Wys bron van Leni Riefenstahl

U het geen regte om om hierdie bladsy te wysig nie, vir die volgende rede:
Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.
The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.
Start of block: 08:48, 2 Julie 2024
Expiry of block: 08:48, 2 Julie 2025
Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.
Sluit asseblief al bogenoemde besonderhede in by enige navrae wat jy maak. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.
Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.
U het toestemming om die bronteks te bekyk en te kopieer.
{{Inligtingskas Persoon
| naam             = Leni Riefenstahl
| bynaam           = 
| beeld            = WP Leni Riefenstahl by Alexander Binder.jpg
| beeldbeskrywing  = 
| onderskrif       = Foto van Leni Riefenstahl deur Alexander Binder in 1928.
| geboortenaam     = Helene Bertha Amalie Riefenstahl
| geboortedatum    = 22 Augustus 1902
| geboorteplek     = Berlyn, [[Duitse Keiserryk]]
| dood_datum       = {{SDEO|1902|8|22|2003|9|8}}
| sterfteplek      = [[Pöcking]], [[Beiere]], [[Duitsland]]
| titel            = 
| nasionaliteit    = 
| beroep           = Rolprentmaker, aktrise, fotograaf, danseres, draaiboekskryfster
| bekend           = ''Triomf van die Wil'' (dokumentêre rolprent)
| salaris          = 
| termyn           = 
| voorganger       = 
| opvolger         = 
| party            = 
| godsdiens        = 
| huweliksmaat     = Peter Jacob (1944–46)<br />(volgens een ponieblad) [[Horst Kettner]] (2003: Haar afsterwe)
| kinders          = 
| webblad          = [http://leni-riefenstahl.de/ leni-riefenstahl.de]
| handtekening     = 
}}

'''Helene Bertha Amalie “Leni” Riefenstahl''' (* [[22 Augustus]] [[1902]], [[Berlyn]], [[Duitse Keiserryk]] – † [[8 September]] [[2003]], [[Pöcking]], [[Beiere]], [[Duitsland]]) was ’n Duitse rolprentregisseur- en vervaardiger, [[Akteur|aktrise]] en danseres wat algemeen bekend is vir haar estetika en innovasies as ’n rolprentmaker. Haar bekendste rolprent was ''Triumph des Willens'' (''Triomf van die wil''), ’n dokumentêre prent wat sy by die 1934-Rykspartydag van [[Adolf Hitler]] se [[Nasionaal-Sosialistiese Duitse Arbeidersparty]] (NSDAP) gemaak het. Riefenstahl se prominensie in die [[Nazi-Duitsland|Derde Ryk]], tesame met haar persoonlike verbinding met Hitler, het haar rolprentloopbaan vernietig nadat Duitsland verslaan is in die [[Tweede Wêreldoorlog]]. Sy is gearresteer, maar sonder enige aanklag weer vrygelaat.<ref name="muller">{{de}} {{cite video |people=Leni Riefenstahl |date2=1993 |title=Die mag van beeld: Leni Riefenstahl |url= |format= |medium=Dokumentêre rolprent |publisher=Ray Müller |location=Duitsland, Afrika |accessdate= |time= }}</ref>

''Triomf van die wil'' het aan Riefenstahl onmiddellike en blywende internasionale roem en berugtheid besorg. Hoewel sy die regisseur van slegs agt rolprente was, waarvan net twee aansienlike dekking buite Duitsland geniet het, was Riefenstahl vir die duur van haar lewe bekend. Die propagandawaarde van haar rolprente wat gedurende die 1930’s gemaak is, word deur die meeste hedendaagse kommentators verafsku, maar baie kritici meen haar estetika was uitstaande.<ref>{{cite web |last=Koster |first=Ron |url=http://www.riefenstahl.org/actress/1925/film-debut.html |title=Leni Riefenstahl se rolprentdebuut |date=2004 |access-date=6 Januarie 2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20080828062224/http://www.riefenstahl.org/actress/1925/film-debut.html |archive-date=28 Augustus 2008 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref>{{cite web |publisher=New York Times |first=Janet |last=Maslin |url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9B04E0DC163DF930A25750C0A962958260&sec=&spon=&pagewanted=2 |title=Wat presies het Leni Riefenstahl se lens gesien? |date=13 Maart 1994 |access-date=6 Januarie 2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20090214111755/http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9B04E0DC163DF930A25750C0A962958260 |archive-date=14 Februarie 2009 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref><ref>{{cite web |publisher=Psymon |url=http://www.psymon.com/art/leni/ |title=Leni-galery |access-date=6 Januarie 2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160401002605/http://psymon.com/art/leni/ |archive-date=1 April 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref name="nysun">{{cite news |url=http://www.nysun.com/arts/leni-riefenstahl-on-trial/49944/ |title=Leni Riefenstahl voor die gereg |author=Carl Rollyson |publisher=The New York Sun |date=7 Maart 2007 |access-date=2 November 2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200516023356/https://www.nysun.com/arts/leni-riefenstahl-on-trial/49944/ |archive-date=16 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> ''[[The Economist]]'' het geskryf dat ''Triomf van die wil'' haar reputasie as die “grootste vroulike rolprentmaker van die [[20ste eeu]] bevestig het”.<ref name="economist">{{en}} {{cite news |first= |last= |pages=XX |title=Leni Riefenstahl: geskiedenis in die hand |date=September 2003 |publisher=The Economist |url=http://www.economist.com/displaystory.cfm?story_id=2051630}}</ref>

In die 1970’s het Riefenstahl haar stilfotografie van die Noebastamme in [[Soedan]] gepubliseer in verskeie boeke soos ''Die Nuba'' (''Die Noeba''). Sy was aktief tot haar afsterwe op 101-jarige leeftyd en het die seerolprent ''Impressionen unter Wasser'' (''Onderwaterindrukke'') in [[2002]] vrygestel.

Met toenemende ouderdom het Riefenstahl haar aktiewe betrokkenheid in die Nasionaal-Sosialistiese mediabedryf steeds meer verdring en daarop aangedring dat haar werk as onpolitiese kuns beskou moes word. Dat haar werke inderdaad in haar eie land asook in die buiteland winsgewend bemark kon word, was onder meer aan bekende persoonlikhede uit die [[Verenigde State van Amerika|Amerikaanse]] en [[Verenigde Koninkryk|Britse]] vermaaklikheidsbedrywe te danke. Tonele uit Riefenstahl se rolprente het inspirasies gelewer vir [[George Lucas]] se ''Star Wars;'' Mick en Bianca Jagger het portretfoto's deur haar laat neem, Helmut Newton het haar as fotomotief ontdek, en [[Quentin Tarantino]] en Francis Ford Coppola was vol lof oor Riefenstahl se rolprent-estetiek.<ref>[https://www.hsozkult.de/conferencereport/id/tagungsberichte-2367 ''www.hsozkult.de: Kunst und Ästhetik im Werk Leni Riefenstahls. Besoek op 28 Januarie 2018'']</ref>

Na haar dood het die [[Associated Press]] Riefenstahl beskryf as ’n “aangeskrewe pionier van film- en fotografiese tegnieke”.<ref>{{en}} {{cite web |publisher=Bulldog News |url=http://www.bulldognews.net/hitlers_filmmaker.html |title=Hitler se rolprentmaker Leni Riefenstahl sterf op 101 |date=9 September 2003 |accessdate=5 Januarie 2008 }}</ref> Die [[Berlyn|Berlynse]] [[koerant]] ''Der Tagesspiegel'' het geskryf dat “Leni Riefenstahl nuwe grond in die rolprentbedryf gebreek het”.<ref>{{cite web |publisher=bbc.com |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/3097018.stm |title=Leni Riefenstahl die duiwel se diva |date=10 September 2003 |access-date=5 Januarie 2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191009114452/http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/3097018.stm |archive-date=9 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die [[BBC]] het gesê dat haar dokumentêre werke “bestempel is as baanbrekerswerk in die rolprentwese; sy het baanbrekende tegnieke met hyskrane, spore en veelvuldige gelyklopende kameras ontwikkel”.<ref>{{cite web |publisher=bbc.com |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/3093154.stm |title=Rolprentmaker Leni Riefenstahl sterf |date=9 September 2003 |access-date=4 Januarie 2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191030100007/http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/3093154.stm |archive-date=30 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref>

== Lewe vir die oorlog ==
=== Vroeë lewe ===
Riefenstahl is op 22 Augustus 1902 gebore. Sy is gedoop as Helene Bertha Amalie en is in ’n ryk gesin gebore. Haar vader het ’n winsgewende verwarming- en ventilasiemaatskappy besit en hy wou hê sy moet hom in die sakewêreld volg. Haar moeder het egter geglo dat Riefenstahl se toekoms in die vermaaklikheidswêreld was.  In [[1918]], toe sy 16 was, het sy begin [[dans]] en [[Ballet|balletlesse]] neem by die Grimm-Reiter Dansskool in Berlyn waar sy vinnig ’n sterstudent geword het.

Riefenstahl het ’n reputasie in die Berlynse danskringe gekry en kort voor lank het sy ’n aktrise geword.  Sy het in ’n reeks rolprente vir Arnold Franck gespeel en in een daarvan, ''Die weiße Hölle vom Piz Palü'' (''Die wit hel van Piz Palü'') ([[1929]]), waarvan G.W. Pabst die mederegisseur was, het sy bekendheid buite Duitsland verwerf.  Riefenstahl het haar eie werk genaamd ''Das blaue Licht'' (''Die blou lig'') ([[1932]]), waarvan Carl Mayer en Béla Balázs die medeskrywers was, vervaardig en was ook die reggiseur daarvan. Hierdie rolprent het die Silwer Medalje by die Venesiaanse Filmfees gewen. In die rolprent het Riefenstahl die rol van ’n plattelandse meisie vertolk wat 'n gloeiende berggrot beskerm het. Die rolprent het die aandag van Hitler getrek, wat geglo het dat Riefenstahl die perfekte Duitse vrou weerspieël het.

=== Danseres en aktrise ===
Riefenstahl het danslesse geneem en was reeds van ’n vroeë ouderdom by dansakademies ingeskryf. Sy het haar loopbaan begin as ’n bekende vertolkende danseres en het deur [[Europa]] gereis en met Max Reinhardt saamgewerk in ’n vertoning wat deur die [[Jode|Joodse]] vervaardiger Harry Sokal befonds is.<ref name="guardian2">{{cite news |first=Richard |last=Falcon |pages=XX |title=Leni Riefenstahl |date=9 September 2003 |publisher=[[The Guardian]] |url=http://www.guardian.co.uk/film/2003/sep/09/world.news1 |location=London |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130128143431/http://www.guardian.co.uk/film/2003/sep/09/world.news1 |archive-date=28 Januarie 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref name="new yorker">{{cite news |first=Judith |last=Thurman |pages=XX |title=Waar daar ’n wil is |date=17 Maart 2007 |publisher=The New Yorker |url=http://www.newyorker.com/arts/critics/books/2007/03/19/070319crbo_books_thurman?currentPage=3 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20140428003630/http://www.newyorker.com/arts/critics/books/2007/03/19/070319crbo_books_thurman?currentPage=3 |archive-date=28 April 2014 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Nadat sy haar [[knie]] beseer het tydens ’n vertoning in [[Praag]] het sy ’n natuurrolprent gesien oor berge (''Der Berg des Schickals'', [[1924]]) en is sy betower deur die moontlikhede van hierdie soort rolprent.<ref name="the independent">{{cite news |first=Val |last=Williams |pages=XX |title=Leni Riefenstahl |date=10 September 2003 |publisher=[[The Independent]] |url=http://www.independent.co.uk/news/obituaries/leni-riefenstahl-548728.html |location=London |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20100623013334/http://www.independent.co.uk/news/obituaries/leni-riefenstahl-548728.html |archive-date=23 Junie 2010 |url-status=dead |df=dmy-all |access-date=17 Oktober 2012 }}</ref> Sy is na die [[Alpe]] om die regisseur van die rolprent, Arnold Fanck, te ontmoet met die hoop om die hoofrol in sy volgende projek te kry.<ref name="the independent" /> Sy het egter vir Luis Trenker, ’n akteur in Fanck se rolprente, ontmoet en hy het haar aan die regisseur bekendgestel.

Riefenstahl het in baie van Fanck se bergrolprente gespeel as ’n atletiese en avontuurlustige jong dame met ’n suggestiewe aantrekkingskrag; sy het gedurende die wintermaande waartydens die verfilming plaasgevind het, ’n talentvolle bergklimmer geword en tegnieke vir rolprentproduksie aangeleer.<ref name="the independent" />  Riefenstahl het daarna ook ’n suksesvolle loopbaan as aktrise in stilrolprente gehad. Sy was gewild onder die Duitse publiek en hoog aangeskrewe by regisseurs. In 1930 moes sy die hoofrol in ''Der blaue Engel'' (''Die blou engel'') prysgee toe die regisseur, Josef von Sternberg, dit aan [[Marlene Dietrich]] gegee het.<ref name="telegraph">{{en}} {{cite news |first= Charles |last= Moore |pages=XX |title=Leni Riefenstahl |date=2003-09-10 |publisher=[[Daily Telegraph]] |url=http://www.telegraph.co.uk/education/main.jhtml?xml=/education/2003/09/24/tehAdb1001.xml | location=London}}</ref>  Voordat sy ’n regisseur geword het, was haar laaste akteursrol die medewerking in 1933 tussen die [[Duits]]e ''SOS Eisberg'' deur Arnold Fanck en die [[Engels]]e ''SOS Iceberg'' deur Tay Garnett.  Die rolprente is gelyktydig verfilm en deur [[Universal Studios]] vervaardig en versprei.  ''SOS Iceberg'' was Riefenstahl se enigste Engelse rol as ’n aktrise.  Een van haar bewonderaars op daardie stadium was Adolf Hitler.<ref name="economist" />  Riefenstahl is saam met Arnold Fanck na die [[Olimpiese Winterspele 1928]] in [[St. Moritz]] waar haar belangstelling in die fotografering en verfilming van atlete geprikkel is.<ref name="the independent" />

Riefenstahl het die geleentheid aangegryp om in 1932 in ''Die Blou Lig'' te speel.  Dit rolprent het weggebreek van Fanck se styl van realistiese stories in sprokiesagtige berggebiede waar Riefenstahl — in samewerking met die linkse draaiboekskrywers Béla Balázs en Carl Mayer — ''Die Blou Lig'' as ’n romantiese, ten volle mistieke storie verfilm het waaroor sy gevoel het die omgewing beter by pas.<ref name="muller" />  Sy was medeskrywer, regisseur en akteur in die rolprent en het dit onder haar eie maatskappy, Leni Riefenstahl Productions, vervaardig.<ref name="the independent" />  ''Die Blou Lig'' (''Die blou lig'') het die Silwer Medalje tydens die Biënnale van [[Venesië]] gewen en is aan gehore regoor Europe vertoon.<ref name="the independent" />  Dit is egter nie oral goed ontvang en Riefenstahl het die oorwegend Joodse kritici geblameer.<ref name="nytimes3">{{en}} {{cite news |first= Clive |last= James |pages=XX |title=Reich Ster |date=25 Maart 2007 |publisher=[[The New York Times]] |url=http://www.nytimes.com/2007/03/25/books/review/James.t.html?pagewanted=2&_r=1}}</ref>  Met die vrystelling van die prent in 1938 is die name van die medeskrywer Béla Balázs en vervaardiger Harry Sokal, albei Jode, van die lys van medewerkers verwyder; sommige meen dit was in opdrag van Riefenstahl.  Die regisseur het later die naam van haar Joodse mededraaiboekskrywer aan die propagandis Julius Streicher gegee.<ref name="nytimes3" /><ref name="nytimes4">{{en}} {{cite news |first= Alan |last= Riding |pages=XX |title=Leni Riefenstahl, rolprentinnoveerder verbind aan Hitler, sterf op 101 |date=10 September 2003 |publisher=[[The New York Times]] |url=http://www.writing.upenn.edu/~afilreis/Holocaust/riefenstahl-obit.html}}</ref>  Riefenstahl het uitnodigings vanuit [[Hollywood]] ontvang om rolprente daar te gaan maak, maar sy het die aanbiedinge van die hand gewys sodat sy in Duitsland by haar vriend kon bly.<ref name="muller" />

=== Propaganda en dokumentêre rolprente ===
[[Lêer:Bundesarchiv Bild 152-42-31, Nürnberg, Leni Riefenstahl mit Heinrich Himmler.jpg|duimnael|Leni Riefenstahl met [[Heinrich Himmler]] (links) by [[Neurenberg]] in 1934]]
Riefenstahl het vir Adolf Hitler in 1932 by ’n byeenkoms gehoor praat en is betower deur sy talent as ’n openbare spreker.  Sy beskryf die ervaring in haar [[memoires]] as:  “Ek het iets soos ’n apokaliptiese visioen gehad wat ek nooit kon vergeet nie.  Dit was asof die oppervlak van die aarde voor my uitgesprei was, soos ’n halfrond wat skielik opdeel in die middel en ’n enorme waterstraal uitspuit, so kragtig dat dit die lug geraak en die aarde geskud het”. Volgens die ''Daily Express'' van 24 April 1934 het Riefenstahl ''[[Mein Kampf]]'' gelees terwyl sy besig was met die verfilming van ''Die Blou Lig''.  Dieselfde koerant skryf dat Riefenstahl gesê het dat “die boek ’n enorme indruk op my gemaak het.  Nadat ek die eerste bladsy gelees het, is my Nasionaal-Sosialisme bevestig.  Ek het gevoel dat die man wat so ’n boek geskryf het, ongetwyfeld die leier van Duitsland sou word.  Ek was gelukkig dat so ’n man nou hier was”.  Sy het daarna aan Hitler ’n brief geskryf en ’n ontmoeting versoek.  Na haar ontmoeting met Hitler is sy die geleentheid gebied om op te tree as regisseur van ''Sieg des Glaubens'' (''Sege van die Geloof''), ’n uurlange speelfilm oor die vyfde byeenkoms van die Nazi Party by Neurenberg in 1933.  Riefenstahl het ingestem om die regisseur te wees wanneer sy van Groenland sou terugkeer na die verfilming van ’n rolprent aldaar.

[[Lêer:Bundesarchiv Bild 183-R99035, Adolf Hitler und Leni Riefenstahl.jpg|duimnael|Hitler wens Riefenstahl in 1934 geluk]]
[[Lêer:Bundesarchiv Bild 183-2004-0312-503, Nürnberg, Reichsparteitag, Marsch der Wehrmacht.jpg|duimnael|Riefenstahl se rolprent van die 1934-Rykspartydag in Neurenberg]]
Hitler was beïndruk met Riefenstahl se werk en het haar gevra om die opkomende 1934-Rykspartydag in Neurenberg op rolprent vas te lê.  Riefenstahl het dit aanvanklik, volgens haar memoires, teengestaan en wou sy nie meer Nazi-rolprente maak nie; sy wou liewer ’n speelfilm maak wat gebaseer was op Hitler se gunsteling opera, ''Tiefland'' deur [[Eugen d’Albert]].  Riefenstahl het privaatbefondsing vir die vervaardiging van ''Tiefland'' gekry maar die verfilming in Spanje is ontspoor.  Hitler het uiteindelik daarin geslaag om haar te oortuig eerder om ''Triomf van die Wil'' te maak, met die voorwaarde dat hy haar nie weer sou vra om rolprente vir die party te maak nie.  Sy het verder ook aan Hitler gesê dat sy die vryheid wou hê om weer as akteur te kon optree:  “Ek sal nie langer kan leef as ek nie meer ’n akteur kan wees nie”.

Die gevolglike kroniek van die Neurenberg-byeenkoms, ''Triomf van die Wil'' (Hitler het die titel verskaf) is algemeen erken as ’n meesterlike, epiese, innoverende dokumentêre rolprent.  ''Triomf van die Wil'' was ’n opruiende sukses in Duitsland.  Dit het ook gesorg dat Riefenstahl die eerste vroulike regisseur was wat internasionale roem verwerf het.  In onderhoude vir die 1993-rolprent ''Die mag van beeld: Leni Riefenstahl'', het Riefenstahl ten sterkste ontken dat die rolprent ’n uitdruklike poging tot Nazi-propaganda was en sy het met afkeur toegesien hoe dit vir sulke doeleindes gebruik is.

Ten spyte daarvan dat sy beloof het om nie weer sulke prente te maak oor die Nazi-party nie, het Riefenstahl in 1935 die 18-minuutlange ''Tag der Freiheit: Unsere Wehrmacht'' (''Dag van Vryheid: Ons Weermag'') oor die Duitse weermag gemaak.  Net soos ''Sieg des Glaubens'' en ''Triomf van die Wil'' is hierdie prent by die jaarlikse Rykspartydag in Neurenberg verfilm.  Riefenstahl het nooit ontken dat sy die prent gemaak het nie, maar sy het altyd volgehou dat dit ’n deelversameling van ''Triomf van die Wil'' was wat toegevoeg is omdat die weermag gevoel het hy is nie genoegsaam verteenwoordig in ''Triomf van die Wil'' in 1934 nie.  Meer as ’n miljoen Duitsers het aan die byeenkoms in 1934 deelgeneem.  Na dit het die jaarlikse byeenkomste in Neurenberg selfs nog meer mense gelok.  Die byeenkoms in 1935 is bekend vir die uitsprake omtrent die status van Jode in Duitsland.  Dit het bekend geword as die Wette van Neurenberg.

[[Lêer:Riefenstahl leni olympia-film gmbh 1936.jpg|duimnael|Leni Riefenstahl besig met verfilming tydens die Olimpiese Somerspele 1936]]
In 1936 het Hitler Riefenstahl genooi om die [[Olimpiese Spele]] in Berlyn af te neem; volgens Riefenstahl was dit op aandrang van die Internasionale Olimpiese Komitee.  Sy is ook na Griekeland om beeldmateriaal van die oorspronklike terrein by Olympia te bekom.  Daar is sy bygestaan deur die Griekse fotograaf Nelly en het ook ’n deel van die inougurele fakkelloop afgeneem.  Dié beeldmateriaal is later omgesit in ''Olympia'', ’n suksesvolle rolprent wat wyd erkenning ontvang het vir die tegniese en estetiese resultate.  Riefenstahl was een van die eerste rolprentmakers wat volgskote in ’n dokumentêre prent gebruik het deur ’n kamera op spore geplaas het om die atlete se beweging te volg.  Sy is ook bekend vir die gebruik van skote met vertraagde aksie in die rolprent.  Riefenstahl se werk op ''Olympia'' word aangehaal as een van die groot invloede op moderne sportfotografie.  Riefenstahl het deelnemers van alle rasse afgeneem, insluitend die Amerikaanse atleet [[Jesse Owens]] in wat later bekende beeldmateriaal sou word.

[[Lêer:Bundesarchiv Bild 183-S34639, Joseph Goebbels und Leni Riefenstahl crop.jpg|duimnael|Riefenstahl by [[Joseph Goebbels]] (1937)]]
[[Lêer:Bundesarchiv Bild 146-1988-106-29, Leni Riefenstahl bei Dreharbeiten.jpg|duimnael|Riefenstahl saam met 'n kameraman (moontlik Sepp Allgeier)]]
''Olympia'' was baie suksesvol in Duitsland nadat dit vir die eerste maal vir Hitler se 49ste verjaardag in 1938 vertoon is.  Vir die internasionale debuut van die prent is Riefenstahl op ’n publisiteitstoer na Amerika in ’n poging om kommersiële vrystelling te verseker.  In 1937 het Riefenstahl aan ’n verslaggewer van die ''Detroit News'' gesê:  “Ek dink Hitler is die grootste man wat nog gelewe het.  Hy is waarlik sonder fout, so eenvoudig dog het hy terselfdertyd manlike krag.”  Sy het in November 1938 in New York Stad aangekom, vyf dae voor [[Kristallnacht]] en toe die nuus Amerika bereik het, het Riefenstahl volgehou dat Hitler onskuldig is.  Op 18 November is sy deur [[Henry Ford]] in Detroit ontvang en ''Olympia'' is twee dae later by “Die Chicago Ingenieursklub” vertoon.  Avery Brundage was van mening dat dit “die beste Olimpiese rolprent wat ooit gemaak is” en Riefenstahl is vandaar na Hollywood waar sy deur die Duitse konsul, Georg Gyßling, op 24 November ontvang is.  Sy het met Louis B. Mayer onderhandel en op 8 Desember het [[Walt Disney]] haar op ’n drie-uur lange toer geneem om te kyk na die verfilming van ''Fantasia''.<ref>{{en}} {{cite journal |title=Olympia in Amerika, 1938: Leni Riefenstahl, Hollywood en die Kristallnacht |first=Cooper C. |last=Graham |journal=Historiese Tydskrif van Film, Radio en Televisie |volume=13 |issue=4 |year=1993 }}</ref>

Nadat die Goebbels-dagboeke opgeduik het, het navorsers agtergekom dat Riefenstahl vriende was met [[Joseph Goebbels]] en sy vrou Magda.  Hulle het saam na opera’s gegaan en sy is na hulle partytjies genooi.<ref name="nysun" />  Riefenstahl het egter volgehou dat Goebbels ontsteld was dat sy nie sy toenadering aanvaar het nie,<ref name="nytimes3" /> dat hy jaloers was op haar invloed op Hitler en dat hy haar gesien het as ’n interne bedreiging; om hierdie redes is sy dagboeke nie betroubaar nie.  Volgens latere vertellings het Goebbels Riefenstahl se rolprente hoog geag maar dat hy kwaad was omdat hy gereken het dat sy die begroting vir die propagandarolprente oorskry het.<ref name="nytimes3" />

== Tweede Wêreldoorlog ==
Gedurende die [[Inval van Pole]] is Riefenstahl afgeneem waar sy ’n militêre uniform aangehad het met ’n pistool aan haar gordel in die geselskap van Duitse soldate;<ref>Riefenstahl in militêre uniform, beeld van: Steven Bach (2007). Leni – Die Lewe en Werk van Leni Riefenstahl. [http://www.randomhouse.com/knopf/authors/bach/images7.html]; [http://www.forumfilmowe.art.pl/wfa/1065382816x33x32x40 Ścinki Taśmy]{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, [[Polityka]], 2003-10-05</ref> sy is na die plek van die veldslag as ’n oorlogskorrespondent.<ref name="nytimes4" />  Op 12 September 1939 was sy in die dorp [[Końskie]] toe 30 burgerlikes daar tereggestel is in vergelding vir ’n aanval op Duitse soldate.<ref name="guardian">{{cite news |first=Paul |last=Harris |pages=XX |title=Hollywood pak Hitler se Leni |date=29 April 2007 |publisher=[[The Guardian]] |url=http://www.guardian.co.uk/world/2007/apr/29/film.filmnews |location=London |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130120074902/http://www.guardian.co.uk/world/2007/apr/29/film.filmnews |archive-date=20 Januarie 2013 |url-status=live |df=dmy-all |access-date=17 Oktober 2012 }}</ref>  Volgens haar memoires het Riefenstahl dit probeer keer maar ’n Duitse soldaat het ’n geweer op haar gerig en gedreig om te skiet.  Sy meen sy het nie geweet dat die slagoffers Jode was nie.<ref name="nytimes3" />  Nabyskote van ’n ontstelde Riefenstahl is daardie dag geneem.<ref name="nytimes3" />  Teen 5 Oktober 1939 was Riefenstahl nietemin terug in geokkupeerde Pole waar sy Hitler se oorwinningsparade in Warskou afgeneem het.<ref name="guardian" />  Sy het Pole verlaat<ref name="nytimes4" /> en blykbaar egter gekies om na dese geen Nazi-rolprente meer te maak nie.<ref name="telegraph" />

Op 14 Junie 1940, die dag waarop Parys tot ’n ope stad deur die Franse verklaar is en deur Duitse troepe binnegeval is, het Riefenstahl aan Hitler ’n telegram gestuur wat gelui het:  “Met onbeskryflike vreugde, diep ontroer en gevul met brandende dankbaarheid, deel ons met u, my Führer, u en Duitsland se grootste oorwinning, die ingang van Duitse troepe in Parys.  U oortref enigiets wat die menslike verbeelding kan versin en bereik dade sonder gelyke in die geskiedenis van die mensdom.  Hoe kan ons u ooit bedank?”<ref name="guardian" /><ref>{{de}} Die Neue Rechte, deur Kay Sokolowsky, Konkret 3, 1999:'' “Mit unbeschreiblicher Freude, tief bewegt und erfüllt mit heissem Dank, erleben wir mit Ihnen mein Führer, Ihren und Deutschlands grössten Sieg, den Einzug Deutscher Truppen in Paris. Mehr als jede Vorstellungskraft menschlicher Fantasie vollbringen Sie Taten, die ohnegleichen in der Geschichte der Menschheit sind, wie sollen wir Ihnen nur danken? Glückwünsche auszusprechen, das ist viel zu wenig, um Ihnen die Gefühle auszusprechen, die mich bewegen”. ''</ref>  Sy het later verduidelik dat “almal gedink het die oorlog verby is en in daardie gees het ek aan Hitler geskryf.”<ref name="nytimes4" />  Riefenstahl was vir 12 jaar vriende met Hitler.<ref>Sien Infield, Glenn B. ''Eva end Adolf'' New York:1974--Grosset end Dunlap (Onderhoude met voormalige [[SS]]-offisiere wat naby aan Hitler en [[Eva Braun]] was)</ref>  Volgens Ernst Hanfstaengl, wat ’n nabye vriend van Hitler gedurende die laat 20’s en vroeë 30’s was, het Riefenstahl probeer om ’n verhouding met Hitler aan te knoop maar het hy nie belangstelling getoon nie.<ref name="the independent2">{{cite news |first=Tom |last=Mathews |pages=XX |title=Leni: Die lewe en werk van Leni Riefenstahl, deur Steven Bach |date=29 April 2007 |publisher=[[The Independent]] |url=http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/books/reviews/leni-the-life-and-work-of-leni-riefenstahl-by-steven-bach-446731.html |location=London |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20100913035236/http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/books/reviews/leni-the-life-and-work-of-leni-riefenstahl-by-steven-bach-446731.html |archive-date=13 September 2010 |url-status=dead |df=dmy-all |access-date=17 Oktober 2012 }}</ref>  Om welke rede ookal het haar verhouding met Hitler afgeneem in 1944, toe haar broer Heinz oorlede is op die Russiese front.<ref name="telegraph" />

Na die trilogie van byeenkomste te Neurenberg en ''Olympia'', het Riefenstahl begin werk aan die rolprent waarmee sy voorheen misluk het, nl. ''Tiefland''.  Onder ’n direkte bevel van Hitler het die Duitse regering aan haar 7 miljoen reichsmark as vergoeding betaal.<ref>Jürgen Trimborn : Riefenstahl, Berlin 2002, bladsy. 325</ref>  Van 23 September tot 13 November 1940 was sy in Krün naby Mittenwald.  Die ekstras wat die rolle van Spaanse vroue en boere vertolk het, was sigeuners (Sinti) afkomstig van die gevangenekamp by [[Salzburg]]-Maxglan.  Verfilming het by die [[Studio Babelsberg]] in [[Babelsberg|Potsdam-Babelsberg]] 18 maande later, in April 1942, begin en tot in die somer aangehou.  Hierdie keer is Sinti’s en [[Roma]]s van die Marzahn gevangenekamp naby Berlyn gebruik om as ekstras op te tree.<ref>Kein Vergessen, 70. Jahrestag der Errichtung des Zwangslagers für Sinti und Roma in Berlin – Marzahn. [http://www.kein-verstecken.de/keinvergessenheft.pdf] Die foto op bladsy 13 beeld Riefenstahl af gedurende die maak van die rolprent. Sien ook Tegel, Susan. 2003. Leni Riefenstahl se 'Sigeunervraagstuk'. ''Historiese Tydskrif van Film, Radio en Televisie'', 23(1):3-10, Mrt.</ref>  ’n Dokument wat in die Marzahn-kamp gevind is gee ’n lys van 65 gevangenes wat aan die produksie deelgeneem het.<ref>''Sozialausgleichsabgabe für die Zigeuner bei dem Film Tiefland ab 27.4.42''</ref>  50 foto’s van die verfilming in Krün is later gevind en daaruit het van die oorlewendes 29 gevangenes geïdentifiseer wat vir Riefenstahl gewerk het en van daar na [[Auschwitz-konsentrasiekamp|Auschwitz]] gestuur is in die eerste drie weke van Maart 1943 na Himmler se bevel in 1942.<ref>In ’n bevel gedateer 16 Desember 1942, het Himmler die deportasie van sigeuners en half-sigeuners na Auschwitz gelas. Sien: Sinti en Roma, ed. Holocaust-museum [http://www.holocaust-trc.org/sinti.htm]</ref><ref>Veertien van hulle, met gevangenekampnommers, was: Robert Adler (Z-5792); Karl Dewüs (Z-4145), Heini Ernst (Z-5696), Wilhelm Ritter (Z-4883), Albrecht Rose (Z-752), Charlotte Rosenberg (Z-5406), Werner Rosenberg (Z-4860), Otto Schmelzer (Z-5448); Karl Steinbach (Z-4875), Ludwig Weisenbach (Z-4857), Hermann Weiß (Z-644), Johann Weiß (Z-643), Willy Zander (Z-5933); Hans Zens (Z-178). Berliner Zeitung, 17.02.2001, ''Riefenstahls Liste. Zum gedenken an die ermordeten Komparsen'', deur Reimar Gilsenbach en Otto Rosenberg [http://www.berlinonline.de/berliner-zeitung/archiv/.bin/dump.fcgi/2001/0217/magazin/0390/]</ref>  Amper aan die einde van haar leeftyd, ten spyte van oorweldigende getuienis dat die gevangenes van die kampe gedwing is om onbetaald aan die rolprent te werk,<ref name="the independent2" /> het Riefenstahl volgehou dat alle ekstras oorleef het en dat sy na die oorlog met hulle kontak gehad het.<ref>''Leni Riefenstahl: ’n Lewe'' deur Trimbonr, p. 206-8</ref>  Riefenstahl het die rolprentmaker Nina Gladitz gedagvaar nadat laasgenoemde gesê het dat Riefenstahl die ekstras persoonlik uitgekies het by die kampe; Gladitz het een van die sigeuners wat oorleef het, opgespoor en sy geheue getoets aan foto’s van die rolprent vir ’n dokumentêre prent waaraan Gladitz gewerk het.<ref name="nation">{{en}} {{cite news |first=Charles |last=Taylor |pages=XX |title=Ill Will |date=19 April 2007 |publisher=[[The Nation]] |url=http://www.thenation.com/doc/20070507/taylor |access-date=17 Oktober 2012 |archive-date=20 November 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091120091721/http://www.thenation.com/doc/20070507/taylor |url-status=dead }}</ref>  Die Duitse hof het ten gunste van Gladitz beslis en saamgestem dat Riefenstahl geweet het dat die ekstras van die kampe afkomstig was.  Dit hof het egter op een punt met Riefenstahl saamgestam (die hof het gevind dat Riefenstahl nie vir die sigeuners laat blyk het dat hulle na Auschwitz gestuur sou word na afloop van verfilming nie).<ref name="nation" />

Hierdie kwessie het in 2002, toe Riefenstahl 100 was, weer kop uitgesteek toe sy voor die hof gedaag is deur ’n groep van die [[Roma]] deurdat sy blykbaar ontken het dat die sigeuners deur die Nazi’s doodgemaak is.  Riefenstahl het ’n verskoning aangebied en gesê:  “Dit spyt my dat die Sinti en Roma moes ly onder die periode van Nasionaal-Sosialisme.  Dit is vandag bekend dat baie van hulle in die konsentrasiekampe dood is”.

Die laaste keer wat Riefenstahl vir Hitler gesien het was toe sy op 21 Maart 1944 met Peter Jacob getroud is, kort nadat sy vir Jacob aan Hitler voorgestel het in Kitzbühel, Oostenryk.<ref name="nytimes4" />  Riefenstahl en Jacob is in 1946 geskei.<ref name="the independent" />

In Oktober 1944 is die produksie van ''Tiefland'' geskuif na [[Barrandov Studios]] in Praag vir binnenshuise verfilming.  Uitspattige stelle het hierdie dele van die rolprent van die duurste gemaak maar dit is binne enkele dae afgehandel.  Die rolprent is egter ongeveer eers 10 jaar later klaar geredigeer en vrygestel.

Met die ineenstorting van Duitsland se weermag in die lente van 1945, het Riefenstahl Berlyn verlaat<ref name="the independent" /> en het sy saam met ’n groep mans geryloop oppad na haar moeder, waar sy deur Amerikaanse troepe in hegtenis geneem is.  Sy het by ’n aanhoudingskamp uitgestap en is daarna nog verskeie kere gearresteer en het weer vrygekom.  Ten einde laaste het sy per fiets haar huis bereik, net om te vind dat dié ook deur Amerikaanse troepe in beslag geneem is.<ref name="washington">{{cite web |url=http://courses.washington.edu/ger371/riefenstahl/biography.html |title=Leni Riefenstahl – biografie |access-date=11 September 2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191027014744/http://courses.washington.edu/ger371/riefenstahl/biography.html |archive-date=27 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>

== Lewe en loopbaan na die oorlog ==

=== Aanhouding en verhore ===
Die skrywer Budd Schulberg het ’n bevel gekry om Riefenstahl by haar huis in Kitzbühel te arresteer, oënskynlik sodat sy die gesigte van oorlogsmisdadigers in Duitse beeldmateriaal wat deur die Geallieerde magte onderskep is, kon uitken. Riefenstahl meen dat sy nie bewus was van die aard van die interneringskampe nie. Volgens Shulberg het sy “my die gewone storie vertel. Sy het gesê ‘Ek is natuurlik verkeerd verstaan, jy weet. Ek is nie polities nie.’” Toe Riefenstahl egter later beweer dat sy gedwing is om Goebbels se bevele uit te voer indien sy die kampe wou vryspring, het Schulberg haar gevra waarom sy bang was indien sy nie geweet het dat die kampe bestaan nie. Toe sy foto’s van die kampe gesien het, het Riefenstahl blykbaar met skok en trane daarop gereageer.

Riefenstahl het volgehou dat sy gefasineer is deur die Nasionaal-Sosialiste maar polities naïef en onkundig was oor enige oorlogsmisdade.  Van 1945 tot 1948 is sy in allerlei Amerikaanse en Franse aanhoudingskampe en tronke aangehou en is ook by tye onder huisarres geplaas.  Hoewel Riefenstahl vier keer voor die hof gedaag is deur verskeie naoorlogse owerhede, is sy nooit skuldig bevind deur enige denazifikasieverhore vir haar beweerde rol as propagandis of vir die gebruik van geïnterneerdes in haar rolprente nie. Daar is egter bevind dat sy ’n meeloper was wat simpatiek teenoor die Nazi’s gestaan het.

Riefenstahl het later gesê dat haar grootste spyt was dat sy vir Hitler ontmoet het: “Dit was die grootste katastrofe van my lewe. Tot ek sterf sal mense aanhou sê ‘Leni is ’n Nazi’ en ek sal aanhou sê ‘maar wat het sy dan gedoen?’” Hoewel sy meer as 50 lastersake gewen het teen mense wat haar beskuldig van samewerking met die Nazi’s, is daar baie vrae wat onbeantwoord bly oor haar verhouding met Nasionaal-Sosialisme in die besonder en fascisme in die algemeen.

=== Gefnuikte rolprentprojekte ===
Die meeste van die negatiewe van Riefenstahl se voltooide rolprente en ander produksiemateriaal wat verband hou met haar onvoltooide projekte het aan die einde van die oorlog verlore gegaan.  Die Franse regering het al haar redigeergereedskap saam met die produksierolle van ''Tiefland'' gekonfiskeer. Na jare van skrywes is dit aan haar terugbesorg, maar die Franse regering het van die films beskadig toe hulle dit probeer ontwikkel en redigeer het en gevolglik is ’n paar sleuteltonele verlore (hoewel Riefenstahl verras was om die oorspronklike negatiewe vir ''Olympia'' in dieselfde versending te vind).  Sy het die elemente wat oor was geredigeer en oorgeklank en ''Tiefland'' is op 11 Februarie 1954 vir die eerste keer in [[Stuttgart]] vertoon.  Dit is egter geweier vir die Cannes Filmfees.<ref name="washington" />  Hoewel Riefenstahl vir nog ’n halfeeu daarna geleef het, was ''Tiefland'' haar laaste vollengte rolprent.<ref>{{cite web |publisher=news.bbc.co.uk |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/england/shropshire/4096400.stm |title=Nazi propagandafoto’s onttrek |date=15 Junie 2005 |access-date=11 September 2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191009114451/http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/england/shropshire/4096400.stm |archive-date=9 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>

Riefenstahl het telkemale (volgens haar 15 keer) probeer<ref name="the independent" /> om gedurende die 1950’s en 1960’s rolprente te maak maar het baie weerstand, openbare proteste en venynige kritiek ervaar.  Baie van haar gelykes in die rolprentbedryf in Hollywood het van Nazi Duitsland weggetrek en het geen simpatie met haar getoon nie.<ref name="the independent" />  Hoewel professionele persone in die rolprentbedryf en beleggers haar werk wou ondersteun, is die meeste van haar projekte gestop weens hernieude en baie negatiewe publisiteit teenoor haar werk vir die Derde Ryk.<ref name="washington" />  In 1956 is sy geïnspireer deur [[Ernest Hemingway]] se 1935-roman ''Green Hills of Africa'' en het sy ’n ambisieuse rolprentprojek in Afrika begin wat gegrond was op ’n roman genaam ''Schwartze Fracht'' (''Swart Vrag'').<ref name="telegraph" />  Terwyl sy gekyk het na plekke om te verfilm, het sy by die dood omgedraai nadat sy in ’n vragmotorongeluk beseer is.  Sy het in ’n hospitaal in [[Nairobi]] haar bewussyn herwin van ’n koma en het aldaar die skryf van die draaiboek afgehandel.  Hierdie projek is egter spoedig deur plaaslike inwoners gefnuik wat nie hul samewerking wou bied nie tesame met die Suezkrisis en slegte weer.

In 1954 het [[Jean Cocteau]] daarop aangedring dat ''Tiefland'' by die Cannes Filmfees van daardie jaar vertoon moet word.<ref name="guardian2" />  Cocteau was ’n groot aanhanger van die rolprent.<ref name="nybooks">{{en}} {{cite news |first= Ian |last= Baruma |pages=XX |title=Fassinerende Narcissisme |date=14 Junie 2007 |publisher=New York Review of Books |url=http://www.nybooks.com/articles/20258 }}</ref>  In 1960 was Riefenstahl onsuksesvol in ’n poging om die rolprentmaker Erwin Leiser tonele van ''Triomf van die Wil'' plaas langs tonele van sy rolprent ''Mein Kampf''.<ref name="the independent" />  Riefenstahl het ’n hoë verwagting gekoester vir samewerking met Cocteau genaamd ''Friedrich und Voltaire'' waarin Cocteau twee rolle sou vertolk.  Hulle het gedink dat die rolprent die “haat-liefdeverhouding” tussen Duitsland en Frankryk sou simboliseer.  Cocteau se siekte en afsterwe in 1963 het dié projek tot ’n einde gebring.<ref name="washington" />  ’n Nuwe musiekblyspel-weergawe van ''Die Blou Lig'' met [[L. Ron Hubbard]], stigter van die [[Kerk van Sciëntologie]], het ook nie gerealiseer nie.<ref name="guardian3">{{cite news |first=Simon |last=Callow |pages=XX |title=‘So mooi soos ’n Swastika’ |date=12 Mei 2003 |publisher=[[The Guardian]] |url=http://www.guardian.co.uk/books/2007/may/12/featuresreviews.guardianreview5 |location=London |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20121114201120/http://www.guardian.co.uk/books/2007/may/12/featuresreviews.guardianreview5 |archive-date=14 November 2012 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>

=== Fotografie en laaste rolprent ===
In die 1960’s het Riefenstahl ’n belangstelling in Afrika begin ontwikkel danksy Hemingway se boeke en die foto’s van George Rodger.<ref name="nybooks" />  Rodger, wat ook die eerste foto’s van [[Bergen-Belsen]]-konsentrasiekamp, het geweier om Riefenstahl aan Afrikane voor te stel en het hul onderskeie agtergronde as verskoning voorgehou.<ref name="nybooks" />  Riefenstahl het begin met fotografie en het ’n verskeidenheid van onderwerpe afgeneem.  Sy het telkemale na Afrika gereis<ref name="guardian" /> om die Noebastamme in [[Soedan]] af te neem, met wie sy ook sporadies gewoon het om meer van hul kultuur te wete te kom sodat sy hulle makliker kon fotografeer.<ref name="washington" />  Hulle het haar daar aanvaar omdat hulle niks van haar agtergrond geweet het nie.<ref name="telegraph" />  Sy het ’n lewenslange kameraadskap met haar kameraman Horst Kettner, wat haar junior met 40 jaar was en haar gehelp het met die foto’s, aangeknoop; hulle was saam vandat sy 60 en hy 20 was.<ref name="time3">{{cite news |first=Richard |last=Corliss |pages=XX |title=Daardie ou gevoel: Leni se Triomf |date=22 Augustus 2002 |publisher=[[Time (tydskrif)|TIME]] |url=http://www.time.com/time/columnist/corliss/article/0,9565,340279,00.html |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20110510112748/http://www.time.com/time/columnist/corliss/article/0,9565,340279,00.html |archive-date=10 Mei 2011 |url-status=dead |df=dmy-all |access-date=19 Oktober 2012 }}</ref>  Sy het Soedannese burgerskap ontvang vir haar dienste aan die land en het so die eerste buitelander geword wat ’n Soedannese paspoort ontvang het.<ref name=tas>{{cite web |url=http://www.taschen.com/pages/en/catalogue/artists_editions/reading_room/7.leni_riefenstahl_interviewed_by_kevin_brownlow.8.htm |title=Leni Riefenstahl ondervra deur Kevin Brownlow |publisher=Taschen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20150513041537/http://www.taschen.com/pages/en/catalogue/artists_editions/reading_room/7.leni_riefenstahl_interviewed_by_kevin_brownlow.8.htm |archive-date=13 Mei 2015 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>

Haar fotoboeke van die stamme is in 1974 en 1976 uitgegee as ''Die Noeba'' en ''Die Noeba van Kau'' en albei was internasionale topverkopers.<ref name="guardian" /><ref>{{en}}{{cite web |url=http://www.timesonline.co.uk/tol/comment/obituaries/article1157150.ece?token=null&offset=12&page=2 |title=Leni Riefenstahl (doodsberig) |publisher=The Times |date=10 September 2003 }}</ref>  Hoewel talle die kleurfoto’s geloof het, het [[Susan Sontag]], ’n Jood, die boeke erg gekritiseer deur te beweer dat dit verdere bewyse was van Riefenstahl se “fascistiese esthetica”.<ref>''Fassinerende Fascisme'', 1975</ref> Die goue medalje van die Kunsregisseursklub van Duitsland vir die beste fotografiese prestasie is in 1975 aan haar toegeken.<ref name=tas /> Die foto’s is ook aan Duitse tydskrifte gestuur.<ref name="washington" /> Verder het sy die [[Olimpiese Somerspele 1972]] in München afgeneem asook die rockster [[Mick Jagger]] en sy vrou Bianca vir die ''[[Sunday Times]]''.<ref name="guardian2" /> Jare later het sy ook die Las Vegas-vermaaklikheidskunstenaars Siegfried & Roy afgeneem.  Sy het bevriend geraak met [[Andy Warhol]] en was ’n eregas by die [[Olimpiese Somerspele 1976]] in [[Montreal]].<ref name="the independent" />

In haar latere jare het Riefenstahl bekendheid verwerf vir haar langslewendheid en fisiese stamina hoewel sy die normale pyn van ou mense moes verduur. Op 72-jarige leeftyd het Riefenstahl belangstelling begin toon in onderwaterfotografie nadat sy gejok het oor haar ouderdom om sertifisering vir [[skubaduik]] te bekom (sy het 20 jaar van haar ouderdom gesny). In 1978 het sy ’n boek uitgegee van haar onderwaterfoto’s getiteld ''Korallengärten'' (''Koraaltuin'') wat in 1990 opgevolg is met ''Wunder unter Wasser'' (''Onderwaterwonder'').<ref name="the independent" /> Op 22 Augustus 2002, op haar 100ste verjaardag, het Riefenstahl ’n rolprent getiteld ''Onderwaterindrukke'' vrygestel.  Dié prent is ’n geïdealiseerde dokumentêre prent van die lewe in die oseane en haar eerste rolprent in meer as 25 jaar.<ref name="guardian" /> Op 100 het sy steeds seelewe afgeneem en die oudste skubaduiker nóg geword.<ref name="nybooks" />  Riefenstahl was vir 8 jaar ’n lid van [[Greenpeace]].<ref>Harper's Index. Volume 1</ref>

Sy het in 2000 ’n helikopterongeluk oorleef nadat sy die lot van haar Noebavriende probeer bepaal het gedurende die Soedannese burgeroorlog. Sy is na ’n hospitaal in München gevlieg.<ref name="telegraph" />''

== Tweede huwelik en afsterwe ==
[[Lêer:WP Leni Riefenstahl Grabstelle.jpg|duimnael|Leni Riefenstahl se laaste rusplek op die begraafplaas Waldfriedhof in München]]
Riefenstahl het op 22 Augustus 2003 haar 101ste verjaardag gevier en volgens ’n poniekoerant in 2007, was sy met Horst Kettner getroud.<ref>{{de}} {{Webaanhaling|publisher=TZ Online |url=http://www.tz-online.de/tzheute/art1061,153276 |title=Leni Riefenstahl: Laaste misterie! |accessdate=4 Oktober 2007 }}</ref>

Leni Riefenstahl is in die aand van 8 September 2003 in haar slaap oorlede in haar huis in Pöcking, Duitsland. Sy het kanker gehad en is begrawe in die Waldfriedhof-begraafplaas in München.

Daar was verskillende reaksies in die doodsberigte van leidende publikasies, maar sy is oor die algemeen geprys vir die tegniese pionierswerk in die maak van rolprente:

Die ''[[Daily Telegraph]]'' het geskryf dat sy {{quote|waarskynlik die mees talentvolle vroulike regisseur van die 20ste eeu was; haar viering van Nazi-Duitsland in rolprente het verseker dat sy definitief die berugste was… Kritici het later haar bewondering met die Olimpiese atlete se fisiese voorkoms as fascisties afgemaak; in der waarheid het haar belangstelling nie ontstaan uit rassistiese vooroordele nie, maar uit die vreugde wat sy, as voormalige danseres, gekry het in die menselike vorm.<ref>{{cite web |url=http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/1440991/Leni-Riefenstahl.html?pageNum=3 |title=Leni Riefenstahl (doodsberig)] |publisher=[[Daily Telegraph]] |date=9 September 2003 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200518223052/https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/1440991/Leni-Riefenstahl.html?pageNum=3 |archive-date=18 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>}}
''[[The Independent]]'' het geskryf dat {{quote|menings sal verskil tussen diegene wat haar gesien het as ’n jong, talentvolle en gedrewe vrou wat vasgevang was in gebeure wat sy nie ten volle verstaan het nie, en diegene wat glo dat sy ’n kil en opportunistiese propagandis en Nazi deur assosiasie was.<ref name="the independent" />}}''
''[[The Guardian]]'' het geskryf {{quote|Aan die einde van haar lang lewe was sy steeds die opspraakwekkende ''femme fatale'' van Duitse rolprente… Sy het belanggestel in skoonheid, avontuur en rolprente maar sy was bekend as die vrou wat graag gehaat was.<ref>{{cite web |url=http://www.guardian.co.uk/film/2003/sep/11/news.sandrasmith |title=Wat hulle gesê het oor…… Leni Riefenstahl |publisher=The Guardian |date=11 September 2003 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130617130756/http://www.guardian.co.uk/film/2003/sep/11/news.sandrasmith |archive-date=17 Junie 2013 |url-status=live |df=dmy-all |access-date=21 Oktober 2012 }}</ref>}} <!-- Claudia Lenssen in ''[[Die Tageszeitung]]'' -->

== Menings van kritici ==
In Mark Cousins se boek ''Die Storie van Rolprente'' beweer hy dat “Leni Riefenstahl naas Orson Welles en Alfred Hitchcock die mees tegnies talentvolle Westerse rolprentmaker van haar era was”.

Die resensent Gary Morris het Riefenstahl ”’n kunstenaar van ongeëwenaarde gawes, ’n vrou in ’n industrie wat deur mans oorheers is, een van die groot formaliste van die teater op gelyke voet met Sergei Eisenstein of Orson Welles” genoem.<ref>{{en}} {{cite web |publisher=Bright Lights Film Journal |url=http://www.brightlightsfilm.com/26/riefenstahl.html |title=Eensame Leni (rolprentresensie) |date=November 1999 |accessdate=4 Januarie 2008 }}</ref>  Pauline Kael het gesê dat ''Triomf'' en ''Olympia'' “die twee grootste rolprente is waarvan ’n vrou die regisseur was”.<ref name="time3" />

Hal Erickson, rolprentresensent van die ''New York Times'' meen dat hoewel die “Joodse kwessie” in ''Triomf van die Wil'' grootliks verswyg is, ”die rolprentmaker Riefenstahl verkies het om te konsentreer op die juigende skare, akkurate marsjering, militêre orkeste en Hitler se toespraak, alles georkestreerd, gechoreografeer en verlig op ’n skaal wat Griffith en DeMille soos armoedige regisseurs laat lyk”.<ref name=EricksonWill>Erickson, Hal. Resensie van ''Triomf van die Wil'', reg. Leni Riefenstahl. ''New York Times''. Web</ref>  Die herhalende onderwerp van ’n vroulike regisseur met sulke bekwaamheid en krag en wat so ’n tipe werk gedoen het, is blykbaar deur Joseph Goebbels, propagandaminister, verkwalik “maar hy moes uiteindelik erken dat haar beelde, behaal deur 30 kamera’s en 120 assistente, ’n duisend toesprake werd was.”<ref name=EricksonWill />  Hoewel ''Triomf van die Wil'' “waarskynlik die kragtigste propagandafilm is wat nóg gemaak is, is dit ook terugskouend een van die skrikwekkendste.”<ref name=EricksonWill />

Erickson sê verder van Riefenstahl:  “Nadat sy haar staal gewys het met haar epiese propagandarolprent ''Triomf van die Wil'', het die Duitse rolprentmaker Leni Riefenstahl haar reputasie verder uitgebrei met die tweeledige ''Olympia''.”<ref name=EricksonOlympia>Erickson, Hal. Resensie van ''Olympia'', reg. Leni Riefenstahl. ''New York Times''.  Web.</ref>  Terwyl die eerste helfte van die rolprent uniek is in sy uitbeelding van “nie-ware Ariese” atlete, veral die opkomende ster [[Jesse Owens]], “is die tweede helfte van die rolprent die een wat tegnies gesproke die meeste indruk maak met Riefenstahl wat ’n verstommende verskeidenheid kamerasnelhede en hoeke gebruik het om die duikkompetisie af te neem.”<ref name=EricksonOlympia />  Riefenstahl se werksetiek en volharding was duidelik te sien deurdat haar span “16 ure vir sewe dae aaneen” gewerk het.<ref name=EricksonOlympia />  Hoewel “Riefenstahl en haar personeel dikwels die gewenste kamerahoeke verbied is,” is hulle gedwing om “te improviseer met telefotolense.”<ref name=EricksonOlympia />  Die resultaat van hierdie vindingrykheid is “baie meer dramaties indrukwekkend as die benadering van nabyskote van die kontemporêre kameraman.<ref name=EricksonOlympia />

Die kritikus Judith Thurman skryf in ''The New Yorker'' dat “Riefenstahl se ‘genie’ selde bevraagteken is, selfs deur kritici wat dit waarvoor sy gewerk het, verafsku het.”  Riefenstahl was ’n “volslae stilis met ’n obsessie met bewegende liggame, veral dié van dansers en atlete.”<ref name=ThurmanJudith>{{en}} {{cite news |last=Thurman |first=Judith |title=Waar daar ’n wil is |publisher=The New Yorker |date=19 Maart 2007 }}</ref>  Haar twee bekendste werke, ''Olympia'' en ''Triomf van die Wil'' is deur Thurman beoordeel.  Sy meen dat “Riefenstahl vir die oorgange in albei [rolprente] baie staatmaak op onheilspellende wegsnydings na wolke, mis, beeldhouwerk, lower en dakke.  Haar reaksieskote het ’n vervelige eenvormigheid: blink, ekstatiese gesigte — byna almal jonk en Aries, behalwe vir dié van Hitler.”<ref name=ThurmanJudith />  Thurman voer aan dat min mense Riefenstahl se volledige werk gesien het en skryf: “baie mense, selfs rolprententoesiaste blyk nog nooit Riefenstahl se dokumentêre prente in hul geheel te gesien het nie” wat daartoe aanleiding gee dat mense glo dat “indien, per definisie, die lokprent vir ’n sogenaamde meesterstuk nooit beter kan wees as die rolprent self nie, Riefenstahl se nalatenskap dié toets dop.”<ref name=ThurmanJudith />

Die skrywer Richard Corliss het in ''[[Time (tydskrif)|Time]]'' geskryf dat hy “beïndruk was met Riefenstahl se stand as ’n totale outeur: vervaardiger, skrywer, redigeerder en in die fiksierolprente, aktrise.”<ref name=CorlissRichard>{{en}} {{cite news |last=Corliss |first=Richard |title=Daardie ou gevoel: Leni se triomf |publisher=Time |date=22 Augustus 2002 }}</ref>  Oor die onderwerp van haar rolprente as klassieke werke en nie bloot propaganda nie, argumenteer Corliss dat “die kwesties wat haar rolprente en loopbaan aangespreek het as so ingewikkeld soos wat dit belangrik is en haar belasteraars neig daartoe om die argument te verklein na een van ’n regisseur se medepligtigheid in gruweldade of haar kriminele onwetendheid.”<ref name=CorlissRichard />  Die rede waarom mense haar werk in diskrediet bring is volgens Corliss omdat sy ’n vrou is.  Hy skryf: “Riefenstahl se sonde, glo ek, was om ’n vrou te wees — ’n vrou wat, op ’n unieke wyse, ’n man se spel van rolprente maak durf speel het.  Sy het gespeel en gewen aangesien, volgens enige onpartydige standaard, ''Triomf van die Wil'' en ''Olympia'' artistieke meesterstukke is.<ref name=CorlissRichard />  Hoewel sy “haar laaste rolprent, ''Tiefland'', in die vroeë 40’s verfilm het en in 1954 vrygestel het, is Riefenstahl steeds die wêreld se mees kontroversiële regisseur; haar naam roep die konflikte van uitdagende kunstenaarskap en gekompromitteerde moraliteit op.”<ref name=CorlissRichard />  Maar ten spyte van politieke opinie sal “Riefenstahl se visuele styl — heldhaftig, sensueel, in aanvoeling met die mis en mites van die natuur” altyd gevier word.<ref name=CorlissRichard />  “Ten slotte was Riefenstahl ’n vrou, ’n mooi vrou.  Toe sy by Hitler gesien is, het hul foto’s die voorblaaie van die wêreld gehaal.  En dié beeld het vasgesteek.<ref name=CorlissRichard />

== Verwysings ==
{{Verwysings|3}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie}}
* {{de}} {{en}} [http://leni-riefenstahl.de/ Amptelike webblad]
* {{en}} [http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=7852743 Leni Riefenstahl] by ''Find a Grave''
* {{en}} [http://www.imdb.com/name/nm0726166/ Leni Riefenstahl] by die Internet Rolprent Databasis
* {{de}} {{en}} [http://www.youtube.com/watch?v=rUCAQU70JG0 Die mag van beeld: Leni Riefenstahl], 3-uur video op [[YouTube]], met Engelse onderskrifte en vertelling.
* {{en}} [http://www.dasblauelicht.net/ Das Blaue Licht: Die Kuns van Leni Riefenstahl] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201002090112/https://www.dasblauelicht.net/ |date= 2 Oktober 2020 }} Nie-amptelike biografiese webblad onderskryf deur die Riefenstahl-boedel
* {{de}} [http://www.walter-riml.at/15.html Foto’s van Walter Riml, fotograaf van die rolprent Das blaue Licht] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100722221504/http://www.walter-riml.at/15.html |date=22 Julie 2010 }}
* {{en}} [http://womenshistory.about.com/od/riefenstahl Vroue Geskiedenisversameling]
* {{en}} [http://www.anti-rev.org/textes/Sontag74a/index.html "Fassinerende Fascisme", ’n kritiese 1975-essay] deur [[Susan Sontag]] (uit ''Under the Sign of Saturn'')
* {{en}} [http://users.skynet.be/deneulin/video.html Lys van dokumentêre werke oor en/of met Leni Riefenstahl (1965–2004)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200808201723/http://users.skynet.be/deneulin/video.html |date= 8 Augustus 2020 }}
* {{en}} [http://www.hyperhistory.org/index.php?option=displaypage&Itemid=703&op=page Leni Riefenstahl: Buitengewone rolprentmaker of Nazi-handlanger?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100921180354/http://www.hyperhistory.org/index.php?option=displaypage&Itemid=703&op=page |date=21 September 2010 }} Nasionale Sentrum vir Geskiedenisopvoeding – Australië
* {{en}} [http://users.skynet.be/deneulin/DBL.html Das blaue Licht essay] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210323192524/http://users.skynet.be/deneulin/DBL.html |date=23 Maart 2021 }}
* {{en}} [http://users.skynet.be/deneulin/tieflanddvd.html Deneulin Tiefland essay] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201002081612/http://users.skynet.be/deneulin/tieflanddvd.html |date= 2 Oktober 2020 }}
* {{en}} [http://users.skynet.be/deneulin/booksA.html Leni Riefenstahl en haar werke, ’n bibliografie]
* {{en}} [http://film.virtual-history.com/person.php?personid=670 Foto’s van Leni Riefenstahl]
* {{de}} [http://www.3sat.de/page/?source=%2Fkulturzeit%2Fthemen%2F145670%2Findex.html ''Olympia'' en die fotografie van Willy Zielke]

{{en-vertaal|Leni Riefenstahl}}
{{Normdata}}
{{Voorbladster}}

{{DEFAULTSORT:Riefenstahl, Leni}}
[[Kategorie:Duitse fotograwe]]
[[Kategorie:Duitse rolprentregisseurs]]
[[Kategorie:Duitse skrywers]]
[[Kategorie:Duitsers in die Tweede Wêreldoorlog]]
[[Kategorie:Dansers]]
[[Kategorie:Draaiboekskrywers]]
[[Kategorie:Rolprentvervaardigers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1902]]
[[Kategorie:Sterftes in 2003]]
[[Kategorie:Duitse aktrises van die 20ste eeu]]
Sjablone wat op hierdie bladsy gebruik word:
Sjabloon:Aanhaling (wysig)
Sjabloon:Br separated entries (wysig)
Sjabloon:Cite journal (wys bronkode) (half-beskerm)
Sjabloon:Cite news (wysig)
Sjabloon:Cite video (wysig)
Sjabloon:Cite web (wysig)
Sjabloon:Column-count (wysig)
Sjabloon:Commons (wysig)
Sjabloon:Commons-kategorie (wysig)
Sjabloon:CommonsKategorie (wysig)
Sjabloon:Date (wysig)
Sjabloon:De (wysig)
Sjabloon:Dooie skakel (wysig)
Sjabloon:EditAtWikidata (wysig)
Sjabloon:En (wysig)
Sjabloon:En-vertaal (wysig)
Sjabloon:If then show (wysig)
Sjabloon:Inligtingskas4 (wysig)
Sjabloon:Inligtingskas Persoon (wysig)
Sjabloon:MAANDNAAM (wysig)
Sjabloon:MAANDNOMMER (wysig)
Sjabloon:Main other (wysig)
Sjabloon:Normdata (wys bronkode) (half-beskerm)
Sjabloon:Ouderdom (wysig)
Sjabloon:Plainlist/styles.css (wysig)
Sjabloon:Quote (wysig)
Sjabloon:SDEO (wysig)
Sjabloon:Skei met lynbreuke (wysig)
Sjabloon:Sterfdatum en ouderdom (wysig)
Sjabloon:Susterprojek (wysig)
Sjabloon:Sykas (wysig)
Sjabloon:Taalaanduiding (wysig)
Sjabloon:Titled-click (wys bronkode) (beskermd)
Sjabloon:Top icon (wysig)
Sjabloon:Unbulleted list (wysig)
Sjabloon:Vertaalvanaf/Ikoon (wysig)
Sjabloon:Verwysings (wysig)
Sjabloon:Voorbladster (wys bronkode) (beskermd)
Sjabloon:Webaanhaling (wys bronkode) (half-beskerm)
Sjabloon:Webarchive (wysig)
Sjabloon:Wikidata image (wysig)
Module:Arguments (wysig)
Module:Check for unknown parameters (wysig)
Module:Citation/CS1 (wysig)
Module:Citation/CS1/COinS (wysig)
Module:Citation/CS1/Configuration (wysig)
Module:Citation/CS1/Date validation (wysig)
Module:Citation/CS1/Identifiers (wysig)
Module:Citation/CS1/Utilities (wysig)
Module:Citation/CS1/Whitelist (wysig)
Module:Citation/CS1/styles.css (wysig)
Module:EditAtWikidata (wysig)
Module:Geskeide inskrywings (wysig)
Module:I18n (wysig)
Module:InfoboxImage (wysig)
Module:Inligtingskas (wysig)
Module:Kontroleer vir ongeldige parameters (wysig)
Module:List (wysig)
Module:Navbar (wysig)
Module:Navbox (wysig)
Module:No globals (wysig)
Module:Normdata (wysig)
Module:ResolveEntityId (wysig)
Module:Sykas (wysig)
Module:TableTools (wysig)
Module:WikidataIB (wysig)
Module:WikidataIB/i18n (wysig)
Module:WikidataIB/nolinks (wysig)
Module:WikidataIB/titleformats (wysig)
Module:Yesno (wysig)
Keer terug na Leni Riefenstahl.
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/wiki/Leni_Riefenstahl"