อักษรรัญชนา
อักษรรัญชนา (रंजना, Rañjanā) หรือกูติลา หรือลันต์ซา (Lantsa) เป็นอักษรที่พัฒนามาจากอักษรพราหมี เมื่อราว พ.ศ. 1600 และใช้มาจนถึงราว พ.ศ. 2500 ในอินเดียและเนปาล ชาวทิเบตเรียกอักษรนี้ว่าลันต์ซา ใช้เขียนภาษาสันสกฤตก่อนจะแปลเป็นภาษาทิเบต ชาวทิเบตเลิกใช้อักษรนี้เมื่อถูกจีนยึดครอง นอกจากนี้ มีการใช้อักษรนี้ในหมู่ชาวพุทธในจีน มองโกเลีย และญี่ปุ่น
อักษรรัญชนา | |
---|---|
ชนิด | |
ช่วงยุค | ป. ค.ศ. 1100-ปัจจุบัน |
ทิศทาง | ซ้ายไปขวา |
ภูมิภาค | เนปาล, อินเดีย |
ภาษาพูด | ภาษาเนวาร์, ภาษาสันสกฤต, ภาษาทิเบต |
อักษรที่เกี่ยวข้อง | |
ระบบแม่ | |
ระบบลูก | อักษรโซยอมโบ |
ระบบพี่น้อง | อักษรภูชิโมล, อักษรปรัจลิต |
ใช้เขียน
แก้- ภาษาเนวาร์ ซึ่งอยู่ในกลุ่มทิเบต-พม่า มีผู้พูดในอินเดียและเนปาลราว 775,000 คน นอกจากนี้ ภาษาเนวาร์ยังเขียนด้วยอักษรเทวนาครีและอักษรอื่นๆอีกหลายชนิดอีกด้วย
- ภาษาสันสกฤต
พยัญชนะ
แก้รัสสระ | a -ะ अ | i -ิ इ | u -ุ उ | ṛ ฤ ऋ | ḷ ฦ ऌ | e เ-ะ ए | o โ-ะ ओ |
ทีฆสระ | ā -า आ | ī -ี ई | ū -ู ऊ | ṝ ฤๅ ॠ | ḹ ฦๅ ॡ | ai ไ- ऐ | au เ-า औ |
aṃ ํ अं | aḥ -ะฮ์ अः |
k क | kh ख | g ग | gh घ | ṅ ङ |
c च | ch छ | j ज | jh झ | ñ ञ |
ṭ ट | ṭh ठ | ḍ ड | ḍh ढ | ṇ ण |
t त | th थ | d द | dh ध | n न |
p प | ph फ | b ब | bh भ | m म |
y य | r र | l ल | v व | |
ś श | ṣ ष | s स | h ह |
kṣ क्ष | tr त्र | jñ ज्ञ |