Gaan na inhoud

Rooi Garde

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Rooi Gardes
Die woorde van Mao. Baie Rooi Gardes het die Klein Rooi met hulle saamgedra.
Die woorde van Mao. Baie Rooi Gardes het die Klein Rooi met hulle saamgedra.
Name (taalvariante)
Tradisionele Chinees   紅衛兵
Vereenvoudigde Chinees   红卫兵
Pinyin Hóng Wèibīng

Die Rooi Gardes was ’n sosialistiese, halfmilitêre studentebeweging wat tussen 1966 en 1967 tydens die Kulturele Rewolusie deur Mao Zedong in gemobiliseer is.[1]

Volgens ’n Rooi Garde-leier was die doel daarvan soos volg:

Voorsitter Mao het ons toekoms gedefinieer as ’n gewapende rewolusionêre jeugorganisasie ... As Voorsitter Mao dus ons Rooi bevelvoerder is, wie kan ons keer? Eers sal ons China geheel en al Maoïsties maak en dan sal ons werkers van ander lande help om die wëreld rooi te maak ... en dan die hele heelal.[2]

Hoewel die Rooi Gardes in die begin teenstand ervaar het, het hulle Mao se persoonlike steun gehad en die beweging het vinnig gegroei. Mao het vir propagandadoeleindes van die groep gebruik gemaak en om doelwitte te bereik soos die vernietiging van simbole uit China se verlede voor kommunisme, insluitende antieke artefakte en grafte van adellike Chinese. Die regering was baie toegeeflik teenoor die Rooi Gardes en hulle is selfs toegelaat om mense wat as andersdenkend beskou is, fisiek aan te rand. Die beweging het gou handuit geruk, en het dikwels met mense in magsposisies gebots en die openbare veiligheid bedreig totdat die regering die jeugdiges aan bande gelê het. Daar was ook interne gevegte in die beweging namate faksies gevorm het. Teen einde 1968 het die groep as ’n formele beweging ophou bestaan.

Oorsprong

[wysig | wysig bron]

Die eerste groep studente wat hulself Rooi Gardes genoem het, was ’n groep van twee skole wat middel 1966 ’n grootkarakterplakkaat onderteken het.[3] Hulle het geglo die kritiek teen die toneelstuk Hai Rui uit sy Amp Ontslaan is ’n politieke kwessie en dat meer aandag moes daaraan geskenk moes word. Die groep studente, onder leiding van Zhang Chengzhi en Nie Yuanzi, het die plakkaat aanvanklik geskryf as opbouende kritiek teen hul skole, wat daarvan beskuldig is dat hulle intellektuele elitisme en bourgeois neigings ondersteun.[4]

Die skole en hul medestudente het die jeugdiges as teenrewolusionêre en radikale uitgekryt en hulle het noodgedwonge in die geheim byeengekom. Mao Zedong het egter gelas dat die Rooi Gardes se manifes oor nasionale radio uitgesaai en in die koerant Volksdagblad gepubliseer word. Dit het die Rooi Gardes polities wettig gemaak en studentegroepe het oor die hele China begin verskyn.[5]

Weens die faksies wat toe reeds in die Rooi Garde-beweging begin ontstaan het, het Liu Shaoqi besluit om vroeg in Junie 1966 werkspanne van die KPC in te stuur.[3] Hierdie werkspanne was onder leiding van Zhang Chunqiao, hoof van China se departement van propaganda, en was ’n poging deur die party om die beweging onder sy beheer te hou. Mededingende Rooi garde-groepe onder leiding van die seuns en dogters van van kaders is deur die werkspanne gevorm om aanvalle uit magsposisies teen bourgeois elemente in die gemeenskap, veral intellektuele, af te weer.[5]

Mao, wat bekommerd was dat die werkspanne die gang van die Kulturele Rewolusie sou belemmer, het Chen Boda, Jiang Qing, Kang Sheng en ander gestuur om by die Rooi Gardes aan te sluit en teen die werkspanne te baklei.[4] In Julie 1966 het Mao gelas dat die werkspanne onttrek en hul "50 dae van terreur" veroordeel.[6] Die Rooi Gardes kon nou sonder die inmenging van die party met hul bedrywighede voortgaan. Binne weke het Rooi Garde-groepe, onder die aansporing van Mao-ondersteuners, in feitlik elke skool in Chian ontstaan.[7]

Rol in die Kulturele Rewolusie

[wysig | wysig bron]

Mao het op 1 Augustus 1966 in ’n brief persoonlik sy goedkeuring en steun aan die Rooi Gardes verleen.[8] Op ’n groot byeenkoms op 18 Augustus op Tiananmen-plein het hulle ’n groter openbare hupstoot gekry. Mao het 1 500 Rooi Gardes persoonlik gegroet en vir 800 000 Rooi Gardes en toeskouers gewaai.[8] Dit was die begin van die Rooi Gardes se betrokkenheid in die implementering van die doeleindes van die Kulturele Rewolusie.[9]

Op dié en daaropvolgende byeenkomste het Mao tussen 11 miljoen en 12 miljoen Rooi Gardes gegroet, van wie die meeste van ver af gereis het om die byeenkomste by te woon.[8][10]

Aanvalle op die 'Vier Ou Dinge'

[wysig | wysig bron]
Die oorblyfsels van keiser Wanli van die Ming-dinastie. Rooi Gardes het die oorskot van die keiser en keiserinne na voor die graftombe gesleep, hulle nadoods veroordeel en die oorskot aan die brand gesteek.[11]

Die 11de Volle Sitting van die KPC se Sentrale Komitee het die "16 artikels" in Augustus 1966 goedgekeur; dit was ’n dokument wat die doelstellings van die Kulturele Rewolusie uitgestippel het. Dit het ook klem gelê op die rol wat studente gevra sou word om in die beweging te speel. Hulle is onder meer gevra om die "Vier Ou Dinge" van die Chinese gemeenskap (ou gebruike, kultuur, gewoontes en idees) aan te val. Vir die res van die jaar het Rooi Gardes oor China heen gemarsjeer in ’n veldtog om die Vier Ou Dinge uit te wis. Ou boeke en kuns is verbrand, museums is geplunder en strate is hernoem en versier met foto's en die gesegdes van Mao.[12] Baie beroemde tempels, altare en ander erfgoed in Beijing is aangeval.[13]

Die begraafplaas van Confucius is in November 1966 deur ’n span Rooi Gardes aangeval.[14][15] Die liggaam van die 76ste-generasie-hertog Yansheng is uit sy graf verwyder en kaal aan ’n boom buite die paleis opgehang tydens die ontheiliging van die begraafplaas, en meer as 6 618 historiese artefakte is vernietig.[16][17] Talle ander kultuur- en historiese terreine is ook in 1966 en 1967 aangeval.

Die Rooi Gardes het ook die eiendom van individue geplunder. Godsdienstekste is verbrand. Ander voorwerpe van historiese belang is beskadig. Hierdie dade het studente oor die hele China geïnspireer om ook by die Rooi Gardes aan te sluit.

Hierna is mense ook aangeval. Ondanks die "16 Artikels" se riglyne dat mense oorreed eerder as gedwing moet word om die Kulturele Rewolusie teweeg te bring, is amptenare in magsposisies en "bourgeois elemente" veroordeel en fisiek en sielkundig aangeval.[12] Op 22 Augustus het die polisie opdrag gekry om nie in Rooi Garde-bedrywighede in te meng nie.[18] Polisielede wat dit nie gehoorsaam het nie, is as teenrewolusionêre gebrandmerk. Mao se aanprysing van rebellie was eintlik ’n goedkeuring van die Rooi Gardes se dade, wat al gewelddadiger geword het.[19]

Openbare veiligheid het vinnig agteruitgegaan weens die sentrale amptenare wat enige perke op gewelddadige optrede afgekeur het.[20] Xie Fuzhi, die nasionale polisiehoof, het gesê dis "niks ergs" as die Rooi Gardes "slegte mense" doodslaan nie.[21] Die polisie het dié boodskap aan die Rooi Gardes oorgedra en hulle het hul optrede verskerp.[21] Binne twee weke was sowat honderd onderwysers, skoolbeamptes en opgevoedkundige kaders dood net in Beijing se westelike distrik.[20]

Mense is ook gemartel, vermoor en in die openbaar verneder. Baie kon nie meer die stres hanteer nie en het selfmoord gepleeg. In Augustus en September 1966 is 1 772 mense in Beijing alleen vermoor. In September was daar in Sjanghai 704 selfmoorde en 534 ander sterfgevalle wat verband met die Kulturele Rewolusie verband hou. In Wuhan was daar in dieselfde tydperk 62 selfmoorde en 32 moorde.[22] Baie intellektuele is uit hul poste ontslaan en het werke gekry soos strate vee en toilette was.[23]

Die Rooi Gardes het ook die taak gekry om van regses ontslae te raak en dit het tot in die Kommunistiese Party uitgekring. Baie topamptenare soos Liu Shaoqi, Deng Xiaoping en Peng Dehuai is aangeval en verbaal of fisiek aangerand.[24] Liu Shaoqi was veral ’n teiken omdat hy Mao se plek as voorsitter van die Volksrepubliek (president) ingeneem het ná die rampspoedige Groot Sprong Voorwaarts, al het Mao self bedank as teken dat hy verantwoordelikheid daarvoor aanvaar.

Botsings en faksies

[wysig | wysig bron]

Die Rooi gardes het nie heeltemal volreg gehad nie. Hulle is nie toegelaat om naby Zhongnanhai, die Verbode Stad of enige militêre plek wat belas was met geklassifiseerde inligting te kom nie. Hulle het verskeie kere probeer om Zhongnanhai te bestorm en die regiment wat vir Mao se veiligheid verantwoordelik was, het op hulle losgebrand.[25]

Hulle wou ook die Volksbevrydingsleër (VBL) aanvat, maar verskeie militêre bevelvoerders het die Rooi Gardes aangeval as hulle of hul basisse in gevaar was. Fabriekswerkers het hulle ook soms teengegaan.[25] Verder was daar bittere verdeling onder die Rooi Gardes self. Die radikaalste studente het dikwels met die konserwatiewer lede gebots.[10]

Die leiers in Beijing het ook terselfdertyd die Rooi Gardes aangehits en probeer bedwing, en dit het verdere chaos veroorsaak.[10] Teen einde 1966 het die grootste deel van die groep wat die Kulturele Rewolusie gereël het, gedink die Rooi Gardes het ’n las geword.[10] Die gebrek aan dissipline en die faksionalisme in die beweging het die Rooi Gardes gevaarlik gemaak.[26]

Onderdrukking deur die VBL

[wysig | wysig bron]

Teen Februarie 1967 het politici besluit om die Rooi Gardes van die toneel te verwyder ter wille van stabiliteit.[27] Die Volksbevrydingsleër het die meer radikale Rooi Garde-groepe begin vasvat. Studente is beveel om na die skole terug te keer; studenteradikalisme is as teenrewolusionêr bestempel en verbied.[28] Ná aanvanklike teenstand deur die Rooi Gardes het die BVL op 5 September 1967 opdrag gekry om die orde in China te herstel.[29] Hulle het die beweging met geweld onderdruk. Terselfdertyd het hulle massateregstellings onder die Rooi Gardes in die provinsie Guangxi uitgevoer.

Die laaste oorblyfsels van die beweging is in die somer van 1968 in Beijing verslaan. In ’n ontmoeting met die leiers het Mao hulle ingelig dat die einde vir die beweging aangebreek het.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Teiwes
  2. ↑ Woei Lien Chong, China's great proletarian Cultural Revolution: master narratives and post-Mao counter narratives, p. 105, 2002
  3. ↑ 3,0 3,1 Chesneaux, p. 141
  4. ↑ 4,0 4,1 Jiaqi, Yan; Gao Gao. Turbulent Decade: A History of the Cultural Revolution. University of Hawaii Press. pp. 56–64. ISBN 0-8248-1695-1.
  5. ↑ 5,0 5,1 Meisner, p. 334
  6. ↑ Meisner, p. 335
  7. ↑ Meisner, p. 366
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 (Chinees) 倪天祚, "毛主席八次接见红卫兵的组织工作" 中国共产党新闻网 2011-04-07
  9. ↑ Van der Sprenkel, p. 455
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 Meisner, p. 340
  11. ↑ "China's reluctant Emperor", The New York Times, Sheila Melvin, 7 September 2011.
  12. ↑ 12,0 12,1 Meisner, p. 339
  13. ↑ Esherick, Joseph, Paul Pickowicz, Andrew George Walder (2006). The Chinese cultural revolution as history. Stanford University Press. p. 92. ISBN 0-8047-5350-4.{{cite book}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  14. ↑ Ma, Aiping; Si, Lina; Zhang, Hongfei (2009), "The evolution of cultural tourism: The example of Qufu, the birthplace of Confucius", in Ryan, Chris; Gu, Huimin, Tourism in China: destination, cultures and communities, Routledge advances in tourism, Taylor & Francis US, p. 183, ISBN 0-415-99189-7, https://books.google.com/books?id=hd_D3ZV8NH0C&pg=PA183 
  15. ↑ Asiaweek, Volume 10
  16. ↑ "Burn, loot and pillage! Destruction of antiques during China's Cultural Revolution". AFC China (in Engels). 10 Februarie 2013. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Mei 2020.
  17. ↑ Jeni Hung (5 April 2003). "Children of confucius" (in Engels). The Spectator. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Maart 2006. Besoek op 4 Maart 2007.
  18. ↑ MacFarquhar, Roderick en Schoenhals, Michael. Mao's Last Revolution. Harvard University Press, 2006. p. 124
  19. ↑ MacFarquhar & Schoenhals; pp. 515
  20. ↑ 20,0 20,1 MacFarquhar, Roderick en Schoenhals, Michael. Mao's Last Revolution. Harvard University Press, 2006. p. 126
  21. ↑ 21,0 21,1 MacFarquhar, Roderick en Schoenhals, Michael. Mao's Last Revolution. Harvard University Press, 2006. p. 125
  22. ↑ MacFarquhar & Schoenhals; p. 124
  23. ↑ Howard, p. 169.
  24. ↑ Karnow, p. 232 en 244
  25. ↑ 25,0 25,1 Meisner, p. 339-340
  26. ↑ Meisner, p. 341
  27. ↑ Meisner, p. 351
  28. ↑ Meisner, p. 352
  29. ↑ Meisner, p. 357

Bronne

[wysig | wysig bron]
  • Chan, A; 'Children of Mao: Personality Development and Political Activism in the Red Guard Generation'; University of Washington Press (1985)
  • Chesneaux, J; 'China: The People's Republic Since 1949'; Harvester Press (1979)
  • Howard, R; "Red Guards are always right". New Society, 2 February 1967, pp169–70.
  • Karnow, S.; 'Mao and China: Inside China's Cultural Revolution'; Penguin (1984)
  • Meisner, M.; 'Mao's China and After: A History of the People's Republic Since 1949'; Free Press (1986)
  • Teiwes, F; "Mao and His Followers". A Critical Introduction to Mao Zedong; Cambridge University Press (2010)
  • Van der Sprenkel, S; The Red Guards in perspective. New Society, 22 September 1966, pp455–6.
  • Walder, A; 'Fractured Rebellion: the Beijing Red Guard Movement'; Harvard University Press (2009)

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Rooi_Garde&oldid=2428906"