ควีนส์คอลเลจ (Queens' College) มีชื่อเรียกอีกอย่างว่า ราชวิทยาลัยควีนส์ หรือ สมเด็จพระราชินีนาถราชวิทยาลัย เป็นหนึ่งในบรรดาวิทยาลัยที่เก่าแก่ที่สุดและใหญ่ที่สุดของมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ และเป็นหนึ่งในวิทยาลัยชั้นนำด้านวิชาการในระดับสูงสุดห้าอันดับแรกของมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ มีศิษย์เก่าที่ชื่อเสียงทั้งเชื้อพระวงศ์, ขุนนาง, นักการศาสนา, นักการเมือง, นักดาราศาสตร์ และอื่น ๆ

ตราราชวิทยาลัย

ราชวิทยาลัยควีนส์ ก่อตั้งเมื่อปี พ.ศ. 1991 (ค.ศ. 1448) โดยพระนางมาร์กาเร็ตแห่งอองชู สมเด็จพระราชินีแห่งอังกฤษ ในพระเจ้าเฮนรีที่ 6 แห่งอังกฤษ จากราชวงศ์แลงคัสเตอร์ และได้รับการสถาปนา ซ้ำอีกครั้งโดย เอลิซาเบธ วูดวิลล์ สมเด็จพระราชินีแห่งอังกฤษ ในพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 4 แห่งอังกฤษ จากราชวงศ์ยอร์ค ซึ่งทั้งสองราชวงศ์เป็นคู่แข่งกันในสงครามดอกกุหลาบ ดังนั้นชื่อภาษาอังกฤษของวิทยาลัย คำว่า Queens จึงมีอักษร s ลงท้าย

ราชวิทยาลัยควีนส์ เป็นวิทยาลัยเดียวของเคมบริดจ์ ที่ได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากสมเด็จพระราชนีนาถแห่งอังกฤษ หลายพระองค์ ทรงรับไว้ในพระบรมราชินูปถัมภ์ รวมถึง สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 แห่งสหราชอาณาจักร ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ รับราชวิทยาลัยควีนส์ ไว้ในพระบรมราชินูปถัมภ์เช่นกัน ซึ่งในเดือนกรกฎาคม ปี พ.ศ. 2562 สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 ได้เสด็จพระราชดำเนินมาเยี่ยมและเสวยพระกระยาหารกลางวันที่ทางราชวิทยาลัยควีนส์ได้ถวายการรับรอง

เนื่องด้วยพื้นที่ของราชวิทยาลัยฯ ครอบคลุมสองฝั่งคลองเคม (Cam River) เชื่อมโดยสะพานคณิตศาสตร์ (Mathematical Bridge) ที่มีชื่อเสียงและเป็นจุดท่องเที่ยวสำคัญแห่งหนึ่งของมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ ระหว่างพื้นที่สองฝั่ง โดยมีศัพท์เรียกพิเศษว่า ฝั่งสลัว (ฝั่งเก่า, dark side) และฝั่งสว่าง (ฝั่งใหม่, light side)