Stanley Kubrick
Stanley Kubrick (US: /ˈkuːbrɪk/; 26 Temmuz 1928 - 7 Mart 1999), Amerikalı film yönetmeni, senarist, yapımcı, fotoğrafçı ve sinematograf. Estetik kusursuzluğu elde edebilmek için denediği farklı teknik yöntemlerle dünya çapında sinemayı etkilemiş ve tüm zamanların en iyi yönetmenlerinden biri olarak kabul edilmiştir.
Stanley Kubrick | |
|---|---|
.jpg) Barry Lyndon filminin çekimleri sırasında Kubrick, y. 1973-74 | |
| Doğum | 26 Temmuz 1928 New York, New York, ABD |
| Ölüm | 7 Mart 1999 (70 yaşında) Harpenden, Hertfordshire, BK |
| Etnik köken | Yahudi |
| Vatandaşlık |  ABD |
| Meslek |
|
| Özvarlık | US$20 milyon |
| Boy | 1,69 m (5 ft 7 in) |
| Evlilik | Toba Etta Metz
(e. 1948; b. 1951) Ruth Sobotka
(e. 1954; b. 1957) Christiane Harlan
(e. 1958; ö. 1999) |
| İmza | |
 | |
Eserlerinin çoğunda özgün senaryo yazmayı tercih etmemiş, edebiyat yazarlarının eserlerini sinemaya uyarlamıştır. Kubrick sinemasında, mükemmeliyetçi atmosfer dışında yoğun sembolizm ve gerçekçilik görülür.[1][2] Korku, savaş, polisiye, kara mizah ve bilimkurgu olmak üzere farklı türde eserler vermiştir. Kubrick, beş kez aday gösterildiği Oscar Ödülleri'nden sadece birini, 2001: Bir Uzay Macerası filmi ile En İyi Özel Efekt dalında kazanmıştır. Martin Scorsese, James Cameron ve Woody Allen gibi isimler, Kubrick'i önemli bir ilham kaynağı olarak gördüklerini belirtmişlerdir.[3]
Yönetmenin önemli filmleri arasında Zafer Yolları (1957), Spartaküs (1960), Lolita (1962), Dr. Garipaşk (1964), 2001: Bir Uzay Macerası (1968), Otomatik Portakal (1971), Barry Lyndon (1975), Cinnet (1980), Full Metal Jacket (1987) ve Gözleri Tamamen Kapalı (1999) yer almaktadır. IMDb'in Top 250 listesinde tam 7 filmi bulunmaktadır.[4]
Amerikan vatandaşı olan Kubrick, Lolita filminin çekimleri için geçici olarak taşındığı Birleşik Krallık'a, filmin çekimlerinin tamamlanmasının ardından kalıcı olarak yerleşmiş ve hayatını kaybettiği 1999 yılına dek Hertfordshire, Birleşik Krallık'taki evinde yaşamaya devam etmiştir.[kaynak belirtilmeli]
Kariyeri
değiştir
Kariyerine New York'un Look dergisine amatör fotoğraflar çekerek başlayan Kubrick, kısa zamanda Look dergisinin fotoğrafçılarından biri oldu. İzlediği filmlerden çok daha iyisini yapabileceğine inanarak yönetmenlik yapmaya başladı. İlk filmleri Fear and Desire, Killer's Kiss ve The Killing ile kendisini ispatladı. Paths of Glory ve Spartaküs ise, onun iyi yönetmenler arasındaki yerini almasını sağladı.
1960'lı yıllarda Lolita filmini çekmek üzere Birleşik Krallık'a giden Kubrick, yaşamının geri kalanını bu ülkede, Hertfordshire'da satın aldığı Childwickbury Köşkü'nde geçirdi. Dr. Garipaşk, satirik komedinin sinemadaki önemli örneklerinden biri olarak kabul edilir. Ancak Stanley Kubrick'i 20. yüzyılın en önemli yönetmenlerinden biri yapan, 1968 MGM Cinerama prodüksiyonu olan 2001: Bir Uzay Macerası ve 1971 yapımı Otomatik Portakal'dır.
William Makepeace Thackeray'in bir romanının sinemaya uyarlanması olan Barry Lyndon, Jack Nicholson'ın oynadığı The Shining, yaklaşık 7 yıl çalıştığı savaş filmi Full Metal Jacket ve son anda yapmaktan caydığı Yapay Zeka, Kubrick efsanesini sürdüren filmler oldular.
Arthur Schnitzler'in Traumnovelle romanından uyarlanan ve Tom Cruise ile Nicole Kidman'ın oynadıkları, Gözleri Tamamen Kapalı'yı bitirdikten birkaç gün sonra ölen Kubrick; Childwickbury Manor, Hertfordshire, Birleşik Krallık'ta toprağa verilmiştir.
Filmleri
değiştir
Uzun metrajlı
değiştir| Yıl | Filmin Adı | Ödüller |
|---|---|---|
| 1953 | Fear and Desire | |
| 1955 | Killer's Kiss | |
| 1956 | The Killing | (adaylık) BAFTA: En İyi Film |
| 1957 | Paths of Glory | (adaylık) BAFTA: En İyi Film |
| 1960 | Spartacus | 6 dalda Oscar adaylığı, 4 dalda Oscar ödülü : En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu, En İyi Sanat Yönetmeni, En İyi Kostüm, En İyi Sinematografi, En İyi Kurgu, En İyi Orijinal Müzik 6 dalda Golden Globes adaylığı ve 1 dalda Golden Globe Ödülü: En İyi Dramatik Film, En İyi Erkek Oyuncu, En İyi Yönetmen, En İyi Orijinal Müzik, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu 1 dalda BAFTA adaylığı : En İyi Film |
| 1962 | Lolita | Oscar adaylığı: En İyi Uyarlama Senaryo 5 Golden Globes adaylığı ve 1 Golden Globe ödülü: En İyi Umut Vadeden Kadın Oyuncu, En İyi Erkek Oyuncu, En İyi Kadın Oyuncu, En İyi Yönetmen, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu BAFTA adaylığı: En İyi Aktör |
| 1964 | Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb | 4 Oscar adaylığı: En İyi Erkek Oyuncu, En İyi Yönetmen, En İyi Film, En İyi Uyarlama Senaryo 6 BAFTA adaylığı ve 3 BAFTA ödülü: En İyi İngiliz Sanat Yönetmeni, En İyi İngiliz Film, En İyi Film, En İyi İngiliz Aktör, En İyi Senaryo, En İyi Yabancı Erkek Oyuncu |
| 1968 | 2001: A Space Odyssey | 4 Oscar adaylığı, 1 Oscar ödülü: En İyi Özel Efekt, En İyi Yönetmen, En İyi Sanat Yönetmeni, En İyi Orijinal Senaryo 4 BAFTA adaylığı ve 3 BAFTA ödülü: En İyi Sanat Yönetmeni, En İyi Kurgu, En İyi Müzik, En İyi Film |
| 1971 | A Clockwork Orange | 4 Oscar adaylığı: En İyi Yönetmen, En İyi Kurgu, En İyi Film, En İyi Uyarlama Senaryo 3 Golden Globe adaylığı: En İyi Yönetmen, En İyi Drama Filmi, En İyi Drama Aktörü 7 BAFTA adaylığı: En İyi Sanat Yönetmeni, En İyi Sinematografi, En İyi Yönetmen, En İyi Film, En İyi Kurgu, En İyi Senaryo, En İyi Müzik |
| 1975 | Barry Lyndon | 7 Oscar adaylığı, 4 Oscar Ödülü: En İyi Sanat Yönetmeni, En İyi Sinematografi, En İyi Kostüm, En İyi Müzik, En İyi Yönetmen, En İyi Film, En İyi Uyarlama Senaryo 2 Golden Globe adaylığı: En İyi Yönetmen, En İyi Drama Filmi 5 BAFTA adaylığı, 2 BAFTA Ödülü: En İyi Kurgu, En İyi Yönetmen, En İyi Sanat Yönetmeni, En İyi Kostüm, En İyi Film |
| 1980 | The Shining | |
| 1987 | Full Metal Jacket | Oscar adaylığı: En İyi Uyarlama Senaryo Golden Globe adaylığı: En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu 2 BAFTA adaylığı: En İyi Ses, En İyi Özel Efekt |
| 1999 | Eyes Wide Shut | Golden Globe adaylığı: En İyi Müzik |
Kısa belgeseller
değiştir- en:Day of the Fight (1951)
- en:Flying Padre (1951)
- en:The Seafarers (1953)
Hakkında yazılan eserler
değiştir- Kubrick'in Şifreleri, Halit Karaata, Sıfırdan Yayınları, 2015.
- Stanley Kubrick bibliyografisi
- “Estetiğin ve Sembollerin Gizemli Yönetmeni Stanley Kubrick”, Melissa Mey, Destek yayınları - 2023
Kaynakça
değiştir- ^ The Philosophy of Stanley Kubrick (İngilizce). Jerold Abrams. 26 Temmuz 2020. 18 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2007.
- ^ Stanley Kubrick (İngilizce). John Baxter. 26 Temmuz 2020. 18 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ John Harlan, 2001, Stanley Kubrick: A Life In Pictures, Belgesel, 142 dk.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2020.
Dış bağlantılar
değiştir| Commons'ta dosyalar | |
| Vikisöz'de alıntılar | |
- IMDb'de Stanley Kubrick
- The Authorized Stanley Kubrick Web Site by Warner Bros. (İngilizce)
- Stanley Kubrick: The Master Filmmaker[ölü/kırık bağlantı] (İngilizce)
- The Kubrick Site23 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)