Maldivler
Maldivler (Maldivce: ދިވެހިރާއްޖެ, Dhivehi Raajje) ya da resmî adıyla Maldivler Cumhuriyeti,[5] Hint Okyanusu'nda 1.200 adadan oluşan bir devlettir.[6] Hindistan'ın güneyinde ve Sri Lanka'nın yaklaşık 750 kilometre (435 mil) güneybatısında yer alır.[6] Küresel iklim değişiklikleri yüzünden yüz yıl içerisinde sular altında kalacağı öngörülmektedir.
Maldivler ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާ (Divehi Rājje ge Jumhuriyyā) Republic of Maldives Maldivler Cumhuriyeti | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
Millî marş Gavmii mi ekuverikan matii tibegen kuriime salaam "Ulusal Birlik İçinde Milletimizi Selamlıyoruz" | |||||||
.svg) | |||||||
| Başkent ve en büyük şehir | Malé 4°10′K 73°30′D / 4.167°K 73.500°D | ||||||
| Resmî dil(ler) | Maldivce, İngilizce | ||||||
| Hükûmet | Üniter cumhurbaşkanlığı sistemli anayasal cumhuriyet | ||||||
| |||||||
| Tarihçe | |||||||
| |||||||
| Nüfus | |||||||
• 2020 tahminî | 379.270[1] (178..) | ||||||
• 2014 sayımı | 339.761[1] | ||||||
• Yoğunluk | 1.102,5/km2 (11.) | ||||||
| GSYİH (SAGP) | 2019 tahminî | ||||||
• Toplam | 8,608 milyar $[2] (155.) | ||||||
• Kişi başına | 23.154 $[2] (69..) | ||||||
| GSYİH (nominal) | 2019 tahminî | ||||||
• Toplam | 5,749 milyar $[2] (152.) | ||||||
• Kişi başına | 15.463 $[2] | ||||||
| Gini (2005–2013) | 37.4[3] orta · 76. | ||||||
| İGE (2019) |  0.740[4]yüksek · 95. | ||||||
| Para birimi | Rufiyaa (MVR) | ||||||
| Zaman dilimi | UTC+5 | ||||||
| Telefon kodu | 960 | ||||||
| İnternet alan adı | .mv | ||||||
1 Rank based on UN estimate for 2005. | |||||||
1.200 adanın sadece 281'inde insan yaşamaktadır.[6] 1.000 civarında ada hâlen boştur. Yerleşim bulunan 281 adadan 195'inde Maldivliler, 86 ada ise "otel ada" şeklinde kullanılmaktadır. Maldivliler adada yer alan tek etnik gruptur ve Hint-Aryan kökenli bir halktır. Halk Maldivce konuşmakta olup, %97'si Müslümandır. Devlet başkanlık tipi cumhuriyet ile yönetilmektedir.
Tarih
değiştirAdalarda yerleşim binlerce yıl öncesine dayanmaktadır. Daha önce Budist olan ada halkı, geleneksel anlatıya göre 12. yüzyılda Somalili Arap tüccar Abul Barakhat Al-Bar Bari'nin tebliğiyle Müslümanlığı seçmiştir.
Sırasıyla, Portekiz ve Hollanda İmparatorluğu'nun askerî harekâtları sonucunda kısa süreli olarak bu devletlerin hakimiyeti altında kalmış adalar, 75 sene Britanya İmparatorluğu'nun himayesinde kalmıştır. Ada grubu, 1965 yılında Britanya İmparatorluğu'ndan bağımsızlıklarını kazanmışlardır. Daha sonra 3 sene Kral Muhammad Fareed saltanatı devam etmiştir.
11 Kasım 1968'de Monarşi kaldırılmış ve İbrahim Nasir başkanlığı idaresinde cumhuriyete geçilmiştir. Cumhuriyet idaresine geçiş sembolik olmaktan öteye gitmemiş olsa da, 1970'lerin başlarından itibaren turizm adalarda gelişmeye başlamıştır. 1968'den bu yana Devlet Başkanı olan Maumoon Abdul Gayyoom, Ekim 2008'de yapılan seçimlerle iktidarını Mohamed Nasheed'e bırakmıştır.
Coğrafya
değiştir
Maldivler, Güney Asya'da, Hint Okyanusu'nda yer alan bir atol grubudur ve Hindistan'ın güneyinde yer alır. Coğrafi açıdan 3 15 Kuzey enlemi, 73 00 Doğu boylamında konumlanmıştır. Yüzölçümü 300 km² olup, toplamda 644 km'lik bir sahil şeridine sahiptir. Ülke, diğer ülkelerlerle bir sınır paylaşmamaktadır.
Maldivler'de tropikal iklim baskındır. Arazi yapısı açısından beyaz kumsallar ve düzlüklerden oluşur. Deniz seviyesinden ortalama yüksekliği 2,4 metredir, en alçak noktası Hint Okyanusu 0 m, en yüksek noktası Addu Atolu 2.4 m'dir.[netleştirme gerekli]
2005 verilerine göre tarıma uygun topraklar ülkenin %13,33'ünü kaplar. Daimi ekinler %30, diğer araziler %56,67 oranlarına sahiptir.
Demografi
değiştirNüfusun neredeyse tamamını Maldivliler de denen Divehiler oluşturur. Bu halk Hint-Aryan kökenli olmaktadır. Divehiler tarafından konuşulan bir Hint-Aryan dili olan Maldivcenin yanında İngilizce de resmî statüye sahiptir. Nüfusun %97'si İslam inancını benimsemiştir.
Yönetim
değiştirMahkeme başkent Male'dedir. İslamî ve İngiliz yasalarından oluşan bir anayasa uygulanmaktadır.
Ekonomi
değiştirTurizm ve balıkçılık, Maldiv ekonomisinin iki temel bileşenidir. Gemicilik, bankacılık ve taşımacılık da hatırı sayılır bir hızla büyümektedir. Maldiv para birimi rufiyaadır.
Dünyanın tüm büyük kara parçalarına uzak bu adalar ülkesinde hemen her şey ithalat yoluyla sağlandığından, yerel halk büyük bir sıkıntı çekmektedir.
Turizm
değiştirTurizmin gelişmesi, ülkenin ekonomisinin de büyümesini sağlamıştır. Doğrudan ve dolaylı olarak istihdam ve gelir artışı sağlamıştır. Günümüzde turizm ülkenin en büyük döviz kaynağı haline gelmiştir ve ülke ekonomisinin %20'sini oluşturmaktadır. 84 turistik tesisi ile 2000 yılında 467.154 turisti ağırlamıştır. Maldiv Adaları 2008 yılında 683.012 turisti ağırlamıştır. En fazla turistin geldiği ülkeler: İngiltere, İtalya, Almanya, Rusya ve Fransa'dır.
Maldivler'de resortlar adalar üzerine kurulmuştur ve her resort genelde adanın adıyla anılmaktadır. Resortlardan en ünlüleri: One and Only Reethi Rah Resort, Huvafen Fushi Resort, Naladhu Resort, W Retreat Resort, Banyan Tree Resort, The Beach House at Manafaru Resort, Ayada Resort ve Sheraton Resort'tur. Resortlarda iki ayrı oda kategorisi bulunmaktadır: Beach Bungalow (Sahil Villa) ve Water Bungalow (Suüstü Villa). Water Bungalowlar, denizin üstüne çakılan kazıklar üzerine inşa edilmiştir. Birçok resortta "no news-no shoes" (haber okumak ve ayakkabı giymek yok) uygulaması vardır. Tesislerin çoğunda "butler" (bir çeşit uşak, sadece kişiye özel hizmet eden görevli) bulunur. Ayrıca, birçok resorta 12 yaş altı çocuk kabul edilmemektedir. Water Bungalowlar 12 yaş altı çocuklar için güvenlik gerekçesiyle yine yasaktır.
Balıkçılık
değiştir
Maldiv ekonomisi yüzyıllardır bütünüyle balıkçılık ve diğer deniz ürünleri üzerine kuruludur. Balıkçılık ülke halkının ana mesleğidir ve balıkçılık sektörünün gelişmesine yönelik çalışmalar hükûmetin özellikle öncelik verdiği bir iştir.
1974 yılında geleneksel balıkçılığı makineleştiren "Dhoni" isimli balıkçı botu, balıkçılığın ve daha genel anlamda ülke ekonomisinin gelişmesinde önemli bir kilometretaşı olmuştur. 1977 yılında Felivaru adasında bir Japon firmasının iş birliği ile balık konserve fabrikası kurulmuştur.
Ev endüstrisi
değiştirTurizm sektörünün gelişmesi, ülkede geleneksel hasır dokuma, ahşap işleri, el işleri, halat yapımı gibi ev endüstri ürünlerinin gelişmesine de hız kazandırmıştır. Matbaacılık, PVC boru yapımı, tuğla yapımı, deniz motoru tamiri, giyim eşyası üretimi ve içme suyu şişeleme gibi sektörler de son zamanlarda gelişmektedir.
Kültür
değiştirMaldivlerin kültürü komşu olan yakın Sri Lanka ve Hindistan kültürleri benzer. Bunun nedeni zamanında adalara göç eden insanların Sri Lanka'dan gelmesidir. Dünyanın tüm büyük kara parçalarına uzak bu ülkenin gelişimi çok dinamik değildir. Bu nedenle son 1980'lere kadar fazla değişikler olmamıştır.
Kaynakça
değiştir- ^ a b "Maldives Population Projections 2014-2054". Statistics Maldives. National Bureau of Statistics. 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020.
- ^ a b c d "Maldives". International Monetary Fund. 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2018.
- ^ "2015 Human Development Report Statistical Annex" (PDF). United Nations Development Programme. 2015. s. 17. 14 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Aralık 2015.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;HDIisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "T.C. Dışişleri Bakanlığı'ndan". T.C. Dışişleri Bakanlığı. 16 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2021.
- ^ a b c Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410.
Dış bağlantılar
değiştir- Maldivler Hakkında Her Şey5 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.