Feride Çiçekoğlu
Feride Çiçekoğlu (d. 27 Ocak 1951, Ankara) Türk senarist, yazar, mimar, akademisyen.
Feride Çiçekoğlu | |
|---|---|
.jpg) | |
| Doğum | 27 Ocak 1951 Ankara, Türkiye |
| Meslek | Yazar, senarist, mimar, akademisyen |
1984'ten itibaren yayıncılık, telif, çeviri ve sinema alanlarında çalışır.12 Eylül 1980 askeri darbesinin ardından politik düşünceleri nedeniyle gözaltına alınıp işkence gören ve dört yıl tutuklu kalan Çiçekoğlu, cezaevi deneyimlerinden yola çıkarak yazdığı ve aynı adla filme alınan "Uçurtmayı Vurmasınlar" adlı kitabı ile tanınır. Senaryosunu Xavier Kolllier ile birlikte yazdıkları Reise der Hoffnung (Umuda Yolculuk) adlı film, 1990'da En İyi Yabancı Film dalında Oscar ödülüne layık görülmüştür.
1999'dan itibaren Bilgi Üniversitesi'nde öğretim üyesidir; şehir, kadın ve sinema ilişkisine dair eserler üretir.
Hayatı
değiştir1951 yılında Ankara'da doğdu. Babası Yargıtay üyeliğinden emekli Hasan Kemal Çiçekoğlu, annesi Nihal Hanım (Şuşud)'dır. 1968'de Maarif Koleji'nden mezun olduktan sonra Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi'ne girdi. 1972 yılında birincilikle mezun olduğu fakülteden ertesi sene Çevre Psikolojisi alanında yüksek lisans derecesi aldı.[1] Pennsylvania Üniversitesi'nde doktora eğitimi almak üzere 1973'te Fullbright bursu ile ABD'ye gitti.
Siyasi görüşleri ABD'de yaşadığı dönemde şekillendi.[2] Sol görüşü benimseyen Çiçekoğlu, Philadelphia şehrinin ideal bir şehir olarak planlanması sürecini eleştiren doktora tezi yazdı.[3] 1976'da doktor unvanı alarak Türkiye'ye döndü. 1977-1979 arasında Ankara Devlet Mühendislik Mimarlık Akademisi’nde asistan olarak görev yaptı.
12 Eylül askerî darbesinin ardından komünizm propagandası yapmak ile suçlanarak gözaltına alındı; 55 gün işkence gördükten sonra tutuklandı.[4] İki yıl Mamak Askeri Cezaevi'nde, iki yıl Ankara Merkez Cezaevi (Ulucanlar) olmak üzere dört yıl cezaevinde kaldı.
Tahliye edildikten sonra 1984-1987 yılları arasında Kalem Yayınları’nda editörlük yaptı. Bu dönemde H. Montgomery Hyde'ın Pornografinin Tarihi adlı kitabı ve Richard Bach’ın Martı Jonathan Livingston adlı romanını İngilizceden Türkçeye çevirip yayımladı. Son Yolcu adlı öyküsü ile 1987 Haldun Taner Öykü Armağanı'nda üçüncülük ödülüne değer görüldü.[5]
İlk kitabı, Caz, Hüznün Müziği adlı derlemedir.[6] 1985'te Kalem yayınlarından yayınlanan bu kitabın ardından aynı yıl, cezaevinde iken tanıdığı bir çocuğun ağzından yazdığı mektupları içeren Uçurtmayı Vurmasınlar'ı yayımladı. Roman, 1989'da aynı adla filme alındı. Çiçekoğlu, filmin çok beğenilmesi üzerine öykü ve senaryo yazarlığını sürdürdü
1924 mübadelesi, Yunanistan’ın ve Türkiye’nin askeri cunta yönetimi sırasında ve sonrasında Cunda Adası’nda yaşadıklarını anlatan Suyun Öte Yanı filminin senaryosunu, 1988'de yazdı ve Abdi İpekçi Barış ve Dostluk Ödülü'nü kazandı. Aynı yıl, "Nerde Eski İnsanlar" adlı senaryosu ile Yunus Nadi Senaryo Ödülü'ne değer görüldü. Nerde Eski İnsanlar, Baharın Bittiği Yer adlı bir dizi olarak 1989 yılında TRT 1 ekranlarında yayımlandı.
Çiçekoğlu, Türkiye'de yaşayan Maraşlı bir Alevi ailenin yasadışı yollarla İsviçre'ye gitme çabasını konu alan Umuda Yolculuk adlı senaryoyu 1989'da Xavier Koller'le birlikte kaleme aldı. Umuda Yolculuk, İngiltere, İsviçre ve Türkiye ortak yapımı bir film olarak çekildi ve En İyi Yabancı Film dalında Oscar ödülüne layık görüldü.
1991-1995 arasında Türk Sinema Vakfı Genel Sekreterlik görevini üstlenen Feride Çiçekoğlu, 1995-1999 arasında Tarih Vakfı İstanbul dergisinde editörlük yaptı.[1]
On bir öyküden oluşan kitabı Sizin Hiç Babanız Öldü mü adlı kitabı ile 1992 yılında Lebon KültürMerkezi'nin Edebiyat Ödülünü kazandı.[7]
Çiçekoğlu, 1998'de Maltepe Üniversitesi Görsel İletişim Tasarımı bölümünde çalışmaya başlayarak yeniden akademik yaşama döndü. 1999 yılında İstanbul Bilgi Üniversitesi İletişim Fakültesi'ne geçti. Aynı üniversitede Sinema ve Televizyon bölümünde öğretim görevlisi olarak çalışmaya devam etmektedir.[8]
Türk sinemasına katkılarından dolayı 9. Uçan Süpürge Kadın Filmleri Festivali'nde Bilge Olgaç Başarı Ödülü'ne değer görülen yazar,[9] Lütfü Akad’ın Vesikalı Yarim filminden ilhamla yazdığı "Vesikalı Şehir" (2007) adlı kitapta sinemanın kadın ve şehirle ilgisini ele aldı.[10] Şehrin İtirazı (2015) adlı kitabında Gezi Parkı olaylarından önce üretilen filmleri inceledi; Vesikalı Şehir ve Şehrin İtirazı kitaplarının tamamlayacısı niteliğinde olan "İsyankar Şehir: Gezi Sonrası İstanbul Filmlerinde Mahrem İsyan" (2019) adlı kitabında ise Gezi sonrası çekilen filmlerdeki kadın, direniş ve kent kavramlarına odaklandı.[11][12]
Filmleri - senaryo
değiştir- 1989 - Baharın Bittiği Yer
- 1989 - Uçurtmayı Vurmasınlar
- 1990 - Umuda Yolculuk
- 1991 - Suyun Öte Yanı
- 1996 - Altın Kent İstanbul
- 2000 - Melekler Evi
- 2007 - Parmaklıklar Ardında
- 2009 - Altın Kızlar
Filmleri - Eserleri
değiştir- 1989 Uçurtmayı Vurmasınlar
Sanat Yönetmeni
değiştir- 1989 Uçurtmayı Vurmasınlar
Ödülleri
değiştir- 1986 -Haldun Taner Öykü Armağanı Üçüncülük Ödülü
- 1988 - Abdi İpekçi Barış ve Dostluk Ödülü
- 1989 - 26. Antalya Film Şenliği, En İyi Senaryo, Uçurtmayı Vurmasınlar
- 1992- Lebon Kültür Merkezi (Lebon Cinema Clup) Edebiyat Ödülü, Sizin Hiç Babanız Öldü mü kitabı ile[7]
- 2006 - Bilge Olgaç Başarı Ödülü, 9. Uçan Süpürge Kadın Filmleri Festivali.
Kitapları
değiştir- İsyankar Şehir: Gezi Sonrası İstanbul Filmlerinde Mahrem İsyan (2019)
- Şehrin İtirazı (2015) [13]
- Vesikalı Şehir (2007)
- Uçurtmayı Vurmasınlar (1990)
- Suyun Öte Yanı (1992)
- Sizin Hiç Babanız Öldü mü? (1994)
- 100'lük Ülkeden Mektuplar (1996)
- Vesikalı Şehir (2007)
- Milföy ve Arkadaşları (2024)
Kaynakça
değiştir- ^ a b Önder, Alev. "Feride Çiçekoğlu". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. 7 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2024.
- ^ "'Hapishane benim ikinci doktoram'". aksam.com.tr. 29 Ocak 2013. 22 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2024.
- ^ "'Kendimi bildim bileli ruhum uçmaktan yana'". Milliyet. 15 Mart 2023. 29 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2024.
- ^ Kösedağı, Gökçe Çiçek (1 Kasım 2021). "Bir Kadın (132) - Feride Çiçekoğlu". Medyascope. Erişim tarihi: 22 Aralık 2024.
- ^ "Feride Çiçekoğlu Kimdir? Hayatı ve Eserleri". Türk Edebiyatçılar İnternet Ansiklopedisi. 9 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2024.
- ^ "Yunus Emre Türker, Feride Çiçekoğlu-Hayatı,Sanatı,Eserleri,Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tokat, 2006". 24 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2013.
- ^ a b "Lebon Kültür Merkezi,Yazar Adalet Ağaoğlu ve Oscar'lı senarist Feride Çiçekoğlu LEBON 5.YIL BALOSU'N DA, Bursa Özel Açık Öğretim Görsel Sanatlar Merkezi-Resmi Sitesi, 03.05.1992". 9 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2015.
- ^ "Festival Sona Erdi". 29 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2024.
- ^ ""Vesikalı Yarim", bizim bilmediğimiz neyi biliyor?". Egoist. 17 Nisan 2015. Erişim tarihi: 22 Aralık 2024.
- ^ Sert, Soner (4 Nisan 2019). "Feride Çiçekoğlu: Sonu '-ist' ile biten tanımlamalar bana yakın değil". Gazete Duvar. Erişim tarihi: 22 Aralık 2024.
- ^ Kepenek, Evrim (18 Mart 2019). "Feride Çiçekoğlu'nun "İsyankar Şehir"i Okurla Buluştu". bianet.org. Erişim tarihi: 22 Aralık 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2015.
Dış bağlantılar
değiştir- https://web.archive.org/web/20140924053048/http://www.belgeler.com/blg/rjc/feride-iekolu-hayati-sanati-eserleri-feride-iekolu-her-life-her-art-her-works
- http://absm-bursa.blogspot.com/2008/11/1992-mays-yazar-adalet-aaolu-ve-oscar-l.html 9 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- http://www.sinematurk.com/kisi.php?1398 13 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- https://web.archive.org/web/20140924041939/http://www.edebik.com/yazar.php?sayfa=ayrinti&yazar_id=174