Katrancı Mehmet Pehlivan sayfasının kaynağını görüntüle

Aşağıdaki nedenden dolayı bu sayfayı değiştirmeye izniniz yok:

IP adresiniz tüm Wikimedia Vakfı vikilerinde engellenen bir aralıkta.

Engellemeyi yapan ‪EPIC‬. Verilen gerekçe Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Engel başlangıcı: 08.48, 2 Temmuz 2024
Engelin sonlanması: 08.48, 2 Temmuz 2025

Geçerli IP adresiniz 206.189.44.186. Engellenen aralık 206.189.32.0/20.

Lütfen yapacağınız sorgulara yukarıdaki bütün ayrıntıları ekleyin. Yanlışlıkla engellendiğinizi düşünüyorsanız, ek bilgileri ve talimatları Açık vekil sunuculara izin verilmez küresel ilkesinde bulabilirsiniz.

Aksi takdirde, engellemeyi tartışmak için lütfen Meta-Wiki'de bir inceleme isteği gönderin. Ayrıca, yukarıdaki tüm ayrıntıları içeren bir e-postayı kahyalar VRT sırasına stewards@wikimedia.org adresinden gönderebilirsiniz.

Bu sayfanın kaynağını görebilir ve kopyalayabilirsiniz.

{{Düzenle|Mayıs 2013}}
[[Dosya:Katrancı Mehmet Pehlivan'ın Fransa'da basılmış bir kartpostalı.jpg|küçükresim|Katrancı Mehmet Pehlivan'ın Paris'teki "Cartanji" takma adıyla basılmış bir Fransız kartpostalında yer alan fotoğrafı. (Paris, 1899)]]
{{Güreşçi bilgi kutusu
|adı                = Katrancı Mehmet
|resim              =
|resim boyutu       =
|resim altı         =
|ring adları        = Katrancı, Cartanji, Katrandji, The Bashi-bazouk Turk, Mehmed the Turk
|boyu               = {{boy|m=1.96}}
|kilosu             = {{Dönüştürme|145|kg|abbr=on}}
|yayınlanmış boyu   = 
|yayınlanmış kilosu = 
|doğum tarihi       = 1859
|doğum yeri         = [[Şumnu]], [[Deliorman]], [[Osmanlı İmparatorluğu]]
|ölüm tarihi        = {{Ölüm yılı ve yaşı|1925|1859}}
|ölüm yeri          = [[Göbel]], [[Susurluk]], [[Balıkesir (il)|Balıkesir]], [[Türkiye Cumhuriyeti]]
|yaşadığı yer       =[[Susurluk]], [[Balıkesir (il)|Balıkesir]], [[Türkiye Cumhuriyeti]] ve
[[Karacabey]], [[Hüdavendigâr Vilayeti]], [[Osmanlı İmparatorluğu]] 
|eğitildiği yer     =[[Şumnu]] 
|eğiten             = 
|debut              = 
|emekliliği         = 
|website            = 
|akrabaları=[[Ozan Önen]]}}
[[Dosya:Katrancı Mehmet Pehlivan - Kurtdereli Mehmet Pehlivan - Paris - Doublier - Ozan Önen.jpg|küçükresim|Osmanlı İmparatorluğu Edirne Kırkpınar Yağlı Güreşleri başpehlivanları Katrancı Mehmet Pehlivan (Solda) ve Kurtdereli Mehmet Pehlivan (Sağda), Fransa'nın başkenti Paris'te, cihan pehlivanlığı için gittikleri turnede. ([[Folies Bergère]] müzikholü, Paris, 1899) ]]
[[Dosya:Katrancı Mehmet Pehlivan.jpg|küçükresim|[[Osmanlı İmparatorluğu]] Edirne [[Kırkpınar Yağlı Güreşleri]] Başpehlivanı '''Katrancı Mehmet Pehlivan''', "Paris Şehri Ödülü" ve "Cihan Pehlivanlığı Turnuvası" için imparatorluğu temsilen gittiği Paris'te, [[Folies Bergère]] müzikholünde. (Paris, 1899)]]
[[Dosya:Folies Bergère Grand Prix de Lutte de Paris 1899 - Championnat International,.jpg|küçükresim|Türk yağlı güreş efsanesi (siyah kıspetli) Katrancı Mehmet Pehlivan'ın illüstratör Henri-Gabriel Ibels tarafından resmedildiği Paris Folies Bergère 1899 Cihan Pehlivanlığı Büyük Turnuvası'nın resmî afişi. (Grand Prix de lutte de Paris, championnat international aux Folies-Bergère) Affiche Illustrateur: Henri-Gabriel Ibels]]
'''Katrancı Mehmet Pehlivan''', 1859 yılında [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nda -günümüzde [[Bulgaristan]] sınırları içinde kalan- [[Deliorman]] bölgesinin [[Şumnu]] şehrinin bir köyünde doğmuş efsanevî Türk güreşçidir. Diğer [[Osmanlı İmparatorluğu]] başpehlivanları gibi onun da [[Deliorman]] bölgesinde doğup büyümesi, pehlivan olmasının önünü açmıştır. Tıpkı [[Koca Yusuf]] gibi [[Evlad-ı Fatihan]] mensubu bir Şumnulu olup, 1453 sonrası [[Fatih Sultan Mehmet]] tarafından [[Balkanlar]]'a yerleştirilen Karamanoğulları kökenli bir [[Türkler|Türk]] aileden gelmektedir ve [[93 Harbi]] olarak anılan 1877-1878 [[Osmanlı-Rus Savaşı]] öncesinde, sene 1876'da Anadolu topraklarına göç ederek Balkanlar'daki memleketine benzettiği [[Karacabey Ovası]]'nda bulunan [[Susurluk]]'un [[Göbel]] beldesine yerleşmiştir. Balkan göçmeni olarak geldiği topraklarda, günümüzde Karacabey Harası adıyla bilinen Osmanlı İmparatorluğu'nun resmî saray çiftliği Mihaliç Çiftlikât-ı Hümâyûnu'nda çalıştığı bilinmektedir. Bu bağlamda Katrancı'nın, Susurluk'un Göbel isimli yerleşiminin Türkleştirilmesinde büyük rol oynadığı düşünülür.

Katrancı Mehmet Pehlivan, Osmanlı döneminin en önemli pehlivanlarından [[Koca Yusuf]], [[Kurtdereli Mehmet Pehlivan]], [[Adalı Halil]], [[Ahmet Kara]], [[Büyük Yaşar Pehlivan]], [[Hergeleci İbrahim]], [[Karagöz Ali]], [[Filiz Nurullah]] ile güreşmiştir. Katrancı'nın Edirne [[Kırkpınar]] başpehlivanlığı bulunmaktadır. Döneminin Osmanlı başpehlivanıdır ve güreş otoritelerine göre bu pehlivanlardan sonra yağlı güreş tarihimizdeki başpehlivan dönemi bitmiştir.

1892 yılında düzenlenen güreşlerde yeni yetişmekte olan [[Kurtdereli Mehmet Pehlivan]]'ı ezerek, güreş tarihçisi [[Muallim Sami Karayel]]'e göreyse kaburga kemiklerini kırarak yenmiş ve sonraları dostu olacak olan [[Kurtdereli Mehmet Pehlivan]]'ın bir süre hasta yatmasına ve güreş sahalarından uzak kalmasına neden olmuştur. 1894 Mayıs ayında [[Manyas]]'ın [[Mürvetler]] köyünde yapılan düğün güreşinde [[Kurtdereli Mehmet Pehlivan]]'la tekrar karşılaşmıştır. İki sene öncesine oranla daha gelişmiş olan [[Kurtdereli Mehmet Pehlivan]]’ı bu müsabakada da yenmiştir. İsmi gittikçe ünlenen Katrancı, Osmanlı topraklarının her yerinden güreş müsabakaları almaya başlamıştır.

Günümüzde [[Yunanistan]] topraklarında kalan [[Selanik]] şehrinde o dönem "Beşçınarlar Bahçesi"ni çalıştıran İsmail Bey, bahçesinde düzenlediği ve 30 Ağustos - 1 Eylül 1896 tarihlerinde yapılacağı önceden ilan edilen güreşlere; Türkiye'nin en ünlü güreşçileri ile beraber Bursa-Balıkesir yöresinden Katrancı Mehmet'i ve Kurtdereli Mehmet'i de çağırmıştır. Bu güreşlere Katrancı Mehmet ve Kurtdereli Mehmet birlikte gitmişlerdir. Davet edilen diğer pehlivanlardan yalnız [[Adalı Halil]] ve [[Büyük Yaşar Pehlivan]] gelmişlerdir ve [[Selanik]]’te yayınlanan "Asır Gazetesi" bu güreşlerin sonucunu şöyle bildirmiştir:

''Katrancı Mehmet Pehlivan, Büyük Yaşar'ı mağlup ederek ödülün yarısını hak etti ise de, Adalı Halil Pehlivan ve Kurtdereli Mehmet Pehlivan yenişemediklerinden mükafat ikisine bölüştürülerek verilmiştir.''

1897 yılına gelindiğindeyse, bu yıl [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]] için bir savaş yılı olmuştur. [[Girit]] ve [[Yunanistan]]'da [[1897 Osmanlı-Yunan Savaşı]] bütün şiddeti ile devam ediyor ve bu nedenle birçok Türk buralardan anayurda göç ediyordu. [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]], göçmenlere ve savaş gazilerine yardım toplamak için her il ve ilçede güreşler düzenliyordu. Bu amaçla [[Bursa]]’da bir dernek kurulmuş ve dernek 26 Nisan 1897 Cuma günü ve 28 Nisan 1897 Pazar günü [[Bursa]]’da güreş yarışmaları düzenlemiştir. Güreşlere Kütahyalı Kafa Ali, Balıkesirli [[Kurtdereli Mehmet Pehlivan]] ve Katrancı Mehmet Pehlivan, Yenişehir’den Rüstem, Şumnulu Arap Ali ve Küçük Yusuf Pehlivan katılmıştır. Cuma günkü güreşte Katrancı Mehmet, [[Kafa Ali Pehlivan]]'la güreşmiş ve uzun süren güreşin sonunda yenişemeyip berabere kaldıkları kabul edilmiştir. Pazar günü de Katrancı Mehmet, Kurtdereli Mehmet ile güreşmiş ama onunla da bu defa yenişememişlerdir. Güreş tarihçisi [[Muallim Sami Bey]]'in yazdığına göre, [[Adapazarlı Abaza Hasan Pehlivan]] [[Karakucak güreşi|karakucak]] güreşmek şartıyla bütün başpehlivanlara meydan okumuş ve ortaya da 50 lira koymuştur. Katrancı Mehmet, Adapazarı’na kadar giderek Abaza Hasan Pehlivan'ı 15 dakikada yenerek 50 lirayı kazanmıştır.

1898’de [[İstanbul]]’a gelen dönemin en ünlü Fransız sirk cambazı ve menajer [[Doublier]], [[Kurtdereli Mehmet Pehlivan]] ile Katrancı Mehmet Pehlivan'ı [[Avrupa]] turnesi için [[Paris]]’e götürmüştür. Bugünkü adı [[L'Équipe]] olan ve [[Fransa Bisiklet Turu]] ile bugünkü [[UEFA Şampiyonlar Ligi]] fikrini ortaya atan [[Fransa]]'nın gelmiş geçmiş en ünlü spor gazetesi Le Velo Gazetesi de Katrancı Mehmet Pehlivan'a büyük yer ayırmıştır. [[L'Équipe]] (Le Velo) arşivindeki bilgilere göre, [[Moulin Rouge]]'un açılmasına ilham veren ve meşhur can-can dansının da ünlendiği Paris [[Folies Bergère]] müzikholünde Ocak 1899’da düzenlenen “Paris Şehri Ödülü” yarışmalarına katılmış Katrancı Mehmet Pehlivan, bu yarışmalarda üç şampiyon Fransız güreşçiyi çok kısa sürede yenmiştir. [[Folies Bergère]] müzikholünün sahnesinde bilhassa yüksek desibeldeki ''"Hayde bre!"'' şeklindeki meşhur narasıyla tüm Parislilerin ve Avrupa basınının ilgisini çekmiş olan Katrancı Mehmet Pehlivan, [[yağlı güreş]]in yanı sıra bilhassa [[karakucak]] güreş tarzının da üstadı olarak gösterilmektedir. "Cihan pehlivanı" olarak anılmasının sebeplerinden biri, Edirne Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nin başpehlivanı olarak Osmanlı İmparatorluğu'nu Paris'te temsil etmiş olmasından ileri gelir.

Yazar [[Ozan Önen]]'in de akrabası olan cihan pehlivanlarından Katrancı Mehmet Pehlivan, 1928 yılında [[Susurluk]]'un [[Göbel]] beldesinde hayatını kaybetmiştir. Osmanlı İmparatorluğu Başpehlivanı Katrancı Mehmet'in onuruna Susurluk Göbel'de her sene, geleneksel Katrancı Mehmet Pehlivan Yağlı Güreşleri düzenlenmektedir. Pehlivanın ismi, şehrin en büyük caddesine verilmiş olup şehrin girişineyse heykeli dikilmiştir. Susurluk Göbel Meydanı'ndaki merkez camiî duvarlarına dahî fotoğrafları asılmış olup aynı beldede bulunmakta olan mezar taşındaysa şu kitâbe yer almaktadır:

"Ah Mehmet mevt / Ünün vardı Türkiye’de / Yenilmedin Avrupa’da / Ahir ecel geldi ser’e / Bu kabirde yatan insan / Katrancı Mehmet Pehlivan. / Oku bana bir fatiha / Ruhu olsun daima şadan."

== Kaynakça ==
{{kaynakça}}
* Karayel, M. Sami: En Meşhur Türk Pehlivanları 2: Koca Yusuf. Muallim Ahmet Halit Kitabevi, İstanbul 1942.
* Karayel, M. Sami: En Meşhur Türk Pehlivanları 3: Kurtdereli Mehmet. Muallim Ahmet Halit Kitabevi, İstanbul 1942.
* Koloğlu, Orhan: Türk Güreşi. Yavuz Yayınları, İstanbul, 1972
* [https://web.archive.org/web/20121103213843/http://www.ogretmeninsesi.org/dergi/63/spor.asp Öğretmenin Sesi, 2010 ]
* [http://susurluk10.wordpress.com/2013/01/01/katranci-mehmet-pehlivan/ Susurluk Kardeş Gazetesi, 2013 ] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160403200838/https://susurluk10.wordpress.com/2013/01/01/katranci-mehmet-pehlivan/ |tarih=3 Nisan 2016 }}

[[Kategori:Türk erkek güreşçiler]]
[[Kategori:Yağlı güreşçiler]]
[[Kategori:Kırkpınar başpehlivanları]]
[[Kategori:1859 doğumlular]]
[[Kategori:1928 yılında ölenler]]
[[Kategori:Şumnu doğumlular]]
[[Kategori:Balıkesir ilinde ölenler]]
[[Kategori:Bulgaristan Türkleri]]
[[Kategori:Osmanlı güreşçileri]]
[[Kategori:VikiProje Tarih kaynak bekleyen maddeler]]
[[Kategori:Resim aranan sporcular]]

Bu sayfada kullanılan şablonlar:

Şablon:Ambox (kaynağı gör) (yarı koruma)
Şablon:Ana diğer (değiştir)
Şablon:Bilgi kutusu (kaynağı gör) (koruma)
Şablon:Boy (değiştir)
Şablon:Br ile ayrılmış maddeler (değiştir)
Şablon:Br separated entries (değiştir)
Şablon:Dizgi buldeğiştir (değiştir)
Şablon:Dönüştürme (değiştir)
Şablon:Düzenle (değiştir)
Şablon:Evethayır (kaynağı gör) (yarı koruma)
Şablon:Güreşçi bilgi kutusu (değiştir)
Şablon:Kaynakça (kaynağı gör) (koruma)
Şablon:Kaynakça/styles.css (kaynağı gör) (yarı koruma)
Şablon:Mikutu (kaynağı gör) (koruma)
Şablon:Profesyonel güreşçi bilgi kutusu (değiştir)
Şablon:Str rep (değiştir)
Şablon:Webarşiv (değiştir)
Şablon:Yesno (kaynağı gör) (yarı koruma)
Şablon:Ölüm yılı ve yaşı (değiştir)
Modül:Arguments (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Ayrı girişler (değiştir)
Modül:Bağımsız değişkenler (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Bilgi kutusu (kaynağı gör) (yarı koruma)
Modül:Bilgi kutusu resmi (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Check for unknown parameters (değiştir)
Modül:Dizgi (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Dönüştürme (değiştir)
Modül:Dönüştürme/veri (değiştir)
Modül:Dönüştürme/yazı (değiştir)
Modül:Evethayır (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Infobox/styles.css (değiştir)
Modül:InfoboxImage (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Küresel değil (kaynağı gör) (yarı koruma)
Modül:String (değiştir)
Modül:TableTools (değiştir)
Modül:Tablo araçları (değiştir)
Modül:Tanımlanmayan parametre denetimi (değiştir)
Modül:Webarşiv (değiştir)
Modül:İleti kutusu (değiştir)
Modül:İleti kutusu/yapılandırma (değiştir)

Katrancı Mehmet Pehlivan sayfasına geri dön.

"https://tr.wikipedia.org/wiki/Katrancı_Mehmet_Pehlivan" sayfasından alınmıştır