กลุ่มแห่งชาติ (สงครามกลางเมืองสเปน)

กลุ่มแห่งชาติ (สเปน: bando nacional)^{[nb 1]} หรือ กลุ่มก่อการกำเริบ (bando sublevado)^[1] เป็นฝ่ายสำคัญฝ่ายหนึ่งในสงครามกลางเมืองสเปนระหว่าง ค.ศ. 1936–1939 ประกอบด้วยกลุ่มการเมืองหลายกลุ่มที่สนับสนุนรัฐประหารสเปนในเดือนกรกฎาคม ค.ศ. 1936 (เพื่อต่อกรกับสาธารณรัฐสเปนที่ 2) ซึ่งรวมถึงกลุ่มฟาลังเฆ, พรรคเซดา และกลุ่มอัลฟอนซิสตาและกลุ่มการ์ลิสตา (กลุ่มผู้เรียกร้องสิทธิราชบัลลังก์ซึ่งเป็นคู่แข่งกันเอง) กลุ่มเหล่านี้ทั้งหมดได้รวมเข้ากับฟาลังเฆใน ค.ศ. 1937 นายพลฟรันซิสโก ฟรังโก หนึ่งในผู้นำหลัก (caudillo) ของรัฐประหาร ค.ศ. 1936 จะเป็นผู้นำฝ่ายนี้ตลอดสงคราม และต่อมาจะกลายเป็นผู้เผด็จการแห่งสเปนระหว่าง ค.ศ. 1939–1975

คำว่า "[กลุ่ม] แห่งชาติ" (nacional) ได้รับการบัญญัติโดยโยเซ็ฟ เกิบเบิลส์ เพื่อจะสร้างภาพว่าความช่วยเหลือของนาซีเยอรมนีแก่ทหารกลุ่มก่อการกำเริบนั้นมีความชอบธรรม หลังจากคณะผู้แทนลับจากสเปนซึ่งนำโดยร้อยเอก ฟรันซิสโก อาร์รันซ์ ได้เข้าพบเพื่อร้องขอทรัพยากรและยุทธภัณฑ์เมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม ค.ศ. 1936^[2] บรรดาผู้นำกลุ่มก่อการกำเริบซึ่งก่อนหน้านี้ได้รับการขนานนามว่าเป็น "นักรบครูเสด" โดยเอนริเก ปลา อี เดนิเอล มุขนายกแห่งซาลามังกา —และยังใช้คำว่า "ครูเสด" (Cruzada) เรียกการรณรงค์ของพวกเขา— เริ่มชอบคำนี้ขึ้นมาทันที

คำว่า "กลุ่มแห่งชาติ" —เช่นเดียวกับคำว่า "พวกแดง" (rojos) ที่ฝ่ายนี้ใช้เรียกกลุ่มนิยมสาธารณรัฐ— ถูกผู้แต่งบางคนพิจารณาว่าเป็นศัพท์ที่เชื่อมโยงกับโฆษณาชวนเชื่อของฝ่ายนี้ ตลอดช่วงสงครามกลางเมืองสเปน ผู้ที่ใช้ศัพท์ "กลุ่มแห่งชาติ" ส่วนใหญ่จะเป็นสมาชิกและผู้สนับสนุนกลุ่มก่อการกำเริบ ในขณะที่ฝ่ายตรงข้ามจะใช้คำว่า "พวกฟาสซิสต์" (fascistas)^[1] หรือ "พวกกลุ่มกบฏ" (facciosos)^[3] เมื่อเอ่ยถึงฝ่ายนี้