Kişisel finans

Gelir, zenginlik ve tüketim gereksinimleri söz konusu olduğunda bireysel durumlar önemli ölçüde farklıdır gösterir. Ayrıca vergi ve mali düzenlemeler ülkeler arasında farklılık göstermekte ve piyasa koşulları hem coğrafi olarak hem de zaman içinde değişmektedir. Bu, bir kişiye verilen tavsiyenin bir başkası için uygun olmayabileceği anlamına gelir. Bir mali danışman, karmaşık durumlarda ve yüksek varlıklı bireylere kişiselleştirilmiş tavsiyeler sunabilir. Yine de Chicago Üniversitesi profesörü Harold Pollack ve kişisel finans yazarı Helaine Olen, Amerika Birleşik Devletleri'nde iyi kişisel finans tavsiyelerinin birkaç basit noktaya indirgendiğini savunur:^[1]

• Her ay kredi kartı bakiyesinin tamamını ödeyin
• Gelirinizin %20'sinden tasarruf edin
• En az 6 ay sürebilecek bir acil durum fonu oluşturun
• 401(k) emeklilik fonları, bireysel emeklilik hesapları ve 529 eğitim tasarruf planları gibi vergi avantajlı fonlara katkıları en üst düzeye çıkarın
• Tasarruflara yatırım yaparken:
  • Bireysel menkul kıymetler alım satımından kaçının
  • Riski ve ödülü bireyin hedef emeklilik yılına uygun şekilde dengeleyen az maliyetli, çeşitlendirilmiş yatırım fonlarını arayın
• Eğer bir mali müşavir kullanıyorsanız, onların bireyin çıkarına en uygun şekilde hareket etme konusunda mütevelli bir görev üstlenmelerini isteyin

Kişisel finansmanın temel bileşeni, düzenli izleme ve yeniden değerlendirme gerektiren dinamik bir süreç olan finansal planlamadır. Genel olarak beş adımdan oluşur:^[2][3]

1. Değerlendirme: Bir kişinin mali durumu, bilançolar ve gelir tabloları da dahil olmak üzere mali tabloların basitleştirilmiş versiyonlarının derlenmesiyle değerlendirilir. Kişisel bilanço, kişisel varlıkların (ör. araba, ev, kıyafetler, hisse senetleri, banka hesabı, kripto para birimleri) değerlerinin yanı sıra kişisel yükümlülüklerin (ör. kredi kartı borcu, banka kredisi, ipotek) değerlerini listeler. Kişisel gelir tablosu, kişisel gelir ve giderleri listeler.
2. Hedef belirleme: Kısa ve uzun vadeli hedefler de dahil olmak üzere birden fazla hedef beklenir. Örneğin, uzun vadeli bir hedef "65 yaşında emekli olmak ve kişisel net değeri 1.000.000 ABD doları olmak" olabilirken, kısa vadeli bir hedef "gelecek ay yeni bir bilgisayar için para biriktirmek" olabilir. Finansal hedeflerin belirlenmesi, finansal planlamanın yönlendirilmesine yardımcı olur. Hedef belirleme, belirli finansal gereksinimleri karşılamak için yapılır.
3. Plan oluşturma: Mali plan, hedeflere nasıl ulaşılacağının ayrıntılarını verir. Bu, örneğin gereksiz harcamaların azaltılmasını, istihdam gelirinin artırılmasını veya borsaya yatırım yapılmasını içerebilir.
4. Uygulama: Bir mali planın yürütülmesi çoğu zaman disiplin ve azim gerektirir. Birçok kişi muhasebeciler, finansal planlamacılar, yatırım danışmanları ve avukatlar gibi profesyonellerden yardım alır.
5. İzleme ve yeniden değerlendirme: Mali plan, zaman geçtikçe olası düzeltmeler veya yeniden değerlendirmeler açısından izlenir.

Yetişkinlerin ve genç yetişkinlerin çoğunun sahip olduğu tipik hedefler, kredi kartı/öğrenci kredisi/konut/araba kredisi borcunu ödemek, emeklilik için yatırım yapmak, çocuklar için üniversite masraflarına yatırım yapmak ve tıbbi masrafları ödemektir.^[4]

Kişisel Finans İhtiyacı İnsanların mali durumlarını anlamalarına ve kontrol altına almalarına büyük bir ihtiyaç vardır. Bunun genel nedenlerinden bazıları şunlardır;

1. Kişisel finans için örgün eğitim yoktur^[5]: Çoğu ülkede çoğu disiplin veya çalışma alanında örgün bir eğitim vardır.

• Bunların peşinde koşmak, para biçiminde somut sonuçlar elde etmek anlamına gelir.
• Yukarıdakilerin birincil hedef olduğunu anladığımızda bile, okullarda veya kolejlerde para yönetimi veya kişisel finansı öğrenmek için ilkokul düzeyinde resmi bir eğitim yoktur.
• Bu nedenle, bireyleri kendi paralarını yönetmeleri için donatmanın resmi bir yolunun bulunmadığı eğitim sistemindeki bu boşluğu veya kopukluğu anlamak önemlidir.

2023 yılında ABD'deki lise öğrencilerinin yarısından fazlasının mezuniyetten önce kişisel finans dersi alması gerekmiştir.^[6]

Bu, ihtiyaçlar ve istekler^[7] arasında ayrım yapmak ve buna göre plan yapmak için kişisel finansı erken bir aşamadan^[8] öğrenme ihtiyacını gösterir.

2. Kısaltılmış istihdam yaşı: Yıllar geçtikçe otomasyonun ortaya çıkışıyla ^[9] ve değişen ihtiyaçlarla birlikte; Dünya çapında elle müdahale gerektiren veya mekanik olan pek çok işin giderek gereksiz hale geldiğine tanık olduk.

• Birçok istihdam fırsatı, daha yüksek işgücü maliyeti olan ülkelerden, daha az işgücü^[10] maliyeti olan ülkelere doğru kaymakta ve şirketlerin payları düşük kalmaktadır.
• Son teknolojilerle daha donanımlı, işgücüne katılan genç nüfusun oldukça fazla olduğu ekonomilerde, orta düzey yönetimdeki^[11] vasıflarını yükseltmemiş birçok çalışan, kuruluşlar için daha ucuz ve daha değerli olan yeni ve taze yeteneklerle kolayca değiştirilebilir.
• Otomobil, kimya, inşaat gibi çeşitli endüstrilerin döngüsel doğası;^[12] tüketim ve talebi ülke ekonomisinin sağlığına bağlıdır. Ekonomiler durgunlaştığında, durgunluğa girdiğinde ve savaşta belirli endüstrilerin diğerlerinden daha fazla zarar gördüğü gözlemlenmiştir. Bu durum şirketlerin işgücünü rasyonelleştirmesine yol açar. Bir kişi işini hızla kaybedebilir ve uzun süre işsiz kalabilir. Tüm bu nedenler, yasal çalışma yaşı olan 60'ın giderek kısaldığını ortaya koyuyor.

Bunlar, bireylerin emekliliklerini planlamaya başlamalarının ve sistematik olarak emeklilik külliyatlarını^[13] geliştirmelerinin, dolayısıyla kişisel finansmana ihtiyaç duymalarının nedenlerinden bazılarıdır.

3. Yaşam beklentisinin artması:^[14] Sağlık hizmetlerindeki gelişmelerle birlikte günümüzde insanlar atalarına göre çok daha ileri yaşlara kadar yaşamaktadırlar. Ortalama yaşam süresi değişti ve gelişmekte olan ekonomilerde bile insanlar çok daha uzun yaşıyor. Ortalama yaşam beklentisi kademeli olarak 60'tan 81'^[14] ve yukarısına doğru kaymıştır. Artan yaşam beklentisi ve daha kısa istihdam edilebilir yaş, yeterince geniş bir emeklilik külliyatına olan ihtiyacı ve kişisel finansmanın önemini güçlendirmektedir.

4. Artan tıbbi harcamalar:^[15] Reçeteli ilaç maliyetleri, hastaneye kabul bakımı ve ücretleri, hemşire bakımı, özel bakım, geriatrik bakım dahil olmak üzere tıbbi harcamaların tümü yıllar içinde katlanarak arttı. Bu tıbbi harcamaların çoğu, özel/bireysel sigorta kapsamına sahip olabilecek sigorta poliçeleri veya federal veya ulusal sigorta kapsamı kapsamında değildir.

• ABD gibi gelişmiş pazarlarda,^[16] sigorta kapsamı ya işverenler, özel sigorta şirketleri ya da federal hükûmet (öncelikle yaşlılar için Medicare ya da öncelikle az gelir düzeyindeki bireyler için Medicaid) aracılığıyla sağlanmaktadır. Bununla birlikte, artan ABD mali açığı ve yaşlı nüfusun büyük bir kısmı ile birlikte, Medicare programının kapsamının uzun vadede sürdürülebilir olup olmadığının, teminat kapsamındaki terapi istisnalarının, ortak ödemenin, muafiyetlerin - çeşitli maliyet unsurlarının sürekli olarak bireyler tarafından karşılanıp karşılanmayacağının görülmesi gerekmektedir.
• AB gibi diğer gelişmiş pazarlarda tıbbi bakımın çoğu ulusal düzeyde geri ödenmektedir. Bu, ulusal sağlık bütçelerinin çok sıkı kontrol edilmesine yol açmaktadır. Daha yeni ve pahalı tedavilerin çoğu sıklıkla ulusal formüllerin dışında tutulur. Bu, hastaların hükûmet politikası aracılığıyla erişemeyebileceği ve bu ilaçlardan yararlanmak için ceplerinden ödeme yapmak zorunda kalabilecekleri anlamına gelir.
• Hindistan ve Çin gibi gelişmekte olan ülkelerde, tıbbi harcamaları kapsayan kapsamlı bir sosyal güvenlik sistemi olmadığından harcamaların çoğu cepten yapılır.^[17]

Bu nedenler, kişinin kendisi ve ailesi için tıbbi, kaza sonucu, kritik hastalık, hayat sigortası yaptırma ihtiyacının yanı sıra acil durum külliyatına olan ihtiyacı da gösterir^[18] ki bu kişisel finansmana olan muazzam ihtiyacı aktarır.