อาชิกางะ โยชิโนริ

อาชิกางะ โยชิโนริ เกิดเมื่อค.ศ. 1394 เป็นบุตรชายของโชกุนอาชิกางะ โยชิมิตสึ (ญี่ปุ่น: 足利 義満; โรมาจิ: Ashikaga Yoshimitsu) กับนางสนมคือนางฟูจิวาระ โนะ โยชิโกะ (ญี่ปุ่น: 藤原 慶子; โรมาจิ: Fujiwara no Yoshiko) มีพี่ชายร่วมมารดาคืออาชิกางะ โยชิโมชิ (ญี่ปุ่น: 足利 義持; โรมาจิ: Ashikaga Yoshimochi) ในปีเดียวกันกับที่โยชิโนริเกิดขึ้น โชกุนโยชิมิตสึผู้เป็นบิดาได้สละตำแหน่งโชกุนให้แก่โยชิโมชิพี่ชาย ขึ้นครองตำแหน่งโชกุนต่อจากบิดา เพื่อไม่ให้เกิดความขัดแย้งทางการเมือง โยชิโนริจึงบรรพชาเป็นพระภิกษุได้รับฉายาว่า พระภิกษุกิเอ็ง (ญี่ปุ่น: 義圓; โรมาจิ: Gien) ในค.ศ. 1408

ในค.ศ. 1423 โชกุนโยชิโมชิ สละตำแหน่งให้แก่บุตรชายของตนเองคือ อาชิกางะ โยชิกาซุ (ญี่ปุ่น: 足利 義量; โรมาจิ: Ashikaga Yoshikazu) ขึ้นเป็นโชกุนคนต่อมา แต่ทว่าโชกุนโยชิกาซุดำรงตำแหน่งโชกุนได้เพียงสองปีก็ถึงแก่อสัญกรรมใน ค.ศ. 1425 จากนั้นอีกสามปีโชกุนโยชิโมชิก็ถึงแก่อสัญกรรมใน ค.ศ. 1428 โดยปราศจากทายาท บรรดาผู้แทนของรัฐบาลโชกุนอาชิกางะเดินทางไปยังศาลเจ้าฮาชิมัง อิวาชิมิซุ (ญี่ปุ่น: 石清水八幡宮; โรมาจิ: Iwashimizu Hachimangū) ในเมืองเกียวโตเพื่อทำการเสี่ยงทายหาผู้สืบทอดตำแหน่งโชกุนต่อไป ผลการเสี่ยงทายปรากฏว่า พระภิกษุกิเอ็งได้รับเลือกให้เป็นโชกุนคนต่อมา พระภิกษุกิเอ็งจึงสึกออกจากบรรพชิตมาเพื่อดำรงตำแหน่งโชกุน

ในสมัยของโชกุนโยชิโนริมีเหตุการณ์สำคัญสองอย่างได้แก่ การฟื้นฟูความสัมพันธ์กับจีนราชวงศ์หมิง และสงครามกับคันโตคูโบ (ญี่ปุ่น: 関東公方; โรมาจิ: Kantō kubō)

แม้ว่าโชกุนโยชิมิตสึผู้เป็นบิดาได้เริ่มนำรัฐบาลโชกุนฯ สร้างความสัมพันธ์กับราชสำนักจีนราชวงศ์หมิงตั้งแต่ ค.ศ. 1402 แต่ในสมัยของโชกุนโยชิโมชิผู้เป็นพี่ชายได้ตัดความสัมพันธ์กับจีน ในสมัยของโชกุนโยชิโนริ ค.ศ. 1433 ได้ฟื้นฟูความสัมพันธ์กับราชสำนักจีนอีกครั้งโดยการส่งคณะทูตไปเจริญสัมพันธไมตรียังนครปักกิ่งตรงกับรัชสมัยของจักรพรรดิเซฺวียนเต๋อ นำประเทศญี่ปุ่นเข้าสู่ระบบบรรณาการ (จิ้มก้อง) อีกครั้ง และจัดตั้งโทเซ็ง-บูเงียว (ญี่ปุ่น: 唐船奉行; โรมาจิ: Tōsen-bugyō ) ขึ้นใน ค.ศ. 1434 เพื่อดูแลเรื่องงานการทูตกับจีน

ในภูมิภาคคันโต มีผู้สำเร็จราชการแทนโชกุนเรียกว่า คันโตคูโบ ซึ่งพำนักอยู่ที่เมืองคามากูระและมีอำนาจเหนือซามูไรในภูมิภาคคันโตและภาคตะวันออกทั้งมวล ด้วยอำนาจอันมหาศาลของคันโตคูโบ ทำให้กลายเป็นคู่แข่งทางการเมืองของรัฐบาลโชกุนที่เมืองเกียวโต ใน ค.ศ. 1438 คันโตคูโบ อาชิกางะ โมชิอูจิ (ญี่ปุ่น: 足利持氏; โรมาจิ: Ashikaga Mochiuji) ซึ่งเป็นหนึ่งในผู้มีสิทธิ์ขึ้นดำรงตำแหน่งโชกุนหลังจากการถึงแก่อสัญกรรมของโชกุนโยชิโมชิ แต่พลาดโอกาสไปในการเสี่ยงทายที่ศาลเจ้า คันโตคูโบ โมชิอูจิต้องการตำแหน่งโชกุนที่เกียวโต จึงก่อการกบฎต่อโชกุนโยชิโนริ เรียกว่า สงครามปีเอเกียว (ญี่ปุ่น: 永享の乱; โรมาจิ: Eikyō no ran) โชกุนโยชิโนริส่งทัพเข้ายึดเมืองคามากูระได้สำเร็จ คันโตคูโบ โมชิอูจิทำการเซ็ปปูกุเสียชีวิต ทำให้ตำแหน่งคันโตคูโบ ว่างลง

ใน ค.ศ. 1440 โชกุนโยชิโนริมีความต้องการที่จะปลด อากามัตสึ มิตสึซูเกะ (ญี่ปุ่น: 赤松 満祐; โรมาจิ: Akamatsu Mitsusuke)  ชูโง เจ้าครองแคว้นในภูมิภาคชูโงกุออกจากตำแหน่ง สร้างความวิตกกังวลให้แก่อากามัตสึ มิตสึซูเกะ ปีต่อมา ค.ศ. 1441 หลังจากที่โชกุนโยชิโนริเสร็จสิ้นสงครามในภูมิภาคคันโตและเดินทางกลับกรุงเกียวโต อากามัตสึ มิตสึซูเกะ ได้เชื้อเชิญให้โชกุนโยชิโนริเดินทางมายังคฤหาสน์ของตนเพื่อฉลองสังสรรค์ ในงานเลี้ยงนั้นเกิดความวุ่นวายและโชกุนโยชิโนริถูกลอบสังหารถึงแก่อสัญกรรม อากามัตสึ มิตสึซูเกะ หลบหนีกลับไปยังแคว้นของตน รัฐบาลโชกุนส่งทัพไปทำการสังหารอากามัตสึ มิตสึซูเกะ ได้สำเร็จ อาชิกางะ โยชิคัตสึ (ญี่ปุ่น: 足利 義勝; โรมาจิ: Ashikaga Yoshikatsu) ผู้เป็นบุตรชายคนโตของโชกุนโยชิโนริขึ้นดำรงตำแหน่งโชกุนต่อมา 

• บิดา: อาชิกางะ โยชิมิตสึ
• มารดา: ฟูจิวาระ โนะ โยชิโกะ (ญี่ปุ่น: 藤原 慶子; โรมาจิ: Fujiwara no Yoshiko)
• มิไดโดโกโระ: ฮิโนะ มูเนโกะ (ญี่ปุ่น: 日野 宗子; โรมาจิ: Hino Muneko)
• บุตร:
  • อาชิกางะ โยชิคัตสึ โชกุนลำดับที่เจ็ด (มารดา: ฮิโนะ ชิเงโกะ)
  • อาชิกางะ โยชิมาสะ โชกุนลำดับที่แปด (มารดา: ฮิโนะ ชิเงโกะ)
  • อาชิกางะ โยชิมิ (มารดา: โคไซโช โนะ สึโบเนะ)

• Brett L. Walker (26 กุมภาพันธ์ 2015). A Concise History of Japan. Cambridge University Press. ISBN 978-1-316-23969-8.
• "Akamatsu Mitsusuke - D. 1441". The Samurai Archives. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 14 พฤศจิกายน 2020. สืบค้นเมื่อ 21 มิถุนายน 2017.

•   วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ อาชิกางะ โยชิโนริ