Osmanlı Türkleri

Osmanlı Türkleri
ترك
	1299–1922
	Bir Osmanlı Türk sipahisi tablosu
Toplam nüfus
	7.000.000, 1831 ; 12.590.352, 1884 ; 15.044.846, 1914
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Diller
	Eski Anadolu Türkçesi ; Osmanlı Türkçesi
Din
	Ağırlıklı olarak Sünni İslam, kısmen Alevilik ve Hristiyanlık
İlgili etnik gruplar
	Türk halkları
	^ Anadolu Türkleri ve Balkanlar'daki Türkler ; ^ Hicaz Vilayeti dahil edilmemiş sayım ; ^ Hicaz Vilayeti dahil edilmemiş sayım ; ^ Köylüler ve seçkin olmayan şehirli nüfus arasında ; ^ Literatürde ve seçkin nüfus arasında ;

Osmanlı Türkleri (Osmanlıca: ترك, romanize: Türk), Geç Orta Çağ'da kurulan Osmanlı İmparatorluğu'nun (y. 1299/1302–1922) kurucusu ve sosyopolitik olarak en baskın unsuru olan Türkî etnik gruptur.

Bu Türkler yoğun biçimde Anadolu ve Balkan coğrafyasında yaşamıştır. Temelde Oğuzların çeşitli boylarına mensup olmuşlardır. Bu terim ise aslında ilk aşamada Anadolu'nun kuzeybatısında kurulan Osmanoğulları Beyliği'nin (veya Osmanlı Beyliği) kurucusu Osman Gazi'nin etrafında toplanan Türkleri belirtmektedir, ancak devlet sınırlarını genişlettikçe diğer Türk boylarını da kapsamına almıştır. Böylelikle de beylik sınırlarının genişlemesi, devlet ve imparatorluk süreçlerinin yaşanmasıyla Osmanlı Türkleri tabiri, Osmanlı İmparatorluğu'nda yaşayan Türklerin tamamını kapsar hâle gelmiştir. 1922 yılında Osmanlı İmparatorluğu’nun dağılışı sonrasında da imparatorluğun doğal devamı olan Türkiye Cumhuriyeti'nde yaşayan Türkler, Osmanlı Türklerinin devamı olarak Türkiye Türkleri şeklinde adlandırılmaya başlanmışlardır.

Osmanlı Devleti'ni kuran Osman Gazi ise tam boyu tartışmalı olsa da Oğuzların Bozok kolundan Kayı boyuna mensuptur. Böylelikle de Osmanlılar daha ilk baştan kurucu unsur olarak Türk etnisitesindendir.^[2] Bugünkü Türkiye Türklerinin atalarıdırlar. Aynı zamanda, günümüzde eski Osmanlı İmparatorluğu coğrafyasında yaşayan Türkler için (daha dar kapsamıyla Anadolu, Balkanlar ve Kıbrıs'taki Türkler) de kullanılmaktadır.

Dil

13. ile 20. yüzyıllar arasında Osmanlı İmparatorluğu'nun yayıldığı topraklarda, yönetici ve elit sınıf tarafından, alfabe olarak Arap alfabesinin Farsça ve Türkçe için uyarlanmış bir biçimini kullanan, Arapça ve Farsça kelime ve tamlamaların da Türkçe muadillerinin yanı sıra kullanıldığı Osmanlı Türkçesi konuşulmuştur. Elit olmayan Osmanlı Türk halkı tarafından ise Anadolu Selçuklu döneminde şekillenen ve Anadolu Türklerince hâlihazırda konuşulan, Öz Türkçe kullanımların ağır bastığı, Eski Anadolu Türkçesi kullanılmaya devam edilmiştir. Bu kullanımların yansıması olarak ise halk ve divan edebiyatları olmak üzere iki farklı literatür doğmuştur.^[3]

Halk ve divan literatürlerinden unsurlar bulunduran Evliya Çelebi Seyahatnamesinin 1895 yılında basılan ilk cildi

XVII. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nun dünyada birçok alandaki üstünlüğü ve yaygınlığına bağlı olarak Osmanlı Türkçesi de İmparatorluk sınırlarını aşan bir yaygınlığa sahip olmuştur. İncil'in dili olan Latince başta Fransa olmak üzere Avrupa'da XVII. yüzyıl ortalarına kadar eğitim dili olarak varlığını korudu. Fransa'da anadilde eğitim ancak XVII. yüzyıl sonunda yapılabilmiştir ve yine söz konusu ülkede, Almanca ve İngilizce gibi yabancı dillerin öğrenim ve öğretimi ancak XIX. yüzyılda yaygın olarak gerçekleşebilmiştir. O nedenle Fransa'nın 1670'lerde Türkçenin yabancı dil olarak öğrenim ve öğretimine duyduğu ilgi, yabancı dil eğitimi tarihçileri açısından da dikkate alınması gereken bir durumdur. Fransa için XVII. ve XVIII. yüzyıllar, yoğun olarak Osmanlı medeniyeti ve kültürüne ilgi duyduğu yüzyıllar olarak tarihe geçmiştir. Bu eğilimin kaçınılmaz sonucu ise Osmanlı Türkçesiyle kaleme alınmış el yazmalarının Fransızcaya çevrilmesidir.^[4]

Devlet

Genel hatlarıyla 16.-17. yüzyıllarda Osmanlı Türklerinin, yönettikleri saha: Osmanlı İmparatorluğu coğrafyası

Osmanlı Türklerinin yaşamış ve kurmuş oldukları ülke olan Osmanlı İmparatorluğu, 1299-1922 yılları arasında varlığını sürdürmüş Türk devletidir. Toprakları 3 kıta olmak üzere, Doğu Avrupa, Balkanlar, Güneybatı Asya ve Kuzey Afrika'yı kapsamıştır. 16. yüzyılda dünyanın en güçlü imparatorluğu hâlini almıştır.

Kaynakça

^ Shaw, Stanford (1978). "The Ottoman Census System and Population, 1831-1914". Cambridge. 30 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2023.
^ "Osman Gazi". İslam Ansiklopedisi. 6 Kasım 2021. 23 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Kurnaz, Cemâl (1990). Halk ve divan şiirinin müşterekleri üzerine denemeler. Akçağ. ISBN 978-975-7568-32-2. 2 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2024.
^ "Suna Timur Ağıldere, "XVIII. Yüzyıl Avrupa'sında Yabancı Dil olarak Türkçe Öğretiminin Önemi: Osmanlı İmparatorluğu'nda İstanbul Fransız Dil Oğlanları Okulu (1669-1873)", Turkish Studies, Volume 5/3, Summer 2010, s. 697, 700" (PDF). 17 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Nisan 2013.

Wikimedia Commons'ta Ottoman Turks ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

[1] Anadolu Türkleri ve Balkanlar'daki Türkler

[2] Hicaz Vilayeti dahil edilmemiş sayım

[3] Hicaz Vilayeti dahil edilmemiş sayım

[5] Köylüler ve seçkin olmayan şehirli nüfus arasında

[6] Literatürde ve seçkin nüfus arasında

[Stanford1-4] Shaw, Stanford (1978). "The Ottoman Census System and Population, 1831-1914". Cambridge. 30 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2023.

[7] "Osman Gazi". İslam Ansiklopedisi. 6 Kasım 2021. 23 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[8] Kurnaz, Cemâl (1990). Halk ve divan şiirinin müşterekleri üzerine denemeler. Akçağ. ISBN 978-975-7568-32-2. 2 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2024.

[9] "Suna Timur Ağıldere, "XVIII. Yüzyıl Avrupa'sında Yabancı Dil olarak Türkçe Öğretiminin Önemi: Osmanlı İmparatorluğu'nda İstanbul Fransız Dil Oğlanları Okulu (1669-1873)", Turkish Studies, Volume 5/3, Summer 2010, s. 697, 700" (PDF). 17 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Nisan 2013.

[not 1]