Saltar al conteníu

Declinación del árabe

Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia

El términu ʼIʻrāb (n'árabe : (إﻋﺮﺍﺏ) designa'l sistema de sufijo nominales, axetival o verbales del árabe clásicu y del árabe estándar modernu. Ye un nome verbal (maṣdar مصدر) construyíu a partir del raigañu ع-ر-ب (ʻ-r-b ; forma IV) y la so traducción lliteral ye « arabización ». El términu ta pos emparentáu etimológicamente a la pallabra Árabe ».

Los sufixos típicos de la declinación escríbense namái nos testos totalmente vocalizados, como'l Corán, diccionarios o los llibros d'aprendizaxe de la llectura pa neños (o non arabófonos). Tán pronunciaos nel discursu oral formal pero sumieron de tolos dialeutos árabes contemporáneos. Les regles de la pronunciación árabe faen que los sufixos solo sían pronunciaos a la fin de frase en ciertes circunstancies.[1]

Les declinaciones

[editar | editar la fonte]

Sustantivos que siguen una declinación regular

[editar | editar la fonte]

Cuando'l sustantivu a tornar ta definíu, los sufixos son -o (pal nominativu), -a (pal acusativu), -i (pal xenitivu).

Cuando'l sustantivu ye indefiníu, los sufixos tán completaos d'un -n (tanwīn) : -un (pal nominativu), -an (pal acusativu),[2] -in (pal xenitivu).

Esti sistema aplicar a la mayoría de los sustantivos, entiende los sustantivos femeninos que terminen en -ah / -at (tāʾ marbūṭta : ة), según a numberosos plurales fractos (irregulares).

El /n/ final cai igualmente cuando'l sustantivu al acusativu forma la primer parte d'una iḍāfa o "anexón", ye dicir una construcción de sustantivos que'l so segundu términu ye'l xenitivu (ex.: la casa del home, el coche de los amigos). Na lóxica de la frase, el segundu términu ta automáticamente definíu pola anexón al nome que completa.

Asina :

  • Nominativu (مرفوع marfūʿ) :
    • baytun بَيتٌ : una casa **

al-baytu البَيتُ : la casa ** baytu r-rajuli بَيتُ الرَّجُلِِ : la casa del home.

  • Acusativu (منصوب manṣūb):
    • baytan بَيتًا : (veo) una casa **

al-bayta البَيتَ : (veo) la casa ** bayta r-rajuli بَيتَ الرَّجُلِِ : (veo) la casa del home.

  • Xenitivu (مجرور majrūr):
    • baytin بَيتٍ : (de )una casa **

al-bayti البَيتِ : (de) la casa ** baytu r-rajuli بَيتِ الرَّجُلِِ : (de) la casa del home.

Dellos nomes al singular (numberosos nomes propios o nomes de llugar), según ciertos tipos de plurales irregulares tán calificaos de diptotos (الممنوع من الصرف al-mamnūʻ min haiṣ-ṣarf, lliteralmente : (el que) ta quitáu de pureza, o (el que) ta quitáu de terminación causal). Estes pallabres solo tienen dos sufixos de casos.

Cuando'l sustantivu ye indefiníu, o nuna iḍāfa, les terminaisons son -o (nominativu), -tien (accusatif), y -tien (génitif), ye dicir ensin adición del tanwīn y similar a los dos últimos casos. Cuando'l sustantivu ta definíu, el génitif ta marcáu pola -i habitual.

Les terminaciones del dual (المثنى al-muthannā) son: -ānin (nominativu) y -ayni (acusativu y xenitivu). El -nin cai nuna iḍāfa.

  • Nominativu :
    • wālidānin والدان: dos padres
    • al-wālidānin الوالدان: los dos padres
    • wālidā r-rajuli والدا الرجل: los dos padres del home.
  • Acusativu y xenitivu:
    • wālidayni والدين: dos padres
    • al-wālidayni الوالدين: los dos padres
    • wāliday r-rajuli والدي الرجل: los dos padres del home.

Plural masculín regular

[editar | editar la fonte]

El plural masculín regular, o completu (الجمع المذكّر السالم al-Ǧamʻ al-muḏakkar #as sālim), qu'implica sobremanera seres humanos de sexu masculín) ta marcáu polos sufixos -ūna (nominativu) y -īna[3] (acusativu y xenitivu). Estes terminaciones nun camuden anque'l sustantivu tea definíu o indefiníu.

El -na cai cuando'l nome ye nuna iḍāfa :

  • Nominativu :
    • wālidūna والدون: de los padres (más de dos)
    • al-wālidūna الوالدون: los padres (más de dos)
    • wālidū r-rijāli والدو الرجال: los padres (más de dos) de los homes.
  • Acusativu y xenitivu:
    • wālidīna والدين: de los padres
    • al-wālidīna الوالدين: los padres
    • wālidī r-rijāli والدي الرجال: los padres de los homes.

Plural femenín regular

[editar | editar la fonte]

El plural femenín regular (الجمع المؤنث السالم al-Ǧamʻ al-mu'annaṯ as sālim) tán marcaos polos sufixos -āel to[n] (nominativu [indefiníu]) y -āti[n] (acusativu y xenitivu [indefiníu]),.[4][5]

El -n final cai cuando'l nome ta nuna iḍāfa.

  • Nominativu:
    • mudarrisātun مدرسات: de los enseñantes
    • al-mudarrisāel to المدرسات: los enseñantes
    • mudarrisāel to l-ʾawlādi مدرسات الاولاد: los enseñantes de los neños.
  • Acusativu y xenitivu:
    • mudarrisātin مدرسات: de los enseñantes
    • al-mudarrisāti المدرسات: los enseñantes
    • mudarrisāti l-ʾawlādi مدرسات الاولاد: los enseñantes de los neños.

Sistema verbal

[editar | editar la fonte]

La conxugación lleva igualmente sufixos vocalizados que determinen la manera del verbu.

  • L'indicativu (مرفوع marfūʿ) : -o. yaktubu significa « escribe ».[6]
  • El suxuntivu (منصوب manṣūb) : -a. yaktuba significa « qu'escriba ».
  • La manera yusivo o apócope (مجزوم majzūm) : -Ø. yaktub (forma emplegada en ciertes construcciones subordinaes, o pal imperativu). Los principios de la eufonía pueden dacuando a la adición d'una -i final : yaktubi (por casu, cuando'l yusivo ta siguíu de dos consonantes)

Los gramáticos árabes tradicionales establecieron una équivalence ente l'indicativu de los verbos y el nominativu de los sustantivos, ente'l suxuntivu y l'acusativu, y ente'l yusivo y el xenitivu: por eso estes formes lleven los mesmos nomes n'árabe - sacante'l par yusivo-xenitivu, seique porque la -i del yusivo cai de cutiu, lo que ruempe la similaridad. Sicasí, les investigaciones en llingüística histórica nun pudieron establecer si los sufixos similares son la resultancia d'un antiguu venceyu intrínsecu ente les dos partes de cada par, o ye la resultancia de la casualidá.[7]

Notes y referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Por casu, el sufixu -n (tanwīn) nun se pronuncia a la fin d'una frase o un versu en poesía; un sufixu en vocal puede ser pronunciáu o non según les esixencies de la métrica.
  2. La declinación del acusativu indefiníu escríbese siempres, inclusive nos testos non vocalizados.
  3. La -a final polo xeneral nun se pronuncia nel discursu oral.
  4. la -n (tanwīn) ye davezu la marca de los substantivos indefiníos.
  5. la -i final polo xeneral nun se pronuncia nel discursu oral.
  6. El futuru simple constrúyese añadiendo al presente'l prefixu sa- : sayaktubu, « el va escribir ».
  7. sistema fonolóxicu árabe solo dispón de trés vocales curties, la eleición llindar, n'efeutu, a les posibilidaes descrites enantes.