Glasgow
Glasgow, İskoçya'nın en büyük şehridir. Şehir "Batı Merkezi İskoçya" alçak rakımlı arazilerinde Clyde Nehri kıyılarında bu nehrin İrlanda Denizi'ne açılan haliçi üzerinde konumlanmıştır.
| Glasgow Glaschu Glesca, Glesga | |
|---|---|
City of Glasgow | |
 Glasgow Şehrinin Arması | |
 Glasgow'un İskoçya içerisindeki konumu | |
| Ülke |  Birleşik Krallık |
| Birleşik Krallık ülkeleri |  İskoçya |
| İl | Glasgow Şehir Merkezi |
| Yüzölçümü | |
| • Şehir | 175 km² |
| • Kent | 368,5 km² (142,2 mil²) |
| Nüfus | |
| • Şehir | 612.040 |
| • Yoğunluk | 3,555/km² |
| • Kent | 985,290 |
| • Metropol | 1,861,315 |
| Zaman dilimi | UTC±00.00 (BAS) |
| • Yaz (YSU) | UTC+01.00 (BAYS) |
| Alan kodu | 0141 |
Resmî site glasgow.gov.uk | |
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Şehir sınırları içinde nüfusu (2015 tahmini ile) 599,650 kişi olup[1] Birleşik Krallık'ta (Londra, Manchester ve Birmingham'dan sonra) nüfus itibarıyla dördüncü büyük şehridir. Varoşları ile birlikte şehirleşmiş arazilerden oluşan Büyük Glasgow'un nüfusu (2007 Nüfus tahminine göre) 1,750,000 kişi idi.[2] Şehir Victoria devrinde Britanya İmparatorluğu'nun ikinci şehri olarak bilinirdi. Şehrin nüfusu 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyıl başında 1 milyonun üzerine çıkmıştır. O yıllarda Londra ve Paris'in ardından Avrupa'da bu yoğunlukta nüfusa sahip üçüncü şehirdi. 2001 sayımlarına göre Glasgow'un nüfusu 629.501'dir.
Glasgow kuruluşunda bir küçük kırsal yerleşkeydi. Orta Çağ'da 10. ve 11. yüzyıllarda bu yerleşkenin Katolik Piskoposu olan John Capellanus ile İskoçya Kralı olan I. David'in çabaları ile Glasgow Piskoposları için Piskoposluk merkezi ve "Kraliyet Şehri (Royal Burgh)" statüsü kazandı. 15. yüzyılda Glasgow Üniversitesi kurulması bu şehri bir akademik merkez ve üniversite öğrencisi şehri haline geçirdi. 18. yüzyılda Glasgow Üniversitesi ve Glasgow şehri İskoçya'da ortaya çıkan İskoç Aydınlanması adı verilen gelişmeye büyük katkı yapmışlardır. Bu entelektüel gelişmede Glasgow'daki İskoç aydınları Aydınlanma Çağı’nın hümanist ve rasyonel bakış açısını, insan aklının temel önemini mantık yoluyla desteklenemeyen bütün otoritelerin reddiyle birlikte, ileri sürmüşlerdir. 18. yüzyılda Glasgow limanı Büyük Britanya'nın Kuzey Amerika kolonileri ve Karayiplerdeki "Britanya Batı Hind Adaları" kolonileri ile Atlantik Okyanusu üzerinden yapılan karşılıklı ticaret ilişkilerinin ana merkezlerinden başta geleni olmuştur.
Büyük Britanya'da Sanayi Devrimi'nin başlaması ile Glasgow'un yakınındaki bölgenin nüfusu ve ekonomisi gayet hızla atılış gösterdi ve bu şehir ve bölge dünyanın en önemli tekstil, mühendislik ve kimya endüstri merkezi haline geçti. Özellikle bu şehirde bulunan gemi tasarımcılık ve gemi yapımcılık sektörleri gayet yeni ve değişik deniz gemileri tasarlayıp, yapıp ve işletmesi üzerinde gelişmeler kaydettiler.
Kraliçe Victoria'nın 19. yüzyılın yaklaşık son %70'indeki (1837-1901) kraliçelik döneminde ve 20. yüzyılın başındaki yaklaşık 1901 - 1918 yıllarınki Kral VII. Edward döneminde Glasgow "Britanya İmparatorluğu'nun İkinci Şehri" niteliğin ve (hatta bazı itirazlara rağmen) "Birleşik Krallık'ın ikinci şehri" olduğu kabul edilmişti.[3][4][5]
Bu maddenin içeriğinin Türkçeleştirilmesi veya Türkçe dilbilgisi ve kuralları doğrultusunda düzeltilmesi gerekmektedir. Bu maddedeki yazım ve noktalama yanlışları ya da anlatım bozuklukları giderilmelidir. (Yabancı sözcükler yerine Türkçe karşılıklarının kullanılması, karakter hatalarının düzeltilmesi, dilbilgisi hatalarının düzeltilmesi vs.) Düzenleme yapıldıktan sonra bu şablon kaldırılmalıdır. |
19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında Glasgow'un şehir nüfusu büyüme gösterdi ve 1939'da nüfus 1,128,473 kişi ile zirve noktasına ulaştı.[6] 1960'lı yıllarda Glasgow Şehir Meclisi eskiden kalma ve modern nüfusa gayet kötü standarda ikametgâh sağlayan apartman ve evleri yıkıp yeni modern apartman ve evler yaparak ve bunları belli gereksinim kriterlerini sağlayanlar kira ile vermek üzere büyük bir yeni sosyal ikametgâhlar kampanyasını başlattı. Yeniden yapılan modern sosyal ikametgâhlar için kurulma mevkileri şehrin ortasında dağıl şehrni yakınlarından ama dışında yeni kurulan "Yeni Şehirler''de sağlandı. Bu yeni kurulan "Yeni Şehirler" Glasgow şehir belediye sınırları dışında idiler. Bu şehir sınırları dışından kalan "Yeni Şehirler" ve şehir içinde yıkılan eski binalar yerine modern ama daha az nüfus yoğunluğu gösteren ikametgâhlar kurulması ve en son etken olarak şehir sınırlarının değiştirilip şehir arzının küçültülmesi günümüzde Glasgow şehri nüfusunun görülebilir şekilde azalmış olmasına yol açtı. Modern 2015 tahmini ile Glasgow şehir sınırları içinde yaşayan nüfus 599,650 kişiye düşmüştür. Diğer taraftan aynı etkenlerle şehrin komşu varoşları ile şehirleşmiş kırsal komşu bölgelerden oluşan "Büyük Glasgow"'da nüfus 2.3 milyon kişi olmuştur ve bu "Büyük Glasgow" nüfusu İskoçya'nın tüm nüfusunun %41'ini ihtiva etmektedir.[7]
İklim
değiştir| Glasgow iklimi | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 13,5 | 14,4 | 17,2 | 24,4 | 26,5 | 29,6 | 30,0 | 31,0 | 26,7 | 22,8 | 17,7 | 14,1 | 31,0 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 6,9 | 7,4 | 9,6 | 12,6 | 15,9 | 18,1 | 19,7 | 19,2 | 16,4 | 12,7 | 9,4 | 6,9 | 12,9 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 4,4 | 4,6 | 6,3 | 8,7 | 11,6 | 14,1 | 15,9 | 15,5 | 13,1 | 9,7 | 6,7 | 4,3 | 9,6 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | 1,8 | 1,8 | 3,0 | 4,8 | 7,3 | 10,1 | 12,0 | 11,7 | 9,7 | 6,7 | 4,0 | 1,7 | 6,2 |
| En düşük sıcaklık (°C) | −14,8 | −7,5 | −8,3 | −4,4 | −1,1 | 1,5 | 3,9 | 2,2 | −0,2 | −3,5 | −6,8 | −14,5 | −14,8 |
| Ortalama yağış (mm) | 148,2 | 104,6 | 112,3 | 63,6 | 67,5 | 66,4 | 73,0 | 92,5 | 112,5 | 143,1 | 126,4 | 135,2 | 1.245,3 |
| Kaynak: Met Office[8] | |||||||||||||
Tarihçe
değiştirKurulup gelişmesi
değiştir
Ticaret limanı
değiştirSanayileşme
değiştir.jpg){kind=link}
Sehir isminin asli
değiştirEğitim
değiştir
Glasgow şehir merkezine 16 kilometre uzaklıkta olan 4 üniversitesiyle, yüksek ve akademik araştırmaların merkezinde büyük bir şehirdir:
Kardeş şehirler
değiştirGlasgow şehrinin şu resmî kardeş şehir anlaşmaları vardır:[9]
Resimler
değiştir
-
Glasgow Şehir Hükûmet konağı
-
Glasgow çarşısı Buchanan Street
-
Tolbooth Saat Kulesi
-
Clyde Arc Köprüsü
-
Kelvingrove Sanat Müzesi
-
Glasgow Bilim Merkezi
-
Mitchell Kütüphanesi - Kamu referans kütüphanesi
-
Glasgow Kraliyet Konser Salonu
-
Glasgow Katedrali (St Mungo)
-
BBC İskoçya merkezi
-
Clyde Kapalı Salonu, takma adı "Armadıllo"
-
Clyde Nehri kıyısındaki eski gemi tersanelerinde Clyde Kapalı Salonu ve diğer yenileştirme yatırımları sonuçları
-
Glasgow Modern Güzel Sanatlar Müzesi
-
Glasgow Güzel Sanatlar Okulu. Mimar: Rennie Mackintosh
-
Herald Building binası Mimar: Rennie Mackintosh
Kaynakça
değiştir- ^ "Glasgow City Council Area - Demographic Factsheet" (PDF) (İngilizce). National Records of Scotland. 20 Nisan 2015. 2 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Kasım 2015.
- ^ "Key Statistics for Settlements and Localıties Scotland" (İngilizce). General Register Office for Scotland. 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2015.
- ^ "Victorian Glasgow" (İngilizce). BBC History. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2015.
- ^ "About Glasgow: The Second City of the Empire — the 19th century". Glasgow City Council. 2 Nisan 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2015.
- ^ Fraser Nisan, W. H. "Second City of The Empire: 1830s to 1914" (İngilizce). University of Glasgow. 5 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2015.
- ^ "Factsheet 4: Population" (PDF). Glasgow City Council. 3 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2015.
- ^ "Minister backs SPT on White Paper". İnterchange İssue 7 (İngilizce). Strathclyde Partnership for Transport. Eylül 2004. 13 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Glasgow İklim Verileri 1981-2010". Station, District and regional averages 1981-2010. Met Office. Erişim tarihi: 2012-11-04.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2015.
Dış bağlantılar
değiştir- Curlie'de Glasgow Şehri için enformasyon sitesi (DMOZ tabanlı) (İngilizce)
(İngilizce)
- Glasgow için online kilavuzu (İngilizce)