Kına ağacı

Kına
Biyolojik sınıflandırma
Âlem:	Plantae;
Bölüm:	Magnoliophyta ; (Kapalı tohumlular);
Sınıf:	Magnoliopsida ; (İki çenekliler);
Takım:	Myrtales;
Familya:	Lythraceae ; (Kınagiller);
Cins:	Lawsonia; L.
Tür:	L. inermis;
İkili adlandırma
	Lawsonia inermis; L.

Kına (Lawsonia inermis), kınagiller (Lythraceae) familyasından bir çiçekli bitki. Bu bitkinin yapraklarının kurutulup öğütülmesiyle hazırlanan boyayıcı maddeye ve bu madde kullanılarak vücut üzerinde oluşturulan geçici şekillere de kına denir. Antik çağdan beri cilt, saç ve tırnakları, ayrıca ipek, yün ve deriyi boyamak için kullanılmaktadır.

Kına, uzun bir çalı veya kısa bir ağaç olarak tasvir edilir. Boyu 1,8 ile 7,6 metre arasında değişir. Tüysüz ve çok dallıdır. Yaprakları eliptiktir ve ortalama boyutları 1,5 – 5 cm x 0,5 – 2 cm'dir. Kına meyveleri 4–8 mm çapında, küçük ve kahverengi kapsüllerdir.

Kına bitkisinin doğal yetişme alanları kuzey Afrika, batı ve güneybatı Asya ve kuzey Avustralasya'da yarı kurak iklim ve tropikal bölgelerdir. 35 - 45 °C arasında yetiştirildiğinde maksimum boya ulaşır.

Boyadığı dokuya kızıl renk veren kına tozu ticarette başlıca esmer ve yeşil kına olmak üzere iki tipte bulunur. Yeşil kına saf kına değildir.

Hazırlanışı ve uygulanışı

Kırılmamış, normal haldeki kına yaprakları cildi boyamaz. Kurutulmuş kına yaprakları sıvıyla karıştırılıp bir hamur haline getirildiğinde bazı moleküller yapraktan ayrılarak cildin üst tabakasındaki proteinlere yapışır. Bu da hızlı ve geçici bir boya etkisi yaratır.

Genellikle yaprakların kurutulması, öğütülmesi ve elekten geçirilmesi yoluyla elde edilen bir toz halinde satılır. Bu kuru toz, geleneğe göre su, limon suyu, çay veya başka sıvılarla karıştırılır.

Kına ilk uygulandığında görünen rengi turuncudur ama üç gün içinde kararak kırmızı-kahverengi bir renge dönüşür. Avuç içi ve ayak tabanı derinin en kalın tabakalarına sahip olduğu için bu bölgelerde kına en koyu rengini alır ve en uzun süreyle kalır. Birkaç günün ardından ölü deri hücrelerinin atılması yoluyla deriden çıkmaya başlar.

Gelenekler ve kullanım alanları

Erkeklerin sakallarına kına yakılmasının sünnet olduğu rivayet edilmektedir.^[1] Ayrıca kadınların erkeklerden ayrılacak şekilde tırnaklarına kına yakmalarını tavsiye eden hadisler olduğu rivayet edilmektedir.^[2]

Ticari amaçla paketlenen ve kozmetik saç boyası olarak kullanılabilen kına pek çok ülkede satılmaktadır; Hindistan, Orta Doğu, Avrupa, Avustralya, Kanada ve ABD'de popülerdir.

Gelinler için düzenlenen kına gecesi geleneği Kuzey Afrika, Afrika Boynuzu, güneydoğu Asya, Arap yarımadası, Yakın Doğu ve güney Asya'da popülerdir.

Edebiyatta

Kına, Divan edebiyatında kırmızı rengi nedeniyle kanlı göz yaşına ve şaraba benzetilmiştir.

Kaynakça

^ Dinimiz İslam, Helal ve Haramlar, Neleri Kullanabiliriz. http://www.dinimizislam.com/detay.asp?Aid=1551 27 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "(Sakallarınızı kınalayın. Çünkü melekler müminin kına sürünmesine sevinir.) [İ. Adiy]"
^ Dinimiz İslam, Helal ve Haramlar, Neleri Kullanabiliriz. http://www.dinimizislam.com/detay.asp?Aid=1551 27 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. "(Kadının elinde kına eseri olmasını hoş görürlerdi.) [Beyheki]"

Dış bağlantılar

Myrtales ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Ağaç ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] Dinimiz İslam, Helal ve Haramlar, Neleri Kullanabiliriz. http://www.dinimizislam.com/detay.asp?Aid=1551 27 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "(Sakallarınızı kınalayın. Çünkü melekler müminin kına sürünmesine sevinir.) [İ. Adiy]"

[2] Dinimiz İslam, Helal ve Haramlar, Neleri Kullanabiliriz. http://www.dinimizislam.com/detay.asp?Aid=1551 27 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. "(Kadının elinde kına eseri olmasını hoş görürlerdi.) [Beyheki]"

[1]