İmamoğlu

İlçe, Adana, Türkiye
23 Ekim 2024 tarihinde kontrol edilmiş kararlı sürüm gösterilmektedir. İnceleme bekleyen 3 değişiklik bulunmaktadır.

İmamoğlu, Adana ilinin bir ilçesidir.

İmamoğlu
Türkiye'deki konumu
Türkiye'deki konumu
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlAdana
Coğrafi bölgeAkdeniz Bölgesi
İdare
 • KaymakamOsman Şahin
 • Belediye başkanıKasım Karaköse (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam424 km²
Rakım84 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam28.239
 • Kır
-
 • Şehir
-
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu01700
İl alan kodu322
İl plaka kodu01

Tarihçe

değiştir

İmamoğlu’nun en eski yerleşim kalıntıları Çörten köyünün Pekmezci Mahallesi'ndeki “Altınini” kalıntıları ile Koyunevi köyünde bulunan mozaik kalıntıları, mağaralar ve eski küplerdir. Ayrıca Ufacıkören, Sokudaş, Ağzıkaraca, Üçtepe gibi çevre köylerde ve Saygeçit Mahallesi'nde ve Hürriyet Mahallesindeki bir tepe üzerinde örenler mevcuttur.

1865'te Fırka-i Islahiye olayından sonra Kozan-Adana arasında emniyetli ulaşım sağlanması için yol güzergâhı üzerinde bir han ve hanın yanında güvenliği sağlayacak jandarma teşkilatının kurulması politikası neticesinde İmamoğlu'nun bugünkü köyleri kurulmuştur. Fırka-i Islahiye harekâtı ile bölgedeki Türkmen aşiretleri bu bölgede yerleşik hayata geçirilmişlerdir. Bu Türkmen aşiretlerinin başlıcaları, Avşarlar, Şimşekler, Sırkıntıoğulları, Kozanoğulları, Karsantıoğulları, Kırıntı, Hacılar ve Berber aşiretleridir.[2] Fırka-i Islahiye'den yaklaşık 70 yıl sonra ise Karakayalı Yörükleri Ağzıkaraca Köyü ve İmamoğlu - Ceyhan arasındaki Cebre Köyü'ne gönderilmiştir.[3]

Kozan, 1923–1926 yılları arasında vilayet olmuş, 1926 yılında tekrar Adana vilayetine bağlı ilçe haline dönüştürülmüştür. İmamoğlu ilçesinin bugünkü köylerinin çoğu Cumhuriyet’in ilk yıllarında vardı ve Kozan’a bağlıydı. Çevre köyler Cumhuriyet’in ilk yıllarında var olduğu bilinmekle beraber, İmamoğlu isminin nereden geldiği henüz bilinmemektedir. İmamoğlu isminin kaynağı konusunda farklı rivayetler bulunmaktadır. İmamoğlu isminin 1832 tarihlerinde (yani II. Mahmud döneminin son zamanlarında) geçtiği bilinmektedir.[2]

Bugünkü İmamoğlu ilçe merkezinin yerinde eskiden “Garipler Mezarlığı” bulunmaktaydı.[4] Çevredeki konargöçerler cenazelerini buradaki mezarlığa defnetmişlerdir. Bu mezarlık zaman içerisinde kaldırılarak yerleşime açılmıştır. Bu bölgenin aynı zamanda eskiden bataklık olduğu bilinmektedir. Ayrıca bol miktarda sivrisinekten dolayı sıtma hastalığı olduğundan yerleşime açılmadığı; ancak yol güzergâhı konumu nedeniyle geliştiği rivayet edilmektedir.[kim?] Sıtma hastalığı bataklıklardaki sivrisineklerden kaynaklandığı için çok fazla su istediği bilinen Okaliptus ağacı bölgeye ekilmiş ve böylece bataklıklar kurutulmuştur.

İmamoğlu İlçesi, merkez-i halî alan (boş alan) olduğundan devlet tarafından iskana müsait bölge belirlenerek, Anadolu dışından gelen Türk asıllı göçmenlere tahsis edilmiştir. Bu yüzden 1936 yılında Romanya’dan gelen göçmenler ilçeye bağlı Koyunevi, Yazıtepe ve Ayvalı köylerine yerleşmişlerdir. Ayrıca, 1938 yılında gelen göçmenler de bugünkü ilçe merkezinin bulunduğu yere hükümetçe yerleştirilmişlerdir. Daha sonra Ceyhan ve Kozan ilçelerinde bulunan Romanya Göçmenleri de İmamoğlu'na taşınmışlardır. İmamoğlu'na bağlı Uluçınar köyünde Tahtacı Türkmen Alevileri yaşamaktadır.

Romanya ve Bulgaristan'dan gelen göçmenler ile çevre ilçe ve köylerden gelen yerli halkın yerleşmesiyle İmamoğlu ve çevresinin nüfusu artmıştır.[kaynak belirtilmeli] Yerleşim, 1917 yılından bu zamana kadar aynı adı taşımaktadır.[5] Daha önceleri Koyunevi Köyü'ne bağlı bir mahalle iken, 11 Mart 1941'de köy statüsü kazandı.[6]

1945 yılında İmamoğlu Pazarı kurulmuştur. Bu pazar, İmamoğlu'nda yaşamı hareketlendirmiş ve bu yerleşim yeri dikkat çekmeye başlamıştır. 1946 yılından itibaren göçer Yörükleri ile civar köylerde barınan yarı göçebe hayatı yaşayan aşiretler de İmamoğlu’nu mesken tutmuştur.

İmamoğlu ilçesine Yörüklerin iskân edildikleri, yerleştikleri bir bölgedir. İmamoğlu köylerinde küçükbaş hayvan yetiştiren köylüler bulunmaktadır. Yörükler'in İmamoğlu'nda kışladıkları, Ramazan ayında teravih namazlarını bir çadırda toplanarak kıldıkları, namaz kıldıran imamın oğlu burada öldüğünden yerin adının İmamoğlu kaldığı anlatılmaktadır. Bir başka anlatımda ise buraya ilk olarak Tokat’tan imam gelip yerleştiği, o öldükten sonra oğlundan "İmamoğlu" diye bahsedildiği aktarılmaktadır.[7]

Bir başka anlatımda, İmamoğlu isminin, bir imamın oğlunun Toroslar’dan doğan Çepelce Deresi üzerinde kurulan köprübaşında inşa ettiği handan geldiği ifade edilmiştir. Çepelce Deresi İmamoğlu ilçe merkezinden geçmektedir ve dere ��zerinde köprü bulunmaktadır.

  • 2 Ekim 1949 tarihinde Daimi Asayiş Karakolu olarak Jandarma Teşkilatı kurulmuştur.
  • 1950 yılında Bulgaristan’dan gelen Türk asıllı göçmenler iskan edilmişlerdir.
  • 30 Temmuz 1959 tarihinde Bucak Teşkilatı statüsüne kavuşmuştur.
  • 1964 yılında Belediye Teşkilatı kurulmuştur.
  • İmamoğlu, 19/06/1987 tarih ve 3392 sayılı 103 ilçe kurulması hakkındaki kanun ile Kozan İlçesinden ayrılarak bağımsız ilçe statüsüne kavuşmuştur.[8]

Coğrafya

değiştir

İmamoğlu ilçe merkezi; Adana il merkezine 46 km, Kozan ilçe merkezine 27 km mesafede olup; Adana'dan Kozan, Feke, Saimbeyli ve Tufanbeyli'ye giden yol güzergâhı üzerinde bulunmaktadır. İmamoğlu'nun yüzölçümü 424 km²'dir. kuzeyinde Kozan, güneyinde Yüreğir ve Ceyhan, doğusunda Ceyhan ve Kozan, batısında ise Aladağ ve Karaisalı ilçeleri bulunmaktadır. Yer şekilleri genel olarak ovasal özellikler gösterip, tarıma elverişli alüvyonal araziler ağırlıktadır. İlçenin kuzeyinde karstik yer şekilleri görülebilmektedir. İlçe rakımı 90 m olup, kuzeye doğru bu rakam artış gösterebilmektedir.

İlçe iklimi, tipik Akdeniz iklimi özelliklerini radikal bir biçimde göstermektedir. Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır. Yağışlar yağmur ve dolu şeklindedir.

Nüfusun çoğunluğu tarım ve hayvancılıkla geçinir. İlçenin 27 mahallesi bulunmaktadır. Adana şehir merkezine 45 km uzaklıktaki ilçenin ana gelir kaynağı tarımdır.

Yıl Nüfus
1965 5.516
1970 7.731
1975 11.314
1980 13.629
1985 16.454
Yıl Toplam Şehir Kır
1990[9] 33.565 21.484 12.081
2000[10] 43.361 30.428 12.933
2007[11] 31.629 21.331 10.298
2008[12] 31.257 20.848 10.409
2009[13] 30.968 20.636 10.332
2010[14] 30.552 20.593 9.959
2011[15] 30.105 20.402 9.703
2012[16] 29.700 20.320 9.380
2013[17] 29.748 29.748 veri yok
2014[18] 29.111 29.111 veri yok
2015[19] 28.686 28.686 veri yok
2016[19] 28.657 28.657 veri yok
2017[19] 28.405 28.405 veri yok
2018[19] 28.239 28.239 veri yok
2019[19] 27.938 27.938 veri yok
2020[19] 27.784 27.784 veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Mahalleler

değiştir

İmamoğlu'nun 27 mahallesinin 11'i merkezde bulunmaktadır. Merkez mahallelerinde 21.304 kişi (%75) yaşamaktadır. En yakın mahalle Menteş, en uzak mahallesi ise 33,8 km uzaklıktaki Uluçınar'dır. Merkez mahalleleri dışında nüfusu en fazla olan, 884 kişi ile Üçtepe Mahallesi'dir. İmamoğlu'nun nüfusu 2017 yılında %0,88 azalmıştır.

İmamoğlu ilçesinin mahallelerinin ilçeye uzaklığı, rakımı ve nüfusu

Sıra Mahalle Km* Rakım Nüfus
2016[20] 2017[21] 2018 2019
1 Adalet Mah. 0,0 2.128 2.174
2 Cumhuriyet Mah. 1,8 4.605 4.453
3 Danacılı Mah. 3,1 351 351
4 Fatih Mah. 1,0 4.236 4.250
5 Hürriyet Mah. 2,5 5.919 6.057
6 Koyunevi Mah. 4,0 700 660
7 Menteş Mah. 2,4 174 166
8 Saygeçit Mah. 4,7 881 847
9 Tuna Mah. 3,2 1.754 1.736
10 Yazıtepe Mah. 4,4 459 450
11 Yenievler Mah. 3,0 167 160
İmamoğlu (Merkez) 77 21.374 21.304
12 Ağzıkaraca Mah. 7,4 88 337 331
13 Alaybeyi Mah. 8,9 110 357 344
14 Ayvalı Mah. 8,6 55 492 371
15 Camili Mah. 11,5 157 951 471
16 Çörten Mah. 20,0 234 465 966
17 Faydalı Mah. 9,7 203 379 452
18 Hacıhasanlı Mah. 14,0 171 238 215
19 Malıhıdırlı Mah. 27,6 163 669 656
20 Otluk Mah. 20,3 213 389 372
21 Pekmezci Mah. 20,0 335 398 392
22 Sayca Mah. 26,3 142 368 362
23 Sevinçli Mah. 8,9 146 618 602
24 Sokutaş Mah. 12,5 54 249 236
25 Ufacıkören Mah. 11,9 69 411 364
26 Uluçınar Mah. 33,8 160 40 83
27 Üçtepe Mah. 26,5 187 922 884
İmamoğlu (Kırsal) 7.283 7.101
İmamoğlu (İlçe) 28.657 28.405

* Km,  Adalet Mahallesi'nde bulunan kaymakamlığa olan uzaklıktır.

İlçe ekonomisi büyük oranda tarıma dayanmaktadır. İlçenin temel gelir kaynağı tarımdır ama sulama sondaj kuyularından sağlandığı için yetersizdir. Tarımsal üretime dayalı imalathaneleri ve küçük ölçekli sanayi tesisleri vardır. Tarım ve hayvancılığın çok önemli olduğu ilçede, üretilen en önemli tarım ürünleri; mısır, buğday, şeftali, zeytin, soya, patates, kekik, nane, ayçiçeği, pamuk, yer fıstığı, limon, portakal, greyfurt, mandalina, hurma, incir gibi ürünlerdir. Sulu arazilerde ikinci ekim yapılabilmektedir. Ayrıca örtü karpuzu ve narenciye yetiştirilmektedir. Hayvancılık alanında en önemli faaliyetler, besicilik ve arıcılıktır. İlçede koyun, keçi, sığır yetiştiriciliği yapılmaktadır. Süt Toplama ve Süt İşleme Tesisi, Un fabrikası, yer fıstığı sökme makinesi imalatı, arı kovan üretimi gibi ekonomik faaliyetler, ilçe ekonomisinin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Ayrıca Türkiye'de açılan ilk Mersin balığı havyar çiftliği de İmamoğlu İlçesinin Ağzıkaraca Köyünde bulunmaktadır. İşletme 2008 yılından beri üretime devam etmektedir. Menteş mahallesinde bir adet mezbahane ve orman işletmesi bulunmaktadır.

İmamoğlu Salı Pazarı, her hafta Salı gününde ilçe merkezinde kurulmaktadır. İmamoğlu Salı Pazarı, yörede kurulan en büyük pazar olup, bünyesinde hayvan pazarı, süt ve süt ürünleri pazarı ve mutfak gereçleri pazarı barındırmaktadır. Salı günleri 07.00-14.00 saatleri arasında kurulan pazar, yöredeki önemli ticarî platformlardan biri haline gelmiştir.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012. 
  2. ^ a b Sosyal ve Kültürel Yapısıyla İmamoğlu Tarihi, Şamil Yazan, 2008 Adana
  3. ^ Çukurova Türkmenleri,Cezmi YURTSEVER
  4. ^ "İmamoğlu Tarihi - İmamoğlu Belediyesi". imamoglubelediyesi.bel.tr. 14 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2022. 
  5. ^ Nişanyan, Sevan. "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". nisanyanmap.com. 6 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2022. 
  6. ^ "Tamimler" (PDF). Resmî Gazete. 11 Mart 1941. 6 Nisan 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2022. 
  7. ^ Ali DOĞANER, Çukurova Bölgesi Konargöçerlerinde Halk Kültürü ve Halk Edebiyatı, Doktora Tezi, Adana, 2013, http://library.cu.edu.tr/tezler/8973.pdf 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  8. ^ İmamoğlu Kaymakamlığının Yaptığı Komisyon Çalışması, Sosyal ve Kültürel Yapısıyla İmamoğlu Tarihi, Şamil Yazan, 2008 Adana
  9. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  17. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  18. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  19. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "İmamoğlu Nüfusu - Adana". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Adana İmamoğlu Nüfusu". nufusune.com. 
  20. ^ TÜİK 31 Ocak 2017 verileri
  21. ^ TÜİK 1 Şubat 2018 verileri

Dış bağlantılar

değiştir