Declaración d'Arbroath

Declaración d'Arbroath

Tipu	Declaración d'independencia
Llingua orixinal	llatín
Creación	6 abril 1320

La Declaración d'Arbroath foi una declaración sobre la independencia d'Escocia, que tenía como finalidá establecer claramente la esistencia d'Escocia como estáu independiente y soberanu y el so derechu a defendese cola fuercia en casu de ser inxustamente atacáu. Esta declaración ta escrita en forma de carta al Papa Xuan XXII, y datada el 6 d'abril de 1320. Sellada por 51 magnates y nobles, esta carta ye la única caltenida de los trés que s'escribieron naquella dómina: una d'elles taba roblada pol Rei d'Escocia y otra polos clérigos, con conteníos, supónse, similares a la caltenida.

La Declaración emplegaba una serie d'argumentos retóricos llargamente aldericaos: que Escocia siempres fuera independiente, dende antes inclusive qu'Inglaterra; qu'Eduardu I d'Inglaterra atacara inxustamente a Escocia y perpetáu diverses otomíes; que Roberto I d'Escocia (Robert the Bruce) salvara a la nación escocesa d'esta amenaza; y, el puntu más conflictivu, que la independencia d'Escocia yera una prerrogativa del pueblu escocés, más que del Rei d'Escocia. Ello ye que establecía que la nobleza tendría la potestá d'escoyer a un nuevu rei en casu de que l'actual fixera daqué qu'amenaciara la independencia d'Escocia.

Anque foi de cutiu interpretada como una espresión temprana de "soberanía popular" -el rei ye escoyíu pol pueblu, y non por Dios-, tamién puede argumentase que yera una manera de descargar la responsabilidá por desobedecer al Papa sobre'l pueblu, en cuenta de sobre'l rei: Roberto I taría asina defendiéndose col argumentu de que s'había vistu obligáu a lluchar nuna guerra illegal o arriesgase a ser depuestu.

Escrita en llatín, créese que foi redactada por Bernardo de Linton, abá de l'abadía d'Arbroath, quien naquella dómina yera Canciller d'Escocia, según pol Obispu Alejandro de Kininmund. Magar tar datada na abadía d'Arbroath el 6 d'abril de 1320, de fechu nun hubo nenguna xunta de nobles en dicha fecha y nesi llugar na que pudiera habese aldericáu'l documentu. Otra manera, dicha xunta sí podría tener llugar na Abadía de Newbattle (Midlothian), en marzu de 1320, anque tampoco esisten evidencies firmes al respeutu. Arbroath yera a cencielles la sede de la Cancillería Real, y por tanto'l llugar de residencia del Abá Bernardo, polo que la fecha y el llugar namái se refieren al so parte del procesu de redaición.

Los sellos d'ocho condes y hasta otros cuarenta y un nobles fueron amestaos al documentu, probablemente nel plazu de selmanes o meses, mientres el cual los nobles unviaron los sos sellos a Arbroath. Dempués, la Declaración foi llevada a la Corte Papal d'Avignon. Aparentemente, el Papa punxo cierta atención a los argumentos conteníos na Declaración, anque la so influencia nun tien de ser esaxerada. En parte pola so intermediación roblóse un tratáu de paz ente Escocia ya Inglaterra, el Tratáu de Northampton, nel que'l rei inglés, Eduardu III d'Inglaterra, arrenunciaba a toles sos pretensiones sobre Escocia. Dichu tratáu roblóse'l 1 de marzu de 1328, y tuvo un curtiu periodu de vixencia.

La copia orixinal de la Declaración que s'unvió a Avignon perdióse; sicasí, caltiénse una copia nel Archivu Nacional d'Escocia, n'Edimburgu. La traducción más conocida al inglés deber a sir James Fergusson, Archiveru d'Escocia, a partir del testu reconstruyíu cola copia caltenida y otres copies del borrador orixinal. Unu de los párrafos de la traducción de Fergusson suel citase davezu:

...for, as long as but a hundred of us remain alive, never will we on any conditions be brought under English rule. It is in truth not for glory, nor riches, nor honours that we are fighting, but for freedom – for that alone, which non honest man gives up but with life itself.

Que traducíu al español significa:

...porque, mientres queden siquier cien de nós, nunca vamos ser amenorgaos sol dominiu inglés. Nun ye en verdá por gloria, nin por riqueza, nin por honores polo que lluchamos, sinón pola llibertá -namái por ella, que nengún home honestu entrega sinón cola vida mesma.

La retórica apasionada de la Declaración haber fechu famosa tantu n'Escocia como nel restu del mundu, y suxirióse que pudo exercer cierta influencia sobre los redactores de la Declaración d'Independencia de los Estaos Xuníos. Sicasí, inda esiste un alderique sobre la relevancia real del documentu nel so contestu históricu: si representaba verdaderamente el sentir de los nobles con al respective de la independencia, la soberanía y un conceutu proto-democráticu de la monarquía, o bien yera namái un exemplu de propaganda del propiu rei, redactada por ello sol estrictu control del principal ministru, l'Abá Bernardo d'Arbroath. Sía que non, lo que nun s'alderica ye la relevancia del testu na formación de la identidá nacional escocesa, y la creencia basada en fechos reales o non- de que n'Escocia ye'l pueblu'l que tien la soberanía, y non el Rei o'l Parllamentu, como asocede n'Inglaterra.

• Archivo Nacional d'Escocia
• La Declaración d'Arbroath en Scottish Archives for Schools
• Testu llatín orixinal na páxina de la Universidá d'Edimburgu
• Text traducíu al inglés na páxina de la Universidá d'Edimburgu
• Firmantes de la Declaración d'Arbroath (1320)