İçeriğe atla

Afrofütürizm

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Afrofuturism'in sanatsal bir tasviri

Afrofütürizm, Afrika diasporası kültürünün bilim ve teknoloji ile kesişimini araştıran bir kültürel bir estetik ve bilim ve tarih felsefesidir. Afrika diasporasının temalarını ve endişelerini teknokültür ve spekülatif kurgu yoluyla ele alır ve Afro-diasporik deneyimlerden kaynaklanan siyah gelecekleri tasavvur etme konusunda ortak bir ilgiye sahip bir dizi medya ve sanatçıyı kapsar.[1] Afrofütürizm en çok bilimkurgu ile ilişkilendirilirken, fantezi, alternatif tarih ve büyülü gerçekçilik gibi diğer spekülatif türleri de kapsayabilir.[2] Terim, 1993 yılında bir Amerikan Kültür eleştirmeni olan Mark Dery tarafından icat edildi[3] ve 1990'ların sonlarında Alondra Nelson liderliğindeki konuşmalar aracılığıyla keşfedildi.[4]

Afrofuturism : The World of Black Sci-Fi and Fantasy Culture kitabının yazarı Ytasha L. Womack, bunu "hayal gücü, teknoloji, gelecek ve özgürlüğün kesişimi" olarak tanımlıyor.[5] Ayrıca küratör Ingrid LaFleur'un bunu "olası gelecekleri siyahi bir kültürel mercekle hayal etmenin bir yolu" olarak tanımlayan bir alıntısıyla devam ediyor.[6] Kathy Brown, Bennett Capers'ın 2019 çalışmasını, Afrofuturism'in "sıkıntılı bir geçmişe, sıkıntılı bir şimdiye sahipken, ancak yine de gelecekte gelişmeyi dört gözle beklerken, ileriyi düşünmenin yanı sıra geriye dönük düşünme" ile ilgili olduğunu belirterek yorumluyor.[7] Diğerleri, türün teknolojiyi, Afrika kültürünü ve "diğer etkileri" bir araya getiren "akıcı ve şekillendirilebilir" olduğunu söylediler.[8]

Yeni ufuklar açan Afrofütüristik eserler arasında Samuel R. Delany ve Octavia Butler'ın romanları; Jean-Michel Basquiat ve Angelbert Metoyer'in tuvalleri ve Renée Cox'un fotoğrafları; Parlamento-Funkadelic'in açıkça dünya dışı mitosu, Herbie Hancock'un Robert Springett ve diğer görsel sanatçılarla ortaklığı, sentezleyicilerin kullanımını geliştirirken, Jonzun Crew, Warp 9, Deltron 3030, Kool Keith, Sun Ra ve Marvel Comics süper kahramanı Black panter yer alır.[9][10][11][12]

20. yüzyılın ortalarından sonlarına kadar gelişme

[değiştir | kaynağı değiştir]

Müzikte afrofütürizm, karanlık ve boşluk konusuna odaklanan, geleneksel olmayan bir müzik diasporasını temsil eder.[13]

Afrofütürizm geriye dönük olarak da uygulanan bir etiket olarak George Clinton ve grupları Parlamento ve Funkadelic, başyapıtı Mothership Connection ve ardından Dr. Funkenstein'ın Klonları, P-Funk Dünya Turu, Funkentelechy Vs. Plasebo Sendromu ve Motor Ganimet İlişkisi'ne de uygulanmıştır. Bu aynı zamanda Jimi Hendrix'in Electric Ladyland ve " Third Stone from the Sun " gibi çalışmaları için de geçerlidir.[14][15][16]

Miles Davis tarafından elektrikli klavyeler kullanmaya teşvik edilen Herbie Hancock, aletlere olan zevkini hızla elektrikli ve sentezlenmiş seslere yönelik bir beğeniye dönüştürdü. Bunu 1970'ler ve 1980'ler boyunca solo kariyerinde yaptı, aynı zamanda grubu için kabile isimlerini benimsedi ve müziğinde tekno-ilkel bir yönde giderek artan bir şekilde elektroniği kullandı. Robert Springett, Victor Moscoso ve Nobuyuki Nakanishi gibi sanatçıları içeren plak kapakları bu estetiğin çok önemli bir unsuruydu.[17][18][19][20][21]

1975'te Japon sanatçı Tadanori Yokoo, Afrikalı-Amerikalı caz müzisyeni Miles Davis'in canlı albümü Agharta'nın kapak resmi tasarımında ileri bir medeniyeti tasvir etmek için bilimkurgu unsurlarını Doğu yeraltı mitleriyle birlikte kullandı.[22]

Tipik olarak Afrofuturist gelenek içinde çalıştığı veya ondan büyük ölçüde etkilendiği düşünülen diğer müzisyenler arasında reggae yapımcıları Lee "Scratch" Perry ve Scientist, hip-hop sanatçıları Afrika Bambaataa ve Tricky, elektronik müzisyenler Larry Heard, A Guy Called Gerald, Juan Atkins, Jeff Mills,[23] Newcleus[24] ve "80'lerin başındaki beatbox afrofütürizminin mihenk taşı" olarak tanımlanan "Light Years Away" in yazarları Lotti Golden & Richard Scher yer alır.[25]

1980'lerde, gelişen Detroit tekno sahnesi, Detroit'in banliyö siyahi topluluğuna özgü fütürist bir vizyon da geliştirdi.[26]

Yeni nesil sanatçılar ana akım Afrofütürist müzik yaratıyor - örneğin, Janelle Monáe, Outkast, Missy Elliott ve Erykah Badu .[27][28]

1990'larda kültürel eleştiri

[değiştir | kaynağı değiştir]

1990'ların başında Mark Dery, 1993 tarihli "Geleceğe Siyah" makalesinde,[3] Afro-Amerikan bilimkurguda yaygın olarak gördüğü özellikler hakkında yazmaya başladı. Dery, bu olguya Afrofütürizm adını verdi.[29] Alondra Nelson, Greg Tate, Tricia Rose, Kodwo Eshun ve diğerleri gibi akademisyenler Afrofütürist sanat hakkında yazılar yazmıştır.[1] Bir röportajda Alondra Nelson, Afrofütürizmi, siyahların yabancılaşma temalarını ve ütopik bir gelecek özlemlerini kapsayan konu konumuna bakmanın bir yolu olarak açıkladı. "Uzaylı" veya "öteki" fikri sıklıkla araştırılan bir temadır.

Ek olarak Nelson, ırk, erişim ve teknoloji etrafındaki tartışmaların genellikle sözde " dijital uçurum " hakkında eleştirel olmayan iddiaları desteklediğini söylüyor.[30] Nelson, dijital uçurumun, ırksal ve ekonomik eşitsizlik ile teknolojiye sınırlı erişim arasındaki ilişkiyi aşırı vurguladığı ve daha sonra bu ilişkinin, "teknolojik olarak yönlendirilen ilerleme kayıtlarına her zaman karşıt olduğu gibi" siyahlığı inşa etmeye başladığı görüşündedir.

21'inci yüzyıl

[değiştir | kaynağı değiştir]
Janelle Monáe The River da, 25 Eylül 2010

Çağdaş Afrofuturizm'in "kozmogoni, kozmoloji ve spekülatif felsefe" gibi metafizik alanlarla ilgilendiği kaydedildi.[31] Solange Knowles,[32] Rihanna ve Beyoncé dahil olmak üzere yeni nesil kayıt sanatçıları müzikleri ve modalarıyla Afrofütürizmi benimsedi . Erykah Badu, Missy Elliott ve Janelle Monáe gibi diğer sanatçılar, tarzlarına cyborg ve metalik görsellerin kullanımını dahil ederek bu temaları genişlettiler.[27] Afrofuturist olarak nitelendirilen diğer 21. yüzyıl müzisyenleri arasında şarkıcı FKA Twigs,[27] müzik ikilisi Ibeyi,[33] DJ/yapımcı Ras G ve müzisyen ve film yapımcısı Flying Lotus yer alıyor.[34][35]

Janelle Monáe, Afrofuturist temaları kentsel çağdaş müziğin ön saflarına geri getirmek için bilinçli bir çaba sarf etti. Dikkate değer çalışmaları arasında, siborglar ve moda endüstrisi aracılığıyla kölelik ve özgürlük dünyalarını keşfeden "Prime Time"[36] ve "Many Moons"[37] adlı müzik videoları yer alıyor.[38][39] Metropolis'ten ilham alan ve Gizli bir topluluk olan Great Divide ile baskıya karşı bir isyanı kışkırtan alter-egosu Cindi Mayweather'ı kullanarak Afrofuturist funk'ı yeni bir neo-Afrofuturizme dönüştürmekle tanınır. Bu ArchAndroid rolü, Afrikalı-Amerikalıları Dünya'nın baskıcı doğasından kurtaran dünya dışı varlıklar olarak kendi görsellerini yaratan eski Afrofütürist figürler Sun Ra ve George Clinton'ı yansıtıyor. Diğer etkiler arasında Blade Runner ve Star Wars sayılabilir.[40] Afrofuturist olarak kabul edilen milenyumun başlangıcından bu yana ortaya çıkan diğer müzik sanatçıları arasında dBridge, SBTRKT, Shabazz Palaces, Heavyweight Dub Champion,[23] ve Drexciya (Gerald Donald ile birlikte) bulunmaktadır.[41]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b Yazsek, Lisa (November 2006). "Afrofuturism, science fiction, and the history of the future". Socialism and Democracy. 20 (3): 41-60. doi:10.1080/08854300600950236. 26 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Afrofuturism is the sh*t: a brief History and five books to get you started". afropunk.com. 26 Ekim 2017. 30 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ a b "Black to the Future: Interviews with Samuel R. Delany, Greg Tate, and Tricia Rose". The South Atlantic Quarterly. Durham, North Carolina: Duke University Press: 736. 1993. OCLC 30482743.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  4. ^ "A Notebook on Afrofuturism". Cultural Front. 14 Nisan 2012. 26 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2014.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  5. ^ Womack, Ytasha. Afrofuturism : The World of Black Sci-Fi and Fantasy Culture. 1st edition, Independent Publishers Group, 2013, p. 9.
  6. ^ Womack, Ytasha. Afrofuturism : The World of Black Sci-Fi and Fantasy Culture. 1st edition, Independent Publishers Group, 2013.
  7. ^ "Anti-Racist Pedagogy in Art: A UNT Speaker Series Provides a Vision for the Future". D Magazine. 4 Şubat 2021. 5 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  8. ^ "The Freedom of Afrofuturism". 425 Magazine. 9 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2021.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  9. ^ "Calls for Papers". Callaloo. 26 (3): 932-934. 2003. doi:10.1353/cal.2003.0081. 
  10. ^ "Afrofuturism: reimagining science and the future from a black perspective". The Guardian. 7 Aralık 2015. 23 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2023.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  11. ^ "The Journey to Wakanda: Afrofuturism and Black Panther". ComicsAlliance. 30 Haziran 2015. 1 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2017.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  12. ^ "The Afrofuturism of Robert Springett and Herbie Hancock". 10 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2022. 
  13. ^ van Veen (2013). "Vessels of Transfer: Allegories of Afrofuturism in Jeff Mills and Janelle Monáe". Dancecult. 5 (2): 7-41. doi:10.12801/1947-5403.2013.05.02.02. 
  14. ^ "How Science Fiction Formed Jimi Hendrix". OpenCulture.com. 12 Ekim 2020. 24 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  15. ^ "8 afrofuturist classics everyone needs to hear". bbc.co.uk. BBC Music. 2 Mart 2018. 2 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  16. ^ "Jimi Hendrix's Unexpected Influences". Polyphonic. 23 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2023 – youtube.com vasıtasıyla. 
  17. ^ "Proto-Afrofuturism and Musical Prophesies of Herbie Hancock's Mwandishi Ensemble". 25 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2022.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  18. ^ "Afro-Diasporic Imagery in Herbie Hancock's Discography". Afrovisualism. 13 Nisan 2019. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2022. 
  19. ^ "We Travel The Spaceways - Afrofuturism In Music". 8 Temmuz 2019. 16 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2022.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  20. ^ "An Alternate Canon of Afrofuturist Classics". Red Bull Music Academy. 11 Temmuz 2019. 18 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2022. 
  21. ^ "…An Album By Its Cover: Herbie Hancock". Futuristically Ancient. 21 Şubat 2012. 23 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2022.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  22. ^ Bucher, Michael; Schwagmeier, Uwe, (Ed.) (2012). "Black Sun Underground: The Music of AlieNation". Between Science and Fiction: The Hollow Earth as Concept and Conceit. LIT Verlag Munster. s. 109. ISBN 978-3-643-90228-3.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım); r eksik |soyadı1= (yardım)
  23. ^ a b "Ethnoforgery and Outsider Afrofuturism". Dancecult. Griffith University ePress. 5 (2): 89-90. 2013. doi:10.12801/1947-5403.2013.05.02.05.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  24. ^ "Forever Out There: 25 Contributors to the Space Disco Era 1976–1986". PopMatters.com. 3 Ekim 2016. 23 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2016. 
  25. ^ "The 101 strangest records on Spotify: Warp 9 – It's A Beat Wave". The Guardian. 14 Mayıs 2014. 21 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2016.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  26. ^ Nelson, (Ed.) (2001). "Black Secret Technology: Detroit Techno and the Information Age". Technicolor: Race, Technology, and Everyday Life. NYU Press. ss. 154-176. ISBN 9780814736043.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım); r eksik |soyadı1= (yardım)
  27. ^ a b c La Ferla (12 Aralık 2016). "Afrofuturism: The Next Generation". The New York Times. ISSN 0362-4331. 20 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2017. 
  28. ^ "28 Days of Album Cover Blackness With VSB, Day 16: Outkast's Aquemini (1998)". The Root. 16 Şubat 2021. 16 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2021.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  29. ^ "Black to the Future: Interviews with Samuel R. Delany, Greg Tate, and Tricia Rose" (PDF). Flame Wars: The Discourse of Cyberculture. Durham, North Carolina: Duke University Press: 180. 1994. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2016.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  30. ^ Nelson (2002). "Introduction". Social Text. 20 (2): 1-15. doi:10.1215/01642472-20-2_71-1. 
  31. ^ The Cultural Impact of Kanye West. Palgrave Macmillan. 2014. s. 29. ISBN 978-1-137-39581-8. 
  32. ^ "Afrofuturism, Critical Race Theory, and Policing in the Year 2044". New York University Law Review. 94: 101. 8 Şubat 2019. 16 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2021.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  33. ^ "Your Brief And Far-Out Guide To Afrofuturism". HuffPost (İngilizce). 25 Nisan 2016. 15 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2017.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  34. ^ "Afrofuturism takes flight: from Sun Ra to Janelle Monáe". The Guardian (İngilizce). 24 Temmuz 2014. ISSN 0261-3077. 15 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2020.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  35. ^ "With 'Kuso,' Flying Lotus Fuses Punk Rock Filmmaking Sensibility in Directorial Debut". NBCnews.com (İngilizce). NBC News. 5 Eylül 2017. 9 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2020.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  36. ^ Janelle Monáe – PrimeTime ft. Miguel [Official Video], 10 Ekim 2013, 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 5 Mart 2016 – YouTube vasıtasıyla 
  37. ^ "Janelle Monae - Many Moons [Official Short Film]". 3 Ekim 2008. 10 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2018 – YouTube vasıtasıyla.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  38. ^ "[BLACK ALT] What Is Afrofuturism?". Ebony. 1 Ekim 2013. 3 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2014.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  39. ^ "Janelle Monáe: A New Pioneer of Afrofuturism". The Quietus. 2 Eylül 2010. 26 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2014.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  40. ^ "Janelle Monae's Top 5 Sci-Fi Movies of All Time". The Urban Daily: Beats, Buzz, & Lifestyle. 14 Nisan 2009. 31 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2014.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  41. ^ Afrofuturism: The World of Black Sci-Fi and Fantasy Culture. Chicago Review Press. 2013. s. 70. ISBN 9781613747995. 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2016 – Google Books vasıtasıyla.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)

Daha fazla okuma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Daha fazla okuma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Şablon:Speculative fiction all