Сан-Томе һәм Принсипи

Сан-Томе һәм Принсипи
порт. República Democrática de São Tomé e Príncipe
Байрак[d]	Илтамга[d]
Нигезләнү датасы	12 июль 1975
Рәсми исем	República Democrática de São Tomé e Príncipe, São Tomé e Príncipe, la République démocratique de Sao Tomé-et-Principe[1] һәм Demokratyczna Republika Wysp Świętego Tomasza i Książęcej
Кыскача исем	🇸🇹
ХФӘ билгесе	sɑu'tumeː ɔ pɾɪn'siːp
Гомер озынлыгы	66,624 ел[2]
Демоним	São Tomé és Príncipe-i, Santomean, সাও তুমীয়, saotomense, saotomensi, santomense, de Santu Tomé y Príncipe, Saotomeprincipeano, Santoméen[1], Santoméenne[1], מסאו טומה ופרינסיפה, São Toméan[3], São Toméans, Sao Tomean[4], Sao Tomeans[4], saotomense, saotomenso, saotomensi, saotomensa, سانطومي, سانطومية, سانطوميين һәм سانطومييات
Рәсми тел	португал теле
Гимн	Сан-Томе һәм Принсипи гимны[d]
Мәдәният	Сан-Томе һәм Принсипи мәдәнияте[d]
Шигарь тексты	Unidade, Disciplina, Trabalho, Unity, Discipline, Labour, Единство, дисциплина, труд һәм Undod, Disgyblaeth a Llafur
Дөнья кисәге	Африка[5]
Дәүләт	Сан-Томе һәм Принсипи
Башкала	Сан-Томе (шәһәр)
Сәгать поясы	UTC±00:00[d] һәм Africa/Sao_Tome[d][6]
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы	Атлантик океан
Табигый-георафик объект эчендә урнашкан	Үзәк Африка
Иң көнчыгыш ноктасы	1°37′32″ т. к. 7°27′44″ кч. о.
Иң төньяк ноктасы	1°42′ т. к. 7°24′ кч. о.
Иң көньяк ноктасы	0°00′48″ к. к. 6°31′24″ кч. о.
Иң көнбатыш ноктасы	0°14′41″ т. к. 6°27′38″ кч. о.
Геомәгълүматлар	Data:Sao Tome and Principe.map
Иң югары ноктасы	Пику-де-Сан-Томе[d]
Иң түбән ноктасы	Атлантик океан
Дәүләт башлыгы вазыйфасы	Сан-Томе һәм Принсипи президенты[d]
Ил башлыгы	Карлуш Вила-Нова[d]
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы	Сан-Томе һәм Принсипи премьер-министры[d]
Хөкүмәт башлыгы	Патрис Тровоада[d][7]
Башкарма хакимият	Сан-Томе һәм Принсипи хөкүмәте[d]
Канунбирү органы	Сан-Томе һәм Принсипи парламенты[d]
Үзәк банкы	Сан-Томе һәм Принсипи үзәк банкы[d]
Дипломатик мөнәсәбәтләр	Кытай Җөмһүрияте, Португалия, Америка Кушма Штатлары, Кытай, Германия һәм Корея Халык Демократик Җөмһүрияте[8]
Әгъзалык	Берләшкән Милләтләр Оешмасы, АБ, Халыкара реконструкция һәм үсеш банкы[d], Халыкара үсеш ассоциациясе[d], Халыкара финанс корпорациясе[d], Инвестицияләр иминлеген гарантияләү буенча күпъяклы агентлык[d], Инвестицион бәхәсләрне хәл итү буенча халыкара үзәк[d], Африка үсеш банкы[d][9], Африка, Кариб диңгезе һәм Тын океан дәүләтләре[d], Кече утрау-дәүләтләре бердәмлеге[d], Португал телле илләр берләшмәсе, Интерпол[10][11], ХКТО[d][12][13], Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы[14], АФРИСТАТ[d], Гвинея култыгы комиссиясе[d], Бөтендөнья почта берлеге[15][16], Халыкара телекоммуникацияләр берлеге[d][17], Франкофония[d], Бөтендөнья метеорология оешмасы[18], Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы[19], Үзәк Африка илләре икътисади берлеге[d], Бөтендөнья таможня оешмасы[d][20], Атом-төш коралларының таратылмау турында килешү[d][21] һәм African Continental Free Trade Area[d][22]
Никахка керү яше	18 яшь
Халык саны	204 327 (2017)[23]
Ир-ат халкы	107 123[24], 109 112[24], 111 305[24] һәм 113 407[24]
Хатын-кыз халкы	107 476[24], 109 528[24], 111 802[24] һәм 113 972[24]
Административ бүленеше	Príncipe Autonomous Region[d], Сан-Томе провинциясе[d], Агуа-Гранде[d], Кантагалу[d], Кауи[d], Лемба[d], Лобата[d] һәм Ми-Сочи[d]
Акча берәмлеге	Сан-Томе һәм Принсипи добрасы[d]
Номиналь тулаем эчке продукт	526 653 791 $[25] һәм 546 680 342 $[25]
Кеше потенциалы үсеше индексы	0,618[26]
Inequality-adjusted Human Development Index	0,503[27]
Нәрсә белән чиктәш	Габон, Экваториаль Гвинея һәм Нигерия
Автомобил хәрәкәте ягы	уң[d][28]
Челтәр көчәнеше	220 вольт[29]
Электр аергычы төре	Europlug[d][29] һәм Schuko[d][30]
Алыштырган	Португалиянең Сан-Томе һәм Принсипи колониясе (1470-1975)[d]
Кулланылган тел	португал теле, принсипезе теле[d], форру теле[d] һәм анголар теле[d]
Мәйдан	1001 км²
Рәсми веб-сайт	saotome.st
Һәштәге	SãoToméandPríncipe
Югары дәрәҗәле Интернет домены	.st
Тематик география	Сан-Томе һәм Принсипи географиясе[d]
Феноменның икътисады	Сан-Томе һәм Принсипи икътисады[d]
Феноменның демографиясе	Сан-Томе һәм Принсипи халкы[d]
Мәктәптә укымаган балалар саны	4104[31]
Джини коэффициенты	40,7[32]
Тулаем туулар коэффициенты	4,576[33]
Шәһәр халкы	157 941[24], 162 568[24], 167 493[24] һәм 172 252[24]
Авыл халкы	56 658[24], 56 073[24], 55 614[24] һәм 55 128[24]
Туым күрсәткече	28,917[24], 28,435[24], 28,263[24] һәм 27,974[24]
Үлем күрсәткече	5,876[24], 6,294[24], 6,387[24] һәм 5,838[24]
Илнең мобиль коды	626
Илнең телефон коды	+239
Гадәттән тыш хәлләрдә ярдәм телефоны	112[d]
Диңгездәге идентификацияләү номеры	668
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме	Төркем:Сан-Томе һәм Принсипида төшерелгән фильмнар[d]
Сан-Томе һәм Принсипи Викиҗыентыкта

Сан-Томе́ һәм При́нсипи Демократик Җөмһүрияте (порт. República Democrática de São Tomé e Príncipe [sɐ̃ũ tu'mɛ i 'pɾı̃sɨpɨ]) — Африка ярларындагы Гвинея култыгында, шул ук исемдәге утрауларда урнашкан утрау-дәүләт. Дәүләткә Сан-Томе һәм Принсипи утраулары һәм тагын алты кечкенә утрау карый. Башкаласы — Сан-Томе шәһәре.

Дәүләтнең мәйданы — 1001 км². Әлеге күрсәткеч буенча ул Африка дәүләтләре арасында Сейшел утрауларыннан тыш иң кечкенә дәүләт. Шулай ук ул дөньяда иң кечкенә португалтелле дәүләт. Сан-Томе һәм Принсипи утраулары экваториаль Атлантикада, Габонның төньяк-көнбатыш ярыннан 300 һәм 250 километр ерактыкта урнаша.

Административ яктан дәүләт 2 провинциягә бүленә: Сан-Томе һәм Принсипи. Алар, үз чиратында, 7 округка бүленә (6 округ Сан-Томега керә, 1 округ — Принсипига).

Дәүләттә рәсми саннар буенча 163 мең кеше яши. Халыкның күпчелеге Сан-Томе утравында яши. Принсипи утравында нибары 6 мең кеше гомер кичерә. Этник яктан биредә креоллар, метислар, аурупалылар һ.б. яши.

Утраулар португал диңгезчеләре тарафыннан 1469-1471 еллар аралыгында ачылганнар. Беренче торак урыны биредә 1493 елда нигезләнгән. Утрауларда башта шикәр плантацияләре ачылган, ә 1908 елга Сан-Томе дөньяда иң күп какао җитештерүчесенә әйләнгән. 1975 елның 12 июлендә Португалия дәүләткә бәйсезлек бирә. 1990 еллардан башлап илдә демократик реформалар үткәрелә.

• Христианлык
  • Католиклар
• Ислам

Төп мәкалә: Сан-Томе һәм Принсипида ислам

• Сан-Томе һәм Принсипи Демократик Җөмһүрияте Президентының рәсми сайты (порт.)
• Сан-Томе һәм Принсипи Демократик Җөмһүрияте Милли Җыелышның рәсми сайты (порт.)
• Милли статистика институты 2009 елның 13 ноябрь көнендә архивланган. (порт.)