Andreas

Havari Andreas (Yunanca: Ἀνδρέας); Andreas ya da Doğu Ortodoks geleneğinde İlk Çağrılan (Πρωτόκλητος, Prōtoklētos) olarak da bilinir, İsa'nın on iki havarisinden biridir. Doğu Ortodokslarda Konstantinopolis ekümenik patriğinin Andreas'ın havari halefi olduğu kabul edilir.

Havari Andreas
Havari Aziz Andreas - Artus Wolffort
Havari
Doğum	Erken 1. yüzyıl Celile, Roma İmparatorluğu
Ölüm	1. yüzyılın ortasıyla sonu arası Patras, Achaea, Roma İmparatorluğu
Kutsayanlar	Tüm Hristiyanlarca
Aziz ilanı	Havariler Çağı
Türbe	Duomo Katedrali, Amalfi, İtalya; Agios Andreas Katedrali, Patras, Yunanistan; St Mary's Katedrali, Edinburgh, İskoçya.
Yortu	30 Kasım
Simge	Elinde incil ya da parşömen tutan uzun ak saçlı ve sakallı yaşlı bir adam
Koruyucu aziz	İskoçya, Barbados, Ukrayna, Rusya, Sicilya, Yunanistan, Gürcistan, Kıbrıs, Romanya, Patras, San Andrés (Tenerife), Manila,[1] Amalfi, Luqa (Malta) ve Prusya; denizciler, balık satıcıları ve halatçılar, tekstil işçileri, şarkıcılar, madenciler, gebe kadınlar, kasaplar, tarım işçileri, boğaz ağrısına karşı koruma, havale geçirmeye karşı koruma, yüksek ateşe karşı koruma, boğmaca öksürüğüne karşı koruma

Yeni Ahit, Andreas'ın Simon Peter'in kardeşi olduğunu ve aynı şekilde bir Yuhanna veya Yonah'ın oğlu olduğunu belirtir. MS 5 ilâ 10 yılları arasında Celile Denizi'nin Beytsayda köyünde doğdu. Andreas'ın ilk çarpıcı özelliği onun adıdır, beklendiği gibi İbranice değil, ailesinde göz ardı edilemeyecek belirli bir kültürel açıklığın göstergesi olan Yunancaydı. Yunan dili ve kültürünün olduğu Celile'de Yunanca isimler yaygındı.

Matta İncili'nde (Matta 4: 18–22) ve Markos İncili'nde (Markos 1: 16-20) Simon Peter ve Andreas'ın, birlikte İsa'nın öğrencileri olmaya çağrıldıkları anlatılır. Bu anlatılar İsa'nın Celile Denizi kıyısında yürüdüğünü, Simon ve Andreas'ı gözlemlediğini ve onları öğrencilik yapmaya çağırdığını belirtiyor. Luka İncili'ndeki paralel olayda (Luka 5: 1-11), İsa başlangıçta yalnızca Simon'un olarak tanımlanan bir tekneyi kıyıdaki topluluğa vaaz etmek için bir platform ve daha sonra şimdiye kadar semeresiz olduğu kanıtlanmış bir gecede büyük bir balık elde etmenin bir aracı olarak kullandı. Anlatı, Simon'un teknedeki tek balıkçı olmadığını (diğer teknedeki ortaklarına işaret ettiklerini gösteriyor. (Luka 5: 7)) Ama Andreas'ın bir sonraki bölüme (Luka 6:14) kadar olmadığını söylüyor. Ancak genel olarak Andreas'ın söz konusu gece Simon'la balık tuttuğu anlaşılmaktadır. Kutsal Kitap'taki Ek Açıklamalarında Matthew Poole, 'Luka'nın Andreas'ın orada olmadığını reddettiğini' vurgular.

Aksine, Yuhanna İncili (Yuhanna 1: 35–42), Andreas bir zamanlar İsa'yı Mesih olarak tanıdı ve onu erkek kardeşiyle tanıştırmak için çabaladı. Bundan sonra, iki kardeş İsa'nın öğrencileri oldu. Son kıyamet çağrısından önce daha yakın bir arkadaşlık kurdular ve daha sonra İsa'yı takip etmek için her şeyi bıraktılar.

Kilise, Andreas'ın İskitya'da vaaz verdiğini söylemektedir. Kiev'e kadar Karadeniz ve Dinyeper nehri boyunca vaaz verdiği ve oradan Novgorod'a gittiği düşünülüyor. Böylece Ukrayna, Romanya ve Rusya'nın koruyucu azizi olmuş oldu. Bir başka kaynakta ise, Andreas'ın, Trakya'da vaaz verdiği bahsediliyor. Andreas, Stakis ile birlikte Patrikhane'nin koruyucu azizi olarak tanınmaktadır.

Andreas'ın MS 60'ta Ahaya'daki Patras şehrinde çarmıha gerilerek şehit edildiği söyleniyor. Tours'un Gregory'leri tarafından bilinen Andreas'ın İşleri gibi ilk metinler, Andreas'ı çivilenmemiş, İsa'nın çarmıha gerildiği söylenen türden bir Latin haçına bağlı olarak tanımlar; yine de Andreas'ın şu anda yaygın olarak "Aziz Andreas Haçı" olarak bilinen X şeklinde haç üzerinde çarmıha gerildiği düşünülüyor.