Yumurta (hücre)
Yumurta, dişinin gamet hücresidir.[1]
Yumurta her hücre gibi çekirdek, sitoplazma ve hücre zarından oluşur.[1] Yeni doğmuş bir kız bebeğin yumurtalıklarında çok sayıda olgunlaşmamış yumurta hücresi bulunur. Ergenlik çağından sonra, her ay yumurtalıklarda olgunlaşan bir yumurta spermle döllenebilir ve yeni bir birey oluşturmak üzere çoğalmaya başlar. Döllenmediğinde vücuttan atılır. Bu atılma süreci genellikle 1 haftadır. Bu sürece "PMS dönemi" de denebilir. Bu döngü her ay olur. Bu döngü âdet (regl) olarak adlandırılır. 500 döngü sonra kadın, yumurtanın oluşturulmadığı bir döngü olan menopoza girer. Menopozun ortaya çıkışı muhtemelen ilk insanların diğer memelilere kıyasla bakıma daha çok gereksinmesinden olmuştur.[2]
Amniyotik yumurta
değiştirAmniyotik yumurta, karaya uyum sağlamış omurgalılar olan Tetrapoda (dört üyeliler) sınıfına mensup hayvanlarda bulunan korunaklı bir yumurta çeşididir. Bu yumurta; amniyon, koriyon, vitellüs kesesi ve allantoyis adı verilen dört özelleşmiş zar içerir. Eksta embriyonik zarlar olarak nitelendirilen bu zarlar, embriyonun dışında büyüyen doku tabakalarından gelişir. Amniyon olarak isimlendirilen ve embriyonun içinde yüzdüğü amniyotik sıvıyı kuşatan yapı, sarsıntıları en aza indirgeyen bir kalkan gibi iş görür. Allantoyis, embriyonun metabolik atıklarını düzenleyen bir kesedir. Koriyon ve allantoyis zarı embriyo ile dış ortam arasındaki gaz değişiminden sorumludur. Vitellüs kesesi ise besinleri depolama işlevini üstlenir. Vitellüs kesesinde bulunan kan damarları besinlerin embriyoya geçişini sağlar.[3] Ayrıca yumurtanın dışında yer alan ve yumurta akı olarak adlandırılan kısmında depo proteini albümin de besin temin eder.[4]
Kaynakça
değiştir- ^ a b Allen, Terence D. (2011). The cell: a very short introduction. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0199578757.
- ^ Campbell Biyoloji. Palme Yayınevi. 2011. s. 1010.
- ^ Campbell Biyoloji. Palme Yayınevi. 2011. ss. 713-714.
- ^ Campbell Biyoloji. Palme Yayınevi. 2011. s. 78.