หมู่เกาะซามัว
หมู่เกาะซามัว (ซามัว: Motu o Sāmoa) เป็นกลุ่มเกาะครอบคลุมพื้นที่ 3,030 ตารางกิโลเมตร (1,170 ตารางไมล์) ในแปซิฟิกใต้ตอนกลาง เป็นส่วนหนึ่งของพอลินีเซีย ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของภูมิภาคโอเชียเนียอีกทอดหนึ่ง ในเชิงเขตบริหาร ปัจจุบัน หมู่เกาะมีสองเขตอำนาจควบคุม (jurisdiction) คือประเทศซามัวและอเมริกันซามัวส่วนใหญ่ (นอกจากเกาะสเวนส์ ซึ่งตามภูมิศาสตร์อยู่ในหมู่เกาะโตเกเลา) ภูมิภาคทั้งสองนี้แบ่งแยกโดยมหาสมุทรกว้าง 64 กิโลเมตร (40 ไมล์) จากจุดที่ใกล้ที่สุด
ชื่อท้องถิ่น: Motu o Sāmoa | |
---|---|
ภูมิศาสตร์ | |
ที่ตั้ง | พอลินีเซีย |
พื้นที่ | 3,030 ตารางกิโลเมตร (1,170 ตารางไมล์) |
ระดับสูงสุด | 1,858 ม. (6096 ฟุต) |
จุดสูงสุด | มาอูงา ซิลิซิลิ |
การปกครอง | |
เมืองใหญ่สุด | อาปีอา (ประชากร 38,800 คน คน) |
เมืองใหญ่สุด | ตาฟูนา (pop. 9,756 คน) |
ประชากรศาสตร์ | |
ประชากร | 249,839 คน (ค.ศ. 2012) |
ประชากรหมู่เกาะซามัวมีประมาณ 250,000 คน[1] โดยใช้ภาษากลางร่วมกัน (ภาษาซามัว) ตลอดจนมีวัฒนธรรม (ฟาอาซามัว) และรูปแบบการปกครองพื้นเมืองแบบเดียวกัน (ฟาอามาไต)[2] ชาวซามัวเป็นหนึ่งในประชากรพอลินีเซียที่มากที่สุดในโลก และส่วนใหญ่มีบรรพบุรุษเฉพาะชาวซามัว[3]
หลักฐานกิจกรรมของมนุษยฺในหมู่เกาะซามัวที่เก่าแก่ที่สุดเท่าที่รู้จักปรากฏขึ้นประมาณ 1050 ปีก่อนคริสต์ศักราช ในพื้นที่ลาปีตาของท่าเรือมูลีฟานูอาบนเกาะอูโปลู[4] ใน ค.ศ. 1768 หมู่เกาะทางตะวันออกมีนักสำรวจชาวฝรั่งเศสชื่อ บูร์แก็งวีล เดินทางมาเยือน ผู้ตั้งชื่อว่า หมู่เกาะต้นหน ชื่อดังกล่าวมิชชันนารีใช้เรื่อยมากระทั่ง ค.ศ. 1845 และในหนังสือราชการยุโรปกระทั่งราว ค.ศ. 1870[5]
เขตอำนาจ
แก้ใน��างการเมือง หมู่เกาะซามัวแบ่งเป็นเขตอำนาจสองเขต คือ :[1]
- ซามัว เป็นชาติเอกราชที่ได้รับเอกราชจากนิวซีแลนด์ใน ค.ศ. 1962 กินพื้นที่ส่วนตะวันตกของหมู่เกาะซามัว (มีพื้นที่ 2,831 ตารางกิโลเมตร (1,093 ตารางไมล์) และประชากร 196,000 คน (2016)) ในอดีตได้ชื่อว่า เยอรมันซามัว (ค.ศ. 1900-1914) และซามัวตะวันตก (ถึง ค.ศ. 1997)
- อเมริกันซามัว เป็นดินแดนไม่มีการจัดระเบียบของสหรัฐ กินพื้นที่ส่วนตะวันออกของหมู่เกาะซามัว (มีพื้นที่ 199 ตารางกิโลเมตร (77 ตารางไมล์) และมีประชากร 56,000 คน (2018))
- เมืองหลวง: ปาโกปาโก; สกุลเงิน: ดอลลาร์สหรัฐ
การแบ่งแยกทางการเมือง
แก้ในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 การแข่งขันทางการเมืองในการควบคุมหมู่เกาะระหว่างสหรัฐ เยอรมนี และสหราชอาณาจักร ส่งผลให้เกิดอนุสัญญาไตรภาคีในเดือนธันวาคม ค.ศ. 1899 ซึ่งแบ่งแยกหมู่เกาะซามัวอย่างเป็นทางการเป็นอาณานิคมของเยอรมนี (เยอรมันซามัว) ทางฝั่งตะวันตก และดินแดนของสหรัฐ (อเมริกันซามัว) ทางฝั่งตะวันออก[6] นิวซีแลนด์เริ่มครอบครองหมู่เกาะฝั่งตะวันตกในสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง ซึ่งในตอนนั้นเป็นอาณานิคมของเยอรมนี และยังคงครอบครองจนถึง ค.ศ. 1920 จากนั้นนับตั้งแต่ ค.ศ. 1920 จนซามัวเป็นเอกราชใน ค.ศ. 1962 นิวซีแลนด์ปกครองหมู่เกาะทางตะวันตกภายใต้อาณัติชั้น C ของสันนิบาตชาติใน ค.ศ. 1920 ถึง 1946[7] และดินแดนในภาวะทรัสตีของสหประชาชาติใน ค.ศ. 1946 ถึง 1962 ขบวนการเมาที่นิยมเอกราชทั่วหมู่เกาะท้ายที่สุดนำไปสู่การได้รับเอกราชทางการเมืองจากนิวซีแลนด์ใน ค.ศ. 1962 ขณะที่หมู่เกาะทางตะวันออกยังคงเป็นดินแดนทางการเมืองของสหรัฐ[8]
ที่ตั้ง
แก้หมู่เกาะซามัวตั้งอยู่ห่างจากฟิจิประมาณ 800 กิโลเมตร (500 ไมล์) จากตองงา 530 กิโลเมตร (330 ไมล์) จากนิวซีแลนด์ 2,900 กิโลเมตร (1,800 ไมล์) และ 4,000 กิโลเมตร (2,500 ไมล์) จากรัฐฮาวาย[9] หมู่เกาะตั้งอยู่ระหว่างละติจูด 13 และ 14 องศาใต้ ลองติจูด 169 และ 173 องศาตะวันตก มีความยาวจากตะวันตกถึงตะวันออกราว 480 กิโลเมตร (300 ไมล์)[9]
เกาะขนาดใหญ่กว่ามี ภูเขาไฟเป็นต้นกำเนิด มักเป็นภูเขาและปกคลุมด้วยป่าชื้นเขตร้อน ส่วนเกาะขนาดเล็กกว่าบางแห่งเป็นเกาะปะการังวงแหวนและมีหาดทรายสีดำ[10] [11]
จุดสูงสุด
แก้จุดสูงสุดในประเทศซามัวคือเขาซิลิซิลิบนเกาะซาไวอี ที่ความสูง 1,858 เมตร (6,096 ฟุต) และยังเป็นหนึ่งในยอกเขาที่สูงที่สุดในพอลินีเชีย[12] ส่วนจุดสูงสุดในอเมริกันซามัวอยู่ที่ตาอู เขาลาตา ที่มีความสูง 966 เมตร (3,169 ฟุต)[13]: 3
เขตเวลา
แก้ใน ค.ศ. 1892 หมู่เกาะซามัวย้ายเขตเวลาไปฝั่งตะวันออกของเส้นแบ่งเขตวันสากล มาลีเอโตอา ลาอูเปปา ผู้ปกครองในเวลานั้น ได้ออกประกาศว่าวันจันทร์ที่ 4 กรกฎาคมจะเกิดขึ้นสองครั้ง ทำให้มีวันพิเศษในเดือนกรกฎาคม ค.ศ. 1892[14]การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในวันประกาศอิสรภาพของสหรัฐ น่าจะมาจากการค้าขายกับสหรัฐที่เพิ่มขึ้น ทำให้หมู่เกาะนี้อยู่ในวันเดียวกันกับสหรัฐ[15]
ต่อมาใน ค.ศ. 2011 รัฐบาลประเทศซามัวตัดสินใจย้ายกลับไปฝั่งตะวันตกอีกครั้งเพื่อให้มีเวลาเดียวกันกับออสเตรเลียและนิวซีแลนด์ เนื่องจากล่าช้ากว่าประเทศเหล่านี้เพียงหนึ่งวัน ทำให้คู้ค้าหลักของซามัวมีเวลาทำงานเพียง 4 วัน การเปลี่ยนแปลงครั้งนี้ทำให้ข้ามวันศุกร์ที่ 30 ธันวาคม โดยคนงานได้รับค่าจ้างในวันที่ "หายไป" โตเกเลาก็ย้ายเวลาไปในวันเดียวกัน[15]
ภูมิอากาศ
แก้สภาพภูมิอากาศหมู่เกาะซามัวอยู่ในเขตร้อน โดยมีฤดูฝนอยู่ในช่วงพฤศจิกายนถึงเมษายน หมู่เกาะนี้มักได้รับผมกระทบจากพายุหมุนเขตร้อนในช่วงธันวาคมถึงมีนาคม เนื่องจากที่ตั้งอยู่ในมหาสมุทรแปซิฟิกตอนใต้[16]
อ้างอิง
แก้- ↑ 1.0 1.1 "Cultures of Polynesia - Polynesian Cultural Center". polynesia.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-12-08. สืบค้นเมื่อ 2 April 2018.
- ↑ Fana'afi Le Tagaloa, Aiono (1986). "Western Samoa: the sacred covenant". Land Rights of Pacific Women. Institute of Pacific Studies of the University of the South Pacific. p. 103. ISBN 982-02-0012-1. สืบค้นเมื่อ 17 April 2010.
- ↑ Stanley, David (2004). Moon Handbooks: South Pacific. David Stanley. p. 500. ISBN 1-56691-411-6. สืบค้นเมื่อ 20 June 2010.
Samoans full blooded Polynesian percentage.
- ↑ "New Information for the Ferry Berth Site, Mulifanua, Western Samoa by Roger C. Green & Helen M. Leach". Journal of the Polynesian Society. 98 (3): 1989. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-05-10. สืบค้นเมื่อ 22 April 2010.
- ↑ Masterman, Sylvia (1934). The Origins of International Rivalry in Samoa: 1845–1884. George Allen and Unwin Ltd, London. p. 14.
- ↑ Ryden, George Herbert. The Foreign Policy of the United States in Relation to Samoa. New York: Octagon Books, 1975. (Reprint by special arrangement with Yale University Press. Originally published at New Haven: Yale University Press, 1928), p. 574. The Tripartite Convention (United States, Germany, Great Britain) was signed at Washington on December 2, 1899, with ratifications exchanged on February 16, 1900.
- ↑ date of ratification by the League of Nations was 10 January 1920; Class C mandates were designed for populations considered incapable of self-government
- ↑ "The rise of the Mau movement". NZ History online. สืบค้นเมื่อ 30 June 2010.
- ↑ 9.0 9.1 Robert, Kiste (1993–2002). Samoa: Microsoft Encarta Reference Library 2003. Redmond, WA: Microsoft Corporation. 60210-442-1635445-74407.
- ↑ "Insular Area Summary for American Samoa". U.S. Department of the Interior. April 6, 2010. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ October 9, 2009. สืบค้นเมื่อ April 11, 2011.
- ↑ "Background: Volcanic Islands and Seamounts in the Samoan Region". NOAA Office of Ocean Exploration and Research. สืบค้นเมื่อ 3 July 2022.
- ↑ Pratt, H. Douglas; และคณะ (1987). The Birds of Hawaii and the Tropical Pacific. Princeton University Press. pp. 16–18. ISBN 0-691-02399-9.
- ↑ Sunia, Fofo I.F. (2009). A History of American Samoa. Amerika Samoa Humanities Council. ISBN 978-1573062992.
- ↑ "Going Back 24 Hours". Evening News. 1892-07-20. สืบค้นเมื่อ 2022-07-03 – โดยทาง NLA.
- ↑ 15.0 15.1 Mydans, Seth (2011-12-29). "Samoa Sacrifices a Day for Its Future". The New York Times (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). ISSN 0362-4331. สืบค้นเมื่อ 2022-07-03.
- ↑ "Samoa: Climate". Encyclopædia Britannica. สืบค้นเมื่อ 2007-11-26.
แหล่งข้อมูลอื่น
แก้- Samoa.travel: Samoa Tourism Authority website
- Champlin, John Denison Jr. (1879). . The American Cyclopædia.
- วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ Samoa Islands