Ebû Ubeyde bin Cerrâh

Ebu Ubeyde bin Cerrah
İslam kaligrafisinde Ebu Ubeyde'in adı
Doğum	583 Mekke, Suudi Arabistan
Ölüm	639 Ürdün Vadisi, Ürdün
Defin yeri	Ebu Ubeyde Türbesi, Ürdün
Etnik köken	Kureyş

Ebu Ubeyde bin Cerrāh (583 - 639;^[1] Arapça: أبو عبيدة عامر بن عبدالله بن الجراح Ebū ‘Ubeydeh ‘Âmir bin ‘Abdullāh bin el-Cerrah), İslam peygamberi Muhammed'in sahabelerinden ve cennetle müjdelenmiş on sahabeden biridir. İslam tarihinde yeri önemlidir ve Ömer'in halifeliğinde ordu komutanlığı yapmıştır.

Ebu Ubeyde, 583 yılında tüccar bir ailede dünyaya geldi. Ailesi Kureyş'e bağlı Beni Haris kabilesine mensuptu. İslam'dan önceki yaşamında Kureyş'te saygıdeğer bir kişiydi, cesareti ve tevazusuyla ünlüydü.

611 yılında yakın arkadaşı Ebu Bekir vasıtasıyla Muhammed'le temas kurdu ve Müslüman oldu. 622 yılında Mekke'den Medine'ye yapılan hicrete katıldı ve burada Muhammed tarafından Muaz bin Cebel ile kardeş ilan edildi. Ebu Ubeyde'nin ilk savaşı Bedir Savaşı oldu ve bu savaşta babası Abdullah bin Cerrah paganların ordusundaydı. O babasına saldırmaktan çekinse de babası ona saldırdı ve mücadelede babasını öldürdü.

Kur'an'da bu konudan şöyle bahsetmektedir:

"Allah'a ve ahiret gününe iman eden hiçbir topluluğun, babaları, oğulları, kardeşleri yahut kendi soy-sopları olsalar bile, Allah'a ve peygamberine düşman olan kimselere sevgi beslediğini göremezsin. İşte Allah onların kalplerine imanı yazmış ve onları kendi katından bir ruh ile desteklemiştir. Onları, içlerinden ırmaklar akan ve içlerinde ebediyen kalacakları cennetlere sokacaktır. Allah onlardan razı olmuş, onlar da Allah'tan razı olmuşlardır. İşte onlar, Allah'ın tarafında olanlardır. İyi bilin ki, Allah'ın tarafında olanlar kurtuluşa erenlerin ta kendileridir." Mücadele Suresi, 22

625 yılında ikinci muharebesi Uhud'a katıldı. Burada Halid bin Velid yönetimindeki Kureyş ordusu Müslümanlara arkadan saldırmış, Müslümanlar zafer içinde bozgun yaşamıştı, Müslümanların çoğu ganimet için savaş meydanını terk ederken, Ebu Ubeyde, İslam Peygamberi Muhammed'e sadık kalmış ve bulunduğu mevziyi terk etmemişti. Muhammed'in yakın korumalığını yaptı ve Muhammed'in yanağına batan zırh parçalarını çıkarırken iki ön dişini kaybetti. Mekke'nin Fethi esnasında İslam peygamberi Muhammed onu merkezdeki kuvvetlerin komutanlığına getirmiştir.

Hudeybiye Antlaşması'nın taraflarından biri oldu ve daha sonra Hayber'in fethine katıldı. İslam peygamberi Muhammed'in ölümünden sonra Ebû Bekir ve Ömer tarafından halife olarak biat edilmek istense de bu göreve Ebû Bekir'in lâyık olduğunu söyleyerek teklifi kabul etmedi. Yermük Muharebesi'ne katılan ve savaş esnasında Halife Ömer tarafından Halid bin Velid'in yerine başkomutan tayin edilen Ebu Ubeyde, Şam'ın ele geçirilmesiyle görevine başladı. Daha sonra da ele geçirilen yerlerin bulunduğu bölgenin valisi oldu. Görevi başındayken yakalandığı veba hastalığından dolayı 639 yılında öldü.^[2]