44.0 44.1 Wheeler 1979, p. 50
  45. Leckie 1988, p. 870.
  46. Leckie 1988, p. 871.
  47. 47.0 47.1 Leckie 1988, p. 872.
  48. Antill 2001.
  49. Moskin 1992, pp. 372–373
  50. Morison 1960, p. 68.
  51. "The Curious Case of the Ohio National Guard's 147th Infantry". 6 December 2015. Archived from the original on 3 October 2016. Retrieved 26 June 2016.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  52. Morison 1960, pp. 68–70.
  53. Robertson, Neimeyer & Nash 2019, p. 39.
  54. Division of Military History and Diplomacy, National Museum of American History. "Flamethrower". Smithsonian Institution. Archived from the original on 28 June 2011. Retrieved 10 July 2021.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  55. 55.0 55.1 55.2 Kelber & Birdsell 1990, pp. 558–583, 586
  56. Quinlan 1948, p. 51.
  57. Quinlan 1948, p. 52.
  58. Unmacht 1948.
  59. 59.0 59.1 59.2 59.3 Telenko, Trent (30 August 2013), "History Friday: Technological Surprise & the Defeat of the 193rd Tank Battalion at Kakuza Ridge", Chicago Boyz Blog archive, archived from the original on 30 October 2020, retrieved 22 August 2020  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  60. "Japanese Surrender After Four Year Hiding". Pacific Stars and Stripes: p. 5. 10 January 1949. https://newspaperarchive.com/pacific-stars-and-stripes/1949-01-10/page-5?tag=kufuku&rtserp=tags/kufuku?ndt=by&py=1949&pey=1951. 
  61. Cook, Donald. "Capture of Two Holdouts January 6, 1949". No Surrender: Japanese Holdouts. Archived from the original on 9 October 2007. Retrieved 11 September 2007.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  62. 山蔭光福; 松戸利喜夫 (1968). 硫黄島最後の二人 [The Last Two of Iwo Jima] (in Japanese). 読売新聞社. 
  63. 63.0 63.1 Navy Department Library, "Battle for Iwo Jima".
  64. "This Month in History: Selected March Dates of Marine Corps Historical Significance". United States Marine Corps History Division. Archived from the original on 28 November 2010. Retrieved 23 August 2015. 
  65. "The Battle of Iwo Jima". History Department at the University of San Diego. Archived from the original on 20 July 2009. Retrieved 10 March 2010.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  66. 66.0 66.1 Burrell 2004.
  67. Pratt, William V. (2 April 1945). "What Makes Iwo Jima Worth the Price". Newsweek: p. 36. 
  68. Keegan 1990, p. 566.
  69. Keegan 1990, p. 575.
  70. Assistant Chief of Air Staff (September–October 1945). "Iwo, B-29 Haven and Fighter Springboard". Impact: pp. 69–71. 
  71. 71.0 71.1 71.2 71.3 What if the Navy and Marine Corps had bypassed Iwo Jima? Archived 13 January 2022 at the Wayback Machine.. Navy Times. 19 February 2020.
  72. Cate & Olson 1983a, pp. 581–582.
  73. Cate & Olson 1983b, p. 559.
  74. Newcomb 1982, pp. 50–51.
  75. Joint War Planning Committee 306/1, "Plan for the Seizure of Rota Island," 25 January 1945.
  76. "Iwo To Japan". 506th Fighter Group. Archived from the original on 8 February 2010. Retrieved 10 March 2010. 
  77. Moskin 1992, p. 373.
  78. "The Ghosts of Iwo Jima". Texas A&M University Press. 2006. Archived from the original on 1 January 2014. Retrieved 14 July 2007.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  79. Plantilya:Cite DANFS
  80. "United States Army Center of Military History Medal of Honor Citations Archive". Medal of Honor Statistics. United States Army Center of Military History. 16 July 2007. Archived from the original on 9 August 2011. Retrieved 6 March 2008.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  81. Carroll, David (7 April 2021). "Local World War II veteran & Medal of Honor recipient Charles H. Coolidge dies at 99". WRCB. Archived from the original on 7 April 2021. Retrieved 19 September 2021.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  82. Jeanette Steele (13 March 2014). "Iwo Jima: A veteran returns". UT San Diego. Archived from the original on 6 April 2014. Retrieved 6 April 2014.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  83. Reunion of Honor Memorial Archived 19 March 2014 at the Wayback Machine. Retrieved 14 July 2013.
  84. Iwo Jima 50th anniversary U.S., Japanese vets to meet on Iwo Jima Archived 19 January 2018 at the Wayback Machine.. UPI
  85. "Veterans mark 60th anniversary on Iwo Jima". Nbcnews.com. 12 March 2005. Archived from the original on 6 January 2022. Retrieved 2022-01-13.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  86. Blumenstein, LCpl Richard; Sgt. Ethan E. Rocke (October–December 2007). "From Black Sands to Suribachi's Summit: Marines Reflect on Historic Battle". Marines Magazine (United States Marine Corps). Archived from the original on 11 February 2009. https://web.archive.org/web/20090211215607/http://www.mcnews.info/mcnewsinfo/marines/2007/20072nd/onliberty/Suribachi.shtml. Retrieved on 8 December 2023. 
  87. See: File:IwoJima Homage Insignia Devices.jpg
  88. "The General Laws of Massachusetts – Declaration of Iwo Jima Day". Commonwealth of Massachusetts. Archived from the original on 5 March 2010. Retrieved 9 March 2010.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  89. Kyodo News, "Map of Iwo Jima's underground bunkers found in U.S. Archived 19 May 2012 at the Wayback Machine.", Japan Times, 6 May 2012, p. 2.
  90. To the Shores of Iwo Jima 1945.
  91. Glamour Gal 1945.
  92. Bradley & Powers 2001.

Bibliograpiya

[baguhon | baguhon an source]