วิลเลียม สแตนดิช โนลส์
วิลเลียม สแตนดิช โนลส์ (อังกฤษ: William Standish Knowles; 1 มิถุนายน ค.ศ. 1917 – 13 มิถุนายน ค.ศ. 2012) เป็นนักเคมีชาวอเมริกันผู้ได้รับรางวัลโนเบลสาขาเคมีกึ่งหนึ่งใน ค.ศ. 2001 ร่วมกับเรียวจิ โนโยริ "สำหรับผลงานว่าด้วยปฏิกิริยาไฮโดรจีเนชันที่มีตัวเร่งปฏิกิริยาไครัล" ในขณะที่อีกกึ่งหนึ่งมอบให้คาร์ล แบร์รี ชาร์เพลส "สำหรับผลงานว่าด้วยปฏิกิริยาออกซิเดชันที่มีตัวเร่งปฏิกิริยาไครัล"[1]
วิลเลียม สแตนดิช โนลส์ | |
|---|---|
| เกิด | 1 มิถุนายน ค.ศ. 1917 ทอนตัน รัฐแมสซาชูเซตส์ สหรัฐ |
| เสียชีวิต | 13 มิถุนายน ค.ศ. 2012 (95 ปี) เชสเตอร์ฟีลด์ รัฐมิสซูรี สหรัฐ |
| การศึกษา | มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด (AB) มหาวิทยาลัยโคลัมเบีย (PhD) |
| มีชื่อเสียงจาก | ลิแกนด์ฟอสฟีนไครัลที่มีประโยชน์ในการสังเคราะห์ L-DOPA แบบคัดเลือกอิแนนชิโอเมอร์ |
| รางวัล | รางวัลโนเบลสาขาเคมี (2001) |
| อาชีพทางวิทยาศาสตร์ | |
| สาขา | เคมี |
| สถาบันที่ทำงาน | Thomas and Hochwalt Laboratories มอนซานโต้ |
| วิทยานิพนธ์ | A preliminary investigation of the constituents of Astragalus wootoni. Β-substituted-Δα, Β-butenolides of the naphthalene, indene and norcholane series (1942) |
| อาจารย์ที่ปรึกษาในระดับปริญญาเอก | รอเบิร์ต เอลเดอร์ฟีลด์ |
ประวัติการศึกษา
แก้วิลเลียม สแตนดิช โนลส์เกิดที่เมืองทอนตัน รัฐแมสซาชูเซตส์ และเข้าเรียนที่โรงเรียนเบิร์กเชอร์ในเมืองเชฟฟีลด์ รัฐแมสซาชูเซตส์ เขาทำคะแนนสูงสุดในชั้นเรียนและสามารถสอบคัดเลือกเข้ามหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ดได้ แต่โนลส์เลือกที่จะเข้าเรียนที่วิทยาลัยฟิลลิปส์ในเมืองแอนโดเวอร์ รัฐแมสซาชูเซตส์ เนื่องจากเขาคิดว่ายังอายุน้อยเกินไปที่จะเข้าเรียนมหาวิทยาลัย ที่แอนโดเวอร์เขาได้รับรางวัลสาขาเคมีเป็นครั้งแรกในชีวิตจากการสอบแข่งขันชิงรางวัลบอยล์สตันมูลค่า 50 ดอลลาร์ที่โรงเรียน[2]
โนลส์เข้าเรียนที่มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ดหลังจากใช้เวลาหนึ่งปีที่วิทยาลัยฟิลลิปส์ โดยเลือกวิชาเคมีเป็นวิชาเอกและเน้นด้านเคมีอินทรีย์ เขาจบปริญญาตรีจากฮาร์วาร์ดใน ค.ศ. 1939 และเข้าศึกษาต่อที่มหาวิทยาลัยโคลัมเบีย[2]
รางวัลเกียรติยศ
แก้- ค.ศ. 1983 – Chemical Pioneer Award จากสถาบันนักเคมีแห่งสหรัฐ[3]
- ค.ศ. 2001 – รางวัลโนเบลสาขาเคมี
- ค.ศ. 2008 – รางวัลผู้ประสบความสำเร็จตลอดชีวิตพีเทอร์ เอช. เรเวน จากสถาบันวิทยาศาสตร์เซนต์หลุยส์ รัฐมิสซูรี[4][5]
รางวัลโนเบลสาขาเคมี
แก้โนลส์ได้รับรางวัลโนเบลสาขาเคมีกึ่งหนึ่งใน ค.ศ. 2001 ร่วมกับเรียวจิ โนโยริ "สำหรับผลงานว่าด้วยปฏิกิริยาไฮโดรจีเนชันที่มีตัวเร่งปฏิกิริยาไครัล" ในขณะที่อีกกึ่งหนึ่งมอบให้คาร์ล แบร์รี ชาร์เพลสสำหรับปฏิกิริยาออกซิเดชันแบบไครัล โนลส์เป็นผู้ที่ค้นพบปฏิกิริยาไฮโดรจีเนชันแบบไครัลปฏิกิริยาแรก ๆ โดยใช้ลิแกนด์ฟอสฟีนไครัลในตัวเร่งปฏิกิริยาของวิลคินสัน (Wilkinson's catalyst) แทนไตรฟีนิลฟอสฟีนซึ่งไม่เป็นไครัล ซึ่งตัวเร่งปฏิกิริยาใหม่นี้สามารถสังเคราะห์สารเคมีแบบคัดเลือกอิแนนชิโอเมอร์ได้ โดยได้ค่าอิแนนชิโอเมอริกเอ็กเซส (enantiomeric excess) หรือผลต่างระหว่างอัตราส่วนของอิแนนชิโอเมอร์หนึ่งต่ออีกอิแนนชิโอเมอร์หนึ่ง 15%
นอกจากนี้โนลส์ยังเป็นคนแรกที่ใช้ตัวเร่งปฏิกิริยาไครัลไปประยุกต์ใช้กับการสังเคราะห์ระดับอุตสาหกรรม โดยในขณะที่เขาทำงานให้กับมอนซานโต้ เขาได้ใช้ลิแกนด์ DIPAMP สำหรับการสังเคราะห์ L-DOPA[6][7]
ชีวิตส่วนตัว
แก้โนลส์เกษียณอายุใน ค.ศ. 1986 และย้ายไปอยู่ที่เมืองเชสเตอร์ฟีลด์ ชานเมืองเซนต์หลุยส์ รัฐมิสซูรี เขาดูแลทุ่งหญ้าแพรรีขนาด 100 เอเคอร์ที่แนนซี ภรรยาของเขาได้รับมรดก เขาสมรสกับแนนซีเป็นเวลา 66 ปีและมีบุตรธิดาด้วยกัน 4 คนได้แก่เอลิซาเบธ พีเทอร์ แซราห์ และเลสลีย์ และมีหลาน 4 คน วิลเลียม สแตนดิช โนลส์เสียชีวิตเมื่อวันที่ 13 มิถุนายน ค.ศ. 2012 สิริอายุได้ 95 ปี โดยก่อนเสียชีวิตวิลเลียมและแนนซีเปิดเผยว่าทุ่งหญ้าแพรรีนี้จะบริจาคให้แก่สาธารณะเพื่อใช้เป็นสวนสาธารณะประจำเมือง[8]
อ้างอิง
แก้- ↑ Yun, O. (2005). "Profile of William S. Knowles". Proceedings of the National Academy of Sciences. 102 (47): 16913–16915. Bibcode:2005PNAS..10216913Y. doi:10.1073/pnas.0507546102. PMC 1287994. PMID 16286647.
- ↑ 2.0 2.1 "William S. Knowles - Biographical". The Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ 2022-10-26.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์) - ↑ "Chemical Pioneer Award". American Institute of Chemists. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 8 December 2015. สืบค้นเมื่อ 30 November 2015.
- ↑ David M. Isserman / Isserman Consulting LLC / www.isserman.com (2012-04-19). "Academy of Science - St. Louis :: Academy Initiatives :: Outstanding St. Louis Scientists Awards". Academyofsciencestl.org. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-02-01. สืบค้นเมื่อ 2012-06-16.
- ↑ "Archived copy" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-09-28. สืบค้นเมื่อ 2011-07-08.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (ลิงก์) - ↑ Vineyard, B. D.; Knowles, W. S.; Sabacky, M. J.; Bachman, G. L.; Weinkauff, D. J. (1977). "Asymmetric hydrogenation. Rhodium chiral bisphosphine catalyst". Journal of the American Chemical Society. 99 (18): 5946–5952. doi:10.1021/ja00460a018.
- ↑ Knowles, William S. (2002). "Asymmetric Hydrogenations (Nobel Lecture) Copyright© The Nobel Foundation 2002. We thank the Nobel Foundation, Stockholm, for permission to print this lecture". Angewandte Chemie International Edition. 41 (12): 1998. doi:10.1002/1521-3773(20020617)41:12<1998::AID-ANIE1998>3.0.CO;2-8.
- ↑ "William Knowles, Nobel Winner in Chemistry, Dies at 95". The New York Times. June 15, 2012.
แหล่งข้อมูลอื่น
แก้- วิลเลียม สแตนดิช โนลส์ ที่ Nobelprize.org including the Nobel Lecture December 8, 2001 Asymmetric Hydrogenations
- Knowles's Nobel Lecture Asymmetric Hydrogenations
- Center for Oral History. "William S. Knowles". Science History Institute.
- Grayson, Michael A. (30 January 2008). William S. Knowles, Transcript of an Interview Conducted by Michael A. Grayson at St. Louis, Missouri on 30 January 2008 (PDF). Philadelphia, PA: Chemical Heritage Foundation.