Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, sanat tarihçisi, arkeolog, müzeci, ressam, mimar Osman Hamdi Bey tarafından 1882'de Mekteb-i Sanayi-i Nefise-i Şahane adıyla Resim, Heykel ve Mimarlık alanında eğitim vermek için kuruldu^[6] ve 2 Mart 1883'te 8 eğitmen ve 20 öğrencisi ile öğretime başladı.^[7]

Kuruluşundaki eğitim kadrosu, Müdür-i Umumi Osman Hamdi Bey; Dahili müdür ve heykel öğretmeni Oskan Efendi; Fenn-i Mimari öğretmeni Alexandre Vallaury; Yağlı boya resim öğretmeni Salvatore Valeri; Karakalem resim öğretmeni Warnia-Zarzecki; Tarih ve tarih-i sanat öğretmeni Aristoklis Efendi; Ulum-u riyaziye (Fen Bilgisi) öğretmeni Kaymakam Hasan Fuat Bey; Teşrih (Anatomi) öğretmeni Kolağası Yusuf Rami Efendi'den oluşmaktaydı. Bu kadroya, 1892 yılında Hakkaklık (Gravür) öğretmeni olarak Monsieur Napier de katıldı.

Paris Güzel Sanatlar Okulu (Ecole Des Beaux-Art)’nu örnek alarak kurulan okulda 1882 yönetmeliğine göre resim, heykeltıraşlık, mimarlık ve hakkaklık ile sanat dersleri okutulunacak ve öğretilecekti. Dersler antik sanat ağırlıklı idi. Osman Hamdi Bey, okulun Arkeoloji Müzesi’ne yakın olması gerektiğini düşünüyordu. Mimar Alexandre Vallaury’den okulu müzenin ana giriş kapısının karşısına, Çinili Köşk'ün yanına inşa etmesini istedi. Vallaury beş derslik ve bir atölyeden oluşan küçük bir bina yaptı. 1916’ya kadar kullanılan bu bina, 1892 ve 1911’de yapılan eklerle genişletilmiştir. Vallaury aynı zamanda mektebin il mimarlık hocası olarak görevlendirilmiştir.

1914 yılında, İnas (Kız) Sanay-i Nefise Mektebi, Resim ve Heykel alanında eğitim vermek üzere kurulmuştur. İlk müdürü ise, ünlü matematikçi Salih Zeki Bey'dir. İnas Sanay-i Nefise Mektebi, Bezmialem Valde Sultan Mektebi'nde (Şimdiki Cağaloğlu Anadolu Lisesi) faaliyete geçti. 1926 yılında Sanay-i Nefise Mektebi Fındıklı'da bulunan Cifte Saraylar'dan Cemile Sultan Sarayı'na taşındıktan sonra Erkek ve Kız Sanay-i Nefise Mektepleri birleştirildi.^[8]

Türkiye'de ilk sanat ve mimarlık yüksek okulu olan kurum, 1928’de Güzel Sanatlar Akademisi adını aldı ve böylece Türkiye'de akademi unvanını alan ilk yükseköğretim kurumu oldu.

1929’da mektepte seramik bölümü faaliyete geçti. 1930’larda atölyeler daha da çeşitlendi. 1936’da “Türk Tezyini Sanatlar Bölümü” eklenmiştir. 1937 yılında Atatürk'ün emriyle Dolmabahçe Sarayı'nın Veliaht Dairesi, Türkiye'deki ilk sanat müzesinin kurulması için Güzel Sanatlar Akademisi'ne tahsis edildi. Müze’nin müdürlüğüne Halil Dikmen atandı. 1938’de alınan kararla, mimarlık bölümü liseden sonra 5 sene oldu; bölümün adı da “Yüksek Mimarlık” bölümü olarak değişti. 1959’da artık tüm bölümlere liseyi bitirenler, imtihanla alınmaktadır. Ayrıca tüm bölümler 5 senelik olmuştur. 1969 yılındaki yasa ile akademi, bilimsel bir özerkliğe kavuşmuştur ve artık ismi “İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi” olarak geçmektedir. 1975’te akademiye birçok bölüm eklendi. 1978'te Fotoğraf Enstitüsü kuruldu ve üniversite düzeyindeki ilk fotoğraf sanatı programı bu enstitüde uygulanmaya başlandı.

Kurum, 4 Kasım 1981’de kabul edilen 2547 sayılı Kanun ve 20 Temmuz 1982'de çıkarılan 41 sayılı kanun hükmünde kararname ile üniversiteye dönüşerek Mimar Sinan Üniversitesi adını aldı. Akademinin Üniversite statüsünü alması ile birlikte bünyesinde Fen Edebiyat Fakültesi açıldı.

1970 yılında T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde kurulan İstanbul Devlet Konservatuvarı, 1982 yılında Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’ne bağlandı. 1985 yılında Mimar Sinan Üniversitesi Rektörlüğü'ne bağlandı. İstanbul Devlet Konservatuvar'ı 1986 yılında Dolmabahçe Sarayı Baltacılar Dairesi’ne taşındı. Günümüzde hala burada eğitim vermektedir.

Üniversite yönetimi 2003 Aralık ayında aldığı kararla adını "Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi" olarak değiştirdi. 1982 yılından beri üniversitede eğitim dönemi 4 yıldır.

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi ve İstanbul Devlet Konservatuvarı bölümleri kendi belirlediği yetenek sınavları ile öğrenci kabulü alır. Türkiye'de bu uygulamaya başlayan ilk kurum olan Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, 1959'dan beri muhtelif bölümlerine yetenek sınavı ile öğrenci alıyor.^[9] Yetenek sınavları o yılın ağustos veya eylül ayında yapılır. Yetenek sınavı kılavuzuları YKS sınavı yapıldıktan sonra üniversite tarafından duyurulur. Fen-Edebiyat Fakültesi ve Mimarlık Fakültesi bölümleri ise ÖSYM tarafından yapılan "Yükseköğretim Kurumları Sınavı" ile öğrenci alır.

Resim, heykel, seramik ve cam, tekstil ve moda tasarımı, geleneksel Türk sanatları, sahne dekoru ve kostümü bölümleri ortak çizime dayalı genel baraj sınavına girerler. Baraj sınavını başarıyla geçen öğrenci adayları belirtilen bölümlerin yerleştirme sınavlarına girerler. Bu bölümlerin yerleştirme sınavları ise yine çizime dayalıdır. Fotoğraf, grafik tasarımı ve sanat eserleri konservasyonu ve restorasyonu bölümleri aday öğrencilere bölüm özelinde farklı bir yetenek sınavı uygular.^[10] Her bölümün kendine özel öğrenci kontenjanı vardır. Bölümlerin ana kontenjanına yerleşen öğrenciler üniversiteye kaydolmaya hak kazanır. Sinema ve televizyon bölümü ÖSYM tarafından yapılan "Yükseköğretim Kurumları Sınavı" ile öğrenci alır.^[11]

Öğrenci adayları Müzik, müzikoloji ve sahne sanatları bölümlerinin yetenek sınavlarına girerler. Yetenek sınavlarında ana sanat dallarına göre değişiklik gösteren yaş sınırıda mevcuttur. Her anasanat dalının kendi yetenek sınavı mevcuttur. Ana kontenjana yerleşen öğrenciler üniversiteye kaydolmaya kazanır.

MSGSÜ İstanbul Devlet Konservatuvarı müzik bölümüne bağlı anasanat dalları ortaokul ve lise seviyesinde de eğitim vermektedir. Bu seviyedeki öğrencilerin yetenek sınavları ayrı olur.^[12]

Müzik Bölümü; Yaylı Çalgılar Ana Sanat Dalı, Üfleme ve Vurma Çalgılar Anasanat Dalı, Piyano-Arp-Gitar Anasanat Dalı, Bestecilik ve Orkestra Şefliği Anasanat Dalı olmak üzere 4 farklı alanda yetenek sınavı yapılır.

Müzikoloji Bölümü; Genel Müzikoloji Anabilim Dalı ve Etnomüzikoloji Anabilim Dalı olmak üzere 2 farklı alanda yetenek sınavı yapılır. (Yaş sınırı aranmaz)

Sahne Sanatları Bölümü; Tiyatro Anasanat Dalı, Opera Anasanat Dalı, Bale Anasanat Dalı ve Modern Dans (Çağdaş Dans) Anasanat Dalı olmak üzere 4 farklı alanda yetenek sınavı yapılır.^[13]

Sanayi-i Nefise Mekteb-i Âlisi’nin kurulması ile birlikte koleksiyonu oluşturulmaya başlanan Akademi Kütüphanesi 1948 yılında Fındıklı’daki binasının yanması ile birlikte koleksiyonunun büyük bir kısmını kaybetmiştir. Binanın 1953 yılında restore edilmesi ile birlikte Akademi Kütüphanesi kitap koleksiyonuna tekrar ağırlık vermiştir. Sanat ve mimarlık alanlarında zengin bir koleksiyonuna sahip Akademi Kütüphanesi, Sedad Hakkı Eldem’in ilk tasarımı esas alınarak hazırlanan yeni bir proje kapsamında iyileştirme, yenileme ve genişletme çalışmaları ile modern bir görünüme kavuşturularak 2 Mart 2022 tarihinde yeniden hizmete açılmıştır.

Akademi Kütüphanesi, Fen Edebiyat Fakültesi Kütüphanesi, İstanbul Devlet Konservatuvarı Kütüphanesi, İstanbul Resim ve Heykel Müzesi Kütüphanesi, Prof. Sami Şekeroğlu Sinema-TV Merkezi Kütüphanesi olmak üzere toplam 5 kütüphane bulunmaktadır.

Ağırlıklı olarak güzel sanatlar ve mimarlık konularında olmak üzere toplam 137.000+ kitap mevcuttur. Ayrıca 8.500+ kitap dışı yayın, 3.500+ nadir kitap, aboneliği devam eden 18 adet Türkçe süreli yayın, 4.350+ lisansüstü tez, 950+ adet üniversite yayını ve eğitim-öğretim alanlarımızı destekleyici çeşitli konuları içeren (Abone, EKUAL ve Açık Erişim) 93 veritabanı bulunmaktadır.^[14]

Günümüzde Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi ve Mimarlık Fakültesi Cemile Sultan Sarayı ile Münire Sultan Sarayı olarak da bilinen Çifte Saraylar'da (Fındıklı yerleşkesi) faaliyet göstermektedir. Ayrıca rektörlük binası da bu yerleşkededir. İlk olarak 1926 yılında Sanay-i Nefise Mektebi, Cemile Sultan Sarayı'na taşındı ve eğitime burada devam etti.^[15] Kadın ve erkek öğrencilerinin aynı mekanda ders görmesi buraya taşındıktan sonra mümkün oldu.^[16] 1969 yılında Çifte Saraylar'ın Münire Sultan Sarayı’da üniversiteye tahsis edildi^[17] ve Mimarlık Fakültesi Münire Sultan Sarayı'nda eğitime devam etti.

Çifte Saraylar'dan Fındıklı tarafına yakın olan Cemile Sultan Sarayı'dır. Sultan Abdülmecid kızı Cemile Sultan için bu binayı yaptırmıştır. 1910-1920 arasında Meclis-i Mebusan olarak kullanılmış ve 28 Ocak 1920 yılında imzalanan Misak-ı Millî Kararları bu binanın üst katındaki salonda kabul edilmiştir. Salon günümüzde "Misak-i Milli Salonu" ismiyle konferans salonu olarak kullanılmaktadır.^[18] Cemile Sultan Sarayı günümüzde Güzel Sanatlar Fakültesi bölümleri tarafından kullanılmaya devam edilmektedir. Saray binasının orta kısmındaki büyük salona "Osman Hamdi Bey Salonu" adı verilmiştir. Öğrencilerin diploma ve dönem sonu projeleri bu salonda sergilenmektedir ve ayrıca okulun çeşitli sanat ve tasarım sergilerine ev sahipliği yapmaktadır.

Cemile Sultan Sarayı 1948 yılında çıkan yangınla çok büyük hasar görmüştür. Kütüphanedeki kitaplar, resmi kayıtlara ait dosyalar, çok sayıda değerli tablo, eşya ve ders malzemesi yangında yok oldu.^[19] Cemile Sultan Sarayının yangından zarar görmeyen Selamlık binası ile bahçedeki diğer yapılar ve Taut Atölyesi (Çizim Atölyesi) kullanılmaya devam edildi. Yangının ardından binanın onarımı için bir komisyon kuruldu. Sedat Hakkı Eldem ve Mehmet Ali Handan'ın birlikte hazırladığı proje oy birliği ile kabul edildi.^[20] Cemile Sultan Sarayı hazırlanan proje üzerinden dış cephesine sadık kalınarak yeniden inşa edildi. Saray binasının onarımı 23 Nisan 1953'te sona erdi ve öğretime tekrar açıldı.

Çifte Saraylar'dan Tophane tarafına yakın olan Münire Sultan Sarayı'dır. Sultan Abdülmecid kızı Münire Sultan için bu binayı yaptırmıştır. Saray binası 1969 yılında Güzel Sanatlar Akademisi'ne devredildi. Sedat Hakkı Eldem'in hazırladığı projeye göre saray binası yenilendi. Cemile Sultan Sarayın'da yangın önemli sebebi olarak görülen ahşap konstrüksiyon tümüyle ayıklanıp yerine günümüz teknoloji betonarme konstrüksiyon tasarımı yapılmıştır.^[21] Münire Sultan Sarayı günümüzde Mimarlık Fakültesi bölümleri ve Güzel Sanatlar Fakültesine bağlı Tekstil ve Moda Tasarımı bölümü tarafından kullanılmaktadır. Öğrencilerin proje sergileri binanın girişindeki "Mimar Sinan Salonu'nda" yapılmaktadır.

Çifte Saraylar, Sultan Abdülmecid tarafından Ermeni kökenli Osmanlı vatandaşı Mimar Garabet Amira Balyan'a yaptırılmıştır.^[22] Garabet Amira Balyan, Osmanlı İmparatorluğu'nun önde gelen mimarlarındandır. Oğlu Nigoğos Balyan ile Dolmabahçe Sarayı'nı inşa etmiştir. Büyük Mecidiye Camii, Yıldız Sarayı ve Çırağan Sarayı inşaatlarında da önemli rol üstlenmiştir.

Güzel Sanatlar Fakültesi, 1882 yılında Sanayi-i Nefise Mektebi olarak kurulmuş^[23] Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk sanat okuludur. Kurucusu Osman Hamdi Bey İstanbul Arkeoloji Müzesi karşısında inşa edilen yeni binasında, sadece sekiz kişilik eğitim kadrosu ve 21 öğrencisi ile Resim, Heykel ve Mimarlık alanında öncü bir rol oynamak üzere yola çıkmıştı. Sanayi-i Nefise Mektebi bir erkek okulu olarak kurulmuştu, 1914 yılında ise İnas Sanayi-i Nefise Mektebi Resim ve Heykel alanında eğitim vermek üzere kurulmuştu. 1926 yılında Sanâyi-i Nefîse Mektebi, bir süre eski Meclis-i Mebûsân binası olarak da kullanılan Fındıklı’daki Çifte Saraylar’dan Cemile Sultan Sarayı kısmına taşındı.^[23] Bunun yanı sıra sadece kızlara sanat eğitimi veren İnas Sanayi-i Nefise Mektebi'de buraya bağlanarak, kız ve erkek öğrenciler birlikte sanat eğitimine başladı. 1982 yılından beri fakülte eğitim dönemi 4 yıldır. Günümüzde Güzel Sanatlar Fakültesi 11 bölüm ve 15 anasanat dalıyla Fındıklı Yerleşkesi'nde Çifte Saraylar'da faaliyet göstermektedir. Güzel Sanatlar Fakültesi'nin bölümleri sırasıyla şunlardır: Fotoğraf Bölümü; Geleneksek Türk Sanatları Bölümü; Grafik Tasarım Bölümü; Heykel Bölümü, Resim Bölümü; Sahne Dekorları ve Kostümü Bölümü; Sanat Eserleri Konservasyonu ve Restorasyonu Bölümü; Seramik ve Cam Bölümü; Sinema ve Televizyon Bölümü; Tekstil ve Moda Tasarımı Bölümü; Temel Eğitim Bölümü.

1997 yılında Güzel Sanatlar Fakültesinin bölümlerinden biri olarak kurulan Temel Eğitim Bölümünün geçmişi eskiye dayanır. Akademi yıllarında yapılan eğitim reformu çalışmaları sonucunda 1969 yılında Heykel Bölümünde, Temel Sanat Eğitimi Kürsüsü kurulmuştur. Başlangıçta sadece Heykel Bölümü öğrencilerine verilen Temel Sanat Eğitimi verilirken, ertesi yıl Akademinin bütün bölümlerine ortak bir disiplin olarak uygulanmaya başlanmıştır. 1977 yılında Akademide ortak olan Temel Disiplinler ve Kürsüler, Temel Sanat ve Bilimler Bölümü adı altında kurulan yeni bir bölümde toplanmıştır. Güzel Sanatlar Akademisi’nin 1982’de üniversiteye dönüşme sürecinde Temel Sanat ve Bilimler Bölümü kapatılmıştır ancak bu yeni yapılanma içinde Temel Sanat Eğitimi, her bölümün kendi içinde düzenlenen temel bir ders olarak varlığını sürdürmüştür. 1997’de yeniden açılan Bölümde Güzel Sanatlar Fakültesi’nin Geleneksel Türk Sanatları Bölümü ile Mimarlık Fakültesi’nin Endüstriyel Tasarım Bölümü’ne servis dersleri verilmektedir.^[24]

1882’de kurulan “Mekteb-i Sanayi-i Nefise-i Şahane’de açılan üç bölümden biri Mimarlık’tır. Güzel sanatlara ve estetiğe ağırlık veren Fransız Ecole de Beaux Arts sistemini örnek alan ve Fransız mimar Alexandre Vallaury’nin tasarladığı binada 2 Mart 1883 tarihinde derslere başlayan Mimarlık Bölümü hocaları arasında, her biri döneminin önde gelen mimarlarından olan Alexander Vallaury, Guilio Mongeri, Kemalettin Bey ve Vedat Bey gibi isimler yer alır. 1928 yılında adı “Güzel Sanatlar Akademisi” olarak değişen kurumun yöneticisi Namık İsmail Bey, Mimarlık Bölümünün yeniden yapılandırılması için o dönemde Türkiye’de bulunan İsviçreli mimar Ernst Egli’yi bölümde yeni bir program oluşturmak üzere davet eder. Egli, 1930-36 yılları arasında Akademi’nin eğitim sisteminde köklü bir değişiklik yapar. Bölümün eğitim süresi yeni program doğrultusunda 5 yıla çıkartılır. Bu eğitimin sonucunda yüksek mimar unvanıyla mezun veren Mimarlık Bölümü bir yandan da ülkedeki imar faaliyetleri içinde etkin olarak yer almaya devam eder. Egli’nin ayrılmasından sonra yerine geçen Taut gibi yabancı hocaların yanı sıra Sedad Hakkı Eldem, Arif Hikmet Holtay, Feridun Akozan, Halit Femir, Seyfettin Arkan, Mehmet Ali Handan, Nazimi Yaver Yenal, Rebii Gorbon, Asım Mutlu, Utarit İzgi gibi mimarlar, Bölümde hocalık yapmış değerli isimlerden bazılarıdır. 1982 tarihinde Akademi’nin “Mimar Sinan Üniversitesi”ne dönüşmesiyle birlikte Mimarlık Bölümü, Şehir ve Bölge Planlama, İç Mimarlık ve Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümleriyle birlikte Mimarlık Fakültesi çatısı altında toplanır. Aynı dönemde, Mimarlık Bölümüne giriş Öğrenci Seçme Yerleştirme Merkezi tarafından yapılan merkezî sınava bağlanır ve mimarlık eğitimi 4 yılla iner.^[25] Mimarlık Bölümü, Mimarlık Akreditasyon Kurulu tarafından 2023 yılında 6 yıllık ulusal tam akreditasyona layık görülmüştür. Mimarlık Bölümü eğitiminin uluslararası alandaki eşdeğerliği ve tanınırlığı ise, RIBA (Birleşik Krallık Mimarlar Enstitüsü) destekli UNESCO-UIA Geçerlilik Onaylama Sistemi’ne yapılan başvuru sonrasındaki değerlendirmelerde UNESCO-UIA Mimarlık Eğitimi tüzüğüne tam uygunluk sağladığı görüldüğünden, Lisans/ Bachelor (4 yıl tam zamanlı) ve Yüksek Lisans/ Master (2 yıl tam zamanlı) eğitimleri bağlamında, Aralık 2022’den Aralık 2027’ye kadar geçerli olmak üzere, 5 yıl süreyle onaylanmıştır.^[26]

1982’de çıkarılan Kanun Hükmünde Kararname ile Güzel Sanatlar Akademisi üniversiteye dönüştürülmüş ve bünyesinde bir Fen Edebiyat Fakültesi açılmıştır.^[27] 1983 yılında kurulan “Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü” aynı yıl lisans programlarına başlamış. Fen Edebiyat Fakültesinde şu an 11 bölüm bulunmaktadır: Arkeoloji Bölümü; Batı Dilleri ve Edebiyatı Bölümü; Eğitim Bilimleri Bölümü; Felsefe Bölümü; Fizik Bölümü; İstatistik Bölümü; Matematik Bölümü; Sanat Tarihi Bölümü; Sosyoloji Bölümü; Tarih Bölümü; Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü.^[28]

İstanbul Devlet Konservatuvarı, 1970 yılında TC Kültür Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulmuştur. 1982 yılında Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’ne bağlanmıştır. Böylece İstanbul Devlet Konservatuvarı 1982-1983 öğretim yılına Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi İstanbul Devlet Konservatuvarı adıyla eğitim vermeye başlamıştır. 1985 yılında Mimar Sinan Üniversitesi Rektörlüğü'ne bağlanmıştır. 1986 yılında Dolmabahçe Sarayı Baltacılar Dairesi’ne taşınmış, burada eğitim vermeye başlamıştır. Konservatuvarda Müzik, Müzikoloji ve Sahne Sanatları bölümü bulunmaktadır. Müzikoloji bölümü Türkiye'de Müzikoloji adıyla kurulan ilk bölümdür. Aynı şekilde Sahne Sanatları bölümüne bağlı Modern Dans Anasanat Dalı Türkiye’nin ilk resmi Modern Dans (Çağdaş Dans) sanatı eğitim programı olma özelliğine sahip.

2001 yılında Avrupa Konservatuvarlar Birliği'ne (Association of Européenne de Conservatoires, Akadémies de Musique et Musikhochschulen) aktif üye olarak kabul edilmiştir.

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, yüksek lisans, doktora ve sanatta yeterlik programlarını Güzel Sanatlar, Fen Bilimleri ve Sosyal Bilimler olmak üzere 3 enstitü içerisinde yürütmektedir.

Güzel Sanatlar Enstitüsü'nde Resim, Heykel, Grafik Tasarımı, Seramik ve Cam, Tekstil ve Moda, Geleneksel Türk Sanatları, Sahne Dekoru ve Kostümü, Sinema ve Televizyon, Fotoğraf, Müzik ve Sahne Sanatları Anasanat Dallarında yüksek lisans ve sanatta yeterlik programları bulunmaktadır.^[29] Ayrıca Türkiye'de tek Temel Sanat alanında yüksek lisans ve sanatta yeterlilik programı bu enstitüde yürütülmektedir. Güzel Sanatlar Enstitüsü, okulun Fındıklı yerleşkesinde (Çifte Saraylar) yer alır.

Fen Bilimleri Enstitüsü 1982 yılında Güzel Sanatlar Akademisi'nin Üniversiteye dönüşmesinden sonra kurulmuştur.^[30] Bünyesinde Mimarlık, İç Mimarlık, Şehir ve Bölge Planlama, Endüstriyel Tasarım, Yapı Mühendisliği, İstatistik, Matematik, Fizik ve Enformatik Anabilim Dallarında yüksek lisans ve doktora programları bulunmaktadır.^[31] Fen Bilimleri Enstitüsü, okulun Fındıklı yerleşkesinde (Çifte Saraylar) yer alır.

Sosyal Bilimler Enstitüsü 1982 yılında Güzel Sanatlar Akademisi'nin Üniversiteye dönüşmesinden sonra kurulmuştur.^[32] Bünyesinde Tarih, Türk Dili ve Edebiyatı, Sanat Tarihi, Sosyoloji, Arkeoloji, Felsefe, Müzikoloji ve Eğitim Bilimleri Anabilim Dallarında yüksek lisans ve doktora programları bulunmaktadır.^[33] Sosyal Bilimler Enstitüsü, okulun Bomonti yerleşkesinde yer alır.

Bakanlar Kurulu kararıyla 2013 yılında kurulmuştur. İlk öğrencilerini 2021-2022 eğitim ve öğretim yılında almıştır. Türkiye'nin kültür varlıklarının korunması ve onarılması için kurulmuş ilk ve tek okuldur. Koruma Anasanat Dalı ve Onarım Anasanat Dalı olmak üzere öğrencilere 2 farklı alanda eğitim vermektedir. Eğitim süresi 4 yıldır. Bomonti yerleşkesinde yer alır.^[34]

Bünyesinde Giyim Üretim Teknolojisi ve Mimari Restorasyon programları bulundurur. Eğitim süresi 2 yıldır. Bomonti yerleşkesinde yer alır.^[35]

Türkiye'nin ilk güzel sanatlar müzesi olan İstanbul Resim ve Heykel Müzesi, 20 Eylül 1937 tarihinde Dolmabahçe Sarayı’nın Veliaht Dairesi’nde hizmete giren, günümüzde ise Tophane'deki yeni modern binasında hizmet veren, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi'ne bağlı sanat müzesidir.^[36] Müzenin ilk 3 katında 19.yüzyıl Osmanlı ve Cumhuriyet döneminden başlıca resim ve heykel sanatı koleksiyonu sergilenmektedir. Müzenin 4. katı ise karma sergi ve etkinlik alanı olarak planlanmıştır. Ayrıca Müze, MSGSÜ İstanbul Devlet Konservatuarı ve Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi'nin çeşitli müzik, dans, atölye ve sanat etkinliklerinide ev sahipliği yapmaktadır. Osman Hamdi Bey'e ait, içinde "Mimozalı Kadın" eserininde bulunduğu özel bir koleksiyon bu müzede sergilenmektedir.^[37] Müze İKSV tarafından düzenlenen 16. İstanbul Bienali mekanları arasında da yer almıştır.^[38]

18 Temmuz 1937 tarihinde Dolmabahçe Sarayı’nın Veliaht Dairesi, İstanbul Resim ve Heykel Müzesi mekânı olması için Atatürk tarafından Güzel Sanatlar Akademisi’ne tahsis edildi. Müze müdürlüğüne ressam Halil Dikmen atandı. Müzenin açılışı 20 Eylül 1937 tarihinde o dönemin Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk ve Güzel Sanatlar Akademisi hocaları tarafından yapıldı. İlk açıldığından beri büyük ilgi gören müze koleksiyonu II. Dünya Savaşı'na kadar geniş ziyaretçi kitlesini korudu. İstanbul Resim ve Heykel Müzesi art arda önemli sergilere ev sahipliği yaptı; 1952 Unesco Sergisi, 1953 Bugünün İtalyan Sanatı Sergisi, 1954 Japon Estampları Sergisi, 1956 Türk Mimari Eserlere Ait Rölöve Sergisi, 1957 Osman Hamdi Bey Sergisi, 1958 Türk Halk Sanatına Ait Taş Baskı Resimler Sergisi, 1959 Tarihi İtalyan Gravürleri Sergisi.

2009 tarihinde Müze’nin 1937’deki açılış sergisinden seçilen eserler “Serginin Sergisi” adıyla ziyaretçilere sunuldu ve Müze’nin Dolmabahçe Sarayı Veliaht Dairesi’ndeki son sergisi oldu. Müze koleksiyonları Tophane semtinde yer alan 5 numaralı antrepoya taşındı.^[39] Sedad Hakkı Eldem yapısı olan Antrepo 5, öğrencisi Mimar Emre Arolat tarafından, çağdaş bir müze binasına dönüştürülmesi projesine başlandı. 15 Aralık 2021 tarihinde küratörlüğünü Zeynep İnankur, Burcu Pelvanoğlu ve Ali Kayaalp tarafından üstlenilen "Sergilerin Sergisi II" sergisi ile İstanbul Resim ve Heykel Müzesi tekrar kapılarını ziyaretçilere açıldı.^[40]

Müzenin ilk sergisi, Sanayi-i Nefise Mektebi’nin Elvâh-ı Nakşiye Koleksiyonu’ndan, Dolmabahçe Sarayı’ndan, Topkapı Sarayı Müzesi’nden ve Güzel Sanatlar Akademisi'ne ait olan “Yarım Asırlık Türk Resmi” sergisinden seçilen tablolar ile çeşitli devlet dairelerinden alınan eserlerden düzenlenmiştir. 1937’deki ilk sergide koleksiyonunda 320 eser bulunan İstanbul Resim ve Heykel Müzesi, bağış ve satın alma yoluyla bu sayı günümüzde yaklaşık 12 bin civarına eriştirmiştir.^[41]

İstanbul Resim ve Heykel Müzesi'nin envanter kayıtları Cumhuriyet'in erken dönemine dayanmaktadır. Müzenin koleksiyonunda resim, heykel, seramik, hat, ikon ve enstalasyon olmak üzere yaklaşık 12.000 eser bulunmaktadır.^[42] İstanbul Resim ve Heykel Müzesi, kuruluşundan bu yana bir yandan koleksiyonunu genişletirken bir yandan da Cumhuriyet’in kültür politikaları doğrultusunda Anadolu’da ilk resim galerilerinin açılabilmesi için eser vermiştir. Ankara Resim ve Heykel Müzesi ve İzmir Resim ve Heykel Müzesi de İRHM’nin gönderdiği eserlerle oluşturulmuştur.^[43]

• Resim Koleksiyonu

İstanbul Resim ve Heykel Müzesi resim koleksiyonu yüzyıllık tarihimizin en kapsamlı resim arşivi niteliğindedir. Müze’nin resim koleksiyonunda, saray dışında oluşturulan ilk koleksiyon özelliği taşıyan 141 parçalık Elvâh-ı Nakşiye Koleksiyonu, Sanâyi-i Nefise Mektebi’nin kurucusu Osman Hamdi Bey’e ait tablolar, 19. yüzyıl manzara ve figür resminin önemli sanatçılarına ait çalışmalar, 1914 kuşağı sanatçılarına ve 20’lerden 40’lara kadar faaliyet gösteren Geç Kübizm ve Art Déco tarzında çalışan ressamlara ait resimlerle, soyut tavrın kendini göstermeye başladığı 50’li yıllardan 80’lere kadar Cumhuriyet dönemi Türk resminin önemli sanatçılarına ve sanatçı gruplarına ait eserler yer almaktadır.^[44] Koleksiyonda Hikmet Onat, İzzet Ziya, İbrahim Çallı, Fahrünnisa Zeyd, Cihat Burak, Şefik Bursalı, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Ömer Adil, Melek Celal Sofu, Nazmi Ziya Güran, Zeki Faik İzer, Ressam Halil Paşa, Hale Asaf, Nedim Günsür gibi birçok usta sanatçıların eserleride yer almaktadır.

• Heykel Koleksiyonu

İRHM heykel koleksiyonu, 19. yüzyılın son çeyreğinden 20. yüzyıla kadar Türk heykel sanatının en önemli arşivi niteliğindedir. Müzenin bağlı bulunduğu Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, heykel eğitimi veren ilk kurum olma özelliğini taşımaktadır veİRHM heykel koleksiyonu, üniversitesinin en erken tarihli selefi Sanayi-i Nefise Mektebi’nin ilk heykel öğretmeni Yervant Osgan ile onun yetiştirdiği öğrenciler olan İhsan Özsoy, İsa Behzat, Mahir Tomruk gibi öncü sanatçıların eserlerine sahiptir. Ayrıca Cumhuriyet sonrası Türk heykel sanatının önemli isimlerinden Ali Hadi Bara, Zühtü Müritoğlu, Hüseyin Gezer, Nusret Suman, İlhan Koman, Şadi Çalık ve Kuzgun Acar’ın eserlerine de ev sahipliği yapmaktadır. İRHM heykel koleksiyonu geç Osmanlı döneminden 1980’lere kadar çağdaş Türk heykel sanatına yön veren önemli sanatçılarıyla, Türkiye’deki en kapsamlı modern Türk heykel koleksiyonudur.

• Seramik Koleksiyonu

İRHM Seramik Koleksiyonu, Türk seramik sanatının önemli eserlerinden oluşan özel bir koleksiyondur. Türkiye’nin ilk seramik kürsüsü 1929’da Müze’nin bağlı bulunduğu Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde (Güzel Sanatlar Akademisi) açılmıştır. Seramik koleksiyonunda bu kürsüden yetişmiş önemli sanatçılardan İsmail Hakkı Oygar, Vedat Ar, Hakkı İzzet, Nasip İyem, Atilla Galatalı’nın eserleri yer almaktadır.

• Hat Koleksiyonu

İRHM hat koleksiyonunda, Türk hat sanatının son ustalarına ait nadide örnekler yer almaktadır. Bu koleksiyon, Güzel Sanatlar Akademisi Türk Sanatları Kürsüsü hocalarından Necmeddin Okyay, Beşiktaşlı Hacı Nuri Korman, Macit Ayral, İsmail Hakkı Altunbezer’e ait eserlerden oluşmaktadır.

İstanbul Resim ve Heykel Müzesi 2009 yılında Dolmabahçe Sarayı Veliaht Dairesi'nde "Serginin Sergisi" adıyla son sergisini yaptıktan sonra, Sedad Hakkı Eldem tarafından tasarlanmış olan Antrepo 5 binasına taşındı. Öğrencisi Emre Arolat tarafından bina tekrar tasarlanmaya başlandı. Resmi olarak 2013 yılında inşaatı başlanan yapının 2019 yılına kadar süren uzun bir inşaat süreci oldu.^[45] İnşaat sürecinin uzun olması Antrepo 5 binasının Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi'ne tahsis edilme sürecinde yerel yönetim tarafından birçok engel çıkması ve bütçe yetersizliğinden kaynaklandı.^[45] Mimar Emre Oralat, Antrepo 5 binasının kent hafızasına önemli bir katkısının olduğunu düşündüğü için binayı tamamen yıkmak yerine, binanın ikonik ön cephe tasarımını ve taşıyıcı kolonları yıkmayarak binanın betonarme yapısını korumuş ve binanın içini ve cephe kısımlarını bu şekilde tekrar tasarlamıştır. Ziyaretçiler müzenin eserlerini "konteyner" şeklinde tasarlanan odalarda görmektedir. İzleyicinin eser ile beraber tek kalma hissini yaşayabilmesi için konteyner odaların içi bembeyaz duvarlar şeklinde, eserden başka dikkat çekilecek bir unsur olmamasına dikkat edilerek tasarlanmıştır. Konteyner odaların kendi içindeki bağlantısı rampalar ve köprüler tarafından sağlanmıştır. Müzenin salonlarında ise çeşitli yerleştirme sanatı (enstalasyon) çalışmaları sergilenmektedir. Odalar arasında geçiş yapan ziyaretçilerin aynı zamanda yapının dışında şeffaf cephenin sağladığı İstanbul manzarasını seyredebilmeleri amaçlanmıştır. Havalandırma boruları saklanmayarak, bina tasarımı içerisinde bir bütün olarak değerlendirilmiştir. Yapının 4. katı karma sergilere ve çeşitli kültür-sanat etkinliklerine ev sahipliği yapacak şekilde tasarlanmıştır. Eserlerin restorasyon çalışmalarının yapıldığı atölye odaları ise ziyaretçilerin görebileceği şekilde zemin katta konumlandırılmıştır.^[46] Müzenin çatı kaplaması bütçe yetersizliğinden dolayı yapılamamıştır.

Tophane-i Amire Kültür Sanat Merkezi, Beyoğlu ilçesinin Tophane semtinde bulunuyor. Geçmişi 15.yüzyıla uzanan Tophane-i Amire binası, günümüzde Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi tarafından kültür-sanat merkezi ve müze olarak kullanılmaktadır. Tarihi askeri binada Tophane-i Amire Beş Kubbe, Tophane-i Amire Tek Kubbe ve Tophane-i Amire Sarnıçlar olmak üzere üç ayrı sergi holü bulunmaktadır.^[47] Bu mekanlarda yurtiçi ve yurtdışı sergiler, sanat alanında yarışma sergileri, performans sanatları, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi'ne bağlı öğrenci ve akademisyen sergileri gibi çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir. Tophane-i Amire Kültür Sanat Merkezi, Prof. Dr. Handan İnci'nin önderliğinde, Türk edebiyatı'nın önemli isimleri olan Behçet Necatigil, Cevdet Kudret, Turgut Uyar, Tomris Uyar, Edip Cansever ve Sevim Burak'a ait özel eşyaların sergilendiği "Edebiyat Müzesine Önsöz" sergisine ev sahipliği yapmıştır.^[48]

Tophane-i Amire binası 1453-1470 yılları arasında Fatih Sultan Mehmet tarafından inşa edilen ve Osmanlı İmparatorluğu döneminde savunma sanayi olarak kurulmuş olan top döküm tesisidir. Tophane-i Amire binasının Osmanlı dönemi silah sanayisine önemli katkısı olmuştur. Fatih Sultan Mehmet İstanbul Fethi sırasında topların büyük rol oynamasından dolayı, Tophane-i Amire binasını Galata surları dışında kalan ve Boğazın girişi sayılan yerde inşaat ettirmeyi tercih etmiştir. 1843 yılında kurulumuna başlanan Zeytinburnu Demir Çelik Fabrikası'nın (Çelik Fabrika-i Hümâyûnu) faaliyete geçmesiyle toplar ve silahlar bu fabrikada üretilmesi başlandı.^[49] Top ve silah üretiminde Çelik Fabrika-i Hümâyûnu'un aktif rol oynaması ile birlikte Tophane-i Amire binasında top dökümü yavaş yavaş kalkmaya başlamıştır. Bina 1900’lü yıllarda bir süre eğitim merkezi olarak kullanılmış, 1958 yılında ise Askeri Müze olarak kullanılması gündeme gelmiştir. 1992 yılına kadar çeşitli düzenlemeler geçiren Tophane-i Amire binası, bu tarihte Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’ne tahsis edilmiştir.^[50]

Prof. Sami Şekeroğlu Sinema Araştırma ve Uygulama Merkezi, Türkiye'nin ilk film arşivi merkezi ve sinema müzesidir.^[51] Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi'ne bağlı olan Sinema Araştırma ve Uygulama Merkezi, Beşiktaş ilçesinin Balmumcu semtinde bulunuyor. Sinema Araştırma ve Uygulama Merkezi içerisinde film arşivi, sinema müzesi, dijital film restorasyon üniteleri ve sinema alanında geniş çaplı bir kütüphane bulunduruyor. İçerisinde sinema salonları da bulunduran Sinema Araştırma ve Uygulama Merkezi, film gösterimleri gibi çeşitli etkinlikler yapılmasına imkan sunuyor.^[52] Türk sinemasına ait orijinal negatiflerden ve belgelerden oluşan geniş koleksiyonuyla film arşivciliği ve film restorasyonu konusunda çalışmalar yapan Sinema Araştırma ve Uygulama Merkezi, ulusal sinema mirasını korumak ve gelecek nesillere ulaştırmak için hizmet vermeye devam etmektedir.

Bünyesinde Prof. Sami Şekeroğlu Sinema Araştırma ve Uygulama Merkezi bulunduran Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, 1973 tarihinden beri Uluslararası Film Arşivleri Federasyonu (FIAF) üyesidir.^[53] (FIAF member name; Turkish Film & TV Institute)

Türkiye’de film arşivciliği çalışmaları ilk kez 1962 yılında, İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi çatısı altında, bir sinema-kültür kulübü olan “Kulüp Sinema 7” ile başladı. Kulüp Sinema 7’nin ilk yönetim kurulunda Sami Şekeroğlu (Genel Başkan), Tülin Samanlı (Genel Sekreter), Necati Ayden (Başkan Yardımcısı), Yavuz Hekimoğlu (Muhasip / Veznedar) ve Belkıs Mutlu (Üye) yer aldı. Arşivin kurulup gelişmesinde Şekeroğlu ile birlikte Bülent Erkmen (Yüksek Dekor Bölümü), Emre Çağatay (Yüksek Dekor Bölümü), Duygu Altınok (Yüksek Resim Bölümü), Turgay Sapanlı (Yüksek Mimarlık Bölümü), Nur Erkmen (Yüksek Dekor Bölümü), Akın Oktay (Yüksek Mimarlık Bölüm) ve Erdal Küpeli (Yüksek Mimarlık Bölümü) büyük bir emekle çalıştı.

Sami Şekeroğlu öncülüğünde ve öğrencilerin gönüllü katılımlarıyla, yapım şirketlerinin terk edilmiş depolarından toplanan yerli-yabancı filmler; onarıldı, kataloglandı ve arşivlendi. Arşiv faaliyetlerinin yoğunlaşmasıyla birlikte, uluslararası bir kimlik kazanma yönünde adımlar atıldı ve “Kulüp Sinema 7”, 1967 yılında “Türk Film Arşivi”adını aldı. Akademi’ye bağlı olarak arşivleme, araştırma, eğitim ve yayın alanlarında faaliyet gösterecek bir Kurum haline dönüştürülmesi için, arşiv devlete devredildi. Bu doğrultuda hazırlanan “İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Film Arşivi” yönetmeliği, Akademi’nin bağlı bulunduğu Milli Eğitim Bakanlığı’nın onayı ile 03 Ocak 1969 tarihinde T.C Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu devirle birlikte Türk Film Arşivi artık bir devlet kurumu oldu. Sinematografik mirasın korunması konusunda yapılan çalışmalar sayesine Türk Film Arşivi, Uluslararası Film Arşivleri Federasyonu’nun 1973 yılında Moskova’da yapılan kongresinde, asil ve yetkili üye unvanını aldı. Büyüyen arşivin mekan ihtiyacı ve kurumun faaliyet alanının genişlemesiyle birlikte Türk Film Arşivi, 1974 yılında Balmumcu’da inşa edilen binaya taşındı.^[54]

Sinema-TV Enstitüsü yeni düzenlemeler sonucunda sinema alanında bilimsel araştırma ve inceleme yapan, film - belge arşivciliği konusunda çalışmalarına devam eden bir kurum olarak, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Rektörlüğü’ne bağlandı ve “Sinema-TV Uygulama ve Araştırma Merkezi” adını aldı. Türkiye’de arşivcilik çalışmalarının başlamasına öncülük eden ve uzun yıllar kurumda yönetici olarak görev yapan Prof. Sami Şekeroğlu 2004 yılında emekli oldu; 2012 yılında üniversite senatosu kararıyla, “Sinema-TV Uygulama ve Araştırma Merkezi”nin adı “Prof. Sami Şekeroğlu Sinema-TV Merkezi”ne dönüştü.^[55]

• Üniversite bünyesinde bulunan İstanbul Resim ve Heykel Müzesi (IRHM), Tophane Kasrı ve Tophane-i Amire Kültür Sanat Merkezi Meclis-i Mebusan Caddesi'nde (Beyoğlu) Tophane semtinin sınırları içerisinde bulunmaktadır.
• Üniversiteye ait kız öğrenci yurdu Ortaköy'de (Beşiktaş) bulunmaktadır.^[57]
• Fındıklı Salı Pazarı yerleşkesinde üniversiteye ait idari birimlerin olduğu binalar bulunmaktadır.
• Üniversite mağazası ve kitapçısı Meclis-i Mebusan Caddesi'nde (Beyoğlu, Fındıklı) bulunmaktadır.

Üniversitede her akademik yılı sonunda Baykuşfest Sanat Şenliği yapılır. Öğrencilerin, akademisyenlerin ve idari personelin katıldığı festival okulun Fındıklı rıhtımında ve Kilyos’taki Baykuş Plajında yapılmaktadır. 4 gün süren şenlikte film izleme geceleri, konserler, dans gösterileri, boyama atölyeleri yapılmaktadır.^[59]

Üniversitenin sanat ve tasarım alanındaki öğrenci sergileri, güzel sanatlar fakültesinin içinde bulunan Osman Hamdi Bey salonunda yapılır. Genelde Güzel Sanatlar Fakültesi bölümlerinde okuyan 3 ve 4. sınıf öğrencilerinin yaptığı sergiler, sergi haftası boyunca herkese ziyarete açıktır. Ayrıca mezun projeleri, yüksek lisans ve doktora öğrenci sergileride yapılmaktadır. Salon çeşitli dans, söyleşi, enstalasyon gibi etkinliklere de ev sahipliği yapmaktadır.

Üniversite bünyesinde birçok sanat ve kültür alanındaki etkinlikler Tophane-i Amire Kültür Sanat Merkezi'nde yapılmaktadır. Ayrıca Tophane-i Amire üniversitenin ikili anlaşma yaptığı kurumlar, topluluklar ve vakıfların sanat ve kültür etkinliklerine de ev sahipliği yapmaktadır. Öğrenciler bu etkinliklerden ücretsiz bir şekilde yararlanmaktadır. Öğrenciler kendi sanat sergileri içinde Tophane-i Amire Kültür Sanat Merkezi'ni kullanabilmektedir.

• Tophane Kasrı
• İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
• Tophane-i Amire Kültür Merkezi
• Prof. Sami Şekeroğlu Sinema-TV Merkezi^[60]

• Resmî site
• MSGSÜ Film Arşivi Yönetim Sistemi