Eukaryota

Ła version stabiłe ła xe stà verifegà el 14 xug 2021. Ghe xe canbiamenti a modèłi e/o file in sta version in atexa de revixion.


I eucarioti (Eukaryota, dal grego εὖ eu «bon» e κάρυον káryon «nùcleo»[1]) i ze uno dei do domini de ła clasifegasion tasonòmega dei èsari viventi. I costituise el domìnio pì conpleso e i include sìncue regni: piante, fonghi, animałi, protisti e cromisti.

TassoboxEukaryota Cànbia el vałor in Wikidata

Cànbia el vałor in Wikidata
Rezistrasion

Cànbia el vałor in Wikidata
Tasonomia
SuperregnoEukaryota Cànbia el vałor in Wikidata

Chatton, 1925

Nomenclatura
Ortografia orizenałeEucaryotes Cànbia el vałor in Wikidata

El critero par ła distinsion da l'altro domìnio, i procarioti, ła ze ła prezensa de un nùcleo sełułare ben definio, izolà dal resto de ła sèłuła tramite na menbrana e che ła contien ła major parte del materiałe zenètego raprezentà dal DNA (na parte menor ła ze contegnesta inte i mitocóndri). I eucarioti i ga par de pì un sistema endomenbranozo.

Altre difarense intrà eucarioti e procarioti

canbia

I eucarioti i se destìngue dai procarioti anca par numeroze caratarìsteghe a liveło mołecolar. Par ezénpio:

Soło inte i eucarioti se ga ła riprodusion sesuałe, che ła prezenta do modałità de divizion: ła mitozi e ła meiozi. La mitozi el ze el procedimento de divizion che el serve prinsipalmente a l'incresimento e al renovo dei tesui, mentre la meiozi ła ze spesìfega de łe sèłułe destinae a ła riprodusion, dite gameti. Par mezo de ła mitozi na sèłuła ła fa na còpia de eła istesa col isteso nùmaro de cromozomi, formando cusita du sèłułe diplòidi. Ła meiozi ła se fa invese in do secuense, andove na sèłuła diplòide, co na modałità caratarìstega, ła se sdópia in do sèłułe aplòidi (o sia co na soła còpia de cadaun cromozoma) e dopo, durante ła segonda secuensa, ste do sèłułe łe se divide formando a ła fin cuatro sèłułe aplòidi.

 
La teoria pì creditada so l'orìzene eucariota ła ipotiza ła fuzion biołòzega intrà almanco due organismi procarioti: un archaea e un batterio.[2]

Sistemàtega dei eucarioti

canbia

De resente (par ez. Sina et al., 2005[3] Keeling et al., 2005), so ła baze de caràtari struturałi e mołecołari, ze sta proponesto de divìdar i organismi eucarioti in sie grandi grupi (ciamai supergrupi) acetai universalmente ma che łe so rełasion e la so monofilia no łe ze oncora totalmente declarie:

On altra proposta de clasifegasion[4] ła sujerise che i organismi eucarioti i posa vegner sudividesti in do grandi cladi so ła baze de ła so derivasion da organismi ansestrałi co uno o do flazełi:

Notasion

canbia
  1. I principi di biochimica di Lehninger, de David L. Nelson e Michael M. Cox, 5ª ediz. 2010 cap 1 pag.3
  2. M. Rivera & J. Lake 2004, The ring of life provides evidence for a genome fusion origin of eukaryotes Nature 431, 152-155
  3. Sina M. Adl et al., The New Higher Level Classification of Eukaryotes with Emphasis un the Taxonomy of Protists (PDF), in Journal of Eukaryotic Microbiology, vol. 52, nº 5, ottobre 2005, pp. 399-451.
  4. Burki F., Pawlowski J., Monophyly of Rhizaria and multigene phylogeny of unicellular bikonts, in Mol. Biol. Evol., vol. 23, nº 10, ottobre 2006, pp. 1922–1930, DOI:10.1093/molbev/msl055, PMID 16829542.

Altri projeti

canbia

Linganbi foresti

canbia



Controło de autoritàLCCN (ENsh88003785 · GND (DE4070991-7 · BNF (FRcb12120745x (data)
Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/w/index.php?title=Eukaryota&oldid=1066299"