Reier
| Reiers | |
|---|---|
| |
| Wetenskaplike klassifikasie | |
| Domein: | |
| Koninkryk: | |
| Filum: | |
| Klas: | |
| Orde: | |
| Familie: | Ardeidae |
| Genera | |
|
| |
Reiers is voëls wat aan die familie Ardeidae behoort en het lang snawels, nekke en pote. Reiers kom by water voor. In broeidrag het talle reiersoorte lang, haaragtige pluime op die rug en/of onderbors, terwyl ander heeljaar lang pluime op die agterkop dra. Reiers vlieg met die nek tussen die skouers ingetrek en verskil só van ooievaars, ibisse en kraanvoëls. Hulle stygsweef selde. Talle reiersoorte is skugter alleenlopers, terwyl ander in groepe hou en meer opvallend is. Hulle gaan geredelík in bome sít en maak in bome, tussen riete óf selfs op die grond nes. Reiers se kras, skor geroep word veral gehoor wanneer hulle opvlieg.
Algemeen
[wysig | wysig bron]Reiers (familie Ardeidae) behoort saam met onder meer ooievaars en ibisse tot die voëlorde van die reieragtiges (Ciconiiformes). Dit is taamlike groot, skraal voëls met lang nekke, breë vlerke en kort sterte.
Wanneer hulle vlieg, trek hulle hul nekke in en strek die pote uit. Reiers se vere word nie met ʼn vetafskeiding uit die stuitklier waterdig gehou nie, maar met die punte van spesiale vere (poeierdonsvere) wat mettertyd verpoeier. Hierdie vere kom op die bors, weerskante van die stuitjie en soms ook in die lieste voor. Talle reierspesies vertoon in die paartyd pronkvere op die kop, nek of rug.
Die lang, wit rugvere van die groot witreier (Casmerodius albus) was rondom die eeuwisseling gewilde versierings vir vrouehoede en is daarom in Europa kwaai gejag. Teenswoordig word die voel egter in Europa beskerm. Reiers kom hoofsaaklik in moerasse en langs vleie, damme en riviere voor, maar sommige spesies word ook op grasvlaktes en in landerye aangetref.
Hulle vreet vis, paddas, waterinsekte en ook klein landdiere. Die meeste spesies vang hul prooi deur roerloos in die vlak water te staan en hul koppe dan vinnig uit te skiet, die prooi te vang, en dit heel in te sluk. Die lang pote en tone bied hierby 'n goeie houvas in die modder. Onverteerde kosreste word later in die vorm van "braakselballe" uitgespoeg.
Die pote van die woudapie of kleinrietreier (Ixobrychus minutus) en verwante spesies is te kort om staande in die water sy kos te soek. Hulle klou met hul lenige tone op rietstingels vas en vang hul prooi dan al hangende. Die meeste spesies broei in groot kolonies. 'n Reiernes bestaan uit ʼn platform van takkies of waterplante en word in bome of tussen riete gemaak. Die 3 tot 5 eiers is gewoonlik groenerig van kleur maar sommige spesies lê ook wit eiers. Gewoonlik bou albei ouers die nes en versorg saam die kuikens.
Verteenwoordigers
[wysig | wysig bron]In Suider-Afrika word meer as 15 spesies reiers aangetref. Die grootste is die reusereier (Ardea goliath), wat sowat 1,4 m lank word. Hy word veral in Gauteng en KwaZulu-Natal aangetref en is een van die spesies wat nie in kolonies broei nie. ʼn Ander groot spesie is die bloureier (Ardea cinerea), wat sowat 1 m lank word. Die gryserige reier word oral in Suider-Afrika by water aangetref.
Baie algemene spesies is die 4 spierwit reiers, naamlik die groot witreier (Casmerodius albus), die klein witreier (Egretta garzetta), die geelbek-witreier (Egretta intermedia) en die veereier (Bubulcus ibis). Eersgenoemde drie word oral in Suider-Afrika by oop water aangetref. Die veereier, wat net so algemeen verspreid is, is baie onafhanklik van water en word gewoonlik in die teenwoordigheid van vee, grootwild en renosters aangetref, waar hy insekte en kewers vang wat deur die diere uit die gras opgejaag word.
Hy vis egter ook in vlak water en sy nes is gewoonlik naby water. Verskeie reierspesies is hoofsaaklik snags of in die skemer aktief, byvoorbeeld die nagreier (Nycoticorax nycoticorax), ʼn algemene standvoël in Suid-Afrika, en die skaarser groenrugreier (Butorides striatus) en witrugnagreier (Gorsachius leuconotus). Reiers kom ook in ander wêrelddele in veral tropiese en subtropiese streke voor.
'n Interessante spesie is die groot bloureier (Ardea herodias) van Noord-Amerika, wat 'n baie eienaardige baltsgedrag vertoon. Wanneer paartyd aanbreek, kom die voëls in groot swerms op 'n oop terrein byeen, waar die mannetjies met mekaar begin veg terwyl die wyfies kras geluide maak om hul aandag te trek. Nadat hulle gepaar het, verlaat hulle weer die terrein.
Die koningsreier (Ardea humbloti) is 'n tipiese eilandbewoner wat net op Madagaskar voorkom. Sommige reiers word ook langs kuste aangetref, byvoorbeeld die rifreier (Egretta sacra), wat langs die steil rotskuste van Suidoos-Asië tot in Japan en op Nieu-Seeland broei. Tydens eb soek die reiers na klein seediere op die strand.
Spesies
[wysig | wysig bron]Reiers wat in Suid-Afrika voorkom
[wysig | wysig bron]- Bloureier
- Dwergrietreier
- Geelbekwitreier
- Gewone Nagreier
- Groenrugreier
- Grootrietreier of Roerdomp
- Grootwitreier
- Kleinbloureier
- Kleinrietreier of Woudapie
- Kleinwitreier
- Malgassiese Ralreier
- Ralreier
- Reusereier
- Rooireier
- Rooikeelreier
- Rooipensreier
- Swartreier
- Swartkopreier
- Veereier of Bosluisvoël
- Witrugnagreier
Sien ook
[wysig | wysig bron]
 |
Wikimedia Commons bevat media in verband met Ardeidae. |
- Alfabetiese lys van Suid-Afrikaanse voëls
- Lys van Suid-Afrikaanse voëls (Groepeer)
- Lys van Suider-Afrikaanse voëls volgens wetenskaplike name
Bronnelys
[wysig | wysig bron]- Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409648, volume 23, bl. 185
- Newman se Voëls van Suider-Afrika, ISBN 1-86872-982-6
