ኤስቶኒያ
|
Eesti Vabariik |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| ብሔራዊ መዝሙር: Mu isamaa, mu õnn ja rõõm |
||||||
 |
||||||
| ዋና ከተማ | ታሊን | |||||
| ብሔራዊ ቋንቋዎች | ኤስቶንኛ | |||||
| መንግሥት {{{ ፕሬዚዳንት ጠቅላይ ሚኒስትር |
ዓላር Kኣሪስ ኣጃ Kኣልላስ |
|||||
| ዋና ቀናት ነሐሴ 14 ቀን 1983 (August 20, 1991 እ.ኤ.አ.) |
ነፃነት ተመለሰ |
|||||
| የመሬት ስፋት አጠቃላይ (ካሬ ኪ.ሜ.) |
45,336 (129ኛ) |
|||||
| የሕዝብ ብዛት የ2023 እ.ኤ.አ. ግምት |
1,365,884 (151ኛ) |
|||||
| ገንዘብ | ዩሮ (€) | |||||
| የሰዓት ክልል | UTC +2 | |||||
| የስልክ መግቢያ | +372 | |||||
| ከፍተኛ ደረጃ ዶሜን | .ee | |||||
ኤስቶኒያ በሰሜን አውሮፓ በባልቲክ ባህር አጠገብ ያለ አገር ነው። በሰሜን በኩል የፊንላንድ ባሕረ ሰላጤ ከፊንላንድ አቋርጦ፣ በምዕራብ ከስዊድን ማዶ በባህር፣ በደቡብ በላትቪያ፣ እና በምስራቅ በፔይፐስ ሀይቅ እና በሩሲያ ይዋሰናል። የኢስቶኒያ ግዛት ዋናውን መሬት፣ ትላልቆቹን የሳሬማ እና ሂዩማአ ደሴቶችን እና ከ2,200 በላይ ሌሎች ደሴቶችን እና ደሴቶችን በባልቲክ ባህር ምስራቃዊ የባህር ጠረፍ ላይ ያቀፈ ሲሆን በድምሩ 45,339 ካሬ ኪሎ ሜትር (17,505 ካሬ ማይል) ይሸፍናል። ዋና ከተማ ታሊን እና ታርቱ የሀገሪቱ ሁለቱ ትላልቅ የከተማ አካባቢዎች ናቸው። የኢስቶኒያ ቋንቋ የኢስቶኒያ ተወላጅ እና ኦፊሴላዊ ቋንቋ ነው; የአብዛኛው ህዝቧ የመጀመሪያ ቋንቋ ነው፣እንዲሁም በዓለም ሁለተኛው በጣም የሚነገር የፊንላንድ ቋንቋ ነው።
በአሁኑ ጊዜ ኢስቶኒያ የምትባለው ምድር ቢያንስ ከ9000 ዓክልበ. ጀምሮ ሰዎች ይኖሩባት ነበር። የመካከለኛው ዘመን የኢስቶኒያ ተወላጆች በ13ኛው መቶ ክፍለ ዘመን በፓፓል የተፈቀደውን የሊቮኒያን የክሩሴድ ጦርነት ተከትሎ ክርስትናን ከተቀበሉ በአውሮፓ ውስጥ ካሉት የመጨረሻዎቹ አረማዊ ሥልጣኔዎች አንዱ ነው። በቴውቶኒክ ሥርዓት፣ በዴንማርክ፣ በስዊድን እና በሩሲያ ኢምፓየር ለብዙ መቶ ዓመታት ተከታታይ አገዛዝ ከቆዩ በኋላ፣ በ19ኛው ክፍለ ዘመን አጋማሽ ላይ የተለየ የኢስቶኒያ ብሔራዊ ማንነት መታየት ጀመረ። ይህ እ.ኤ.አ. ዲሞክራቲክ ባብዛኛው የእርስ በርስ ጦርነት ወቅት ኢስቶኒያ ገለልተኝነቱን አወጀች፣ ሁለተኛው የዓለም ጦርነት ሲቀሰቀስ፣ ሆኖም ሀገሪቱ በተደጋጋሚ ውዝግብ፣ ወረራ እና ወረራ ነበረባት፣ በመጀመሪያ በሶቭየት ህብረት በ1940፣ ከዚያም በናዚ ጀርመን በ1941 እና በመጨረሻ እንደገና ተያዘች እ.ኤ.አ. በ 1944 በዩኤስኤስአር እንደ አስተዳደራዊ ንዑስ ክፍል (ኢስቶኒያ ኤስኤስአር) ተካትቷል። እ.ኤ.አ. በ1944-1991 በሶቪየት ወረራ የኢስቶኒያ ደ ጁሬ ግዛት ቀጣይነት በዲፕሎማቲክ ተወካዮች እና በስደት መንግስት ተጠብቆ ቆይቷል። እ.ኤ.አ. በ1988 – 1990 የተካሄደውን ደም አልባ የኢስቶኒያ “የዘፋኝ አብዮት” ተከትሎ፣ ሀገሪቱ ከሶቪየት ኅብረት ነፃ የወጣችው በነሐሴ 20 ቀን 1991 ተመልሷል።
ኢስቶኒያ በሰዎች ልማት መረጃ ጠቋሚ 31ኛ (ከ191) 31ኛ ደረጃ ላይ ትገኛለች። የኢስቶኒያ ሉዓላዊ ግዛት ዲሞክራሲያዊ አሃዳዊ ፓርላማ ሪፐብሊክ ነው፣ በአስተዳደር በ15 ማኮንድ (ካውንቲዎች) የተከፋፈለ። ከ 1.4 ሚሊዮን በታች ህዝብ ያላት ፣ በአውሮፓ ህብረት ፣ በዩሮ ዞን ፣ በ OECD ፣ በ Schengen አካባቢ እና በኔቶ ውስጥ ካሉት ዝቅተኛ የህዝብ አባላት አንዱ ነው። ኢስቶኒያ ለሕይወት ጥራት፣ ለትምህርት፣ ለፕሬስ ነፃነት፣ ለሕዝብ አገልግሎት ዲጂታላይዜሽን እና ለቴክኖሎጂ ኩባንያዎች መስፋፋት በዓለም አቀፍ ደረጃ በተከታታይ ከፍተኛ ደረጃ ላይ ትገኛለች።
| |||||||||||||||||||||||||
.svg)
(ይህ አጭር መልክዐ ምድር ነክ ጽሑፍ መሠረት ወይም መዋቅር ነው። እርስዎ ሊያስፋፉት ይችላሉ!)
