อรัญญา นามวงศ์

อรัญญาเกิดในค่ายทหาร อำเภอเมืองลพบุรี จังหวัดลพบุรี เป็นบุตรสาวของพันเอก เสงี่ยม ชอบประดิษฐ์ ( 2451-2522) กับสุรางค์ ชอบประดิษฐ์ (2457-2540) สำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนวรรณวิทย์^[3] โรงเรียนโยนออฟอาร์ค โรงเรียนอัมพรไพศาล และโรงเรียนสตรีสันติราษฎร์บำรุง

เริ่มเข้าสู่วงการตั้งแต่อายุ 16 ปี ด้วยการเข้ามาเป็นนักร้องวงสุนทราภรณ์ต่อมาได้ลาออกเพื่อไปประกวดนางสาวไทย ได้ตำแหน่งรองซึ่ง อาภัสรา หงสกุล ได้ตำแหน่งนางสาวไทยปีนั้น ได้แสดงละครโทรทัศน์ครั้งแรกกับคณะกัญชลิกาที่ ช่อง 4 บางขุนพรหม เรื่อง บ้านทรายทอง รับบทพจมาน สว่างวงศ์ (ก่อนหน้า เคยเป็นนักแสดงรับเชิญและร้องเพลงประกอบภาพยนตร์คู่กับชรินทร์ นันทนาครใน ลมหนาว กำกับโดย พันคำ)

อรัญญาเป็นนางเอกจอเงินครั้งแรกในภาพยนตร์ 35 มม.เสียงในฟิล์มของละโว้ภาพยนตร์ คู่กับ มิตร ชัยบัญชา เรื่อง อีแตน พ.ศ. 2511 ซึ่งต้องขับร้องเพลงประกอบด้วย เรื่องนี้ประสบความสำเร็จอย่างสูง (เรื่องอื่นที่นำแสดงในช่วงนั้นเป็นหนัง 16 มม.) ตามด้วยหนังเพลงฟอร์มใหญ่ของละโว้ในต้นปี��่อมา เกาะสวาทหาดสวรรค์ พ.ศ. 2512 คู่กับ สมบัติ เมทะนี ได้สร้างความประทับใจแก่ผู้ชมอีกครั้ง หลายเพลงที่ขับร้องไว้ในเรื่องนี้โดยเฉพาะเพลง "รักแท้" (แก้ว อัจฉริยะกุล-สมาน กาญจนะผลิน) เป็นที่จดจำกล่าวถึงกันทั่วไป จากเรื่องนี้ทั้งคู่ได้ร่วมงานกันอีกเป็นจำนวนมาก

เรื่องที่สร้างชื่อเสียงโดดเด่นสูงสุดของยุคนั้น คือ โทน พ.ศ. 2513 กำกับโดย เปี๊ยก โปสเตอร์ แสดงคู่กับ ไชยา สุริยัน ซึ่งกล่าวได้ว่าอื้อฉาวมากในสมัยนั้นเพราะเป็นนางเอกคนแรกของวงการภาพยนตร์ไทยที่มีฉากสื่อเป็นนัยว่าต้องตกเป็นของผู้ร้าย (สอาด เปี่ยมพงษ์สานต์) จากการกล้าตัดสินใจเสี่ยงรับแสดงบทที่ไม่เคยมีนางเอกหนังไทยทำมาก่อน ส่งผลให้ทั้งภาพยนตร์และดาราเป็นที่กล่าวขวัญกันทั่วเมืองไทย ขณะที่ผู้ชมคอหนังไทยไม่อาจยอมรับได้อย่างเต็มใจนัก

นอกจากนี้เธอเคยรับบทคนขอทาน ใน ไม่มีคำตอบจากสวรรค์, บทนักฆ่าหลายบุคลิก ใน ล่า ร่วมกับ ลลนา สุลาวัลย์ แม้กระทั่งรับบทนำในภาพยนตร์ที่แสดงออกทางเพศอย่างร้อนแรงช่วงปลายทศวรรษ 2510 เช่น ตลาดอารมณ์, คืนนี้ไม่มีพระจันทร์, ไฟรักสุมทรวง, มีนัดไว้กับหัวใจ, จันดารา ฯลฯ รวมทั้งบทนำที่มีตอนจบแปลก ๆ เสียดสีแนวเรื่องหนังไทยใน รักคุณเข้าแล้ว ของ หม่อมเจ้าชาตรีเฉลิม ยุคล และมีบทบาทเด่นอีกหลายเรื่อง เช่น แสนพยศ, ดาวรุ่ง, เจ้าหญิง, กลัวเมีย, แก้วสารพัดนึก, งูเก็งกอง ภาค 2 , ชลาลัย, เจ้าแม่ ฯลฯ

และเป็นผู้อำนวยการสร้างภาพยนตร์และร่วมแสดงนำใน แด่คุณครูด้วยคมแฝก (2518) และนรกตะรุเตา (2519) ของ รณภพฟิล์ม^[4]และ อย่าลืมฉัน (2520) ของ อัญชลีโปรดัคชัน อรัญญามีนักแสดงที่ชื่นชอบเป็นพิเศษคือ หม่อมชั้น พวงวัน ดาราตลกหญิงอาวุโสในช่วงยุคทองของหนังไทย (16 มม.)

สมรสกับเศรษฐา ศิระฉายา ทั้งคู่มีบุตรสาวคือ พุทธธิดา ศิระฉายา^[1] ปัจจุบัน หันมาเป็นผู้จัดละคร และแสดงละครเป็นครั้งคราว

คืนวันที่ 7 กันยายน พ.ศ. 2554 อรัญญาเข้ารักษาตัวฉุกเฉินที่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ เนื่องจากกล้ามเนื้อด้านซ้ายอ่อนแรงและมุมปากเบี้ยว วันรุ่งขึ้น ศาตราจารย์อดิศร ภัทราดูรย์ คณบดีคณะแพทยศาสตร์ของโรงพยาบาลแถลงข่าวว่า เธอมีเลือดออกในส่วนลึกของสมองข้างขวา และมีก้อนเลือดประมาณสองเซนติเมตร เลือดเปราะและแตกเนื่องมาจากความดันโลหิตสูงมาเป็นเวลานาน ต้องรักษาด้วยกายภาพบำบัดเพื่อฟื้นฟูร่างกาย^[2]

• ลมหนาว (2509)
• อีแตน (2511)
• แสนพยศ (2511)
• ป้อมปืนตาพระยา (2511)
• สันกำแพง (2511)
• เกาะสวาทหาดสวรรค์ (2512)
• แก้วแก่นกล้า (2512)
• พยัคฆ์เหนือ-เสืออีสาน-ยมบาลใต้ (2512)
• เจ้าแม่สาริกา (2512)
• ทับสะแก (2512)
• เมืองแม่หม้าย (2512)
• ตาลเดี่ยว (2512)
• ดาวรุ่ง (2512)
• ด่วนเหนือ (2512)
• ดิน น้ำ ลม ไฟ (2512)
• เจ้าหญิง (2512)
• เจ้าแพร (2512)
• ภูตแห่งความรัก (2512)
• เสือพูพาน (2512)
• โทน (2513) รับบท หมูแดง
• กายทิพย์ (2513)
• คมแฝก (2513)
• จอมบึง (2513)
• จุ๊บแจง (2513)
• เจ้าสาว (2513)
• ชาติเหมราช (2513)
• ดาวพระเสาร์ (2513)
• ฝนเดือนหก (2513)
• พระจันทร์แดง (2513)
• ฟ้าคะนอง (2513)
• ภูตเสน่หา (2513)
• แม่นาคพระนคร (2513)
• แม่ปิง (2513)
• รักชั่วฟ้า (2513)
• ลูกทุ่งเข้ากรุง (2513)
• สามยอด (2513)
• แสงเดือน (2513)
• สิงห์สาวเสือ (2513)
• สาลิกาดง (2513)
• สวรรค์บ้านนา (2513)
• สองสิงห์เจ้าพยัคฆ์ (2513)
• อีสาวบ้านไร่ (2513)
• ไอ้ยอดทอง (2513)
• กว่าจะรักกันได้ (2514)
• โกรธกันทำไม? (2514)
• กลัวเมีย (2514)
• แก้วสารพัดนึก (2514)
• ข้าชื่อจ่าแผน (2514)
• คนใจเพชร (2514)
• งูเก็งกอง ภาค2 (2514)
• จำปาทอง (2514)
• จอมเจ้าชู้ (2514)
• โฉมตรูภูธร (2514)
• ดอกดิน (2514)
• เทพบุตรจอมโกง (2514)
• น้องนางบ้านนา (2514)
• นางพรายจำแลง (2514)
• ในสวนรัก (2514)
• มนต์รักชาวไร่ (2514)
• ไม่มีวันที่เราจะพรากจากกัน (2514)
• รักกันหนอ (2514)
• รักข้ามขอบฟ้า (2514)
• ลูกสาวกำนัน (2514)
• แว่วเสียงซึง (2514)
• วิวาห์พาฝัน (2514)
• 11 ม.ม. (2515)
• กระท่อมปรีดา (2515)
• กินรีลอยฟ้า (2515)
• คนสู้คน (2515)
• แคนลำโขง (2515)
• จันทร์เพ็ญ (2515)
• เจ้าลอย (2515)
• ดินคู่ฟ้า (2515)
• ตาลเดี่ยว (2515)
• เทพบุตรที่รัก (2515)
• บุหงาหน้าฝน (2515)
• เพลงรักลูกทุ่ง (2515)
• แม่งู (2515)
• แม่เนื้อทอง (2515)
• ลูกสาวนายพล (2515)
• ศาลาลอย (2515)
• อ้อมอกเจ้าพระยา (2515)
• ไอ้บ้านนอก (2515)
• กำนันถึก (2516)
• แก้วตาขวัญใจ (2516)
• ขอบฟ้าเขาเขียว (2516)
• คุ้งตะเคียน (2516)
• จ้างทุ่ง (2516)
• ชลาลัย (2516)
• ดาร์บี้ (2516)
• นี่แหละสิ่งที่ข้าต้องการ (2516)
• ไผ่ล้อมรัก (2516)
• ภูกระดึง (2516)
• ไม่มีคำตอบจากสวรรค์ (2516)
• สุดหัวใจ (2516)
• สาวภูไท (2516)
• หนองบัวแดง (2516)
• คุณหญิงนอกทำเนียบ (2517)
• คุณครูที่รัก (2517)
• ตะวันรอนที่หนองหาร (2517)
• ตลาดอารมณ์ (2517)
• ทุ่งใหญ่อินทนนท์ (2517)
• ธิดาพญายม (2517)
• ไม่รักไม่สน (2517)
• ยักษ์วัดแจ้งพบจัมโบ้เอ (2517)
• ผัวเช่า (2517)
• ผู้ดีเถื่อน (2517)
• พิษสวาท (2517)
• โสมสลัว (2517)
• หัวใจ100ห้อง (2517)
• อย่ารักฉัน (2517)
• คืนนี้ไม่มีพระจันทร์ (2518)
• แค้น (2518)
• แด่คุณครูด้วยคมแฝก (2518)
• ชุมทางผี (2518)
• โซ่เกียรติยศ (2518)
• ตะวันลับฟ้า (2518)
• ตัณหานักบุญ (2518)
• นักเลงเทวดา (2518)
• ฝ้ายแกมแพร (2518)
• เผ็ด (2518)
• เพื่อเธอ...ที่รัก (2518)
• พยัคฆ์ร้ายไทยถีบ (2518)
• ไฟรักสุมทรวง (2518)
• ไฟรัก (2518)
• มัน (2518)
• มีนัดไว้กับหัวใจ (2518)
• มาหยารัศมี (2518)
• เมียเถื่อน (2518)
• สาวแรงสูง (2518)
• เหยื่ออารมณ์ (2518)
• หัวใจราชสีห์ (2518)
• ไอ้เหล็กไหล (2518) รับบท สร้อยมุกดา
• นักเลงป่าสัก (2518) รับบท โฉมศรี
• กบฏหัวใจ (2519)
• ใครใหญ่ใครอยู่ (2519) รับบท รังรอง มโนรมย์
• คมกุหลาบ (2519)
• จ่าทมิฬ (2519)
• เจ้าแม่ (2519)
• ชาติเกลือ (2519)
• ชายชาติเสือ (2519)
• ช่องว่างระหว่างหัวใจ (2519)
• แซ่บ (2519)
• แดงอังคาร (2519)
• ดรรชนีไฉไล (2519)
• ท้ามฤตยู (2519)
• ท้องนาสะเทือน (2519)
• ทองลูกบวบ (2519)
• นักเลงมหากาฬ (2519)
• นักเลงป่าสัก (2519)
• นรกตรูเตา (2519)
• นางงูเห่า (2519)
• น้ำตาลใกล้มด (2519)
• แบ๊งค์ (2519)
• ปลัดปืนโหด (2519) รับบท ดอกแก้ว
• ป่าแสนสวย (2519)
• เผาขน (2519)
• ไผ่กำเพลิง (2519)
• เพลิงทรนง (2519)
• เพลิงแพร (2519)
• เพชรมหาภัย(ลาวคำหอม) (2519)
• ภัยมืด (2519)
• ถนนไปสู่ดวงดาว (2519)
• เมียเสือ (2519)
• แม่ปลาช่อน (2519)
• แม่ดอกรักเร่ (2519)
• แม่หม้ายใจถึง (2519)
• แมงดาปีกทอง (2519)
• มหาอุตม์ (2519)
• ลูกหลง (2519)
• ลูกเมียเช่า (2519)
• วีรบุรุษจอมโหด (2519)
• สัตว์มนุษย์ (2519)
• สาวหมาป่า (2519)
• สวรรค์ยังมีชั้น (2519)
• เหมือนหนึ่งในฝัน (2519)
• อัศวิน19 (2519)
• ไอ้เพชร (2519)
• ไอ้ทองแดง (2519)
• 1 ต่อ 7 (2520)
• กำนันเหี้ยม (2520)
• ใครจะอยู่ค้ำฟ้า (2520)
• ความรักไม่มีขาย (2520)
• จงอางเพลิง (2520)
• จันดารา (2520)
• ดับเครื่องชน (2520)
• ตบะแตก (2520)
• ถล่มมาเฟีย (2520)
• แบ๊งค์ (2520)
• ปล้นอเมริกา (2520)
• พ่อตาปืนโต (2520)
• พ่อจอมตื้อ (2520)
• พ่อนกฮูก (2520)
• ไฟเหนือลมใต้ (2520)
• มนต์รักนักรบ (2520)
• รักคุณเข้าแล้ว (2520)
• ราชสีห์ดง (2520)
• ลุย (2520)
• ล่า (2520)
• ลูกขวาน (2520)
• ศึก5เสือ (2520)
• สิงห์สลาตัน (2520)
• หงส์ทอง (2520)
• แหย่หนวดเสือ (2520)
• หึง (2520)
• หนึ่งต่อเจ็ด (2520)
• ห้าแฉก (2520)
• อย่าลืมฉัน (2520)
• อย่านึกว่าหมู (2520)
• ไอ้ขลุ่ย (2520)
• 10 ยอดแสบ (2521)
• กุ๊ยบางกอก (2521)
• ข้ามาคนเดียว (2521)
• คมนักเลง (2521)
• ใครจะอยู่ค้ำฟ้า (2521)
• ฆ่าอย่างเดียว (2521)
• จ่ากำแพงดิน (2521)
• ดงเย็น (2521)
• ถล่มวังข่า (2521)
• ทีเด็ดคู่เขย (2521)
• นักสู้ภูธร (2521)
• มือปืนนมสด (2521)
• มหาภัยพันหน้า (2521)
• มนต์รักแผ่นดินทอง (2521)
• ยมบาลจ๋า (2521)
• เลือดในดิน (2521)
• ลบลายเสือ (2521)
• เสียสาว (2521)
• หัวใจห้องที่ 5 (2521)
• เหนือกว่ารัก (2521)
• ขาดฉันแล้วเธอจะรู้สึก (2522)
• ชื่นรัก (2522) ภาพยนตร์เรื่องนี้ได้ส่งผลให้ เศรษฐา และ อรัญญา กลายเป็นคู่ชีวิตกัน
• นายอำเภอปฏิวัติ (2522)
• ผานกเค้า (2522)
• พ่อกระดิ่งทอง (2522)
• เพียงคำเดียว (2522)
• เตือนใจ (2522)
• วิมานไฟ (2522)
• ฟ้าผ่าวัดคณิกาแก้ว (2522)
• 35 กะรัต (2522)
• หักเหลี่ยมคนดัง (2522)
• อวนดำ (2522)
• ไอ้ปืนเดี่ยว (2522)
• ตามล่า (2523)
• นักฆ่ามหาประลัย (2523)
• ผิดหรือที่จะรัก (2523)
• นักเลงบั๊กซิเด๋อ (2523)
• อินทรีแดง ตอน พรายมหากาฬ (2523)
• สุดทางรัก (2524)
• รักครั้งแรก (2524)
• ไอ้หนวดเหล็ก (2524)
• จ้าวนรก (2525)
• มันมาจากโลกันตร์
• เล็บครุฑ 78 (2525)
• สมิงจ้าวท่า (2525)
• ล่าข้ามโลก (2526)
• เห่าดง (2526)
• รักสุดหัวใจ (2527)
• เ��ดี้ฝรั่งดอง (2527)
• พลอยทะเล (2530)
• รักใคร่ (2530)
• คนกลางเมือง (2531)
• รักเธอเท่าฟ้า (2533)
• อันดากับฟ้าใส (2540)
• สุริโยไท (2544)
• เฮี้ยน (2546)
• บอดี้การ์ดหน้าเหลี่ยม (2547)

• ค่าของคน ทางช่อง 4 (2511)
• บ้านทรายทอง ทางช่อง 4 (2512)
• คุณผู้หญิง ทางช่อง 5 (2523)
• ข้างหลังภาพ ทางช่อง 5 (2524)
• กาแกมหงส์ ทางช่อง 7 (2528)
• กาหลงฝูง ทางช่อง 9 (2529)
• ค่าแห่งชีวิต ทางช่อง 5 (2530)
• เพื่อนรัก ทางช่อง 3 (2536)
• ทวิภพ ทางช่อง 7 (2537)
• 3 หนุ่ม 3 มุม ทางช่อง 7 (2537)
• ร่มฉัตร ทางช่อง 3 (2538)
• เกาะสวาท หาดสวรรค์ ทางช่อง 7 (2539)
• ด้วยแรงอธิษฐาน ทางช่อง 7 (2539)
• เด็กชายจากดาวอื่น ทางช่อง 3 (2539)
• จัดสรรหรรษา ทางช่อง 3 (2539)
• เขมรินทร์ อินทิรา ทางช่อง 5 (2540)
• เก็บใจไว้เพื่อรัก ทางช่อง 3 (2540)
• ลูกตาลลอยแก้ว ทางช่อง 7 (2541)
• บังเกิดเกล้า ทางช่อง 3 (2541)
• ร่วมงานรัก ทางช่อง 3 (2541)
• ดวงใจกระซิบรัก ทางช่อง 3 (2541)
• ขุนช้างขุนแผน ทางช่อง 3 (2542)
• โดมทอง ทางช่อง 7 (2542)
• ชายในฝัน ทางช่อง 5 (2542)
• พิศวาสอลเวง ทางช่อง 7 (2542)
• เมียหลวง ทางช่อง 7 (2542)
• รักสุดท้ายที่ปลายฟ้า ทางช่อง 3 (2542)
• ประกาศิตเงินตรา ทางช่อง 3 (2543)
• ดั่งสายน้ำไหล ทางช่อง 7 (2543)
• ใต้ร่มไม้เลื้อย เรือนศิรา ทางช่อง 7 (2543)
• น้ำผึ้งขม ทางช่อง 3 (2543)
• ไฟรักไฟพิศวาส ทางช่อง 5 (2543)
• เมืองมายา ทางช่อง 5 (2543)
• กากเพชร ทางช่อง3 (2544)
• เก็บแผ่นดิน ทางช่อง 7 (2544)
• เลือดหงส์ ทางช่อง 5 (2544)
• ไฟน้ำค้าง ทางช่อง 5 (2544)​
• บ่วงบรรจถรณ์ ทางช่อง 7 (2545)
• อิเหนา ทางช่อง 3 (2545)
• ปีกมาร ทางช่อง 3 (2545)
• ละอองเทศ ทางช่อง 3 (2545)
• คุณย่าดอตคอม ทางช่อง 3 (2546)
• เมืองดาหลา ทางช่อง 7 (2546)
• เขียวหวาน 2001 ทางช่อง 3(2547)
• หน้ากาก ทางช่อง 7 (2547)
• รัตตมณี ทางช่อง 3 (2547)
• เพลงผ้าฟ้าล้อมดาว ทางช่อง 7 (2547)
• เจ้าสาวสลัม ทางช่อง 3 (2547)
• คุณชายทรานซิสเตอร์ ทางช่อง 3 (2548)
• แคนลำโขง ทางช่อง 7 (2549)
• ตะวันชิงพลบ ทางช่อง 7 (2549)
• ปิ่นมุก ทางช่อง 7 (2549)
• วีรกรรมทำเพื่อเธอ ช่อง 3 (2549)
• อมฤตาลัย ทางช่อง 3 (2549)
• เหตุเกิดในครอบครัว ทางช่อง 3 (2550)
• ทะเลสาบนกกาเหว่า ทางช่อง 7 (2550)
• ดอกฟ้ายาใจ ทางช่อง 7 (2550)
• กาษา นาคา ทางช่อง 7 (2550)
• คือสายใยแห่งรัก ทางช่อง 5 (2550)
• คมแฝก ทางช่อง 7 (2551)
• หีบหลอนซ่อนวิญญาณ ทางช่อง 5 (2551)
• รุกฆาต ทางช่อง 7 (2552)
• บ่วงหงส์ ทางช่อง 7 (2552)
• ตราบาปสีขาว ทางช่อง 5 (2553)
• หัวใจอุ่นรัก ทางช่อง ไทยพีบีเอส (2553)
• เล่ห์​มยุรา​ ทางช่อง 7HD (2567)​