Terken Hatun (I. Melikşah'ın eşi)
Terken Hatun veya Celâliye Hatun, (d. ? - ö. 1094, İsfahan) Selçuklu hükümdarı I. Melikşah'ın eşi ve I. Mahmud'un annesi.
| Terken Hatun | |
|---|---|
| Ölüm | 1094 İsfahan |
| Eş(ler)i | Melikşah |
| Çocuk(lar)ı | Davud Ahmed Mah Melek Hatun Mahmud |
| Hanedan | Karahanlı Hanedanı Selçuklu Hanedanı (evlilikle) |
| Babası | İbrahim Tamgaç Han |
| Dini | İslam |
Hayatı
değiştirGerçek adı bilinmeyen Terken Hatun'un babası, Batı Karahanlıların kurucusu İbrahim Tamgaç Han’dır.[1] 1064 veya 1068 yılında Sultan I. Melikşah ile evlenmiştir. Kocası hayatta iken oğlu Mahmud'un veliaht olarak atanması için üvey oğlu Berkyaruk taraftarı vezir Nizâmülmülk ile mücadeleye girişmiştir. Kocasının ölümünü gizleyen Terken Hatun, Gazzâlî'nin oğlunun küçük yaşta olmasından dolayı sultan olamayacağına dair fetva vermesine rağmen kızının kocası Abbâsî halifesi Muktedî’den oğlu adına hutbe okutmayı başardı.[2]
Berkyaruk’u yakalatmak için İsfahan’a adam gönderdi ve İsfahan'ı teslim aldı. Nizâmülmülk’ün taraftarlarınca Rey’e götürülen Berkyaruk üzerine bir ordu gönderdi. Ordu yenilince Berkyaruk, İsfahan'ı kuşattı. Berkyaruk'a 500.000 dinar verip Fars ve İsfahan dışındaki hakimiyetini kabul etti. Azerbaycan Meliki olan Berkyaruk’un dayısı İsmail bin Alp Sungur'a evlenme ve saltanatta ortaklık teklif etti. İsmail'e yardımda bulunup ordusunu teçhiz etti ancak İsmail, Berkyaruk'a yenilerek İsfahan'a sığındı. Kumandanlar Terken Hatun'un, İsmail ile evlenmesine mani oldular.[2]
Mücadeleden vazgeçmeyen Terken Hatun, Emir Üner komutasında gönderdiği ordunun da yenilmesi üzerine tahtı ele geçirmek isteyen kayınbiraderi Tacüddevle Tutuş ile kuvvetlerini birleştirmek üzere İsfahan’dan ayrıldı fakat yolda hastalanarak geri döndü ve bir süre sonra İsfahan’da öldü.
Popüler kültürde
değiştirTRT 1'de yayınlanan Uyanış: Büyük Selçuklu dizisinde Hatice Şendil tarafından canlandırılmıştır.