มณฑลเจียงซี

เจียงซี (จีน: 江西^ⓘ; พินอิน: Jiāngxī)^[4] หรือเดิมไทยเรียกว่า เกียงซี^[5] เป็นมณฑลหนึ่งในภาคตะวันออกของสาธารณรัฐประชาชนจีน เมืองหลวงและเมืองใหญ่สุดคือ หนานชาง มีพื้นที่ทอดยาวจากแม่น้ำแยงซีทางทิศเหนือไปยังพื้นที่เนินเขาทางทิศใต้และตะวันออก มีอาณาเขตทางทิศเหนือติดกับมณฑลอานฮุย ทิศตะวันออกเฉียงเหนือติดกับมณฑลเจ้อเจียง ทิศตะวันออกติดกับมณฑลฝูเจี้ยน ทิศใต้ติดกับมณฑลกวางตุ้ง ทิศตะวันตกติดกับมณฑลหูหนาน และทิศตะวันตกเฉียงเหนือติดกับมณฑลหูเป่ย์^[6]

มณฑลเจียงซี 江西省
มณฑล
การถอดเสียงชื่อมณฑล
• ภาษาจีน	เจียงซีเฉิ่ง (江西省 Jiāngxī Shěng)
• อักษรย่อ	JX / กั้น (赣 (Gàn; ภาษาจีนกั้น: Kōm)
• ภาษาจีนกั้น	Kongsi
• พินอินภาษาแคะ	Gong1 Si1 Sen3
ภูเขาซานชิง
แผนที่แสดงที่ตั้งของมณฑลเจียงซี
พิกัด: 27°18′N 116°00′E / 27.3°N 116.0°E / 27.3; 116.0
ตั้งชื่อจาก	ย่อมาจาก 江南西 เจียงหนานชี แปลว่า ตะวันตกของเจียงหนาน
เมืองหลวง (และเมืองใหญ่สุด)	หนานชาง
จำนวนเขตการปกครอง	11 จังหวัด, 99 อำเภอ, 1549 ตำบล
การปกครอง
• เลขาธิการพรรค	หลิว ฉี 刘奇
• ผู้ว่าการ	อี้ เลี่ยนหง 易炼红
พื้นที่
• ทั้งหมด	166,919 ตร.กม. (64,448 ตร.ไมล์)
อันดับพื้นที่	อันดับที่ 18
ความสูงจุดสูงสุด	2,158 เมตร (7,080 ฟุต)
ประชากร  (ค.ศ. 2013)[1]
• ทั้งหมด	45,200,000 คน
• อันดับ	อันดับที่ 13
• ความหนาแน่น	270 คน/ตร.กม. (700 คน/ตร.ไมล์)
• อันดับความหนาแน่น	อันดับที่ 16
ประชากรศาสตร์
• องค์ประกอบทางชาติพันธุ์	ฮั่น – 99.7% เชอ – 0.2%
• ภาษาและภาษาถิ่น	ภาษาจีนกั้น, ภาษาแคะ, ภาษาจีนฮุยโจว, ภาษาอู๋, ภาษาจีนกลางใต้แม่น้ำแยงซี
รหัส ISO 3166	CN-JX
GDP (ค.ศ. 2017)[2]	2.08 ล้านล้านเหรินหมินปี้ 308.34 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (อันดับที่ 16)
• ต่อหัว	45,187 เหรินหมินปี้ 6,693 ดอลลาร์สหรัฐ (อันดับที่ 20)
HDI (ค.ศ. 2018)	0.727[3] (สูง) (อันดับที่ 23)
เว็บไซต์	http://www.jiangxi.gov.cn/

มณฑลเจียงซี
"เจียงซี" เขียนด้วยตัวอักษรจีน
ภาษาจีน	江西
Gan	Kong si
ไปรษณีย์	Kiangsi
ความหมายตามตัวอักษร	"เจียง[หนาน]ตะวันตก"
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน Jiāngxī จู้อิน ㄐㄧㄤ   ㄒㄧ กั๋วยฺหวี่หลัวหม่าจื้อ Jiangshi เวด-ไจลส์ Chiang1-hsi1 IPA [tɕjáŋ.ɕí] ภาษาอู๋ อักษรโรมัน Kaon平si平 ภาษากั้น อักษรโรมัน Kong si ภาษากวางตุ้งมาตรฐาน อักษรโรมันแบบเยล Gōng-sāi IPA [kɔ́ːŋ.sɐ́i] ยฺหวิดเพ็ง Gong1-sai1 ภาษาหมิ่นใต้ ไถหลัว Kang-sai

คำว่า "เจียงซี" มาจากชื่อมณฑลที่อยู่ภายใต้การปกครองของราชวงศ์ถังในปี 733 ซึ่งก็คือ เจียงหนานซีเต้า (江南西道; "มณฑลเจียงหนานตะวันตก")^[7] ชื่อย่อของมณฑลคือ "กั้น" (赣) มาจากชื่อของแม่น้ำกั้น ซึ่งไหลจากทิศใต้ไปทิศเหนือบรรจบกับแม่น้ำแยงซี เจียงซียังเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า กั้นผัวต้าเตอ (贛鄱大地) แปลว่า "ดินแดนกั้นและผัวอันยิ่งใหญ่"

หลังจากการล่มสลายของราชวงศ์ชิง เจียงซีกลายเป็นหนึ่งในฐานทัพในช่วงแรกสุดของคอมมิวนิสต์ และชาวนาจำนวนมากได้รับคัดเลือกให้เข้าร่วมการปฏิวัติของประชาชนที่ก่อตัวมากขึ้น การก่อการกำเริบหนานชางเกิดขึ้นในเจียงซีเมื่อวันที่ 1 สิงหาคม 1927 ในช่วงสงครามกลางเมืองจีน ต่อมาผู้นำพรรคคอมมิวนิสต์ได้ซ่อนตัวอยู่บริเวณภูเขาทางตอนใต้และตะวันตกของเจียงซี เพื่อหลบซ่อนจากพรรคก๊กมินตั๋งที่พยายามจะกำจัดคอมมิวนิสต์ ต่อมาในปี 1931 รัฐบาลสาธารณรัฐโซเวียตของจีน (Chinese Soviet Republic) ได้ก่อตั้งขึ้นในเมืองรุ่ยจิน ซึ่งบางครั้งเรียกว่า "เมืองหลวงเก่าสีแดง" (红色故都) หรือเรียกสั้น ๆ ว่า "เมืองหลวงสีแดง" ต่อมาในปี 1935 หลังจากการปิดล้อมโดยกองกำลังชาตินิยม คอมมิวนิสต์ได้บุกเข้ามาและเริ่มการเดินทัพทางไกลไปยังเมืองหยานอัน

พื้นที่ครึ่งหนึ่งทางทิศใต้ของเจียงซีเป็นเนินเขาและภูเขาสลับกับหุบเขา ภูเขาและเทือกเขาที่มีชื่อเสียง ได้แก่ ภูเขาหลู ภูเขาจิ่งกัง และภูเขาซานชิง ส่วนครึ่งหนึ่งทางทิศเหนือมีระดับความสูงที่ต่ำกว่า และมีแม่น้ำกั้นไหลผ่านมณฑล

ถึงแม้ว่าประชากรส่วนใหญ่ของเจียงซีจะเป็นชาวจีนฮั่น แต่ก็มีความหลากหลายทางภาษา เจียงซีถือเป็นศูนย์กลางของภาษาจีนกั้น และภาษาจีนแคะ ซึ่งเป็นภาษาที่ใกล้เคียงกับภาษากั้นและมีพูดกันในระดับหนึ่ง เจียงซีอุดมไปด้วยทรัพยากรแร่ธาตุ โดยเป็นมณฑลชั้นนำของจีนในด้านแหล่งสะสมแร่ ซึ่งได้แก่ ทองแดง ทังสเตน ทองคำ เงิน ยูเรเนียม ทอเรียม แทนทาลัม และไนโอเบียม