Saltar al conteníu

Movimiento Regeneración Nacional

Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
Movimiento Regeneración Nacional
Fundador/a Andrés Manuel López Obrador
Presidente Mario Delgado (es) Traducir
Secretaría xeneral Citlalli Hernández Mora
Fundación 2 d'ochobre de 2011[1][lower-alpha 1]
9 de xunetu de 2014[2][lower-alpha 2]
Sede Ciudá de Méxicu
Estáu

{{Xeodatos Plantía:Mex | bandera iconu-país | nome = Plantía:Mex | variante = | tamañu = | alt =

}}
Ideoloxía política Socialdemocracia
Progresismu[3]
Posición nel espectru Izquierda
Afiliación internacional
Páxina web https://morena.si
Cambiar los datos en Wikidata

Movimiento Regeneración Nacional (conocíu poles sos sigles Morena) ye un partíu políticu mexicanu d'esquierda.[6] Foi creáu en 2011 como una asociación civil dedicada a impulsar la candidatura d'Andrés Manuel López Obrador a les eleiciones federales de 2012. El 9 de xunetu de 2014 Morica llogró'l so rexistru ante l'Institutu Nacional Eleutoral, como partíu nacional.[7]

Anguaño ye líder de la coalición "Xuntos vamos faer historia" col Partíu del Trabayu (PT) y el Partíu Alcuentru Social (PES), pa la postulación como candidatu a la presidencia de Méxicu d'Andrés Manuel López Obrador[8][9] nes eleiciones federales de 2018.[10]

Asociación civil

[editar | editar la fonte]

Foi fundáu como una asociación civil el 2 d'ochobre de 2011.[11] L'oxetivu inicial del partíu foi encauzar el movimientu políticu escontra les eleiciones en Méxicu de xunetu de 2012.[12]

Dempués de les eleiciones de 2012 el movimientu entró na disyuntiva, que se resolvió'l 20 de payares de 2012, de que'l movimientu pasara de ser un movimientu social a un partíu políticu.[13][14]

Dempués de ser celebráu'l primer «Congresu Nacional de Morena» el 20 de payares de 2012, los delegaos estatales de les 32 entidaes del país completaron el nomamientu de 300 conseyeros que formaríen parte del Conseyu Nacional de Morena», conformáronse y aceptáronse los estatutos y plan d'aición del organismos. Estos conseyeros al empar, escoyeron a Andrés Manuel López Obrador como presidente del Conseyu Nacional y a Martí Batres Guadarrama como presidente del Comité Executivu Nacional.[15][16]

Partíu políticu

[editar | editar la fonte]

El 26 de xineru de 2014, el movimientu certificó la so Asamblea Nacional Constitutiva ante l'Institutu Federal Eleutoral, cumpliendo colos requisitos que la llei esixía-y pa conformase en partíu políticu nacional. Nesos mesmos díes, fai la solicitú formal ante l'IFE pa constituyise en partíu políticu.

El 1º d'abril de 2014, l'Institutu Federal Eleutoral noma a la comisión que determinó si Morica cumplía o non colos requisitos pa ser partíu políticu, integrada pola conseyera presidente María Marván y los conseyeros Marco Antonio Baño Martínez y Lorenzo Córdova Vianello.

Finalmente'l 9 de xunetu de 2014, el Conseyu Xeneral del Institutu Nacional Eleutoral aprobó por unanimidá'l rexistru de Morena como partíu políticu.[17] El líder del partíu, el candidatu presidencial Andrés Manuel López Obrador espresó'l so arguyu de participar na creación d'esti nuevu institutu políticu.[18]

El so primer ciclu eleutoral foi'l de 2015, cuando empezó a recibir les prerrogativas económiques de parte del Institutu Nacional Eleutoral.

Estructura interna

[editar | editar la fonte]

Comité Executivu Nacional

[editar | editar la fonte]
  • Yeidckol Polevnsky - Presidente
  • Gabriel García Hernández - Secretariu de Organización
  • Alejandro Esquer Verdugo - Secretariu de Finanza
  • César Yáñez Centenu Cabrera - Secretariu de comunicación, Prensa y Propaganda
  • Mauricio Hernández Núñez - Secretariu d'Educación, Formación y Capacitación Política
  • Carlos Alberto Figueroa Ibarra - Secretariu de Defensa de los Derechos Humanos
  • José Magdaleno Rosal Torres - Secretariu d'Estudios y Proyeutu de Nación
  • Felipe Rodríguez Aguirre - Secretariu de Cooperativismu, Economía Solidaria y Movimientos Civiles y Sociales
  • Isaac Martín Montoya Márquez - Secretariu de Mozos
  • Carol Berenice Arriaga García - Secretaria de Muyeres Nueva columna}}
  • Armando Contreras Castillo - Secretariu d'Asuntos Indíxenes y Llabradores
  • Artemio Ortiz Hurtado - Secretariu del Trabayu
  • Tanech Sánchez Ánxeles - Secretariu de la Producción
  • Hortencia Sánchez Galván - Secretaria d'Arte y Cultura
  • Hugo Alberto Martínez Lino - Secretariu de Defensa de la Soberanía, el Mediu Ambiente y el Patrimoniu Nacional
  • Carlos Alberto Evanlegista Aniceto - Secretariu de Combate a la Corrupción
  • Martín Sandoval Sotu - Secretariu pal Fortalecimientu d'Idees y Valores Morales, Espirituales y Cívicos
  • Héctor Enrique Vasconcelos y Cruz - Secretariu de Mexicanos nel Esterior y Política Internacional
  • Adolfo Villarreal Valladares - Secretariu de Bienestar
  • Marco Antonio Temístocles Villanueva Ramos - Secretariu de la Diversidá Sexual

Órganu Informativu

[editar | editar la fonte]

El Movimientu de Rexeneración Nacional edita y espubliza el periódicu “Rexeneración. El Periódico de les causes xustes y el pueblu entamáu ”; nome tomáu del homónimu[19]Rexeneración” órganu informativu del mesmu nome publicáu clandestinamente polos hermanos Flores Magón- periodistes críticos del réxime Porfirista- previu la Revolución Mexicana. Morena define'l so órganu informativu como: “ferramienta de llucha, un agitador de les idees, organizador de ciudadanos y promotor de la revolución de les conciencies.”[20]

Resultaos eleutorales

[editar | editar la fonte]

Presidencia de Méxicu

[editar | editar la fonte]
Eleiciones presidenciales
Añu Candidatu !

Coalición

Votación Porcentaxe Llugar Resultáu !Nota
2018 Andrés Manuel López Obrador centru Xuntos Vamos Faer Historia

Eleiciones al Congresu de la Unión

[editar | editar la fonte]
Cámara de Diputaos
Añu Distritu República Escaños Mayoría Relativa Repr. proporcional Creciente/ Posición Presidencia
votos % votos %
2015
3,327,793
8.8%
3,346,303
8.4%
35/500
24 23 Creciente+46 Enrique Peña Nieto

2018
Senáu de la República
Añu Distritu República Escaños Mayoría Relativa Repr. proporcional Creciente/ Posición Presidencia
votos % votos %
2018

Eleiciones federales

[editar | editar la fonte]

Eleiciones federales de 2015

[editar | editar la fonte]

Nes eleiciones federales de 2015 Morena algamó pocu más del 8 % de la votación, asitiándose como cuarta fuercia político nacional. Ganó 14 distritos de mayoría y 21 diputaciones pol principiu de representación proporcional, lo que-y da 35 diputaos federales pal periodu de 2015 y consiguiendo 15 más pal 2018. Llogró tamién ganar 18 distritos eleutorales de la Ciudá de Méxicu, convirtiéndose con ello na primer fuercia de l'Asamblea Llexislativa del Distritu Federal pal mesmu periodu.[21][22][23]

Eleiciones federales de 2018

[editar | editar la fonte]

El candidatu del Movimientu Rexeneración Nacional pa la presidencia ye Andrés Manuel López Obrador, presidente del partíu y dos veces candidatu presidencial.[24] López Obrador presentó'l Proyeutu Alternativu de Nación 2018-2024», col que va buscar per tercer ocasión la presidencia, ya indicó que'l 14 d'avientu presentaría'l so «posible gabinete».[25] El 12 d'avientu, López Obrador rexistróse ante la Comisión Nacional d'Eleiciones de Morena como precandidato,[26] anque Noroña arrenunció de les sos intenciones de buscar la candidatura.[27] y José Francisco Mendoza Sauceda, capitán de Marina en retiru quixo faer competencia a la precandidatura.[28]

Andrés Manuel López Obrador, va buscar la presidencia al traviés de la coalición "Xuntos Vamos Faer Historia" en 2018.

Nel so primer actu de precampaña, López Obrador presentó'l que sería'l so gabinete en casu de ganar la presidencia, integráu por ocho homes y ocho muyeres, ente ellos Olga Sánchez Cordero, exministra de la Suprema Corte, el diplomáticu Héctor Vasconcelos, l'académica Irma Eréndira Sandoval, Miguel Torruco Marqués, exsecretario de Turismu de la Ciudá de Méxicu y Esteban Moctezuma, exsecretario de Gobernación y Facienda mientres el gobiernu d'Ernesto Zedillo.[29][30][31]

«Eso ye lo que significa la eleición presidencial del 2018, vamos trunfar, la tercera ye la vencida», declaró con al respective de la so candidatura López Obrador.[32] N'agostu de 2016, López Obrador indicó que'l so partíu nun fadría aliances con otros partíos pa les eleiciones de 2018.[33][34] Anque dempués sofitóse la idea d'aliase al Partíu del Trabayu (PT), según esti postreru decidió aliase con Morena pa la eleición del 2018. El PT oficializó'l so alcuerdu de coalición con Morena a entamos de payares de 2017 ya indicó que rexistraría l'alianza'l 4 d'avientu.[35][36][37]

Partíos que formen parte de la coalición «Xuntos Vamos Faer Historia».

El 24 de xunu de 2017, el Partíu del Trabayu aprobó presentase a les eleiciones de 2018 nuna alianza eleutoral col Movimientu Rexeneración Nacional, sicasí la coalición nun foi rexistrada oficialmente ante les instancies eleutorales. Dende Morena facilitóse l'alianza de resultes de la declinación del candidatu del PT Óscar González Yáñez, quien arrenunció a la so candidatura solicitando'l votu en favor de Delfina Gómez Álvarez, abanderada morenista nos comicios estatales del Estáu de Méxicu de 2017.[38][39][40]

Nun principiu especulóse sobre la posibilidá d'un frente qu'arrexuntara a tolos partíos d'esquierda: Morena, PRD, PT y MC. Sicasí, Andrés Manuel López Obrador refugó cualquier tipu d'alcuerdu por diferencies polítiques, marcaes especialmente tres les eleiciones nel Estáu de Méxicu, cuando los candidatos del PRD y Movimientu Ciudadanu siguieron coles sos campañes refugando sofitar a la candidata de Morena, como lo fixo'l Partíu del Trabayu.[41] A finales payares de 2017, dirixente de Morena y Partíu Alcuentru Social (PES) anunciaron que taben en plátiques pa formar una posible alianza.[42] Nesti sentíu, Hugo Eric Flores, presidente de la PES, afirmó «[tenemos dos opciones, dir solos o con Morena».[43]

"La única posibilidá d'un cambéu real nel nuesu país ye la que ta encabezando Andrés Manuel López Obrador" y que'l so partíu decidiera ponese "del llau correutu de la historia".

El 13 d'avientu oficializóse la coalición ente Morena, el PT y el PES sol nome Xuntos Vamos Faer Historia»,[44] tres la firma del conveniu designar a Andrés Manuel López Obrador como precandidato de los trés formaciones polítiques.[45] Trátase d'una coalición parcial que va impulsar a López Obrador como candidatu presidencial y, al respective de les eleiciones llexislatives: a Morena corresponderá-y escoyer candidatos en 150 distritos eleutorales federales y 32 distritos al Senáu, 75 diputaos y 16 senadores pa PT y 75 diputaos y 16 senadores pa la PES.[46][47] L'alianza, sicasí, recibió crítiques por tratase d'una coalición ente partíos d'esquierda (Morica y PT) y una formación rellacionada cola «derecha» (PES).[48] Ante esto, la presidenta nacional de Morena Yeidckol Polevnsky mentó que Morica cree na inclusión, el trabayu conxuntu pa "rescatar a Méxicu" y que van siguir defendiendo los derechos humanos.[49]

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Bolívar Meza, Rosendo (2014). «Morica: el partíu del lopezobradorismo». Polis 10 (2):  páxs. 71-103. http://historico.juridicas.unam.mx/publica/librev/rev/polis/cont/20142/pr/pr4.pdf. Consultáu'l 7 de mayu de 2017. 
  2. Martínez Gil, José Pablo (2014). «Historia del Partíu Movimientu de Rexeneración Nacional (Morica)». Revista de Derechu Estasiológico. Ideoloxía y Militancia (4):  páxs. 195-217. http://historico.juridicas.unam.mx/publica/librev/rev/derestas/cont/4/ens/ens8.pdf. Consultáu'l 7 de mayu de 2017. 
  3. «Programa del Movimientu Rexeneración Nacional (MORICA). Por qué lluchamos». Consultáu'l 25 de marzu de 2018.
  4. Cunta Morena con 15 Comités de mexicanos nel esterior - Rexeneración. Rexeneración. 27 d'agostu de 2013. https://regeneracion.mx/informa-morena-de-14-comites-en-eua-canada-europa/. Consultáu'l 18 de marzu de 2018. 
  5. «Miembros del Foru de São Paulo». Consultáu'l 7 de mayu de 2018.
  6. Movimientu Rexeneración Nacional (2014). «Declaración de Principios de Morena». Consultáu'l 28 de febreru de 2018.
  7. Milenio.com (9 de xunetu de 2014). «Aprueba INE rexistru de Morena como partíu políticu». Consultáu'l 27 de marzu de 2016.
  8. “Si pierdo en 2018, nun volveré ser candidatu”: AMLO; “diríame lliteralmente a La Chingada”. Sicasí. http://www.sinembargo.mx/13-11-2016/3114963. 
  9. Nun voi ser candidatu eternu; o Palaciu o'l retiru: AMLO. L'Universal. 22 d'agostu de 2017. Archivado del original el 2020-11-30. https://web.archive.org/web/20201130052316/https://www.eluniversal.com.mx/nacion/politica/non-sere-candidatu-eternu-o-palaciu-o-el. Consultáu'l 30 d'abril de 2018. 
  10. trabayu-y-alcuentru-social-anuncien-coalicion-con-morena Partíu del Trabayu y Alcuentru Social anuncien coalición con Morena. Espansión. https://expansion.mx/politica/2017/12/13/partíu-del trabayu-y-alcuentru-social-anuncien-coalicion-con-morena. Consultáu'l 25 de marzu de 2018. 
  11. Morica: Partíu y movimientu - Proceso. Procesu. 10 de setiembre de 2012. http://www.proceso.com.mx/319489/morena-partíu-y-movimientu. Consultáu'l 26 de marzu de 2018. 
  12. Octavio Rodríguez Araujo (6 d'ochobre de 2011). «¿Por qué Morica?». La Jornada. Consultáu'l 29 de xineru de 2016.
  13. «MORICA: ¿Movimientu o Partíu?» (20 setiembre 2012). Archiváu dende l'orixinal, el 2012-09-20.
  14. «xunetu morica-ser-un-partíu-pol-tico.htm Dempués de xunetu, Morica va ser un partíu políticu - Zoon Politikon - www.diariocambio.com.mx».
  15. «Archived copy». Archiváu dende l'orixinal, el 2017-09-25.
  16. «El Economista - Periódicu especializáu n'economía, finances, negocios y política. Noticies d'última hora, Foros, Blogues y muncho más.».
  17. http://www.jornada.unam.mx/ultimas/2014/07/09/conseyu-xeneral-del-ine-dara-güei-el so-aprobacion-a-morena-como-partíu-7311.html
  18. Méxicu, L'Universal, Compañia Periodística Nacional.. «Morica, gran apurra a la vida pública del país: AMLO».
  19. «cambéu-que-mexico-rique “AMLO busca'l cambéu que Méxicu rique”».
  20. «DESCARGA Rexeneración - El periódicu de les causes xustes y el pueblu entamáu - Rexeneración» (13 avientu 2010).
  21. Morica va ser primer fuercia na ALDF; llogró 18 distritos de, de 40.. 10 de xunu de 2015. 
  22. Cámara de Diputaos (28 de febreru de 2018). «Composición por tipu d'eleición y Grupu Parllamentariu». Consultáu'l 25 d'abril de 2018.
  23. Senáu de la República (febreru de 2018). «Direutoriu de Senadores». Consultáu'l 28 de febreru de 2018.
  24. Morica va escoyer al so candidatu presidencial por encuesta; va presentar el so gabinete n'avientu. Animal Políticu. 20 de payares de 2017. http://www.animalpolitico.com/2017/11/morena-candidatu-presidencial-encuesta-gabinete/. Consultáu'l 24 de payares de 2017. 
  25. Proyeutu de AMLO promete acabar cola corrupción. Siempres!. 21 de payares de 2017. http://www.siempre.mx/2017/11/proyeutu-de-amlo-promete-acabar-con-la-corrupcion/. Consultáu'l 24 de payares de 2017. 
  26. López Obrador rexístrase como precandidato a la Presidencia. El Financieru. 12 d'avientu de 2017. Archivado del original el 2020-11-26. https://web.archive.org/web/20201126062432/https://www.elfinanciero.com.mx/nacional/lopez-obrador-rex%C3%ADstrase-como-precandidato.html. Consultáu'l 12 d'avientu de 2017. 
  27. ser%C3%A1-precandidato-presidencial-de morena periódicu =Políticu MX Fernández Noroña yá nun va ser precandidato presidencial de Morena. 12 d'avientu de 2017. https://politico.mx/central-electoral/elecciones-2018/presidencial/fern%C3%A1ndez-noro%C3%B1-yá-nun ser%C3%A1-precandidato-presidencial-de morena periódicu =Políticu MX. Consultáu'l 13 d'avientu de 2017. 
  28. Zavala, Misael (13 d'avientu de 2017). candidatura-de morena periódicu =El Universal Capitán retiráu de la Marina va competir contra AMLO por candidatura de Morena. http://www.eluniversal.com.mx/elecciones-2018/capitan-retiráu-de-la-marina-competira-contra-amlo-por candidatura-de morena periódicu =El Universal. Consultáu'l 13 d'avientu de 2017. 
  29. so-propuesta-de gabinete periódicu =Espansión López Obrador presenta a la so propuesta de gabinete. 14 d'avientu de 2017. http://expansion.mx/politica/2017/12/14/lopez-obrador-presenta-a-la so-propuesta-de gabinete periódicu =Espansión. Consultáu'l 14 d'avientu de 2017. 
  30. Los homes y muyeres qu'integraríen el gabinete de AMLO. Forbes. 14 d'avientu de 2017. https://www.forbes.com.mx/presenta-amlo-posible-gabinete-llista-nomes/. Consultáu'l 14 d'avientu de 2017. 
  31. de la Rosa, Yared (14 d'avientu de 2017). so gabinete ideal/ N'actu d'arranque de precampaña Obrador presenta al so gabinete ideal. La Razón. https://www.razon.com.mx/en-actu-de-arranque-de-precampana-obrador-presenta-a-el so gabinete ideal/. Consultáu'l 14 d'avientu de 2017. 
  32. González, Isabel (6 d'agostu de 2016). AMLO pide a militantes de MORICA preparar pa eleición de 2018. Excélsior. http://www.excelsior.com.mx/nacional/2016/08/06/1109409. Consultáu'l 8 d'ochobre de 2016. 
  33. Pérez, Fredy Martín (7 d'agostu de 2016). MORICA nun va faer aliances con PRD y PT camín de 2018: AMLO. El Universal. http://www.eluniversal.com.mx/articulo/nacion/politica/2016/08/7/morena-non-hara-aliances-con-prd-y-pt-aldu-2018-amlo. Consultáu'l 8 d'ochobre de 2016. 
  34. Morica va solo en 2018: AMLO. Milenio (periódicu). 8 d'agostu de 2016. http://www.milenio.com/politica/Eleiciones_2016_Morena_AMLO-AMLO_eleiciones_Morica-Lopez_Obrador_2018_0_752324816.html. Consultáu'l 8 d'ochobre de 2016. 
  35. Rueda, Rivelino (11 de xunu de 2017). vamos-con-ellos-en-2018-amlo.html AMLO refuga aliances de Morena pa 2018, sacante col PT. El Financieru. http://www.elfinanciero.com.mx/nacional/prd-ye-personero-del-regimen-nun vamos-con-ellos-en-2018-amlo.html. Consultáu'l 24 de payares de 2017. 
  36. García, Carina (3 de payares de 2017). morena periódicu =El Universal El PT oficializa coalición con Morena. http://www.eluniversal.com.mx/nacion/politica/el-pt-oficializa-coalicion-con morena periódicu =El Universal. Consultáu'l 24 de payares de 2017. 
  37. Meraz, Andrea (23 de payares de 2017). PT va rexistrar alianza con Morena'l 4 d'avientu. Excélsior. http://www.excelsior.com.mx/nacional/2017/11/23/1203170. Consultáu'l 24 de payares de 2017. 
  38. Dixital, Milenio. PT alcuerda dir con Morena pola Presidencia nel 2018. Milenio. http://www.milenio.com/politica/pt-morica-eleiciones_2018-alianza-presidencia-andres_manuel_lopez_obrador_0_980902074.html. Consultáu'l 5 de setiembre de 2017. 
  39. Aprueba PT coalición con Morena n'eleiciones de 2018. SDPnoticias.com. 25 de xunu de 2017. https://www.sdpnoticias.com/nacional/2017/06/25/aprueba-pt-coalicion-con-morena-en-eleiciones-de-2018. Consultáu'l 5 de setiembre de 2017. 
  40. «por-frente-ampliu-en-2018-pt-dir con-morica-documentu/ PRD respuende por “frente ampliu” en 2018; PT dir con Morena (Documentu)». Consultáu'l 5 de setiembre de 2017.
  41. «http://www.animalpolitico.com/2017/06/prd-amlo-alianza-2018/». Consultáu'l 5 de setiembre de 2017.
  42. Almazán, Jorge (29 de payares de 2017). Morica ta en plátiques con Alcuentru Social camín de 2018. Milenio. http://www.milenio.com/politica/alianza-morica-amlo-partíu-alcuentru-social-pes-elecciones-2018-yeidckol-polevnsky_0_1075692729.html. Consultáu'l 9 d'avientu de 2017. 
  43. Nun vamos axustar col PRI; vamos solos o con Morena: PES. Excélsior. 7 d'avientu de 2017. http://www.excelsior.com.mx/nacional/2017/12/07/1206250. Consultáu'l 9 d'avientu de 2017. 
  44. trabayu-y-alcuentru-social-anuncien-coalicion-con-morena Partíu del Trabayu y Alcuentru Social anuncien coalición con Morena. Espansión. http://expansion.mx/politica/2017/12/13/partíu-del trabayu-y-alcuentru-social-anuncien-coalicion-con-morena. Consultáu'l 13 d'avientu de 2017. 
  45. Nación321 (13 d'avientu de 2017). «so-union-aldu-a-2018 Morica y Alcuentru Social oficialicen la so unión camín de 2018». Consultáu'l 13 d'avientu de 2017.
  46. Redaición (13 d'avientu de 2017). Morica, PT y Alcuentru Social roblen coalición camín d'eleición de 2018. El Financieru. http://www.elfinanciero.com.mx/nacional/morica-pt-y-alcuentru-social-roblen-coalicion-eleutoral.html. Consultáu'l 13 d'avientu de 2017. 
  47. Zavala, Misael (13 d'avientu de 2017). Roblen alcuerdu Morica, PES y PT pa dir en coalición. El Universal. http://www.eluniversal.com.mx/elecciones-2018/roblen-acuerdo-morica-pes-y-pt-pa-dir-en-coalicion. Consultáu'l 13 d'avientu de 2017. 
  48. Camhaji, Elías (13 d'avientu de 2017). López Obrador se alía col conservador Alcuentru Social pa les eleiciones de 2018. El País. https://elpais.com/internacional/2017/12/13/mexico/1513189205_438858.html. Consultáu'l 13 d'avientu de 2017. 
  49. En Morena creemos na inclusión: Yeidckol ante les crítiques por alianza cola PES. El Financieru Bloomberg (En Youtube). 13 d'avientu de 2017. https://www.youtube.com/watch?v=Q--bk5vFcQE. Consultáu'l 14 d'avientu de 2017. 

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]



Error de cita: Esisten etiquetes <ref> pa un grupu llamáu "lower-alpha", pero nun s'alcontró la etiqueta <references group="lower-alpha"/> correspondiente