Sodiq Azimov sahifasining manbasini koʻrish

Sizda quyidagi sababga koʻra ushbu sahifani tahrirlashga ruxsat mavjud emas:

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.

The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Start of block: 08:48, 2024-yil 2-iyul
Expiry of block: 08:48, 2025-yil 2-iyul

Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.

Arizaga bularni ilova qilishingiz mumkin. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.

Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Siz bu sahifaning ichki kodini koʻrishingiz va undan nusxa olishingiz mumkin:

{{Familiyadoshlar|Azimov}}
{{Shaxsiyat
|ismi      = Sodiq Azimov
|asl ismi     = Azimov Sodiq Azimovich
|portret     = 
|tavsif     = 
|tugʻilgan paytidagi ismi = 
|tavallud sanasi   = {{birth date|1914|11|7|df=yes}}
|tavallud joyi = [[Toshkent]]
|fuqaroligi = {{flagicon|SSSR}}
|vafot sanasi = {{vafot sanasi va yoshi|1988|12|21|1914|11|7}}
|vafot joyi = [[Toshkent]]
|turmush ortogi =Rahima Azimova
|otaonasi =
|otasi =
|onasi =
|bolalari =[[Rustam Azimov]]
|bilimi = [[Oʻzbekiston milliy universiteti| Oʻrta Osiyo davlat universiteti]]
|partiyasi =
|sayt =
|mukofotlari ={{Mehnat Qizil Bayroq ordeni}}{{Lenin ordeni}}{{Xalqlar doʻstligi ordeni}}<br/>{{Buyuk xizmatlari uchun ordeni}}{{Beruniy nomidagi Oʻzbekiston Respublikasi Davlat mukofoti}}
}}
'''Sodiq Azimovich Azimov''' ([[1914|1914-yil]] [[7-noyabr]], [[Toshkent]] – [[1988|1988-yil]]<ref>{{Cite web|access-date=2023-11-23|date=1988-11-13|lang=en|title=Toshkent Sovet Uzbekistoni Archives, Nov 13, 1988, p. 4|url=https://newspaperarchive.com/toshkent-sovet-uzbekistoni-nov-13-1988-p-4/|website=NewspaperArchive.com}}</ref> [[21-dekabr]]) – fizik olim, [[Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi|Oʻzbekiston Fanlar Akademiyasi]] akademigi ([[1962]]), Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan va texnika arbobi ([[1964]]), fizika-matematika fanlari doktori ([[1955]]), [[professor]] ([[1958]])<ref>{{Cite web|url=http://www.all-fizika.com/article/index.php?id_article=379|title=Азимов Садык Азимович на сайте All-Физика|access-date=2015-11-28|archive-date=2015-12-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20151208055838/http://www.all-fizika.com/article/index.php?id_article=379|deadlink=no}}</ref>.

== Bolaligi ==

Sodiq Azimov [[1914|1914-yil]] [[7-noyabr|7-noyabrda]] [[Toshkent]] shahrida maʼrifatparvar oilada tavallud topgan. Uning bobosi (ona tomondan) Olimqozi Toshkent shahri qozisi, uning ukasi Abduvohid Qoriyev (Qori domla) Sankt-Peterburgdagi Ikkinchi Davlat Dumasi deputati boʻlgan. Sayid Azimboy (bobosi) yer egasi, un sanoati boʻyicha tadbirkor, oʻz uyida birinchi yangi usul maktabiga asos solgan. Undan oʻrnak olib, keyinchalik butun Oʻzbekistonda jadid maktablari tashkil etilgan. Avaz otaning otasi yirik yer egasi (Sarikoʻl mulki) edi. Otasidan erta ayrilgan Azimov oilada yagona boquvchi boʻlib qoldi. Uning kasal onasi, ikkita singlisi va ukasi bor edi<ref>{{veb manbasi
 |url=https://arboblar.uz/uz/people/azimov-sadyk-azimovich
 |sarlavha=Azimov Sodiq Azimovich
 |familiya=
 |ism=
 |sana=
 |vebsayt=arboblar.uz
 |nashriyot=
 |qaralgan sana={{sana}}
 |til=uz}}</ref>.

== Taʼlim ==

Sodiq 1936–1940-yillarda Oʻrta Osiyo davlat universitetining (hozirgi [[Oʻzbekiston milliy universiteti|Mirzo Ulugʻbek nomidagi Oʻzbekiston Milliy universiteti]]) fizika-matematika fakulteti talabasi boʻlgan. Universitetni tugatgach, kosmik nurlarni oʻrganish uchun Pomir ekspeditsiyasida ishlagan. 1948-yilda aspiranturaga oʻqishga kirgan va tez orada nomzodlik, soʻngra doktorlik [[Dissertatsiya|dissertatsiyasini]] himoya qilgan (1955, Lebedev nomidagi fizika instituti, Moskva). Akademik V. I. Veksler uning ilmiy rahbari boʻlgan.

== Mehnat faoliyati ==

Azimov 1940–1945-yillarda Oʻrta Osiyo politexnika institutida (hozirgi [[Toshkent davlat texnika universiteti|Islom Karimov nomidagi Toshkent davlat texnika universiteti]]) ishlagan. 1948–1956-yillarda Oʻzbekiston Fanlar Akademiyasi [[Fizika-texnika instituti]] laboratoriya mudiri, 1956–1958-yillarda direktor oʻrinbosari va direktori (1958–1962; 1966–1988) boʻlib faoliyat yuritgan. 1962–1966-yillar oraligʻida Oʻzbekiston Fanlar Akademiyasi Yadro 217 fizikasi instituti direktori hamda 1986–1988-yillar oraligʻida „Fizika – Quyosh“ IICHB bosh direktori boʻlgan. Sodiq Azimovich Oʻzbekiston yadro fizikasi, yuqori energiyalar fizikasi, yarimoʻtkazgichlar fizikasi va yuqori temperaturali geliomaterialshunoslikka asos solgan va bu sohalarni rivojlantirgan olimlardan biri hisoblanadi.

== Ilmiy faoliyati ==

1954-yilda Azimovning tashabbusi bilan Toshkent Davlat universitetida „Yadro fizikasi va kosmik nurlar“ kafedrasi tashkil etilib, umrining oxirigacha kafedra mudiri lavozimida ishladi. [[1956-yil|1956-yilda]] SSSR Hukumatining Toshkentda Yadro fizikasi institutini tashkil etish toʻgʻrisidagi qarori eʼlon qilingan. Akademik I. V. Kurchatovning taklifiga binoan institut ilmiy majmuasini, jumladan, xodimlar uchun shaharcha (hozirgi Ulugʻbek qishlogʻi) loyihalash va qurish, ilmiy jamoani tayyorlash va shakllantirish Azimovga (fizika-texnika fakulteti direktori) topshirilgan. Bu jarayonda akademiklar U. A. Orifov, S. V. Starodubsevlar ham faol qatnashganlar.

Sodiq Azimov 1948-yilda oʻzi ishlab chiqqan usul yordamida kosmik nurlar tarkibida mezonlarga daxlsiz elektron va fotonlar mavjudligini isbotlagan. Pomir togʻi tepasidagi stansiyada (dengiz sathidan 3900 m balandligi) oʻz xodimlari bilan birgalikda kosmik nurlar va yadrolarning oʻzaro taʼsirini oʻrganish borasida olib borgan ilmiy izlanishlari elektron-yadro oqimlarini kashf etish imkonini bergan. Azimov elektron-yadro jalalarini va yadro zarrachalari singishni tadqiq etgan. U oʻta yuqori energiyali (1012–1013 ev) yadro jarayonlari oʻrganiladigan togʻ stansiyasi qurilishini tashkil etgan.

Azimov rahbarligida Oʻzbekiston Fanlar Akademiyasi fizika-texnika institutida quyosh nuri energiyasidan foydalanish usuli asosida oʻta sof yarimoʻtkazgich materiallar olishning yangi texnologiyasi ishlab chiqilgan hamda 1987-yilda [[Parkent tumani|Parkent tumanida]] 1 megavatt quvvatga ega konsentratori bor noyob quyosh pechi barpo etilgan. Azimov yadro fizikasi, yuqori energiyalar fizikasi va yuqori temperaturali geliomaterialshunoslik ilmiy maktablariga asos solgan.

U 14 fan doktori va 70 dan ziyod fan nomzodini tayyorlagan. Ular hozir ham „Fizika-Quyosh“ IICHB da, Oʻzbekiston Fanlar Akademiyasi Yadro fizikasi institutida va Oʻzbekiston milliy universitetida xalqaro darajadagi ilmiy va amaliy tadqiqotlarni faol davom ettirmoqdalar. Sodiq [[Beruniy nomidagi Oʻzbekiston Respublikasi davlat mukofoti|Beruniy nomidagi Oʻzbekiston Davlat mukofoti laureati]] (1970) boʻlgan. „Fizika-Quyosh“ IICHB ga va [[Toshkent|Toshkent shahrining]] [[Mirzo Ulugʻbek tumani|Mirzo Ulugʻbek tumanidagi]] [[Sodiq Azimov koʻchasi (Toshkent)|koʻcha]] va maktabga uning nomi berilgan<ref>Ad.: Bekjonov R. B., Oʻzbekiston yadro fizikasi tarixi, T., 1994; Xudoyberdiyev R., Hakim Saʼdulla, Atom qaʼriga sayohat, T., 1996.</ref><ref>[[Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi|OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref><ref>Sadik Azimovich Azimov / M. S. Saidov ; Sost.: K. G. Gulamov, R. A. Muminov, L. I. Selivanova. – Tashkent : Fan, 1984. – 71 s. – (Materiali k biobibliografii uchenix Uzbekistana)</ref>.

== Vafoti ==

[[1988|1988-yil]] [[12-noyabr|12-noyabrda]] boʻlib oʻtgan partiya konferensiyasida yangi ob’ektni yaratish gʻoyasi keskin tanqid qilingan, chunki partiya elitasi muqobil energiya manbalarining dolzarbligini anglamagan. Akademik S. A. Azimov partiya hisoboti chogʻida yurak hurujidan vafot etgan.

U Toshkentdagi [[Chigʻatoy qabristoni|Chigʻatoy qabristonidagi]] olimlar xiyoboniga dafn etilgan.

== Mukofotlari ==

2002-yilda vafotidan keyin [[„Buyuk xizmatlari uchun“ ordeni|"Buyuk xizmatlari uchun" ordeni]] bilan taqdirlangan<ref>{{Lex.uz|О награждении посмертно деятелей науки и искусства, внесших огромный вклад в развитие науки и культуры Узбекистана|2002/8/23|УП|3117|2384766}}</ref>.

== Oilasi ==
* Xotini – Rahima Azimova, akademik.
* Oʻgʻli – Bahodir, tadbirkor.
* Oʻgʻli – [[Rustam Azimov]], davlat arbobi.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{OʻzME}}
[[Turkum:Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan va texnika arboblari]]
[[Turkum:Oʻzbekistondagi oliy oʻquv yurtlari rektorlari]]
[[Turkum:Oʻzbekiston SSR Fanlar akademiyasi akademiklari]]
[[Turkum:Oʻzbekiston Milliy universiteti bitiruvchilari]]
[[Turkum:Chigʻatoy qabristoniga dafn etilganlar]]
{{DEFAULTSORT:Azimov, Sodiq}}

Bu sahifada foydalanilgan andozalar:

Andoza:Age (manbasini koʻrish) (himoyalangan)
Andoza:Beruniy nomidagi Oʻzbekiston Respublikasi Davlat mukofoti (tahrirlash)
Andoza:Bilgiquti (manbasini koʻrish) (himoyalangan)
Andoza:Bilgiquti/qator (tahrirlash)
Andoza:Birth date (tahrirlash)
Andoza:Boshqa maʼnolari (tahrirlash)
Andoza:Boshqa maʼnolari/familiya (tahrirlash)
Andoza:Boshqa maʼnosi (tahrirlash)
Andoza:Br separated entries (tahrirlash)
Andoza:Buyuk xizmatlari uchun ordeni (tahrirlash)
Andoza:Cite web (tahrirlash)
Andoza:Country data SSSR (tahrirlash)
Andoza:Familiyadoshlar (tahrirlash)
Andoza:Faqat maqolalarda turkumi (tahrirlash)
Andoza:Flagicon (tahrirlash)
Andoza:Flagicon/core (tahrirlash)
Andoza:Fmbox (manbasini koʻrish) (himoyalangan)
Andoza:Lang (manbasini koʻrish) (himoyalangan)
Andoza:Lenin ordeni (tahrirlash)
Andoza:Lex.uz (tahrirlash)
Andoza:Link (tahrirlash)
Andoza:MONTHNAME (manbasini koʻrish) (himoyalangan)
Andoza:MONTHNUMBER (tahrirlash)
Andoza:Main other (tahrirlash)
Andoza:Manbalar (manbasini koʻrish) (himoyalangan)
Andoza:Manbalar/styles.css (manbasini koʻrish) (himoyalangan)
Andoza:Mehnat Qizil Bayroq ordeni (tahrirlash)
Andoza:OʻzME (manbasini koʻrish) (himoyalangan)
Andoza:Sana (tahrirlash)
Andoza:Shaxsiyat (tahrirlash)
Andoza:Shaxsiyat bilgiqutisi (manbasini koʻrish) (himoyalangan)
Andoza:Sp (tahrirlash)
Andoza:Str endswith (tahrirlash)
Andoza:Template other (tahrirlash)
Andoza:Tugʻilgan sanasi (manbasini koʻrish) (himoyalangan)
Andoza:Vafot sanasi va yoshi (manbasini koʻrish) (himoyalangan)
Andoza:Veb manbasi (manbasini koʻrish) (himoyalangan)
Andoza:Wikidata (tahrirlash)
Andoza:Xalqlar doʻstligi ordeni (tahrirlash)
Modul:Arguments (manbasini koʻrish) (himoyalangan)
Modul:Check for unknown parameters (tahrirlash)
Modul:InfoboxImage (tahrirlash)
Modul:Message box (tahrirlash)
Modul:Message box/configuration (tahrirlash)
Modul:Message box/fmbox.css (tahrirlash)
Modul:Sources (tahrirlash)
Modul:Wikidata (tahrirlash)
Modul:WikidataCache/Q12819090 (tahrirlash)
Modul:WikidataSelectors (tahrirlash)
Modul:Yesno (tahrirlash)

Sodiq Azimov sahifasiga qaytish.

"https://uz.wikipedia.org/wiki/Sodiq_Azimov" dan olindi