İranlılar

Vikipediya, azad ensiklopediya
Xeyal (müzakirə | töhfələr) (HotCat vasitəsilə Kateqoriya:Asiyada yaşayan etnik qruplar əlavə olundu) tərəfindən edilmiş 09:00, 18 may 2023 tarixli redaktə
(fərq) ← Əvvəlki versiya | Son versiya (fərq) | Sonrakı versiya → (fərq)
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
İranlılar
ایرانی
Ümumi sayı
85 milyon
Yaşadığı ərazilər
İran İran 79.200.000 [1]
ABŞ ABŞ 1.186.140 [2]
 BƏƏ  400.000 [3][4]
Böyük Britaniya Birləşmiş Krallıq 130.000
Almaniya Almaniya 110.000 [5]
İsrail İsrail 40.000 [5][6]
Kanada Kanada 88.200 [6]
Qətər Qətər 73.000 [4]
Fransa Fransa 62.000 [6]
 Hindistan 60.000
[6]
 İsveç 60.000
Rusiya Rusiya 50.000
 Bəhreyn 48.000 [7]
 Niderland [6]
 Avstriya 25.000
 Oman 25.000 [8]
 Yunanıstan 20.000 [6]
 Danimarka 10.000 [6]
 Belçika 6.000 [6]
 Norveç 6.000 [6]
Finlandiya Finlandiya 2.000 [6]
Dili

Farsca, Azərbaycan dili, Kürtcə, Ərəb dili, Türkmən dili, Beluc dili, Qaşqay dili, Gilan dili

Dini

çoxu İslam (Şiə) [9][10] və az sayda Sünni, Bəhai, Xristian, MusəviZərdüşt

Iranlıların dünyaya dağılımı

İranlılar, İran vətəndaşı ya da İran millətindən olan. İranlı, ölkədəki bütün etnik ünsürləri bir arada toplayan bir termindir. Farsca danışanlara Farsi ya da Pers deyildiyi halda tarixi mənada Ərəb-Fars millətlərini ayırmaq üçün Əcəm adından istifadə edilmişdir. İranlı olaraq tanınan xalqlar adətən İran dillərində danışırlar.

Yaşadıqları ərazilər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Cənub-şərqdə Bəlucistan olaraq tanınan Əfqanıstan sərhəddindən başlayan, xalqlara məxsus coğrafi yaşayış sahəsi, Şimal-qərbdə Qafqaza qədər uzanan ərazidə yayılmışdır.

Farslar, Kürdlər, Zazalar, Taciklər, Mazandaranlılar, Giləklər, Lurlar, Bəluclar, Tatlar, Talışlar ve Osetinlər İran xalqlarındandır.

Bundan başqa İranda çoxlu türk xalqları yaşayır: Azərbaycanlılar, Türkmənlər, Qaşqaylar, Xələclər kimi sayları müxtəlif olan türk xalqları, çox qədim dövrlərdən bu ərazidə yaşamaqdadırlar.

İrandilli xalqlar

  1. "Arxivlənmiş surət". 2022-09-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-19.
  2. "American FactFinder". 2020-02-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-19.
  3. "Travel Video Television News - Iranians investing heavily in Dubai". 2007-10-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-19.
  4. 1 2 "Ethnologue report for language code:pes". 2013-02-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-19.
  5. 1 2 wo.org/Disporia.htm Iranian World Outreach - Iranian -speaking people outside of Iran [ölü keçid]
  6. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 "The Persian Diaspora". 2019-11-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-19.
  7. 14 report for Bahrain
  8. "Ethnologue". 2013-02-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-19.
  9. "CIA - The World Factbook - Iran". 2012-02-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-19.
  10. http://www.aljazeera.com/me.asp?service_ID=12883[ölü keçid]