อำเภอพัฒนานิคม

• วันที่ 6 กุมภาพันธ์ 2505 โอนพื้นที่ตำบลดีลัง อำเภอโคกสำโรง มาขึ้นกับอำเภอเมืองลพบุรี โอนพื้นที่ตำบลมะนาวหวาน ตำบลโคกสลุง อำเภอชัยบาดาล มาขึ้นกับอำเภอเมืองลพบุรี^[1] และเปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดลพบุรี กับจังหวัดสระบุรี โดยโอนพื้นที่ตำบลช่องสาริกา อำเภอพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี ไปขึ้นกับอำเภอเมืองลพบุรี จังหวัดลพบุรี โอนพื้นที่ตำบลหนองบัว อำเภอแก่งคอย จังหวัดสระบุรี ไปขึ้นกับอำเภอเมืองลพบุรี จังหวัดลพบุรี^[2]
• วันที่ 13 มีนาคม 2505 แยกพื้นที่ตำบลดีลัง ตำบลมะนาวหวาน ตำบลโคกสลุง ตำบลช่องสาริกา และตำบลหนองบัว อำเภอเมืองลพบุรี มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอพัฒนานิคม ขึ้นกับอำเภอเมืองลพบุรี^[3]
• วันที่ 16 กรกฎาคม 2506 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอพัฒนานิคม อำเภอเมืองลพบุรี เป็น อำเภอพัฒนานิคม^[1]
• วันที่ 21 เมษายน 2507 จัดตั้งสุขาภิบาลพัฒนานิคม ในท้องที่บางส่วนของตำบลดีลัง^[4]
• วันที่ 19 กรกฎาคม 2509 จัดตั้งสุขาภิบาลแก่งเสือเต้น ในท้องที่บางส่วนของตำบลหนองบัว^[5]
• วันที่ 21 สิงหาคม 2516 ตั้งตำบลพัฒนานิคม แยกออกจากตำบลดีลัง^[6]
• วันที่ 10 มิถุนายน 2517 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดลพบุรี กับจังหวัดสระบุรี โดยโอนพื้นที่หมู่ 12,13,15 (ในขณะนั้น) ของตำบลธารเกษม อำเภอพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี ไปขึ้นกับตำบลช่องสาริกา อำเภอพัฒนานิคม จังหวัดลพบุรี^[7]
• วันที่ 2 กรกฎาคม 2517 ตั้งตำบลห้วยขุนราม แยกออกจากตำบลมะนาวหวาน^[8]
• วันที่ 12 ตุลาคม 2519 ตั้งตำบลชอนน้อย แยกออกจากตำบลช่องสาริกา และตำบลหนองบัว^[9]
• วันที่ 29 มิถุนายน 2525 ตั้งตำบลน้ำสุด แยกออกจากตำบลห้วยขุนราม^[10]
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลพัฒนานิคม และสุขาภิบาลแก่งเสือเต้น เป็นเทศบาลตำบลพัฒนานิคม และเทศบาลตำบลแก่งเสือเต้น ตามลำดับ

อำเภอพัฒนานิคมมีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอชัยบาดาลและอำเภอท่าหลวง
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอมวกเหล็ก (จังหวัดสระบุรี)
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอมวกเหล็ก อำเภอวังม่วง อำเภอแก่งคอย อำเภอเฉลิมพระเกียรติ และอำเภอพระพุทธบาท (จังหวัดสระบุรี)
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเมืองลพบุรีและอำเภอโคกสำโรง

อำเภอพัฒนานิคมแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 9 ตำบล 89 หมู่บ้าน ได้แก่

ท้องที่อำเภอพัฒนานิคมประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 11 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลแก่งเสือเต้น ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลหนองบัว
• เทศบาลตำบลพัฒนานิคม ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลพัฒนานิคม
• เทศบาลตำบลดีลัง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดีลังทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลเขาพระยาเดินธง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพัฒนานิคม (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลพัฒนานิคม)
• องค์การบริหารส่วนตำบลช่องสาริกา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลช่องสาริกาทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลมะนาวหวาน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมะนาวหวานทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลโคกสลุง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโคกสลุงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลชอนน้อย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลชอนน้อยทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองบัว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองบัว (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลแก่งเสือเต้น)
• องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยขุนราม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยขุนรามทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลน้ำสุด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลน้ำสุดทั้งตำบล