Икенсел ауыҙлылар

Икенсел ауыҙлылар
Фәнни классификация
арауыҡтағы ранг Домен:  Эукариоттар Батшалыҡ:  Хайуандар Суб-батшалыҡ:  Эуметазойҙар Тип/Бүлек:  Ике яҡлы - симметриялы Суб-тип:  Икенсел ауыҙлылар
Халыҡ-ара фәнни исеме
Deuterostomia
Типтары
Энәтирелеләр Төклө яңаҡлылар Ярым хордалылар Хордалылар
Викитөркөмдә Систематика рәсем эҙләү рәсемдәр

Икенсел ауыҙлылар (лат. Deuterostomia, рус. Вторичноротые) — Bilateria төркөмөнән күп күҙәнәкле хайуандар төркөмө. Улар иҫәбенә прогрессив үҫешкән умыртҡалылар ( хордалылар тибы), шулай уҡ, энәтирелеләр тибы вәкилдәре керә.

Икенсел ауыҙлыларҙа бластуланың (яралғы) ауыҙ (бластопор) булған урынында аналь тишек барлыҡҡа килә.. Ә ауыҙ тишеге ҡапма-ҡаршы яҡта — бластуланың тупаҡ өлөшөндә ярала.

Шулай уҡ, был төркөмгә ҡараусы хайуандарға икенсел тән ҡыуышлығы (вторичная полость тела) хас.

Икенсел ауыҙлыларға хайуандарҙың 3 тибы керә:

• хордалылар (Chordata): шул иҫәптән умыртҡалылар (имеҙеүселәр, балыҡтар, ҡоштар и др.).
• энәтирелеләр (Echinodermata) тибы: диңгеҙ йондоҙҙары, диңгеҙ терпеләре һ.б.
• ярым хордалылар (Hemichordata) тибы.

Ҡайһы бер систематиктар төклө яңаҡлылар(Chaetognatha) һәм юҡҡа сыҡҡан ветуликолий (Vetulicolia) типтарын да икенсел ауыҙлылар төркөмөнә индерә.

• Биологический энциклопедический словарь