Kunstenaarskolonie
Die term kunstenaarskolonie verwys na lewens- en werkgemeenskappe van kunstenaars wat sedert die tweede helfte van die 19de eeu hoofsaaklik deur skilders, maar ook skrywers en musikale kunstenaars in talle Europese en oorsese nedersettings gestig word.
Dikwels strewe die kunstenaars daarna om 'n gemeenskaplike estetiese program te verwesenlik wat in gesprekke en diskussies steeds verder verfyn word. Soms spruit 'n nuwe kunsstyl uit hierdie wedersydse kontakte voort en word 'n nuwe hoofstuk in die kunsgeskiedenis geskryf.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]
Kunstenaarskolonies het hulle oorsprong in Duitsland en Switserland. Die stigting van hierdie lewens- en werkgemeenskappe was dikwels verbonde met die argitektoniese konsep van die tuinstadbeweging - so het kunstenaarsgroepe teen die einde van die 19de eeu veral in landelike nedersettings soos Worpswede ontstaan wat vanweë hul natuurskoon, rustige lewenstyl en oorspronklikheid 'n aangenamer werkatmosfeer vir skilders gebied het as stedelike nedersettings.
Kunstenaarskolonie Worpswede
Daar is 'n verskeidenheid redes aangevoer hoekom kunstenaars vanuit stedelike omgewings na die platteland begin verhuis het. Naas hul belangstelling vir lig, buitengewone motiewe soos flora en fauna of die ongeskonde natuurskoon van landskapsvorme soos heideveld of gebergtes was daar ook 'n romantiese verlange na 'n onbedorwe, landelike idille wat nog nie deur industrialiseringsprosesse geraak is nie, die eenvoudige vrye lewe in die natuur, na harmonie met die natuur. Enige onkonvensionele leefstyl kon gevolg word sonder dat 'n mens aan die meganismes van sosiale kontrole onderworpe was. In 'n sekere sin kon kunstenaars in hul kolonies terugkeer na die paradys.[1] Daarnaas was die lewe op die platteland ook goedkoper as die stadslewe; hier was dit moontlik om geskikte woonruimte en 'n ateljee teen 'n betreklik lae huur te vind, terwyl voedsel dikwels regstreeks by boere verkry kon word.
Die gemeenskaplike lewe in 'n kolonie het kunstenaars in aanraking met dorpsbewoners laat kom en wedersydse inspirasie bevorder. Maar ofskoon baie kunstenaars doelbewus met die plaaslike bevolking verkeer het, het talle van hulle ook afgesonder van die inwoners. Die onderlinge bande en samehorigheidsgevoel van kunstenaars het grootliks gevarieer. Deur die samewerking van gelykgesindes en die gemeenskaplike optrede as groep of as stylvormende kunsstroming was daar ook voordele aan bemarkingskant. So kon gemeenskaplike uitstallings maklik georganiseer word. Werke is merendeels aan stadsbewoners verkoop, alhoewel ook die belangstelling onder plattelanders geleidelik gegroei het.
Naas skilders het ook ander groepe kunstenaars soos akteurs en musikante hul eie lewens- en werkgemeenskappe begin stig. Net soos die kuns is ook die selfbeeld van 'n kunstenaarskolonie afhanklik van die heersende mode en sodoende steeds aan verandering onderworpe. So het kunstenaarskolonies uiteindelik ook in stedelike omgewings ontstaan.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Melanie Ehler (red.): Rückzug ins Paradies. Die Künstlerkolonien Worpswede - Ahrenshoop - Schwaan. Berlin: Lukas Verlag für Kunst- und Geistesgeschichte 2001, bl. 8
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]- Duitsland
