İçeriğe atla

Sovyetler Birliği Devlet Ödülü

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Stalin Ödülü madalyasının gösteren bir pul
Devlet Ödülü madalyası

SSCB Devlet Ödülü (RusçaГосуда́рственная пре́мия СССР), Sovyetler Birliği'nin devlet nişanıydı. 9 Eylül 1966'da Merkez Komitesi ve SSCB Bakanlar Kurulu tarafından yürürlüğe sokuldu. 1967 ile 1991 aras��nda Ekim Devriminin yıldönümünde, bilim ve teknoloji ve edebiyat ve sanat alanlarında olağanüstü başarıları ödüllendirmek için verilirdi. 1960 ile 1980'ler arasında ödül, "Stalin Ödülü" olarak bilinir oldu. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra bu ödülün yerine Rus Federasyonu'nun Devlet Ödülü getirildi.

Geçmiş dönemde Stalin Ödülü ismiyle 1935-1956 yılları arasındaki arasında Lenin Ödülü yerine büyük oranda verilmiştir, bu ödül ile birbirine karıştırılmamalıdır. Lenin Ödülü, 15 Ağustos 1956'da yeniden dizayn edildi ve 1990 yılına kadar her iki yılda bir verilmeye devam edildi. SSCB Devlet Ödülü, önem ve parasal değer bakımından Lenin Ödülü'nden sonra ikinci sırada gelirdi. Devlet Ödülü yürürlüğe girdiği zaman ödül tutarı (Lenin ödülününkinin yarısı olan) 5000 ruble idi. Devlet Ödülü'nü almak için belirtilmiş şart "Sovyet bilimine önemli katkı yapan bilimsel araştırmalar için" iken, Lenin Ödülünü almak için belritlen şart "Bilim ve teknolojide yeni yollar açan ve bu sahada dünyadaki başarıları aşan değerli çalışmalar" idi.

Genelde Stalin Ödülü olarak bilinen Devlet Stalin Ödülü, 1941 ile 1954 arasında vardı. Bazı kaynaklar hatalı olarak bitiş tarihi olarak 1952'yı belirtir. SSCB Devlet Ödülü ile esas olarak aynı rolü oynamış olduğu için, SSCB Devlet Ödülü'nün oluşturulmasından sonra Stalin Ödülü'nü kazananların diploma ve madalyaları SSCB Devlet Ödülü ile değiştirilmiştir.

İkinci Dünya Savaşı'nın son iki yılı olan 1944 ve 1945'te Stalin Ödülü törenleri yapılmamıştır. Bunlar yerine 1946'da tören iki kere yapılmıştır: Ocaktaki törende 1943-1944'te yapılan çalışmalar ödüllendirilmiş, haziranda ise 1945'teki çalışmalar.[1]

1., 2. ve 3. dereceden SSCB Devlet Ödülü, Sovyetler Birliği'ni veya sosyalizmin amaçlarına ileriye götüren en belirgin başarıları onurlandırmak için, bilim, matematik, edebiyat, sanat ve mimari dallarındaki kişilere verilirdi. Çoğu zaman ödül kişilere değil, belli çalışmalara verilirdi.

Her Sovyet Cumhuriyeti (SSC) ve otonom cumhuriyet (OSSC) ayrıca kendi Devlet Ödülü'ne sahipti.

Stalin Ödülü, Stalin Barış Ödülü'nden farklıydı. Stalin Barış Ödülü, 21 Aralık 1949'da oluşturulmuştu ve genelde Sovyet vatandaşlarına değil, yabancılara verilmişti.

Yıllara göre bilim ve mühendislikte Devlet Stalin Ödülü'nü kazanlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu yılın ödülleri 1946'da verildi

Bu yılın ödülleri 1946'da verildi

  • Andrei Sakharov: 1. derece, fizik
  • Strela computer: 1. derece (V. Alexandrov, Yu. Bazilevsky, D. Zhuchkov, I. Lygin, G. Markov, B. Melnikov, G. Prokudayev, B. Rameyev, N. Trubnikov, A. Tsygankin, Yu. Shcherbakov, L. Larionova (Александров В. В., Базилевский Ю. Я., Жучков Д. А., Лыгин И. Ф., Марков Г. Я., Мельников Б. Ф., Прокудаев Г. М., Рамеев Б. И., Трубников Н. Б., Цыганкин А. П., Щербаков Ю. Ф., Ларионова Л.А.))
  • Igor Tamm: fizik
  • Igor Kurchatov: fizik

Yıllara göre sanatta Devlet Stalin Ödülü'nü kazananlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu yılın ödülleri 1946'da verildi

Bu yılın ödülleri 1946'da verildi

,*Yuri Shaporin: Vokal ve piano için romanslar

Yıllara göre bilim ve mühendislikte SSCB Devlet Ödülü'nü kazanlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Nikolay Basov: fizik
  • Alexei Fridman,Nikolai Gor'kavyi: bilim ve teknoloji, planet halkalarında toplu ve çarpışmalı süreçler kuramını geliştirerek Uranus için bir uydular sistemini öngördüğü için.

Yıllara göre edebiyat ve sanatta SSCB Devlet Ödülü'nü kazanlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Volkov, Solomon, tr. Bouis, Antonina W., Shostakovich and Stalin: The Extraordinary Relationship Between the Great Composer and the Brutal Dictator (New York, Alfred A. Knopf, 2004). ISBN 0-375-41082-1, Chapter 5.
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2011.