Jump to content

Vilhelm Vin

Az Википедиа
Vilhelm Vin
olmonī: Wilhelm Wien
Ta'rixi tavallud 13 janvar 1864(1864-01-13)[1][2][3][…]
Zodgoh
Ta'rixi darguzaşt 30 avgust 1928(1928-08-30)[4][1][2][…] (64 sol)
Mahalli darguzaşt
Kişvar
Fazoi ilmī fizik[5], Afkanişot[5] va garmo[5]
Çojhoi kor
Alma-mater
Rohbari ilmī Hermann von Helmholtz[d][6]
Çoizaho
 Parvandaho dar Vikianbor

Vilhelm Karl Verner Otto Frits Frans Vin (olmonī: Wilhelm Wien; 13 janvar 1864[1][2][3][…], Parusnoje[d], Podşohiji Prussija[d], Kunfederesijuni Olmon[d]30 avgust 1928[4][1][2][…], Mjunxen[4]) — fizikdoni olmonī, uzvi AI milliji IMA, AI Olmon va digar mamlakathoi xoriçī.

Zindaginoma

[viroiş | edit source]

Xatmkardai gimnazijai Kjonigsberg (1882), dar donişgohhoi Gettingen va Berlin tahsil kardaast. Professori Donişgohi texnikiji Axen (1896), professori fizika dar Donişgohi Gessen (1899) va prof. Donişgohi Vjurtsburg (1900). Az soli 1920 professori Donişgohi Mjunxen (solhoi 1925—1926 rektori hamin donişgoh). Dar borai difraksijai rūşnoī dar nūki filizziji tez va ta'siri absorbsijai filizz dar ranghoi hosilşuda risolai doktorī difo' kardaast. Tahqiqoti Vilhelm Vin ba nazarijai afkanişot, optika, termodinamika, fizikai razrjad (taxlija)-i gazī baxşida şuda, dar taşakkuli nazarijai kvantī sahmi buzurg guzoştaast. Vilhelm Vin soli 1893 oşkor namud, ki taqsimoti energijai afkanişoti çismi mutlaq sijoh funksijai hosili zarbi daroziji mavç va harorat meboşad, ja'ne bo afzoişi harorat qimati balandtarini energija ba samti mavçhoi kūtoh mekūcad (qonuni kūcişi Vin). Soli 1896 formulaero baroi taqsimoti energija dar spektri çismi sijoh (qonuni afkanişoti Vin) oşkor kard, ki bo natiçahoi dar taçriba badastovardaşudai sohai mavçhoi kūtoh muvofiqat mekard. Ƣajr az in, Vilhelm Vin qobilijati elektrguzaroniji filizzhoro tahqiq karda, nurhoi katodī va rentgeniro omūxt, daroziji mavçhoi rentgeniro muajjan kard (1907), usuli cenkuniji tobişi darozmuddati atomhoi ozodro oşkor namud.

Vilhelm Vin «baroi kaşfi qonunhoe, ki afkanişoti haroratiro idora mekunand» sazovori mukofoti Nobel gaştaast (1911). Muallifi asarho dar borai hidrodinamika, fizikai nazarijavī va nazarijai nisbijat. Jakcand sol muharriri maçallai «Annalhoi fizika» bud.

Adabijot

[viroiş | edit source]
  • Vin Vilgelm // Boz — Vickut. — D. : SIEMT, 2014. — (Ensiklopedijai Milliji Toçik : [taxm. 25 ç.] / sarmuharrir N. Amirşohī ; 2011—2023, ç. 3). — ISBN 978-99947-33-46-0.